طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، زمان بهره‌برداری از سد معشوره سه سال آینده پیش‌بینی شده، اما تأمین اعتبارات کافی همچنان اصلی‌ترین مانع در مسیر تکمیل آن است.

 ایده احداث سد معشوره به دهه ۱۳۸۰ بازمی‌گردد. مطالعات اولیه این پروژه باهدف شناسایی منابع آبی و بررسی پتانسیل‌های منطقه‌ای آغاز شد.

در سال‌های ابتدایی، این طرح تحت عنوان سد «گاو شمار» شناخته می‌شد، اما بعد‌ها به «معشوره» تغییر نام داد. این پروژه به‌عنوان یک سد چندمنظوره طراحی شد تا علاوه بر ذخیره‌سازی آب، به تولید انرژی برق‌آبی نیز بپردازد.

اجرای پروژه از ابتدا با موانع متعددی همراه بود. در سال‌های اولیه، پروژه به دلیل نداشتن مجوز‌های قانونی از جمله ماده ۲۱۵ متوقف شد. این ماده برای آغاز هر پروژه عمرانی کلان الزامی است. 

پس از رفع این مشکل، پروژه با چالش اخذ مجوز ماده ۲۳ روبه‌رو شد که برای تأمین اعتبار طرح‌های نیمه‌تمام ضروری است. این مشکلات باعث شد که روند اجرای پروژه با تأخیر‌های چندساله مواجه شود.

در دوره‌های مختلف، سد معشوره همواره یکی از موضوعات مهم در سفر‌های استانی مقامات ارشد کشور به لرستان بوده است. در دولت‌های مختلف، وعده‌هایی برای تکمیل این پروژه داده شد، اما به دلیل کمبود اعتبارات، پیشرفت چشمگیری حاصل نشد. 

در دولت سیزدهم، رئیس‌جمهور در سفر به لرستان، این پروژه را جزو اولویت‌های ملی معرفی کرد و مجوز ماده ۲۳ در مردادماه ۱۴۰۲ برای آن صادر شد.

 معشوره قرار است منابع شرب موردنیاز شهرستان کوهدشت که از بی‌آبی رنج می‌برد را نجات دهد البته احداث سد معشوره برای شهرستان‌ها دلفان، چگنی و پلدختر هم مهم است.

نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی در بازدید مهرماه خود از سد معشوره پیشرفت فیزیکی پروژه را ۹ درصد عنوان کرده و گفته بود: برای تکمیل پروژه سد معشوره ۵ هزار میلیارد تومان نیاز است.

برای اطلاع از آخرین وضعیت پروژه سد معشوره با معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه تنگ معشوره گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

پیشرفت ۱۳ درصدی پروژه سد و نیروگاه تنگ معشوره

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه تنگ معشوره به فارس گفت: این پروژه که شامل احداث یک سد بتنی غلتکی (RCC) بر روی رودخانه کشکان در ۴۵ کیلومتری شمال شهر کوهدشت است، تاکنون ۱۳ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. 

رضا حسینی با اشاره به اینکه این پروژه در دوفاز اجرایی خواهد شد افزود: فاز اول شامل ساخت سد بتنی غلتکی با ارتفاع ۹۶ متر و حجم مخزن ۵۲۵ میلیون متر مکعب، احداث سه واحد نیروگاه پای سد با ظرفیت حدود ۲۰ مگاوات و ساخت یک‌بند انحرافی در پایین‌دست سد. 

وی گفت: فاز دوم شامل انتقال آب خروجی از بند انحرافی از طریق تونلی به طول ۸ کیلومتر به موقعیت سرچ تانک و تقسیم آب به دو مسیر. مسیر اول به سمت نیروگاه زیرزمینی در نزدیکی روستای گرمورت و مسیر دوم به سمت شهرستان‌های دوره چگنی و کوهدشت برای مصارف کشاورزی هدایت خواهد شد.

تکمیل سد ۵ هزار میلیارد نیاز دارد

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه تنگ معشوره بیان کرد: این سد علاوه بر مدیریت سیلاب‌ها با دبی خروجی ایمن ۶۵۰ مترمکعب بر ثانیه، سالانه حدود ۱۸۵ میلیون مترمکعب آب برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت منطقه تأمین کرده و حدود ۴۸ گیگاوات ساعت انرژی برقابی تولید خواهد کرد. 

حسینی افزود: عملیات حفاری و تحکیم جناحین سد با سرعت بالا در حال انجام است و تاکنون حجم حفاری‌های تکیه‌گاه‌های سد به ۱۲۶ هزار مترمکعب با پیشرفت بیش از ۸۰٪ رسیده است. همچنین گالری‌های تزریق جناحین سد به میزان ۴۷۰۰ مترمکعب حفاری شده است. 

وی برآورد هزینه اجرای مرحله اول طرح را ۵۰۰۰ میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: تاکنون حدود ۳۰۰ میلیارد تومان تخصیص‌یافته است. در صورت تأمین به‌موقع منابع مالی، عملیات بتن‌ریزی اولیه از شهریور ۱۴۰۴ آغاز شده و آب‌گیری مخزن در شهریور ۱۴۰۶ انجام خواهد شد. 

معاون اجرایی طرح تأکید کرد: این پروژه هیچ‌گونه چالش فنی، اجتماعی و اجرایی ندارد و تنها موضوع مهم، تأمین مالی به‌موقع است تا روند اجرایی پروژه بدون وقفه ادامه یابد. 

به گفته حسینی این پروژه با اهداف مدیریت منابع آب، تولید انرژی پاک و توسعه کشاورزی منطقه، گامی مهم در راستای توسعه پایدار لرستان محسوب می‌شود.

منبع:فارس