دیدار صبح دیروز محمد عبدالسلام سخنگو و رئیس هیات مذاکره کننده دولت نجات ملی یمن در مسقط پایتخت عمان با «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه کشورمان از جهات مختلف اهمیت دارد. از زمان شروع جنگ یمن در سال ۲۰۱۴، ایران همواره از انصارالله حمایت کرده است، به ویژه این حمایت‌ها از طریق ارسال کمک‌های مالی، تسلیحات و آموزش بوده است. این دیدار بخشی از تلاش‌های ایران برای استفاده از نفوذ خود در حل بحران‌های مختلف خاورمیانه، از جمله یمن و فلسطین و تقویت موقعیت خود در منطقه است.
دلایل اهمیت روابط تهران و صنعا
روابط طرفین هم برای ایران و هم برای منطقه و حوثی‌ها به چند دلیل استراتژیک و سیاسی جایگاه ویژه‌ای دارد :
1. افزایش نفوذ منطقه‌ای ایران: ایران به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه است و حوثی‌ها به عنوان یک گروه شبه‌نظامی شیعه در یمن، به ایران این امکان را می‌دهند تا بازیگری خود را، گسترش دهد. حتی رویکرد های اتخاذ شده یمن، می‌تواند به عنوان اهرم فشاری در مذاکرات منطقه ای بالاخص با عربستان سعودی مورد توجه قرار گیرد.
به عبارت دیگر روابط ایران و حوثی‌ها می‌تواند به افزایش ثبات در منطقه منجر شود، به ویژه در خلیج فارس. این روابط می‌تواند در راستای توازن قدرت در منطقه ایجاد کرده و باعث کنترل تنش‌ها در مناطقی مانند یمن، بحرین، و عربستان سعودی شود.
2. پیام به آمریکا و رژیم اسرائیل: این دیدار و تاکید بر حمایت ایران و یمن از فلسطین می‌تواند پیامی برای اسرائیل و کشورهای غربی باشد که ایران همچنان در حمایت از مقاومت فلسطینی و مخالفت با اشغالگری اسرائیل است.
3. آشفته ساختن خواب ترامپ: انصارالله ممکن است از توانایی‌های نظامی و تاکتیکی خود برای تهدید کریدورهای دریایی و تجاری منطقه‌ای، از جمله کریدور آی مک (که یکی از مسیرهای اصلی حمل‌ونقل جهانی نفت است و از تنگه باب‌المندب عبور می‌کند)، استفاده کند. کریدور آی مک (عرب مد) که بین خلیج عدن و دریای سرخ قرار دارد، اهمیت بالایی برای تجارت جهانی، به ویژه برای حمل‌ونقل نفت و کالاهای دیگر، دارد.
حوثی‌ها از موشک‌ها، پهپادها، و قایق‌های تهاجمی استفاده می‌کنند که در گذشته برای هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری و نفت‌کش‌ها در دریای سرخ و خلیج عدن به کار رفته‌اند. این ابزارها می‌توانند تهدیدی برای کشتی‌ها و حمل‌ونقل تجاری باشند و نقش مهمی در حمایت از فلسطین و تهدید رژیم صهیونیستی ایفا کند. حوثی‌ها کنترل مناطقی از یمن را در اختیار دارند که به نزدیکی تنگه باب المندب، دروازه ورودی کریدور ای مک، نزدیک است. این موقعیت جغرافیایی به آن‌ها این امکان را می‌دهد که عملیات‌های محدود یا تهدیداتی علیه کشتی‌ها در این آب‌ها انجام دهند. کریدور ای مک مسیری حیاتی برای انتقال نفت به اروپا، آمریکا و آسیاست. بنابراین، هر گونه اختلال در این مسیر می‌تواند بعنوان اهرم فشار و در راستای افزایش قیمت نفت و تهدید قدرتهای مختلف سطح جهانی شود.
حوثی‌ها و ایران ممکن است در راستای تقویت پروژه‌های اقتصادی و استراتژیک مانند کریدور یک کمربند یک جاده (Belt and Road Initiative - BRI) و جاده ابریشم همکاری‌هایی داشته باشند، اما این همکاری‌ها به طور مستقیم و آشکار به نفع این پروژه‌ها نخواهد بود. با این حال، برخی نکات وجود دارد که ممکن است حوثی‌ها و ایران را در این زمینه به هم نزدیک کند:
الف . نقش استراتژیک یمن در کریدور چین-پاکستان-خلیج فارس: یمن در موقعیت جغرافیایی مهمی قرار دارد و به ویژه تنگه باب المندب که ارتباط دهنده دریای سرخ به اقیانوس هند است، به عنوان یکی از مسیرهای مهم در تجارت جهانی شناخته می‌شود. این مکان می‌تواند نقش مهمی در پروژه‌های چین در راستای کریدور یک کمربند یک جاده ایفا کند. ایران نیز از این مسیرها برای تقویت نفوذ اقتصادی و سیاسی خود در منطقه استفاده می‌کند.
اگرچه حوثی‌ها مستقیماً در توسعه زیرساخت‌های این پروژه‌ها نقش نخواهند داشت، اما اگر ایران با حوثی‌ها همکاری کند، می‌تواند از موقعیت استراتژیک یمن برای حمایت از این طرح‌ها و به ویژه امنیت مسیرهای دریایی و حمل‌ونقل استفاده کند.
ب. همکاری با چین: ایران در حال توسعه روابط خود با چین است، به ویژه در زمینه‌های اقتصادی و زیرساختی. ایران در چارچوب پروژه یک کمربند یک جاده همکاری‌هایی با چین داشته و یمن هم از نظر جغرافیایی می‌تواند بخشی از این طرح‌های اقتصادی چین محسوب شود. حوثی‌ها به عنوان یک شریک استراتژیک برای ایران، در صورتی که توافقی با چین یا کشورهای دیگر برای تقویت جاده ابریشم وجود داشته باشد، ممکن است از این وضعیت برای تقویت منافع خود بهره‌برداری کنند
ج. تقویت موقعیت ایران در طرح‌های جهانی: ایران می‌تواند با تقویت نفوذ خود در یمن، موقعیت استراتژیک خود را در مناطق مهم ترانزیتی و اقتصادی گسترش دهد و به نوعی از این موقعیت برای ارتقای منافع اقتصادی خود در طرح‌های بزرگ بین‌المللی مانند جاده ابریشم استفاده کند.