به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، سومین همایش اقتصادی کشورهای حاشیه خزر موسوم به مجمع اقتصادی خزر با حضور نخست وزیران، وزرای اقتصاد و هیأت‌های تجاری بخش خصوصی پنج کشور این حوزه روزهای ۲۹ و ۳۰ بهمن به میزبانی معاون اول رئیس‌جمهور در تهران برگزار می‌شود.
در آستانه برگزاری این رویداد، سلسله نشست‌هایی به میزبانی سازمان توسعه تجارت ایران در هتل پارسیان آزادی برگزار شد؛ رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با تاکید بر توسعه همکاری‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و زیست‌محیطی با کشورهای حاشیه دریای خزر، این دریا را میراث مشترک ایران و ۴ کشور دیگر حاشیه این دریا دانست.
محمدعلی دهقان دهنوی افزود: خزر، ثروت عظیم و فرصت بزرگی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی در اختیار کشورهای حاشیه این دریا قرار داده است.
وی با اشاره به موافقتنامه همکاری کشورهای حاشیه دریای خزر گفت: فرصت برگزاری همایش سالانه بعد از این موافقتنامه به منظور دنبال کردن همکاری‌ها و گفت‌وگوهای مشترک شکل گرفت و علاوه‌بر بر این امکان برنامه‌ریزی برای توسعه فعالیتهای اقتصادی و تجاری را فراهم کرد.
ضرورت توسعه همکاری‌های حمل و نقلی و ترانزیتی
در ادامه این نشست سعید رسولی معاون حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی با اشاره به لزوم بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های زیرساختی حمل‌ونقلی بر توسعه همکاری‌های ترانزیتی بین کشورهای حاشیه دریای خزر تاکید کرد.
وی در نشست «همکاری‌های حمل‌ونقلی و ترانزیتی و خدمات فنی و مهندسی کشورهای حاشیه دریای خزر» که با حضور دمیتری زورف معاون وزیر حمل و نقل روسیه، رحمان هومت اف معاون وزیر توسعه دیجیتال و حمل و نقل آذربایجان، مقصدی لیا کپاروف معاون وزیر حمل و نقل جمهوری قزاقستان، باتیر آنایف رییس آژانس دولتی ترکمن دنیز دریایولاری ترکمنستان برگزار شد، گفت: یکپارچه سازی حمل و نقل، رفع موانع اسنادی و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان مهمترین اهداف تعیین شده برای توسعه همکاری‌های حمل و نقل و ترانزیتی بین کشورهای حاشیه دریای خزر است.
وی تاکید کرد: خروج از پوسته قدیمی کریدورها و ورود به کریدورهای توسعه یافته در بخش ترانزیت دریای خزر اثر چشمگیری دارد همچنین استفاده بیشتر از ظرفیت‌های کشتیرانی و امکان حمل کانتینری نیازمند ماشین آلات تخصصی است.
رسولی گفت: عبور آزمایشی کالا و خدمات با تجریبات موفق در دریای خزر تا کنون برای ایران بدست آمده است.
افزایش فعالیتهای اقتصادی به منظور توسعه پایدار
همچنین شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران در نشست تخصصی دیگری با اشاره به گسترش همکاری‌های کشورهای حاشیه دریای خزر به منظور بهبود کیفیت محیط‌زیستی این دریا، بر تقویت فعالیتهای اقتصادی به منظور رسیدن به توسعه پایدار تاکید کرد.
وی دریای خزر را بزرگترین پهنه آبی محصور خشکی با موقعیت خاص جغرافیایی معرفی کرد و افزود: آشکار شدن پیامدهای سوء ناشی از بهره‌کشی غیراصولی از منابع و خدمات محیط زیستی این دریا باعث شد دولت‌ها درصدد اتخاذ سیاست‌های حمایتی از محیط زیست دریای خزر شوند.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: همکاری‌ها رو به گسترش است و این موضوع نشانه امید بخشی از اقدامات منفرد دو و چندجانبه و جمعی برای بهبود کیفیت محیط زیست دریای خزر است.
انصاری با بیان اینکه جمعیت و اقتصاد کشورهای حاشیه دریای خزر رو به رشد است، افزود: مناطق ساحلی این دریا با چالش‌های زیادی روبه‌رو است که مهمترین آنها عبارتند از کاهش تراز آب و پسروی دریای خزر طی سه دهه، کاهش ذخایر آبزیان و افول فعالیتهای شیلاتی، زوال تنوع زیستی دریا شامل پلانکتون‌ها و جانوران کف زی، تغییرات وسیع کاربری اراضی در سواحل دریای خزر، ورود پساب‌های تصفیه نشده و مدیریت نه چندان قوی پسماندهای شهری و صنعتی و .... عامل تهدید سلامت محیط زیست دریای خزر است.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بر ضرورت همکاری منطقه‌ای تاکید کرد و گفت: فرصت بی‌نظیر تاریخی در برابر ما قرار دارد که تعیین کننده سرنوشت نسل امروز و نسل‌های آینده جوامع وابسته به دریای خزر است. ما می‌توانیم نسبت به پیام‌هایی که طبیعت به ما مخابره کرده بی تفاوت باشیم و فشار خود را بر این دریا ادامه دهیم اما همراهی با حفظ محیط زیست این دریا منافع گوناگونی برای ما خواهد داشت و فعالیتهای اقتصادی در راستای رسیدن به توسعه پایدار را تقویت می‌کند.
ضرورت توسعه همگرایی اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر
همچنین در نشست دورنمای همکاری اقتصادی، گمرکی، بانکی و سرمایه گذاری کشورهای حاشیه دریای خزر، اعضای شرکت کننده بر اهمیت دریای خزر و فرصت های همکاری تجاری مشترک تاکید شدند.
ابوالفضل کوده ای معاون وزیر و رئیس کل سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران در نشست دورنمای همکاری اقتصادی، گمرکی، بانکی و سرمایه گذاری کشورهای حاشیه دریای خزر در سخنانی به اهمیت دریای خزر از نظر اقتصادی اشاره کرد و گفت: دریای خزر به عنوان مرز آبی ارزشمند میان ۵ کشور حاضر در این نشست و با قدمت بیش از ۲ میلیون سال از شرایط منحصر به فردی برخوردار است که مقتضی است که ابعاد مختلف آن به عنوان راهبرد مشترک تمام کشورهای همسایه خزر مورد توجه قرار گیرد.
وی در ادامه با تاکید بر همگرایی کشورهای حاشیه دریای خزر برای بهره برداری هر چه بیشتر از این موهبت ادامه داد: ضرورت تعامل و همکاری در حوزه های گمرکی، بانکی، سرمایه گذاری، مناطق آزاد و بهره برداری از ظرفیت های بخش خصوصی در سومین همایش اقتصادی دریای خزر احساس می شود.
کوده‌ای بر ضرورت ایجاد هماهنگی در قوانین گمرکی از طریق استانداردسازی فرآیندهای گمرکی با کاهش موانع تجاری و توافق نامه های ساده سازی شده، ایجاد گذرگاه های تجاری مشترک و مراکز لجستیکی با بکارگیری فناوری های نوین در حوزه گمرگ کشورهای حاشیه خزر تاکید کرد.
همکاری در زمینه اقتصاد دیجیتال
در ادامه این نشست، رضا مسرور دبیر شورای عالی مناطق آزاد بر آمادگی همکاری تجاری مناطق آزاد با کشورهای حاشیه خزر به خصوص آذربایجان و ترکمنستان که مرز زمینی با ایران دارند تاکید کرد و گفت: این مناطق آزاد مشترک می توانند کارهای جدی را در زمینه اقتصاد دیجیتال و فناوری های نوین داشته باشند.
وی همچنین بر ضرورت تشکیل شورای همکاری کشورهای حاشیه دریای خزر و گسترش همکاری های تجاری از این طرق تاکید کرد.
علی اکبر شامانی سرپرست امور گمرکی ایران نیز در این نشست بر موافقتنامه های گمرکی و انجام تمام فرآیندهای گمرکی به صورت الکترونیکی ودر کمترین زمان ممکن اشاره کرد که قابل گسترش هستند.
محمدمهدی عسگری، نماینده اتاق بازرگانی ایران نیز در این نشست به ظرفیت های بی نظیرتجاری این منطقه اشاره کرد و افزود: کاهش موانع تعرفه ای، تسهیل تجارت و توسعه زیرساخت های مشترک از اقدامات ضروری برای بهره برداری از این ظرفیت هاست.
وی پیشنهاد تاسیس اتحادیه موسسات بانکی و شرکت های بیمه ای میان شرکت های حاشیه دریای خزر با مشارکت بخش خصوصی و دولتی را مطرح کرد.
آغاز پایه‌گذاری همکاری‌های علمی و فناوری منطقه اوراسیا از دریای خزر
همچنین رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی معاونت علمی ریاست جمهوری از آغاز مسیری برای تبدیل کشورهای حاشیه دریای خزر به عنوان پایه‌گذار همکاری‌های علمی و فناوری در منطقه اوراسیا خبر داد.
حسین روزبه در نشست «همکاری های علمی و فناوری کشورهای حاشیه دریای خزر» که با حضور کونستانتین موگیلفسکی معاون وزیر علوم و آموزش عالی فدراسیون روسیه، گوهر بخشعلی آوا نایب رئیس آکادمی ملی علوم آذربایجان و مراد اتاجانف رییس انستیتو دریای خزر ترکمنستان برگزار شد، گفت: دو رویکرد حل چالش های مشترک و بهره گیری از فرصت‌های مشترک با ایجاد کنسرسیوم علمی و فناوری مشترک دنبال می‌شود. این کنسرسیوم با محوریت اجرای پروژه های علمی و فناوری تشکیل خواهد شد.
وی ادامه داد: تشکیل کنسرسیوم مشترک علمی و فناوری به عنوان پل ارتباطی عمل کرده و بستری برای اشترک گذاری دانش و فناوری و تجربه های حاصل آمده خواهد بود.
رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی معاونت علمی گفت: ایران در سالهای گذشته تلاش کرده از ظرفیت های علمی و فناوری در حفاظت از محیط زیست، مدیریت منابع آب، استخراج منابع نفتی، تصفیه فاضلاب و... بهره گیرد و این امکان وجود دارد تا دستاوردهای حاصل شده را در اختیار کشورهای دیگر قرار دهد.
روزبه تاکید کرد: حل مشکلاتی مانند تغییرات اقلیمی، زیست محیطی و انرژی نیازمند همکاری های علمی و فناوری است. باید درک کنیم هیچکدام از کشورها به تنهایی قادر به رفع آنها نیستند.
ظرفیت‌های کشورهای حاشیه دریای خزر در حوزه انرژی/ تشکیل دبیرخانه دانش نفت و گاز دریای خزر
معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی نیز در نشست تخصصی «همکاری‌های انرژی کشورهای حاشیه دریای خزر (نفت، گاز، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر)» موضوع سرمایه‌گذاری، بهبود و توسعه اقتصادی از طریق بهره‌برداری نفتی از دریای خزر را فرصت مناسب برای همکاری‌های مشترک دانست.
سیدعلی موسوی اظهار داشت: کشورهای دریای خزر دارای اشتراکات تاریخی، اقتصادی و سیاسی بسیاری هستند. هر یک از کشورهای دریای کاسپین دارای ظرفیت‌های خاص خود هستند و هر یک تخصصی در صنایع نفت و گاز دارند که باید از یکدیگر بگیرند.
موسوی در ادامه خاطرنشان کرد: در این میان ایران می‌تواند به عنوان نقش کریدور در مسیر جنوب و شمال، غرب و شرق باشد و همچنین در مسیر تجارت دریای کاسپین در زمینه نفت و فرآورده‌ها به شرق اروپا و کشورهای خلیج‌فارس زمینه‌های همکاری وجود دارد.
به گفته معاون وزیر نفت؛ موضوع سرمایه‌گذاری، بهبود و توسعه اقتصادی از طریق بهره‌برداری نفتی از دریای خزر فرصت مناسبی برای همکاری مشترک است.
وی با اشاره به کاهش سطح آب دریای خزر، تصریح کرد: ایران با همکاری کشورهای حاشیه دریای خزر این چالش را مدیریت خواهد کرد. موضوع دیگر توجه به حفظ محیط‌زیست دریای خزر با کشورهای است.
موسوی خاطرنشان کرد: در کوتاه‌مدت اقدام به ایجاد مرکز تبادل دانش کرده‌ایم و در این رابطه وزارت نفت با بیشترین امکانات آماده تشکیل دبیرخانه دانش نفت و گاز دریای خزر است.