به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، نخستین نشست از سلسله جلسات «طلیعه رمضان 1446»، امروز به همت معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با موضوع «جنگ غرب علیه خانواده» در سالن همایش‌های غدیر برگزار شد.

 حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس پژوهشکده زن و خانواده، در این نشست به بررسی ابعاد مختلف این تقابل پرداخته و به چالش‌های ناشی از مدرنیته در حوزه خانواده اشاره کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد با استناد به آیه 112 سوره انعام، «وَکَذَٰلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیَاطِینَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلَیٰ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا...»، به سنت همیشگی تقابل میان جبهه حق و باطل اشاره کرد و گفت: از زمان بعثت انبیاء تاکنون، نبرد میان عقلانیت توحیدی و عقلانیت نفس‌محور ادامه داشته است و این تقابل ریشه در دشمنی دیرینه ابلیس با حقیقت دارد.

وی با بیان اینکه این تقابل در هر دوره‌ای به شکلی جدید ظهور پیدا می‌کند، خاطرنشان کرد: در عصر کنونی، عقلانیت توحیدی با مفاهیمی مانند نئولیبرالیسم و فردگرایی به چالش کشیده شده است. شیاطین انس و جن تلاش می‌کنند با القای ادبیات و منطق خاص خود، بر ارزش‌های جامعه تأثیر بگذارند.

رئیس پژوهشکده زن و خانواده، مدرنیته را عاملی برای فاصله گرفتن انسان از خانه و خانواده دانست و اظهار داشت: ارزش‌های مدرن، با نظام خانوادگی سازگار نیستند، زیرا سرمایه‌داری تنها بر سود و رقابت تأکید دارد و در این چارچوب، خانواده به عنوان نهادی که مبتنی بر همیاری و تعاون است، دچار تضعیف می‌شود.

وی افزود: انقلاب اسلامی فرصتی را فراهم کرد تا ارزش‌های خانوادگی بار دیگر احیا شوند. با این حال، باید مراقب بود که هجمه‌های فرهنگی و اجتماعی موجب فرسایش این ارزش‌ها نشود.

زیبایی‌نژاد در ادامه، به تفاوت مبانی خانواده و سرمایه‌داری اشاره کرد و گفت: نظام سرمایه‌داری مبتنی بر رقابت است، در حالی که خانواده بر پایه همکاری و همدلی شکل می‌گیرد. در یک خانواده سالم، ارزش‌ها براساس محبت و تعامل شکل می‌گیرند و این فرهنگ باید در جامعه نیز تقویت شود.

وی تأکید کرد: خانواده‌ای که از اصول دینی تبعیت کند، می‌تواند مفاهیمی را توسعه دهد که با مبانی اسلام سازگار باشد. جامعه اسلامی براساس مفاهیمی مانند امت و امامت شکل می‌گیرد و رابطه امت و امام، مشابه رابطه پدر و فرزند در خانواده است که بر پایه اقتدار، دلسوزی، هدایت و حمایت بنا شده است.

رئیس پژوهشکده زن و خانواده با اشاره به پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه تأثیرات خانواده بر بزهکاری نوجوانان اظهار داشت: مطالعات نشان داده‌اند که نبود پدر در سنین 12 تا 15 سالگی، سه برابر بیش از نبود مادر، در شکل‌گیری بزهکاری‌های خطرناک تأثیر دارد.

وی افزود: حضور پدر در خانواده، عامل مهمی در ایجاد خویشتن‌داری در فرزندان است. پسران، شخصیت خود را با الگوبرداری از پدر شکل می‌دهند و دختران نیز از طریق ارتباط با پدر، شناخت صحیحی از مردان و زنانگی خود پیدا می‌کنند.

زیبایی‌نژاد با بررسی روند تغییرات نقش‌های والدین در جامعه، بیان کرد: پیش از دوران مشروطه، تدبیر منزل و مدیریت خانواده بیشتر بر عهده پدر بود، اما در دوره پس از مشروطه، نقش مادر پررنگ‌تر شد و به تدریج، مرجعیت پدر در خانواده تضعیف شد.

وی خاطرنشان کرد: این تغییرات باعث شد فرزندان به جای آنکه خانواده را به عنوان مرجع اصلی خود ببینند، به رسانه‌ها و نظام تربیتی مدرن روی بیاورند که این امر، موجب تغییر اساسی در تربیت نسل‌های جدید شده است.

رئیس پژوهشکده زن و خانواده به پژوهشی که در آمریکا انجام شده اشاره کرد و گفت: در این پژوهش، تأثیر سریال‌های طنز در دهه‌های 1980، 1990 و 2000 بر تصویر مرد و پدر بررسی شده است. نتایج نشان داد که در دهه 1980، تنها 16٪ از سریال‌های طنز، تصویری مخدوش از پدر ارائه می‌دادند، اما این رقم در دهه 1990 به 30٪ و در دهه 2000 به 50٪ افزایش یافت.

وی افزود: در کشور ما نیز این روند از دهه 1370 آغاز شد. سریال‌هایی مانند «پدرسالار» و «پایتخت» با تغییر تصویر پدر، او را از یک هدایتگر و حامی، به فردی بی‌منطق و منفعل تبدیل کردند.

زیبایی‌نژاد در بخش دیگری از سخنان خود، به ظهور الگویی جدید از خانواده اشاره کرد که توسط جامعه نخبگانی مانند روان‌شناسان و جامعه‌شناسان مطرح شده است. این الگو که از آن به عنوان «خانواده مدنی» یا «خانواده دموکراتیک» یاد می‌شود، بر این مبنا شکل گرفته که والدین نباید ارزش‌های خود را به فرزندان منتقل کنند، بلکه کودکان باید خودشان ارزش‌هایشان را انتخاب و خلق کنند.

وی هشدار داد: این الگو، مبتنی بر انکار ارزش‌های ثابت است و اقتدار پدرانه را در خانواده از بین می‌برد، در حالی که والدین باید نقش خود را در هدایت فرزندان ایفا کنند.

رئیس پژوهشکده زن و خانواده تأکید کرد: جهان امروز، صحنه نبرد میان عقلانیت‌هاست و عقلانیت توحیدی باید در برابر عقلانیت فردگرایانه ایستادگی کند. ما نباید از ادبیات مفهومی غرب پیروی کنیم، بلکه باید گفتمان خود را تقویت کنیم.

وی افزود: تربیت خانوادگی نباید صرفاً بر اساس تأمین رفاه و شادکامی فردی باشد، بلکه در ادبیات دینی، مفاهیمی مانند «رنج سازنده» مورد تأکید قرار گرفته‌اند. کودکان باید سختی‌ها و محدودیت‌هایی را تجربه کنند تا مهارت‌هایی مانند خویشتن‌داری و شکیبایی در آنان تقویت شود.

زیبایی‌نژاد در ادامه به کاهش رشد جمعیت از سال 1363 اشاره کرد و گفت: در برنامه اول توسعه، سیاست‌هایی اتخاذ شد که موجب کاهش نرخ زادآوری شد. این در حالی است که خانواده‌های پرجمعیت، فرهنگ قناعت و همکاری را تقویت می‌کنند و از فردگرایی جلوگیری می‌کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: اجتماعات ایمانی برای کودکان و نوجوانان ضروری است تا آنان در محیطی سالم و دینی رشد کرده و هویت خود را بر مبنای ارزش‌های اسلامی شکل دهند. همچنین، الگوهای تبلیغی باید به گونه‌ای طراحی شوند که ارتباطی مستمر و هویت‌بخش با جامعه داشته باشند.

انتهای پیام/