گروه اقتصادی ایرنا - این روزها افزایش قیمت طلا نقل هر محفل و خانواده ایرانی است؛ افزایش قیمت طلا از آنجا که بر اقتصاد خانواده تاثیرگذار است، افراد سعی می کنند با تبدیل پول نقد به هر کالایی که بتواند ارزش دارایی آنها را حفظ کند، بیش از پیش از کاهش سرمایه خود در برابر تورم ناشی از این افزایش قیمت جلوگیری کنند.
باید این نکته را مدنظر قرار داد که چون اقتصاد ایران چندسالی است که به طور متوالی نرخ های تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرده، دیگر خریداران خرد طلا به دنبال کسب سود از این بازار نیستند بلکه در اصل می خواهند از ضرر جلوگیری و ارزش سرمایه خود را در تلاطم های بازار و اقتصاد کشور و جهانی مصون بدارند.
از سوی دیگر برای افراد مهم است که بدانند در آینده بازار فلز زرد چه چیزی در حال وقوع است تا بتوانند زودتر دیگران و حتی قبل از اینکه روند صعودی آغاز شود، آنها در کف قیمت خرید انجام دهند و در بالاترین قله آن را به فروش برسانند تا بتوانند بیشترین سود را از این تلاطم بازار کسب کنند.
در چنین شرایطی باید گفت که افزایش قیمت طلا فقط به ایران اختصاص ندارد و کل جهان از نوسان قیمتی در بازار طلا تاثیر می پذیرد که این نوسان خود معلول عوامل دیگری است که رویکردهای سیاستمداران اعم از تصمیم‌های ناگهانی و خط مشی حکومت مداری آنها در صدر آن قرار دارد.
روند افزایشی قیمت طلای جهانی در یکسال اخیر
دلایل افزایش جهانی قیمت طلا
بازار جهانی طلا بیش از یک سال است که در روند صعودی قیمت ها قرار گرفته است اما در هفته های اخیر این افزایش قیمت به سرعت در حال حرکت است که موتور محرک آن سیاست های اعلامی ساکن جدید کاخ سفید آمریکاست.
البته نمی توان عوامل طبیعی و بلایای آب و هوایی، حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله یا آتش‌سوزی که ممکن است به اختلال در زنجیره تولید طلا منجر شوند و قیمت آن را تحت تأثیر قرار دهند را نادیده گرفت. یا انتخابات ریاست جمهوری و دیگر تغییرات سیاسی در اقتصادهای بزرگ جهانی می‌تواند موجب نوسان در بازار طلا و تغییر در قیمت‌ها شود.
جنگ و درگیری های نظامی در جهان نیز می تواند به عنوانی یکی دیگر از عوامل افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی صحبت کرد که می توان از مهمترین مثال های آن به وقایع کریمه و جنگ روسیه و اوکراین اشاره کرد؛ در این جنگ جهان غرب از جمله اروپا و امریکا در حمایت از اوکراین به میدان آمدند و بر ضد روسیه صف آرایی کردند اما روسیه نیز به عنوان دومین تولید کننده بزرگ طلای جهانی بعد از استرالیا با تحریم های بین المللی مواجه شد و نمی تواند طلا صادر کرده و بر بازارهای فلز زرد تاثیرگذار باشد. به همین دلیل عرضه طلا در بازارهای جهان کاهش یافته و کمتر از تقاضا می شود باعث افزایش نرخ طلا در بازارهای جهانی را به همراه دارد.
نوسانات در بازار نفت یکی دیگر از دلایل کاهش یا فزایش قیمت طلا خواهد بود و اگر بازار نفت دچار نوسانات شدید شود، تقاضا برای طلا کاهش یا افزایش خواهد یافت.
تغییرات یک ماهه قیمت طلا در بازارهای جهانی
ترامپ یک تنه بازار طلا را لرزاند
کمتر از یک ماه از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید می گذرد اما در همین مدت بازارهای جهانی طلا تحت تاثیر اقدامات، سخنان و تهدیدهای وی روند افزایشی را تجربه کرده اند به طوری که می توان گفت اقدامات اخیر رئیس جمهور تاجر مسلک آمریکا مهمترین عامل افزایش قیمت در بازار جهانی طلا بوده است؛ او برای پیشبرد اهدافش به هر کاری دست می زند تا بتواند دیگران را مرعوب خود کند درحالی که این اقدامات در آینده دولت آمریکا تاثیرات عمیقی خواهد گذاشت.
سیاست‌های اقتصادی ترامپ در وضع تعرفه‌ها برای کالاهای وارداتی و به تبع آن خروج سرمایه ها از تولید و حرکت به سمت طلا می تواند این اقتصاد بزرگ را با بحرانی عمیق روبرو کند چون سرمایه ها درحال خروج از تولید بوده و به سمت فلز زرد به عنوان مهمترین کالایی که می توان بر روی آن جهت حفظ سرمایه حساب کرد، حرکت می کند.
از سوی دیگر بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) به عنوان سیاست گذار اصلی پولی و بانکی در آمریکا با افزایش یا کاهش نرخ بهره می تواند بر تمایل سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در طلا تاثیر فراوانی داشته باشد.
البته برعکس این موضوع نیز قابل توجه است، یعنی سرمایه گذاری روی صنایع تولیدی و توسعه و افزایش تولید ناخالص داخلی می تواند باعث کاهش قیمت طلا در بازار شود یعنی سرمایه ها چون در بازار تولید سرمایه گذاری می شوند، تقاضا برای خرید طلا کاهش می یابد و قیمت آن نیز به تبع کاهشی خواهد شد.
نرخ تورم نیز رابطه مستقیمی با قیمت طلا در بازار دارد زیرا با افزایش نرخ تورم، ارزش پول کاهش یافته و سرمایه گذاران به دنبال دارایی هایی مانند طلا برای حفظ ارزش دارایی های خود هستند.
بازار ایران تحت تاثیر دو عامل نرخ طلا و ارز
بازار طلا در ایران نه تنها متاثر از نوسان در نرخ جهانی این فلز گرانبهاست بلکه به طور مستقیم از نوسانات ارزی بخصوص دلار نیز تاثیر می پذیرد زیرا قیمت طلا بر اساس دو عامل قیمت جهانی و قیمت دلار تعیین می شود؛ همین موضوع باعث تاثیر مستقیم بر نرخ این فلز شده و بر افزایش و کاهش آن تاثیر مستقیم دارد.
یکی از تاثیرگذاران بر قیمت دلار در داخل، بحث ها و مسایل سیاسی است که بیشتر جنبه روانی بر بازار و نگرانی بابت اتفاقات پس از آن دارد؛ در عین حال اتفاقات جهانی مانند تحریم ها، جنگ تعرفه‌ای آمریکا با چین، کانادا، مکزیک، اروپا و حتی بریکس و همچنین تحریم های مختلف بر افزایش قیمت ارز اثرگذار است.
نشانه های افزایش قیمت طلا
یکی از مهمترین نشانه های افزایش قیمت طلا افزایش انتظارات تورمی است یعنی مردم فکر می کنند که در آینده‌ای نزدیک قرار است اتفاقات بدی در حوزه تورمی رخ دهد به دلیل همین توهم تورمی، تقاضا برای خرید طلا در بازار افزایش می یابد.
تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی، افزایش خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی، سقوط بازارهای سهام جهانی، نوسانات و افت ارزش ارزهای دیجیتال، کاهش نرخ تولید معادن طلا، افزایش حجم نقدینگی، بالا رفتن قیمت انس جهانی طلا، مقایسه با قیمت‌های پایین دهه نود، رشد تقاضا در کشورهای در حال توسعه وعدم قطعیت در سیاست‌های اقتصادی می تواند از نشانه های افزایش قیمت طلا در بازار باشد.
چگونه طلا روند نزولی خواهد گرفت؟
با توجه به آنچه گفته شد، هرچه اقتصاد و سیاست جهانی به سمت کاهش درگیری و تنش پیش برود و رشد اقتصادی تداوم یابد، بازار جهانی طلا نیز روی آرامش می بیند؛ بر این اساس افزایش نرخ بهره بانکی، تقویت ارزش دلار، بهبود در شاخص‌های اقتصادی جهانی، کاهش تورم، ثبات سیاسی و ژئوپلیتیکی، افزایش تولید و استخراج طلا، اشباع بازار و کاهش تقاضای صنعتی و جواهرسازی، بهبود بازار سهام و سرمایه‌گذاری، کاهش قیمت انس طلای جهانی و رشد نامطلوب یا تضعیف اقتصاد چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده طلا می تواند در کاهش قیمت های جهانی طلا تاثیر زیادی داشته باشد.
با این تفاسیر می توان فهمید که در شرایط کنونی به نظر نمی رسد شاهد کاهش قیمت جهانی طلا و یا بهبود نرخ دلار در بازار داخلی باشیم و بر این اساس، بازار طلا نیز متاثر از آن خواهد بود و میل به نزولی شدن قیمت ها نخواهد داشت.