به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ یادداشت از علی بهادری جهرمی///* دانشگاه، بهعنوان موتور محرک توسعه علمی و پیشرفت کشور، همواره باید محلی برای تضارب آرا، پژوهشهای عمیق و گسترش مرزهای دانش باشد. اما گاهی این نهاد مقدس، بهجای پرداختن به رسالت اصلی خود، به میدان کشمکشهای جناحی و ابزار انحراف افکار عمومی تبدیل میشود. آنچه این روزها در برخی فضاهای دانشگاهی رخ میدهد، بجای یک فعالیت علمی، سیاستی یا کارشناسی عمیق و آگاهانه، بیشتر فضای «سیاسیکاری سطحی» و پرهیاهو را تداعی میکند که بیشاز هر چیز، مصالح کلان کشور را تحتالشعاع قرار میدهد.
سیاسی کردن غیرسازنده دانشگاه، پیش و بیشاز هر چیز، روند توسعه علمی را به محاق میبرد. وقتی که تمرکز مدیریت دانشگاهی بهجای برنامهریزی برای ارتقای سطح علمی و پژوهشی، صرف جهتگیریهای سیاسی و جناحی شود، خروجی آن نه پیشرفت علمی، که افت کیفیت آموزش و پژوهش خواهد بود. دانشگاهی که سیاستزده باشد، دیگر اولویتی برای حل مسائل اساسی کشور از طریق علم و فناوری نخواهد داشت و در نتیجه، موتور پیشرفت کشور از حرکت بازمیایستد.
افزون بر این، سیاسیکاری در دانشگاهها نارضایتی گستردهای را در میان دانشجویان و اعضای هیئت علمی به دنبال دارد. دانشجویان، که باید در فضایی علمی، آزاد و بهدور از تنشهای غیرضروری به تحصیل بپردازند، خود را درگیر فضایی آلوده به رقابتهای جناحی میبینند. اساتید نیز، بهجای تمرکز بر تولید علم و پژوهش، ناگزیر درگیر فضای نامطلوبی میشوند که شأن و جایگاه علمی دانشگاه را تنزل میدهد.
پیامد دیگر چنین نگاهی، فرار نخبگان و کاهش سرمایه علمی کشور خواهد بود. وقتی که فضای دانشگاهها بهجای شایستهسالاری، بر اساس وابستگیهای جناحی مدیریت شود، نیروهای کارآمد و نخبه، یا منزوی میشوند و یا چارهای جز ترک کشور نمیبینند. نتیجه آنکه، استعدادهایی که میتوانند کشور را در مسیر توسعه قرار دهند، به دلیل همین نگاههای محدود و جناحی، به هدر میروند.
شتابزدگی در جابهجایی رؤسای دانشگاهها، یکی از عوارض تندروی سیاسی است که مسیر پیشرفت علمی را دچار دستاندازهایی میکند. فقط بهعنوان یک نمونه از نتیجهی چنین رویهای این شده است که در دانشگاههای بزرگ و اصلی کشور، بدون دلیلی ضروری رئیسی که با حکم شورای عالی انقلاب فرهنگی که نهادی کاملا فرابخشی و فراسیاسی است، برای مدت ۴ سال انتخاب شده بود، پیشاز انقضای مهلت حکم مسئولیت حتی بعضا بدون مشخص کردن جایگزین قطعی با عجله جابجا میشوند.
اکنون بیشاز ۵ ماه است که بزرگترین دانشگاه کشور با سرپرست اداره میشود؛ اقدامات و مواضع این افراد نیز در مواقع بحرانی یا مهمی همچون حوادث اخیر کوی دانشگاه تهران خود نشان از جهتگیریهای مدیریتی دارد!
رییس محترم جمهور نباید اجازه دهند که عدهای تندرو، با اشغال مناصب کلیدی، چنین آسیبی به نهاد علم و دانش کشور وارد کنند. سیاستزدگی در دانشگاه، نه خدمتی به کشور است و نه خدمتی به دولت؛ بلکه حرکتی مخرب است که تنها به نفع جریانهایی خواهد بود که نه دغدغه پیشرفت کشور را دارند و نه به آینده علمی ایران میاندیشند.
مدیریت دانشگاه باید بر محور تخصص، شایستهسالاری و اعتلای علمی استوار باشد، نه بر مبنای امیال زودگذر سیاسی که جز عقبماندگی، حاصلی برای کشور ندارد.
*علی بهادری جهرمی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس