به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از کاشان، متن یادداشت رئیس اداره تبلغات اسلامی شهرستان کاشان بدین شرح است :
شهادت بزرگان، پیروزی یا شکست؟!
تبیین صحیح شهادت و نقش آن در جامعه
۱-شهادت؛ یک واقعه دوگانه از حیث روایت
شهادت در تاریخ اسلام، همواره یک حقیقت پرمعنا بوده که بسته به نوع روایت آن، میتواند تأثیرات متفاوتی در جامعه ایجاد کند. اگر شهادت یک مجاهد فی سبیلالله صرفاً از منظر غم و فقدان دیده شود، ممکن است موجب افسردگی و یأس اجتماعی گردد. اما اگر در چارچوب سنتهای الهی و نصرت خداوند تبیین شود، میتواند بهعنوان نقطه عطفی در حرکت امت اسلامی و تقویت روحیه مقاومت تلقی شود.
این دو نوع روایت را میتوان به دو دیدگاه در تاریخ اسلام تشبیه کرد:
یکی، نگاهی که بر مظلومیت و مصیبت تأکید دارد و تنها نتیجه آن حسرت و اندوه است.
دیگری، نگاهی که شهادت را نقطهای از مسیر پیروزی الهی میداند و آن را تحقق وعدههای خداوند در مبارزه حق و باطل معرفی میکند.
خداوند در سوره محمد، آیه ۷ میفرماید:
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ"
(ای کسانی که ایمان آوردهاید، اگر خدا را یاری کنید، او نیز شما را یاری خواهد کرد و گامهای شما را استوار میسازد.)
این وعده، یک قاعده کلی است که بر تمام حرکتهای الهی در طول تاریخ حاکم بوده است. بنابراین، شهادت در راه خدا، پایان یک مسیر نیست، بلکه تحقق یکی از وعدههای قطعی خداوند است که اگر درست تبیین شود، میتواند باعث انسجام و تقویت اراده در جامعه گردد.
۲- قرآن و روایات درباره حقیقت شهادت
قرآن کریم، شهادت را نهتنها یک امر مقدس، بلکه اوج حیات حقیقی معرفی میکند. در سوره آلعمران، آیه ۱۶۹ آمده است:
"وَلَا تَحْسَبَنَّ ٱلَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ ٱللَّهِ أَمْوَٰتًۭا بَلْ أَحْیَآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ"
(گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدهاند، مردهاند، بلکه زندهاند و نزد پروردگارشان روزی داده میشوند.)
این آیه، دیدگاه مادیگرایانهای را که شهادت را پایان زندگی میداند، رد میکند و حقیقت را از زاویهای الهیاتی بیان میدارد: شهید نهتنها از بین نرفته، بلکه در حال بهرهمندی از رزق الهی است.
همچنین پیامبر اکرم (ص) در حدیثی فرمودند:
"فَوْقَ کُلِّ ذِی بِرٍّ بِرٌّ، حَتَّی یُقْتَلَ الرَّجُلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، فَإِذَا قُتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَیْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ"
(برتر از هر نیکی، نیکی دیگری هست، تا زمانی که انسان در راه خدا کشته شود، و هنگامی که در راه خدا به شهادت رسید، دیگر برتر از آن نیکی وجود ندارد.)
این روایت نشان میدهد که شهادت در بالاترین مرتبه نیکی قرار دارد و اگر درست تحلیل شود، جامعه را به سمت ارزشهای متعالی سوق میدهد.
۳-چگونه یک شهادت به پیروزی تبدیل میشود؟
برای اینکه شهادت یک مجاهد در راه خدا، به جای ایجاد حس شکست، به نقطهای برای پیروزی تبدیل شود، باید عناصر زیر در روایت آن مورد توجه قرار گیرد:
۱-تبیین فلسفه شهادت: چرا این شهید جان خود را فدا کرد؟ آیا شهادت او صرفاً یک حادثه ناخواسته بود، یا جزئی از یک مسیر الهی؟ در قرآن، شهادت به عنوان راهی برای حفظ حق و مبارزه با ظلم معرفی شده است. امام حسین (ع) در مسیر حرکت به کربلا فرمودند:
"إِنِّی لَا أَرَی الْمَوْتَ إِلَّا سَعَادَةً وَلَا الْحَیَاةَ مَعَ الظَّالِمِینَ إِلَّا بَرَمًا"
(من مرگ را جز سعادت نمیبینم و زندگی با ظالمان را چیزی جز رنج و ملامت نمیدانم.)
۲-تحلیل تاریخی و الهیاتی شهادت: نباید به شهادت بهعنوان یک واقعهای صرفاً احساسی نگریست. بلکه باید آن را در چارچوب سنتهای الهی تحلیل کرد. تاریخ نشان داده است که هر شهادتی، مقدمهای برای پیروزی حقطلبان بوده است. شهادت امام حسین (ع)، سقوط بنیامیه را در پی داشت. شهادت سرداران مقاومت، شکست سیاستهای استکباری را در پی داشته است.
۳-مسئولیت جامعه در قبال شهادت: شهادت نباید تنها یک خاطره شود، بلکه باید مسیر حرکت آینده جامعه را ترسیم کند. خداوند در سوره توبه، آیه ۱۱۱ میفرماید:
"إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَیٰ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ"
(همانا خداوند از مؤمنان جانها و اموالشان را خریداری کرده که بهشت در برابرش باشد، در راه خدا میجنگند، میکشند و کشته میشوند.)
این بیان نشان میدهد که شهادت، یک معامله الهی است و مؤمنان باید این مسیر را با آگاهی ادامه دهند.
۴-جلوگیری از تحریف روایت شهادت: یکی از مهمترین آفات در روایت شهادت، تحریف آن به سمت روایتی انفعالی و احساسی است. اگر شهادت یک مجاهد بهگونهای نقل شود که نتیجه آن ترس، عقبنشینی و انفعال باشد، در واقع مسیر او تحریف شده است. باید روایت را بر اساس امید، مقاومت و پیروزی تنظیم کرد.
گفتار پایانی
۴-روایت شهادت، عامل حرکت یا عامل یأس؟
نحوه بیان و روایت یک شهادت، تعیین میکند که جامعه در مسیر پیشرفت قرار بگیرد یا دچار یأس و انفعال شود.
اگر شهادت در چارچوب سنتهای الهی و قواعد نصرت خدا روایت شود، منجر به انگیزه، حرکت و پیروزی خواهد شد.
اگر صرفاً بر بعد احساسی و فقدان تأکید شود، ممکن است جامعه را دچار افسردگی کند.
بنابراین، مبلغان، رسانهها و روحانیون وظیفه دارند که شهادت را با نگاه پیروزی و تحقق وعدههای الهی تبیین کنند، نه بهعنوان یک فقدان تلخ و پایانبخش. این روایت صحیح، همان عاملی است که حرکت جامعه اسلامی را تضمین خواهد کرد و راه شهدا را زنده نگه خواهد داشت.
انتهای پیام./