به فاصله یک هفته مانده به استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، حال و هوای مجلس درباره این رخداد چگونه است؟ جدای از اعضای جبهه پایداری و طیف‌های تندرو که مبتنی بر رویکرد‌های حزبی و سیاسی، مدت‌ها قبل زمینه‌های استیضاح را چیده و برگه‌های استیضاح را امضا کرده‌اند، سایر نمایندگان امضا‌کننده با چه استدلالی به جمع‌بندی رسیده‌اند؟ اینها پرسش‌هایی است که این روز‌ها و در کشاکش نزدیک شدن به ۱۲ اسفند موعد استیضاح همتی در فضای تخصصی و رسانه‌ای کشور موج می‌زند.
به گزارش اعتماد، ظواهر امر نشان می‌دهد مخالفان دولت دورخیز بلندی کرده‌اند تا به‌زعم خود ضربه‌ای کاری به دولت وارد ساخته و یکی از مهره‌های مهم دولت را کنار بزنند. اما ارزیابی‌ها حاکی از آن است که تندرو‌ها به همین سنگر بسنده نخواهند کرد و در ادامه با راه‌اندازی برخی تجمعات اعتراضی به بهانه مطالبات بازنشستگان و کارگران، احمد میدری وزیر کار دولت را نشانه خواهند رفت.
وزارت بهداشت، سومین مقصد مخالفان برای وارد آوردن ضربات کاری بر پیکره کابینه است. بهانه آنها برای مواجهه با ظفرقندی، گرانی دارو و کمبود برخی اقلام بهداشتی در بازار خواهد بود. هدف اصلی این طیف‌ها خارج ساختن چهره‌های کارآمد اصلاح‌طلب و همفکران رییس‌جمهور و خالی ساختن کابینه از چهره‌های موثر است. مبتنی بر یک چنین نقشه راهی است که جریان رسانه‌ای جبهه پایداری تمام قد وارد میدان شده و دولت را می‌نوازد.
صدا و سیمایی که در زمان دولت سیزدهم مهر سکوت در برابر مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم بر لب زده بود، این روز‌ها چنان در نقش منتقد دولت فرو رفته که گویی دولت چهاردهم منشأ تمام مشکلات اقتصادی حال حاضر کشور است! این روز‌ها دامنه وسیعی از برنامه‌های صدا و سیما از برنامه‌های سحرگاهی و ترکیبی گرفته تا برنامه‌های اجتماعی و حتی مذهبی در حال نواختن دولت و زمینه‌سازی برای صف‌کشی نهایی هستند. انگار نه انگار که موعد انتخابات پایان گرفته و زمان کار و توسعه از راه رسیده است.
جدای از صدا و سیما سایر رسانه‌های طیف رادیکال مانند کیهان هم تلاش می‌کنند نقش ویژه‌ای در این صحنه‌آرایی ایفا کنند. مبتنی بر این دستور کار است که همزمان با افزایش روند پس گرفتن امضا‌ها توسط نمایندگان استیضاح‌کننده، ناگهان مالک شریعتی چهره نزدیک به جریان پایداری اعلام می‌کند «نمایندگان امضا‌کننده استیضاح چنانچه به هر دلیلی امضای خود را پس بگیرند، حتما از جانب دولت و وزارت اقتصاد تطمیع شده‌اند!» خبری که در صدا و سیما بازتاب پیدا می‌کند و پیرامون آن جریان‌سازی وسیعی صورت می‌گیرد! تلاشی غیرمتعارف که از منظر طراحان آن دو نتیجه مشخص را در بر خواهد داشت.
در وهله نخست سدی در برابر روند فزاینده پس گرفتن امضای نمایندگانی که با توضیحات وزیر اقتصاد، معاونانش یا معاون پارلمانی دولت قانع شده‌اند، ایجاد می‌کند. در مرحله بعد حتی اگر باز هم نماینده‌ای به پس گرفتن استیضاح خود مصر بود، پس گرفتن امضای استیضاح را همراه با هزینه می‌سازد. نهایتا هم اگر استیضاح به نتیجه نرسید، گفته می‌شود، چون نمایندگان تطمیع شده‌اند. این چهره‌های تندرو در شرایطی نمایندگان را به زد و بند متهم می‌کند که قاطبه نمایندگان با هوشیاری موضوعات کشور را رصد کرده و در راستای منافع ملی تلاش خواهند کرد بهترین تصمیم را اخذ کنند.
یکی از نمایندگانی که نام او ذیل برگه متقاضیان استیضاح قرار داشت، می‌گوید: «مایلم امضای خود را پس بگیرم، اما به دلیل فضاسازی خاص رسانه‌های تندرو ترجیح می‌دهم، فعلا این کار را انجام ندهم.» او در عین حال تاکید می‌کند در زمان برگزاری جلسه استیضاح رای منفی به استیضاح همتی بدهد.
او به خبرنگار می‌گوید: «اگر در حال حاضر رسما اعلام کنم، امضای خود را برای استیضاح همتی پس گرفته‌ام، طیف‌های مخالف دولت و اعضای پایداری در حوزه انتخابیه‌ام، به گونه‌ای فضاسازی می‌کنند که انگار تطمیع شده‌ام و از استیضاح خود صرف نظر کرده‌ام. در حالی که من به دلیل استدلال‌های رییس‌جمهور و معاونان وزارت اقتصاد تصمیم گرفته‌ام نقشی در استعفای همتی نداشته باشم.»
در یک چنین فضای غیرمتعارفی است که روز‌ها از پی هم می‌گذرند تا در فاصله یک هفته مانده به جلسه رسمی استیضاح همتی، آخرین تلاش‌های برای اقناع طرف مقابل صورت بگیرد. ما در این بزنگاه، اما گفت‌وگویی را با مجید نصیرپور نماینده سراب و مخالف استیضاح انجام داده‌ایم تا مخاطبان تصویری شفاف از چرایی یک چنین تلاش‌هایی به دست آورند. با توجه به این واقعیت که دلایل اعضای جبهه پایداری برای راه‌اندازی این استیضاح بیشتر از آنکه تخصصی باشد، جناحی و سیاسی است، ترجیح داده‌ایم با سایر نمایندگان که دلایل تخصصی‌تری در این زمینه داشته باشند، گفت‌و‌گو کند.
مجید نصیرپور: مجلس دوباره به همتی رای اعتماد می‌دهد
مجید نصیرپور، نماینده مردم سراب و یکی از مخالفان جدی استیضاح درباره اینکه آیا استیضاح همتی در شرایط فعلی به نفع کشور است یا نه، می‌گوید: «قبل از هر چیز باید گفت که استیضاح حق مجلس است. صحبت‌های من هم نافی این حق نیست. در وهله بعدی باید گفت که مجلس از ابزار‌های نظارتی مختلفی برخوردار است که یکی از آنها استیضاح است. دوستان متقاضی استیضاح برای ارزیابی عملکرد دولت و اظهارنظر راجع به وزیر اقتصاد، قبل از اینکه از سایر ابزار‌های نظارتی استفاده کنند، سراغ آخرین ابزار نظارتی (استیضاح) رفته‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «استیضاح در لیست نظارت‌های مجلس مانند طلاق در زندگی مشترک است. هیچ خانواده‌ای در روز‌ها و ماه‌های نخست ازدواج حرف از طلاق نمی‌زنند. برخی افراد و جریانات از این ابزار این گونه استفاده می‌کنند. معتقدم این گروه‌ها باید سعه صدر بیشتری داشته باشند. ۵ - ۶ ماه برای ارزیابی عملکرد یک وزارتخانه با وسعت و عمق ماموریت‌های وزارت اقتصاد نیست. مقامات ارشد نظام هم توصیه کرده‌اند مجلس با دولت همراهی کند. این رویکرد حتما همراهی با دولت نیست، چرا که استیضاح‌کنندگان بیش از یک ماه است بر طبل استیضاح می‌کوبند. وقتی وزیری با استیضاح مواجه می‌شود، حوزه فعالیت‌های او با دلسردی و بلاتکلیفی مواجه می‌شود. از سوی دیگر مشکلات اقتصاد ایران صرفا اقتصادی نیستند و مشکلات فعلی، ریشه‌های غیراقتصادی و سیاسی دارند. دولت تغییر یافته، نگرش سیاسی دولت پس از شهادت جناب آقای رییسی و انتخابات ریاست‌جمهوری و استقرار دولت جدید در همه حوزه‌های نظری و عملی تفاوت‌های جدی کرده است.»
نماینده مردم سراب یادآور می‌شود: «در حوزه‌های مدیریتی با شعار وفاقی که آقای پزشکیان داده‌اند، بخش مهمی از مدیران دولت قبل در دولت جدید حضور دارند. این حضور اتفاقا در مسوولیت‌های کلیدی مانند رییس کل بانک مرکزی، وزارت نیرو و... است. دوستان باید حوصله کنند تا دولت استقرار کامل پیدا کند و بعد از عملکرد دولت ارزیابی شود.»
او با اشاره به این واقعیت جریاناتی که دنبال استیضاح هستند، اغلب فراکسیون انقلاب اسلامی هستند، می‌گوید: «این افراد که در ظاهر دلبستگی زیادی به اسلام و انقلاب دارند، می‌دانند ایران درگیر یک جنگ اقتصادی دامنه‌دار در منطقه و جهان است. سوال این است که چطور می‌شود زیر پای افسر جنگ اقتصادی را خالی کرد و وزارت اقتصاد را که ماموریت سنگینی برای تنظیمات اقتصادی در کشور دارد را با مشکل و چالش مدیریتی مواجه ساخت. معتقدم باید برای عملکرد دولت زمان لازم را اختصاص داد؛ قبل از استیضاح هم از سایر ابزار‌های نظارتی مثل سوال، تحقیق و تفحص و گزارش‌های نظارتی استفاده شود. اگر همه این ابزار‌ها به نتیجه نرسید، برنامه استیضاح در دستور کار قرار بگیرد. به این دلیل معتقدم امروز زمان مناسبی برای طرح موضوع استیضاح نیست. امیدوارم همکاران من در مجلس همان طور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند با دولت همراهی داشته باشند.»
نصیرپور در پاسخ به پرسش که فضای مجلس به نظر شما موافق استیضاح است یا مخالف آن، می‌گوید: «دوستان استیضاح‌کننده از ابزار رسانه‌ای وسیعی و امپراتوری رسانه‌ای برخوردارند و تلاش می‌کنند فضای عمومی مجلس را به سمت استیضاح سوق بدهند، اما با شناختی که از همکارانم در مجلس دارم، معتقدم این تلاش‌ها به نتیجه نمی‌رسد، ضمن اینکه ساعات استیضاح ساعات مناسبی است که دولت به صورت شفاف، مشکلات، چالش‌ها و موانع رفع مشکلات و کمک‌هایی که نیاز دارد را مطرح کند. نهایتا امیدوارم مجلس دوباره به آقای همتی اعتماد مجدد کند.»