اضافه کردن یک واکسن شخصی‌سازی‌شده mRNA به درمان استاندارد می‌تواند امیدهای تازه‌ای را برای بیماران مبتلا به سرطان پانکراس به همراه داشته باشد. این موضوع در یک مطالعه کوچک اما امیدوارکننده که توسط مرکز سرطان Memorial Sloan Kettering انجام شد، مشخص شد.
به گزارش انتخاب و به نقل از هلث دی؛ این مطالعه شامل ۱۶ نفر بود، از جمله باربارا بریگام، زنی که پس از تشخیص زودهنگام سرطان پانکراس از طریق یک اسکن روتین، به این آزمایش پیوست.
این بیماران علاوه بر انجام جراحی و شیمی‌درمانی، یک واکسن mRNA دریافت کردند که منحصراً برای تومور شخصی خودشان طراحی شده بود. برخلاف واکسن‌هایی که به طور معمول برای پیشگیری از بیماری‌ها استفاده می‌شوند، این واکسن‌ها با هدف تقویت سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و مبارزه با سرطان طراحی شده‌اند.
باربارا بریگام، یک کتابدار نیمه‌بازنشسته ۷۴ ساله از لانگ آیلند، بدون تعلل در این آزمایش شرکت کرد. او در مصاحبه‌ای با *CBS News گفت:
وقتی تشخیص داده شد، پیش‌بینی‌ها چندان امیدوارکننده نبودند. می‌دانستم زمان محدودی برایم باقی مانده است. تنها چیزی که می‌خواستم، تمدید این زمان بود.
واکسن mRNA چگونه کار می‌کند؟
این واکسن با شناسایی جهش‌های ژنتیکی خاص موجود در سلول‌های سرطانی پانکراس عمل می‌کند. سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌نماید تا این جهش‌ها را هدف قرار دهد و به تومور حمله کند.
در طی مرحله جراحی، پزشکان تومور هر بیمار را برداشته و آن را به شرکت بیوتکنولوژی آلمانی BioNTech ارسال کردند. سپس، این شرکت واکسن mRNA منحصربه‌فردی را بر اساس تومور هر بیمار تهیه کرد. این واکسن در کنار شیمی‌درمانی و ایمونوتراپی به بیماران تجویز شد.
دکتر وینود بالاچاندران جراح و متخصص سرطان پانکراس، در توضیح عملکرد این روش گفت:
«سیستم ایمنی بدن ما به گونه‌ای طراحی شده است که بافت‌های خود بدن را تشخیص دهد و به آن‌ها آسیبی نرساند. به همین دلیل، یاد دادن به سیستم ایمنی که سرطان، که از بافت‌های مشابه بدن تشکیل شده، یک دشمن است، دشوار است.»
نتایج دلگرم‌کننده در یک مطالعه کوچک
از میان ۱۶ بیماری که در این مطالعه شرکت کردند، ۸ نفر واکنش ایمنی مطلوبی به واکسن نشان دادند. از این گروه، ۶ نفر توانستند سه سال پس از درمان بدون بازگشت سرطان، به زندگی ادامه دهند. در مقابل، از ۸ نفری که واکنش ایمنی ضعیفی داشتند، ۷ نفر دچار بازگشت سرطان شدند.
تفاوت بین واکنش‌ها ممکن است به نقش حیاتی طحال مرتبط باشد. طبق یافته‌های این مطالعه، بیمارانی که در حین جراحی طحال خود را از دست داده بودند، احتمالاً واکنش سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشتند.
دکتر بالاچاندران تأکید کرد که با وجود نتایج مثبت این آزمایش، هنوز به دلیل تعداد کم شرکت‌کنندگان نمی‌توان به طور قطعی درباره تأثیر واکسن نتیجه‌گیری کرد و نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
دیدگاه کارشناسان
دکتر سونیل کاماث، انکولوژیست در *Cleveland Clinic ضمن مرور این یافته‌ها گفت:
«نرخ بقا در میان بیمارانی که در این آزمایش شرکت داشتند، مشابه بیمارانی است که در مراحل اولیه سرطان پانکراس تحت جراحی و شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند. اما نکته کلیدی این است که این مطالعه نشان‌دهنده پتانسیل واکسن‌های شخصی‌سازی‌شده mRNA است.»
او افزود:
«این آزمایش یک نقطه شروع عالی برای اثبات این مفهوم بود که ما می‌توانیم واکسنی بسازیم که پاسخ ایمنی موثری ایجاد کند و این واکنش برای مدت طولانی باقی بماند. این یافته‌ها دریچه‌ای برای پژوهش‌های آتی باز می‌کنند.»
آغاز آزمایش‌های گسترده‌تر
یک آزمایش بالینی بزرگ‌تر و تصادفی اکنون در حال انجام است که بر روی بیماران در مراحل اولیه سرطان پانکراس تمرکز دارد. این آزمایش شامل بیمارانی خواهد بود که طحالشان دست‌نخورده باقی مانده است.
دکتر کاماث درباره سرعت ساخت واکسن‌های mRNA اظهار داشت:
«یکی از بزرگ‌ترین مزایای واکسن‌های mRNA که در دوران واکسن COVID هم شاهدش بودیم، سرعت بالای طراحی و تولید آن‌ها است. اگر یک هدف جدید شناسایی شود، تولید واکسنی برای آن هدف خاص می‌تواند بسیار سریع انجام گیرد.»
او افزود:
«این ویژگی در درمان سرطان بسیار هیجان‌انگیز است، چرا که سرطان فقط یک بیماری نیست، بلکه مجموعه‌ای از صدها نوع مختلف است. توانایی ساخت سریع واکسن برای اهداف متنوع، بسیار قدرت‌مند است.»
گامی به سوی درمان سرطان‌های دیگر*
محققان اکنون به بررسی واکسن‌های mRNA برای دیگر انواع سرطان، از جمله ملانوما، سرطان کلیه و سرطان ریه، مشغول هستند. آن‌ها معتقدند این واکسن‌ها ممکن است در برابر سرطان‌هایی که نرخ جهش بالاتری دارند، عملکرد بهتری داشته باشند.
امیدی تازه برای بیماران
برای باربارا بریگام، این آزمایش دقیقاً همان چیزی بود که او به دنبالش بود: زمان بیشتر.
در ماه‌های اخیر، او توانسته است تولد هشتمین نوه‌اش را ببیند و در شصتمین سالگرد ازدواج برادرش شرکت کند.
او در پایان صحبت‌هایش گفت:
«این آزمایش یک تجربه شگفت‌انگیز بود. زندگی مرا دوباره زنده کرد. درست است که گاهی اوقات دشوار بود، اما واقعاً ارزشش را داشت.»