به گزارش روز دوشنبه ایرنا، «گراسِلین باسکاران» و «مرسدس شوارتز» دوتن از کارشناسان اندیشکده فوق جزئیاتی را در مورد طرح در زمینه کسب حق امتیاز دسترسی ایالات متحده به مواد معدنی حیاتی اوکراین و سایر منابع ارزشمند این کشور مورد ببرسی قرار داده اند. این توافق به ایالات متحده اجازه می‌دهد بخشی از مواد معدنی نادر اوکراین را به‌عنوان جبران کمک‌های مالی که به اوکراین در طول جنگ با روسیه داده شده و احتمالا برای کمک‌های آینده دریافت کند.

گزارش مرکز مطالعات بین‌المللی و استراتژیک (CSIS) تصریح دارد: ایالات متحده طبق این توافق خواستار آن شده که ۵۰ درصد از درآمدهای حاصل از مواد معدنی و منابع طبیعی اوکراین به ایالات متحده به‌عنوان پرداختی برای حمایت نظامی قبلی در جنگ علیه روسیه تعلق گیرد. توافق شامل درآمدهایی از معادن عناصر نادر به‌علاوه «تمامی ارزش اقتصادی مربوط به منابع در اوکراین» از جمله اورانیوم، لیتیوم، نفت، گاز و حتی برخی درآمدهای بندری می‌شود. همچنین توافق مشخص می‌کرد که شرکت‌های آمریکایی باید مالک ۵۰ درصد از معادن نادر زمین اوکراین باشند. این توافق تمامی دیگر توافق‌های تجاری اوکراین را لغو می‌کند.

گزارش با اشاره به مخالفت ضمنی زلنسکی با چنین توافقی آورده است: زلنسکی لزوماً مخالف توافق مواد معدنی با ایالات متحده نیست و اوکراین منابع استراتژیک خود را در ازای حمایت نظامی ادامه‌دار و تضمین‌های امنیتی آمریکا ارائه می‌دهد.

طبق گزارش، مقامات دولت ترامپ فشار بر رئیس‌جمهور اوکراین را برای امضای توافق کنونی افزایش داده‌اند. «مایک والتز» مشاور امنیت ملی آمریکا، این توافق سرمایه‌گذاری مشترک را «بهترین تضمین امنیتی‌ای خواند که اوکراین می‌تواند به آن امیدوار باشد. ترامپ نیز اولتیماتوم صادر کرده مبنی بر اینکه در صورت عدم همکاری زلنسکی، ممکن است به سمت یک توافق صلح با مسکو حرکت کند.

کارشناسان این مرکز در مورد میزان تاثیر توافق با اوکراین بر امنیت مواد معدنی ایالات متحده اعتقاد دارند: به‌نظر می‌رسد که با توجه به موانع سرمایه‌گذاری در کوتاه‌مدت تاثیر زیادی نداشته باشد. نخست، داده‌های محدودی در خصوص قابلیت تجاری استخراج مواد نادر زمین و سایر مواد استراتژیک اوکراین وجود دارد. ... نقشه‌برداری‌های موجود ۳۰ تا ۶۰ سال پیش توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شده‌اند و به روش‌های قدیمی اکتشاف متکی هستند.

موضوع دوم این است که جنگ زیرساخت‌های حیاتی اوکراین را نابود کرده است. صنعت استخراج معدن پرمصرف‌ترین انرژی در جهان است. این درحالی است که اوکراین تنها حدود یک‌سوم از ظرفیت برق پیش از جنگ خود را دارد. برای شروع اکتشاف یا تولید معدنی، باید زیرساخت‌های انرژی به‌طور قابل توجهی بازسازی شوند.

نکته سوم اینکه شرکت‌های معدنی به دلیل خطرات امنیتی در اوکراین از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت خودداری می‌کنند و استخراج معدن یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و سرمایه‌بر است و زمان زیادی طول می کشد تا هزینه های آن جبران شود.

گزارش در مورد تاثیر این تحولات بر روابط دو کشور و امنیت آینده اوکراین و ناتو عنوان داشت: در حالی که بایدن به‌طور مداوم اولویت خود را به تسلیح و کمک به اوکراین قرار داد، رویکرد ترامپ بیشتر معامله‌محور بود. تنش‌ها بین ترامپ و زلنسکی به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است، زیرا دسترسی به منابع معدنی حیاتی، آخرین عرصه‌ای است که ترامپ تمرکز دیپلماسی معامله‌محور خود را بر آن گذاشته است. اما قابلیت اجرای این توافق هنوز مشخص نیست زیرا تنش‌ها بین دو رهبر ادامه دارد.

گزارش تاکید دارد: در دولت ترامپ، احتمالاً اوکراین، اروپا و ناتو به‌طور کلی با کاهش شدید تضمین‌های امنیتی از سوی ایالات متحده مواجه خواهند شد، مگر اینکه منابع استراتژیک یا جبران مالی در ازای آن ارائه دهند.

این اتاق فکر آمریکای در زمینه تجارب قبلی مبادله منابع در مقابل کمک مدعی شد که این اقدام برای ایالات متحده بی‌سابقه است اما در استراتژی چین آزمایش شده است. توافق سال ۲۰۰۷ چین و کنگو یک توافق‌نامه مبادله منابع در برابر زیرساخت بود که به شرکت‌های چینی دسترسی به کبالت، مس و سایر مواد معدنی را در ازای توسعه زیرساخت‌ها می‌داد. البته بخش هایی از این توافق از کنون از سوی دولت کنگو مورد بازبینی قرار گرفته است.