مرتضی شعبانی، کارگردان و تهیه کننده سینما و تلویزیون است که در کارنامه کاری اش مستندهای فراوانی به چشم می خورد اما آثار او با محوریت جبهه مقاومت همواره مورد توجه بوده است.
شعبانی از دوستان سید مرتضی آوینی در مجموعه روایت فتح است که پس از سالهای دفاع مقدس به سراغ مسلمانان دیگر کشورها به ویژه شیعیان لبنان رفت و درباره آن ها مستند ساخت. دیدارها و گفت و گوهای او با شهید عماد مغنیه و سید حسن نصرالله باعث شده آثار شعبانی خیلی خاص و ویژه باشد و می توان گفت در میان مستندسازان ایرانی او بیشترین دیدار و گفت و گو را با سید حسن نصرالله داشته است. دیدار و گفت و گوی او در سال ۹۸ و بلافاصله پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی در جهان مورد توجه قرار گرفت علاوه بر آن او در سالهای ابتدایی دبیرکلی سید حسن نصرالله در دهه ۸۰ شمسی گفت وگویی با دبیرکل حرب الله درباره ارادتش به امام موسی صدر داشت که پس از شهادت سیدحسن به دلیل شرطی که او گذاشته بود تا این گفت و گو پس از شهادتش منتشر شود، به شدت مورد توجه قرار گرفت.
مجموعه مستند «زیتون تلخ» درباره عملیات های حزب الله، فیلم سینمایی «ابوزینب» مستندهای «قرار روز شانزدهم»، «زنانی با گوشواره های باروتی»، « صبحی دیگر»، «فرشته ها نمی میرند» از دیگر آثار مرتضی شعبانی محسوب می شوند. به بهانه تشییع جنازه سید مقاومت با او گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
صمیمیتش بی نظیر بود
این مستند ساز با بیان اینکه شخصیت سید حسن نصرالله بشدت جذاب و هنری بود و به عنوان یکی مهم ترین چهره های جهان معاصر حتی فراتر از جهان اسلام مورد علاقه مخاطبان بسیاری است تا با فیلم های مستند درباره او بیشتر بدانند گفت: به نظر من شخصیت واقعی سید حسن نصرالله خیلی متفاوت تر از آن چیزی است که در رسانه ها دیده می شود. رسانه ها سخنرانی های خیلی غرا و پرشور و حماسی او را نشان می دهند که یک تنه در مقابل دشمنان می ایستاد و با یک سخنرانی همه را تهدید می کرد؛ در حالی او بسیار لطیف و عاطفی بود و برعکس سخنرانیهای آتشین و شخصیت مقاومش، انسانی بسیار لطیف، رقیق القلب و صمیمی بود. از نظر من که سه بار او را دیدم و ساعاتی را با او گفت و گو کردم صمیمیت سید حسن بی نظیر بود. از طرف دیگر سید حسن هوش فوق العادهای داشت و با این تیزهوشی علیه اسراییل جنگ روانی راه میانداخت این هوش فوق العاده در جنگ روانی هم از نظر من بی نظیر بود.
شعبانی در پاسخ به این سوال که آیا به بعد عاطفی شخصیت سید حسن نصرالله در مستندهایش اشاره کرده است، افزود: من در مجموعه مستند زیتون تلخ سعی کردم به این وجه عاطفی سید توجه کنم در همان مصاحبهها خود او چند سوژه به ما پیشنهاد کرد که قصه فیلم «ابوزینب» از همان پیشنهادات سید حسن گرفته شده و ما آن را در قالب فیلم سینمایی مطرح کردیم.
علاقمند بودم درباره خودش فیلم بسازم
این مستند ساز با بیان اینکه حسرت ساخت مستندی درباره شخصت سید حسن نصرالله را می خورد، گفت: بیوگرافی و زندگی شخصی سید حسن خیلی برایم جالب بود و در زمان حیات شان علاقمند بودم از او درباره زندگی شخصی اش بپرسم و در این باره فیلم بسازم و کار کنم. یادم هست در یکی از مصاحبه ها علاقهام را مطرح کردم او لبخند زد و گفت: دیگران باید راجع من بگویند من خودم چیزی نمیگویم و راجع به خودم حرفی نمیزنم. این حسرت با من هست که کاش میشد درباره شخصیت و زندگی شخصی اش فیلم بسازم.
شعبانی در پاسخ به این سوال با شهادت سید حسن نصرالله اگر بخواهد مستندی از او بسازد به کدام ابعاد زندگی یا شخصیت او توجه میکند، گفت: به نظرم سید حسن الگوی مقاومت و ایستادن در برابر دشمنان اسلام بود و در دوران معاصر اگر بخواهیم یک قهرمان معرفی کنیم قطعا آن آدم سید حسن نصرالله است و امیدوارم من این افتخار را پیدا کنم که درباره این بعد از زندگی او فیلم بسازم.
روایت سه دیدار با سید مقاومت
شعبانی که سه دیدار در سالهای ۱۳۷۷، ۱۳۸۲ و ۱۳۹۸ با سید حسن نصرالله داشته است درباره این دیدارها توضیح داد: اولین بار ما سال۱۳۷۷ در قالب گروهی مستندساز برای پرداختن به قصه امام موسی صدر و شهید سید عباس موسوی به لبنان رفتیم و آنجا سید حسن را دیدیم و با او مصاحبه گرفتیم. من در همان سفر متوجه ارتباط روحی عمیق او با امام موسی صدر شدم و ماجرای خوابی(رویای صادقی) که ایشان از موسی صدر یکسال قبل شهادت امام دیده بود را شنیدم در سفر دوم که سال۸۲ اتفاق افتاد آن خواب را از او پرسیدم که ایشان از من قول گرفت به شرط آن که پس از شهادتش رسانه ای شود خواب را بگوید که به فارسی هم جلوی دوربین به ما گفتند و سالها بعد همین چندماه قبل بعد شهادتش ما فیلمش را پخش کردیم و خیلی هم رسانهای شد. در دیدار اول هنوز شرایط امنیتی سخت نبود و ما خیلی راحت به دیدار سید حسن رفتیم، چون رژیم صهیونیستی هنوز متوجه شخصیت عجیب او نشده بود و تهدیدی جدی وجود نداشت.
مهمترین مسالهای که از سید حسن در آن سفر در ذهن من شکل گرفت و هنوز هم بعد سالها به شکلی پررنگ در ذهن من وجود دارد صمیمیت او بود خیلی گرم و صمیی با ما رفتار کردند و حرف زدند انگار که سالهاست ما را می شناسند و خیلی با عشق درباره امام موسی صدر و عباس موسوی حرف زدند.
در سفر دوم عماد را دیدیم
شعبانی ادامه داد: دیدار دوم ما برای مجموعه مستند «زیتون تلخ» بود که به عملیات های حزب الله می پرداخت. در آن سفر ما اولین بار شهید عماد مغنیه را دیدیم و اصلا نمیدانستیم او فرمانده مهمی در حزب الله است فکر میکردیم محافظ سید حسن است. او به فارسی حرف می زد و از ما درباره مستندمان پرسید البته که خودش امنیتی بود و با ماهم مصاحبه نکرد ولی ما را به افراد و فرماندهان حزب الله معرفی کرد و ما کارمان را انجام دادیم.
در آن سفر، دیگر مسایل امنیتی پیرامون سید حسن بسیار پررنگ شده بود و اواخر سفر بالاخره ما توانستیم ایشان را ببینیم. ما در مدت زمانی که آنجا بودیم و در طی مصاحبه ها به ۸ طرح رسیدیم که آن را خدمت سید حسن مطرح کردیم که ایشان دو طرح را گفت خیلی خوب است یکی « ابوزینب» که بعدها فیلم سینمایی شد و دیگری عملیات «انصاریه» که یک عملیات بی نظیری از سوی حزب الله بود و تا همین الان هنوز هم بی نظیر است. سید حسن در آن دیدار خوابشان از امام صدر را به زبان فارسی جلوی دوربین ما تعریف کردند که به امانت پیش ما ماند و بعد شهادت شان پخش شد.
این کارگردان ادامه داد: آخرین دیدار و گفت و گوی من با ایشان هم بعد شهادت حاج قاسم سلیمانی در سال ۱۳۹۸ بود که در شرایط امنیتی خیلی شدید حدود سه ساعت و نیم با او گفت و گو کردیم که پخش شد همان زمان و خیلی هم بازتاب داشت.
کاش از خودش هم می گفت
شعبانی در پایان گفت: سید حسن نصرالله در مستندهای زیتون تلخ و ضاحیه خیلی به تیم ما کمک کردند اما از خودشان نگفتند و این حسرت تا همیشه با ما هست که کاش از خودش هم میگفت و ما بیشتر با ابعاد پنهان شخصیت او آشنا میشدیم.