این مکان مقدس در این دیدار با یکی از حکمت‌های بی‌بدیل علوی و بخشی از نامه 53 نهج‌البلاغه آراسته شده بود؛ «گاهی دشمن نزدیک می‌شود تا غافلگیر کند؛ پس دوراندیش باش...».
در ادامه، گفت‌وگوی ما با حجت‌الاسلام والمسلمین رضا محمدی شاهرودی، پژوهشگر برجسته نهج‌البلاغه و استاد حوزه علمیه را درخصوص تحلیل ابعاد این نامه تاریخی می‌خوانید. ایشان با اشاره به عمق راهبردی کلام مولی‌الموحدین(ع) تأکید می‌کند این فراز از نهج‌البلاغه، نقشه راهی است برای ملت‌های آزاده در برابر استعمار نوین که با نقاب دوستی، دندان‌های فتنه را تیز می‌کند.
منشور حکومت علوی در نامه ۵۳ نهج‌البلاغه
حجت‌الاسلام محمدی شاهرودی با اشاره به نامه 53 نهج‌البلاغه توضیح می‌دهد: این فرمان، بلندآوازه‌ترین و جامع‌ترین فرامین حکومتی امیرالمؤمنین(ع) است که همچون چراغی فروزان، مسیر حکمرانی الهی را ترسیم می‌کند. این نامه، عهدنامه امام علی(ع) برای مالک‌اشتر نخعی است، هنگامى که او را به فرمانداری مصر منصوب کرد. این فرمان از بلندترین و فراگیرترین فرمان‌هاى امام(ع) و بزرگ‌ترین و پرمحتواترین نامه نهج‌البلاغه در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره جامعه است. در این نامه مبانی، اصول، روش‌ها، سیاست‌ها و اخلاقِ مدیریت و حکومت‌داری بیان شده است. حضرت امیر(ع) در اوج آشفتگی‌های مصر، مالک‌اشتر را به عنوان حاکمی دادگر برگزید و این نامه را به عنوان دستورالعملی الهی برای اداره جامعه در اختیار او قرار داد. اهتمام فوق‌العاده به طبقات محروم، ضرورت تعیین وقت برای ملاقات عمومی، انتخاب مشاوران قوی و خردمند و جلوگیری از هرگونه رانت‌خواری، بخشی از توصیه‌های ذکر شده در این نامه بی‌نظیر است.
ایشان با تأکید بر جامعیت بی‌نظیر این نامه یادآور می‌شود: البته می‌دانیم که فرمایشات حضرت علی(ع) مربوط به شخص یا زمان خاصی نیست. به‌طور نمونه مهم‌ترین سفارش‌های امام علی(ع) به امام حسن(ع) که در نامه 31 نهج‌البلاغه آمده، دریایی از معارف و آموزه‌های دینی و اخلاقی و منشوری اعتقادی و اخلاقی برای تمام افرادی است که دل در گرو معنویات دارند. عهدنامه 53 نیز مانیفست حکومت‌داری و حکمرانی اسلامی است. در این منشور، شرح وظایف قوای سه‌گانه مجریه، قضائیه و مقننه، ارتش و تمام ارکان حکومت با استناد به قرآن و سنت، به‌گونه‌ای بیان شده که هیچ ابهامی برای حاکم اسلامی باقی نمی‌ماند. این نامه، اسوه حکمرانی اسلامی است.
درس‌هایی از کلام امیرالمؤمنین(ع) برای مصونیت از فریب
این استاد حوزه علمیه به بخشی از این نامه که در دیدار دیروز رهبر معظم انقلاب بر دیوار حسینیه امام خمینی(ره) نصب شده بود اشاره و در توضیح آن بیان می‌کند: «گاهی دشمن نزدیک می‌شود تا غافلگیر کند؛ پس دوراندیش باش...». این بخش از نامه امیرالمؤمنین(ع) کیفیت برخورد با دشمن را مشخص و تأکید می‌کند از دشمن برحذر باش، به‌ویژه زمانی که نزدیک می‌شود. وقتی دشمن دور است، تسلطی بر اوضاع ندارد و از طرح‌ها و برنامه‌های شما آگاه نیست و نمی‌تواند از پشت خنجر بزند. اما زمانی که نزدیک می‌شود، پشت آن لبخندی که بر لب دارد، شیطنت و توطئه‌ای نهفته است که گول‌زننده است. در دوران پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، بارها از این لبخندهای فریبنده و نزدیک شدن‌های دشمن، خسارات جبران‌ناپذیری متحمل شده‌ایم.
حجت‌الاسلام محمدی در پایان می‌گوید: حضرت علی(ع) فرموده‌اند وقتی دشمن به تو نزدیک و فاصله‌اش با تو کم می‌شود؛ چه فاصله سیاسی، چه فاصله رفتاری و زمانی که به دنبال گفت‌وگو و تعامل است، شاید تصور کنید دشمن توبه کرده و اوضاع بسامان است؛ اما این‌گونه نیست. دشمنی دشمنان در طول تاریخ و حتی امروز، ریشه در مسائل اقتصادی ندارد، بلکه ناشی از اختلافات اعتقادی و ایدئولوژیک است. دشمنی که از نظر اعتقادی با شما در تقابل است، تعصب و حیله‌گری بیشتری دارد. در بخشی از آیه 119 سوره آل‌عمران آمده است: «...قُل موتوا بِغَيظِكُم...» با خشم خود بمیرید. دشمنانی که با جمهوری اسلامی به‌خاطر ماهیت اسلامی آن دشمنی می‌ورزند، نباید ما را با لبخندهای فریبنده خود گمراه کنند. ما باید دوراندیش باشیم، هوشیاری خود را حفظ کنیم، مشورت کرده و پشت پرده رفتار دشمن را ببینیم. نباید با لبخند دشمنان دچار شوق و ذوق شویم و باید همواره به یاد داشته باشیم وقتی دشمن نزدیک می‌شود، خطر فریب خوردن بیشتر است؛ چرا که در ظاهر، دوست و در باطن، دشمن است. در چنین شرایطی، خطر دشمنی که در پوشش دوستی نزدیک می‌شود، بسیار بیشتر از زمانی است که دشمنی‌اش آشکار است. به تعبیری، دست آهنین دشمن زیر دستکش‌های مخملی پنهان شده است، اما با دوراندیشی و هوشیاری، فریب این دستکش‌های نرم را نخواهیم خورد.
خبرنگار: مریم احمدی شیروان