به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، استانبول با ترکیبی از تاریخ و فرهنگ غنی و زیبایی‌های منحصربه‌فرد، یکی از شهرهای جذاب جهان است و به‌عنوان کانون اقتصاد، فرهنگ و گردشگری ترکیه شناخته می‌شود. این شهر با داشتن بازارهای سنتی و مدرن، تنوع فرهنگی، بیش از هزار مسجد و تاریخچه‌ای غنی، یکی از مقاصد توریستی برجسته جهان است. با این وجود چالش‌های قابل‌توجهی را در سال ۲۰۲۴ تجربه کرده است که در ادامه بیان می‌شود.
استانبول یکی از شهرهای جهان است که با رشد سریع جمعیت روبه‌رو است و جمعیت آن تا پایان سال ۲۰۲۵ به بیش از ۲۲ میلیون نفر خواهد رسید. این رشد سریع، فشار زیادی بر زیرساخت‌های شهر می‌آورد و منجر به ازدحام بالا در فضاهای عمومی، ترافیک سنگین در خیابان‌ها و فشار بر خدمات عمومی همچون بهداشت و آموزش می‌شود.
حمل‌ونقل و ترافیک
استانبول به‌عنوان یکی از شلوغ‌ترین شهر جهان در سال ۲۰۲۴ شناخته شد، به‌طوری که میانگین زمانی که رانندگان در ترافیک هدر می‌دهند، ۱۰۵ ساعت در سال بود. این رقم نشان‌دهنده افزایش ۱۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ است و فشار بر شبکه‌های جاده‌ای به‌دلیل شهرنشینی و رشد اقتصادی را برجسته می‌کند. این شهر در حال بررسی شیوه جدید قیمت‌گذاری برای کاهش ترافیک در مناطق پرتراکم است و امینونو به‌عنوان منطقه آزمایشی انتخاب شده است.
چالش‌های حمل‌ونقل در استانبول به‌دلیل جمعیت زیاد و زیرساخت محدود، به یک مشکل جدی تبدیل شده است. ترافیک سنگین در ساعات اوج، زمان سفرها را طولانی‌تر می‌کند و به تأخیرهای مکرر در برنامه‌های روزمره منجر می‌شود.
سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی استانبول همچون اتوبوس‌ها و خطوط مترو، بیشتر مواقع شلوغ است و منجر به ناراحتی و ناکارآمدی می‌شود. اگرچه سیستم متروی استانبول به‌عنوان یکی از موفق‌ترین سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی شناخته می‌شود، اما شلوغی بیش از حد و کمبود ظرفیت در ساعات اوج، از چالش‌های اصلی آن به‌شمار می‌رود. تراموا نیز یک گزینه محبوب برای دسترسی به مناطق توریستی است، اما محدودیت سرعت در ساعات اوج از جمله چالش‌های آن است.
کمبود مسکن و نابرابری اقتصادی‌اجتماعی
یکی دیگر از چالش‌های ناشی شهرنشینی سریع در استانبول، کمبود مسکن و نابرابری اقتصادی است. رشد سریع جمعیت، تقاضا برای مسکن را افزایش داده و قیمت‌ها را به‌شدت بالا برده است، به‌حدی که بسیاری از ساکنان کم‌درآمد را به حاشیه‌های شهر رانده است. این معضل با تورم بالا و کاهش ارزش لیر ترکیه تشدید شده است. افزایش هزینه‌های زندگی و اجاره‌بها، توانایی خرید یا اجاره مسکن را برای بسیاری از مردم کاهش داده است. به‌منظور حل این نابرابری‌ها و تضمین توسعه شهری جامع، نیاز به سیاست‌های مسکن عادلانه احساس می‌شود.
پروژه‌های بازسازی شهری، بعضی از مناطق شهری را مدرن‌سازی کرده‌اند، اما به جابه‌جایی ساکنان دائمی، تشدید نابرابری‌های اقتصادی‌اجتماعی و در نهایت اعیان‌نشین شدن منجر شده است. این پروژه‌ها نه‌تنها بافت اجتماعی محله‌ها را تغییر داده، بلکه هویت فرهنگی و تاریخی آنها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. این موضوع موجب پراکندگی شهری و گسترش بی‌رویه توسعه‌های مسکونی و تجاری شده و مسائل زیست‌محیطی بسیاری از جمله آلودگی هوا و از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و زیستگاه‌های طبیعی را در پی داشته است.
نابرابری اقتصادی در استانبول به‌دلیل توزیع نابرابر ثروت و فرصت‌ها است. تورم بالا در ترکیه، قدرت خرید مردم را کاهش داده و زندگی را برای طبقات کم‌درآمد دشوار کرده است. این نابرابری‌ها منجر به افزایش فاصله طبقاتی شده است، به‌طوری که بعضی از ساکنان رانده‌شده به حاشیه‌های شهر، از فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی محروم می‌مانند.
فشار بر زیرساخت‌ها
زیرساخت‌های استانبول به‌دلیل توسعه برنامه‌ریزی‌نشده تحت فشار قرار دارند. حدود ۶۰ درصد از توسعه‌های این شهر غیرمجاز است که به ناهماهنگی در مدیریت فضاهای شهری و افزایش مشکلات حمل‌ونقل عمومی منجر شده است. برنامه‌ریزی نادرست منجر به تراکم بیش از حد جمعیت در بعضی مناطق شده است که افزایش ترافیک و شلوغی در ساعات اوج را در پی دارد. با وجود سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در سیستم حمل‌ونقل عمومی همچون مترو و اتوبوس، ترافیک سنگین به یکی از معمول‌ترین چالش‌های زندگی روزمره در این شهر تبدیل شده و زمان سفرها را طولانی‌تر کرده است.
از سوی دیگر، استانبول به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود و قرارگیری در نزدیکی گسل شمال آناتولی، در معرض خطر بالای زلزله قرار دارد. پیش‌بینی‌های کارشناسان احتمال وقوع زلزله‌های بزرگ در این شهر را بسیار زیاد می‌داند و برآوردها نشان می‌دهد که حدود ۲.۵ میلیون نفر در استانبول در معرض خطر هستند. این خطر، مسئولان شهر را بر آن داشته است تا بر بهبود مقاومت ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها در برابر زلزله تمرکز کنند.
چالش‌های زیست‌محیطی
استانبول با سطوح بالای آلودگی هوا روبه‌رو است که به‌طور عمده ناشی از خودروها و فعالیت‌های صنعتی است. آلودگی هوا به سلامت ساکنان آسیب می‌رساند و بر زیبایی و جذابیت این شهر نیز تأثیر منفی دارد. آلودگی آب نیز نگرانی جدی است که بر تأمین آب شهر، همچنین منابع طبیعی همچون تنگه بسفر تأثیر می‌گذارد. این آلودگی می‌تواند به‌دلیل فاضلاب صنعتی و خانگی باشد که به منابع طبیعی آب وارد می‌شود.
مدیریت مؤثر زباله یکی دیگر از چالش‌های مهم زیست‌محیطی استانبول است. این شهر با مشکلاتی همچون بازیافت ناکافی، مدیریت نامناسب دفن زباله و ریختن غیرقانونی زباله روبه‌رو است که بهداشت عمومی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای حل این چالش‌ها، به برنامه‌ریزی جامع و سرمایه‌گذاری در سیستم‌های بازیافت و مدیریت زباله نیاز است.
حکمرانی شهری و شهروندی
حکمرانی و شهروندی در استانبول به‌عنوان یکی از چالش مهم ۲۰۲۴ مطرح شده است. برنامه‌ریزی شهری به یک موضوع بحث‌برانگیز تبدیل شده و فشار برای مدل‌های حکمرانی جامع‌تر و مشارکتی‌تر افزایش یافته است. انتخابات سال ۲۰۲۴ نشان داد که مشارکت شهروندان در فرایندهای تصمیم‌گیری شهری از اهمیت بالایی برخوردار است و به شهروندان این امکان را می‌دهد تا در شکل‌دهی آینده شهر خود نقش داشته باشند.
کمبود آب
استانبول در سال ۲۰۲۴، با چالش جدی کمبود آب روبه‌رو شد و به‌دلیل بارندگی ناکافی، سطح آب در سدها به ۲۹.۹۲ درصد کاهش پیدا کرد. سطح آب بعضی سدها از جمله ایستانجی‌لار و المالی به ترتیب به ۰.۶ و ۱.۲۴ درصد رسید. سد اومرلی که منبع حیاتی آب برای بخش آسیایی است، سطح آب ۲۶.۲۸ درصد را تجربه کرد که پایین‌ترین میزان طی ۹ سال گذشته بود.
تغییرات آب‌وهوایی با ایجاد خشکسالی‌های شدید و بارندگی‌های نامنظم، مدیریت منابع آب را چالش‌برانگیز کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که این مسائل تا سال ۲۰۳۰ ادامه خواهد داشت و نه‌تنها استانبول، بلکه بسیاری از مناطق ترکیه را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
رشد سریع جمعیت استانبول مصرف آب را از ۶۰۰ میلیون متر مکعب در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۱.۱ میلیارد متر مکعب در سال ۲۰۲۳ افزایش داده است. زیرساخت‌های قدیمی آب با تقاضای بالا، مسائل کمبود آب را تشدید می‌کند. به‌منظور حل این چالش‌ها، تلاش‌هایی برای کاهش مصرف آب از جمله نصب دستگاه‌های صرفه‌جویی آب و گسترش منابع آب جایگزین همچون کارخانه‌های آب‌شیرین‌کن و بازیافت فاضلاب، در حال انجام است.
اهداف پایداری
استانبول در کنار این چالش‌ها، با فرصت‌های زیادی برای توسعه زیرساخت‌ها و بهبود شرایط موجود روبه‌رو است. پروژه‌های زیرساختی عظیمی که در حال اجرا هستند، از جمله فرودگاه جدید استانبول و کانال استانبول، می‌توانند جذابیت این شهر را برای سرمایه‌گذاران افزایش دهند و فرصت‌های جدیدی را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کنند. توسعه راه‌ها و شبکه‌های حمل‌ونقل، دسترسی به مناطق مختلف را آسان‌تر و کارآمدتر و به افزایش ارزش املاک تجاری و جذب شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند.
استانبول هدف دارد تا از طریق ابتکاراتی همچون گسترش فضاهای سبز، بهبود کارایی ساختمان‌ها و استفاده از راه حل‌های انرژی تجدیدپذیر، تا سال ۲۰۵۰ به یک الگوی جهانی انعطاف‌پذیر و عادلانه و بی‌طرف اقلیمی تبدیل شود.