راه آهن هر سه سال، دپوهای تعمیرات واگن خود را برای اجاره به مزایده می گذارد و عموما پیمانکاران تعمیرات واگن و بعضا شرکت های مالک واگن که تمایل به تعمیرات واگن های خود دارند در این مزایده شرکت می کنند. 

به گزارش تین نیوز، اخیرا مزایده اجاره دپو تعمیراتی اصفهان برگزار شده که با نارضایتی انجمن های صنفی همراه بوده است، در این خصوص گفتگوی کوتاهی با احسان سالاری، رئیس کارگروه فنی واگنهای باری انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل ریلی داشتیم.

- ماجرای اجاره دپوی اصفهان چه بود؟ انجمن های صنفی به چه موضوعی اعتراض داشتند؟

اخیرا راه آهن دپو تعمیرات واگن اصفهان را برای اجاره به مزایده گذاشته و قیمتی که کارشناس رسمی برای آن تعیین کرده از نظر ما بالا بوده است. در چند سال اخیر تعیین قیمت توسط کارشناس رسمی دادگستری برای دپوها صورت گرفته که از نظر ما مورد تایید نمی باشد. علت مخالفت هم واضح است، کارشناس رسمی به ابنیه و طول و عرض ساختمان ها و قیمت گذاری آن نگاه می کند و اجاره دپو را تعیین می کند، این در حالیست که ما در هیچ کجای اقتصاد صنعت ریلی چنین کاری نمی کنیم. آیا مالکانه واگن ها از طریق قیمت گذاری و نرخ کارشناس رسمی تعیین می شود؟ آیا حق دسترسی به شبکه از طریق کارشناس رسمی دادگستری تعیین می شود؟ از نظر ما اجاره دپوی تعمیراتی هم یک بخشی از این پازل اقتصاد ریلی است و باید متناسب با آن باشد.

احسان سالاری-رئیس کارگروه فنی واگنهای باری انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل ریلی

اما به طور خاص درباره دپوی تعمیراتی اصفهان، ماجرا از جایی شروع می شود که یکی از شرکتهای مالک واگن، که اخیرا مالک لوکوموتیو هم شده با  قیمتی بسیار بالا و در حدود 3.5 برابر نرخ کارشناس رسمی در مزایده شرکت  کرده و به عنوان برنده مزایده اعلام شده است. به نظر می رسد شرکت مذکور برای تعمیرات لوکوموتیوهای خود اقدام به شرکت در مزایده اجاره دپوی تعمیرات واگن راه آهن اصفهان نموده است. از آنجایی که انجمن های صنفی تلاش می کنند منافع همه بخش های صنف را در نظر بگیرند، طی نامه ای از راه آهن در خواست شد با توجه به مضرات تغییر کاربری دپو اصفهان، از شرکت کننده در مزایده تضامین لازم جهت تعمیر سالانه 550 واگن در آن دپو را اخذ کند و با توجه به شرایط خاص و کاربری دوگانه ای که دپوی تعمیراتی راه آهن اصفهان پیدا می کند به هیچ وجه این قیمت ملاک اجاره سایر دپوهای تعمیرات واگن قرار نگیرد.

-تغییر کاربری دپو اصفهان چه مضراتی خواهد داشت؟

برای کسانی که حداقل های اقتصاد ریلی را بدانند بسیار واضح است، یک چالش مهمی که در حال حاضر در راه آهن وجود دارد کمبود مرکز تعمیرات واگن می باشد. ظرفیت مراکز تعمیراتی واگن جوابگوی تعمیرات اساسی سالانه حدود 8000 تا 12000 واگن نیست. حالا شما از این ظرفیتی که جوابگو نیست 550 تا را هم کم کنید. از طرف دیگر اصفهان مرکز مهمی است. تردد واگنها در آنجا بسیار زیاد است. در صورتی که تبدیل به مرکز تعمیرات لوکوموتیو شود، شما باید واگنهایی که قرار است تعمیرات اساسی شوند را تا نزدیک ترین دپوی دارای ظرفیت سیر دهید. که این خود به لحاظ اقتصادی هم به ضرر راه آهن است. چون سیر واگن با بارنامه تعمیرات اساسی تقریبا رایگان است و همه هزینه هایش را راه آهن پرداخت می کند. علاوه بر اینکه سیر این تعداد واگن بر روی سیر و حرکت شما و ترافیک شبکه شما هم تاثیر منفی می گذارد و حمل بار را کم خواهد کرد.

-برگردیم به موضوع دپوی اصفهان، راه آهن در خصوص درخواست شما ترتیب اثری داد؟

باید خدمتتان عرض کنم که متاسفانه خیر. تا این لحظه تقریبا هیچ واکنشی از راه آهن دریافت نکردیم و دغدغه ها و نگرانی هایمان همچنان باقیست و تشدید هم شده است. ما در آن نامه پیش بینی کرده بودیم که قیمت اجاره دپوی اصفهان ملاکی خواهد شد برای قیمت گذاری سایر دپوهای تعمیراتی واگن و این قطعا نادرست است. اما همین هفته پیش مزایده اجاره دپو تعمیرات واگن زنجان برگزار شد. دپویی که در حال حاضر در جای بسیار کم تردد شبکه است و به سختی می تواند ظرفیت تعمیرات واگن خود را پر کند، از این رو باید قیمت بسیار پایینی داشته باشد. اما کارشناس رسمی دادگستری اقدام به افزایش سه برابری نرخ کارشناسی نموده است. از سوی دیگر راه آهن به استناد قیمت اجاره دپوی اصفهان و با اصرار، قیمت کارشناسی که خود خارج از عرف بوده را نیز طی مذاکره با پیمانکار افزایش داده است. که این خود جای تعجب و تاسف دارد...

-این موضوعات به نظر بیشتر مربوط به پیمانکاران تعمیراتی و انجمن صنایع ریلی است؟

اینطور نیست. پیمانکاران تعمیراتی در ابتدای هر سال فهرست بهای تعمیرات اساسی واگن را با چانه زنی و برگزاری جلسات متعدد با انجمن حمل و نقل ریلی نهایی می کنند و اساسا یکی از وظایف مهم کارگروه فنی واگن های باری همین تهیه فهرست بهای تعمیرات واگنها است. یکی از مهم ترین آیتم ها در تعیین میزان افزایش فهرست بها، همین نرخ اجاره دپو است. سال قبل حدود 25 درصد هزینه پیمانکاران از این محل بود. در همان نامه ما اشاره کردیم که با این قیمت گذاری ها، پیش بینی می کنیم فهرست بهای تعمیرات اساسی چیزی حدود 90 درصد افزایش یابد. الان که البته نگرانی ها بیشتر هم شده است. چون مزایده دپوی زرند و ری هم در پیش است و اگر راه آهن بنا را بر همین اساس بگذارد کار پیچیده تر می شود.

-طرح مطلوب شما برای اجاره دپوهای تعمیرات واگن چیست؟

اگر به دپوهای تعمیرات واگن موجود مراجعه کنید متوجه خواهید شد که هر سال مستهلک تر می شوند و هیچ کسی هم به فکر تجهیز و بروزرسانی آنها نیست. الان در دنیا دیگر با دستگاه تراش متعلق به 50 تا 70 سال پیش چرخ و محور را تراش نمی دهند. یا تجهیزات دمونتاژ ضربگیر واگن و تست فنر در همه سایت های تعمیراتی شان وجود دارد. اما ما در این زمینه کمبود داریم. علاوه بر اینکه ساختمان دپوها هم در حال مستهلک شدن است. پیشنهاد ما اینست که راه آهن به جای تمرکز بر این درآمدهای غیرعملیاتی به فکر افزایش درآمد عملیاتی باشد. و از سوی دیگر دپوها را 10 یا 15 ساله و به صورت اجاره به شرط تجهیز واگذار کند. به نظرم پیمانکاران تعمیراتی مستقر در دپوها بهترین گزینه برای سرمایه گذاری و به روزآوری همان دپوها هستند. در ایت شرایط حداقل بعد از 2 یا 3 سال دپوهای بروز شده و مجهزی خواهید داشت و پیمانکار هم خیالش راحت است که تا 10 سال اینجا خواهد بود نه اینکه هر 2.5 سال یکبار نگران جابجایی و واگذاری دپو به پیمانکار بعدی باشد.