محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در ابتدای جلسه علنی یکشنبه مجلس از مواضع صریح مسعود پزشکیان در تبعیت از رهبر انقلاب و پایبندی به سیاست عدم مذاکره با آمریکا قدردانی کرد و گفت: «از آقای پزشکیان که با پایبندی به اصول وفاق، رهنمود رهبر انقلاب را فصلالخطاب اعلام و دشمن را ناامید کرد، تشکر میکنم.» نکته مهمی که در اینباره وجود دارد این است که این رویکرد قالیباف و موضع رئیسجمهور که بر پایه عقلانیت انقلابی استوار است، نهتنها وحدت نیروهای انقلابی را تقویت میکند، بلکه از بروز دوگانگیهای مخرب در فضای سیاسی کشور جلوگیری مینماید.
پایبندی به رهبری؛ محور وحدت ملی
رهبر معظم انقلاب بارها بر ضرورت حمایت از دولت تأکید کردهاند و موفقیت آن را موفقیت کل نظام دانستهاند. این توصیه، مبنای وحدت و همکاری میان جریانهای مختلف سیاسی بوده است. بااینحال، برخی از گروههای موسوم به سوپرانقلابیها، نهتنها از دولت حمایت نکردهاند، بلکه تلاش کردهاند آن را تضعیف کنند. در مقابل، بدنه عقلانی جریان انقلابی در راستای تأکیدات رهبری، بر حمایت از دولت و تقویت مسیر انقلاب تمرکز کرده است.
در این میان، مواضع مسعود پزشکیان در اعلام تبعیت از رهبر انقلاب و حمایت از سیاستهای کلان نظام از جمله عدم مذاکره با آمریکا، مصداقی از این رویکرد عقلانی و وحدتبخش است. این اقدام نشان میدهد که در شرایط حساس کشور، چهرههای تأثیرگذار، فراتر از جناحبندیهای سیاسی میتوانند در مسیر منافع ملی گام بردارند.
پرهیز از دوقطبیسازی؛ رمز موفقیت دولت و مجلس
یکی از چالشهای مهم در فضای سیاسی کشور، ایجاد دوقطبیهای مصنوعی است که میتواند به انسجام ملی آسیب برساند. برخلاف دولتهای پیشین که در مواردی به این دوقطبیها دامن میزدند، دولت کنونی تلاش کرده است از این فضای تنشآلود فاصله بگیرد.
در همین راستا حمایت صریح رئیسجمهور از مواضع رهبر انقلاب، سبب شده است که از شکلگیری شکافهای سیاسی در سطوح کلان کشور جلوگیری شود.
از سوی دیگر، مجلس شورای اسلامی نیز با رویکردی همسو با رهبر انقلاب، ضمن نظارت بر عملکرد دولت، از ایجاد تقابلهای غیرضروری پرهیز کرده است.
نقش مجلس در حفظ همگرایی و نظارت عقلانی
مجلس شورای اسلامی بهعنوان یکی از ارکان اصلی نظام، وظایف متعددی از جمله قانونگذاری و نظارت بر عملکرد دولت را بر عهده دارد. در این میان، چالش اصلی همواره این بوده است که چگونه میتوان میان نظارت دقیق و جلوگیری از تخلفات، بدون افتادن در دام تقابلهای سیاسی و تنشهای بیمورد، تعادل ایجاد کرد. در دورههای گذشته، بارها مشاهده شده است که برخی نمایندگان یا جریانهای سیاسی از ابزارهای نظارتی همچون سوال، استیضاح یا تحقیق و تفحص، بیشتر برای فشارهای جناحی و سیاسی استفاده کردهاند تا نظارتی که به بهبود عملکرد دولت منجر شود. این روند، نهتنها موجب تضعیف دولت و کاهش کارآمدی آن شده، بلکه در برخی موارد باعث ایجاد دوقطبیهای غیرضروری و تنش در سطح جامعه نیز شده است.
در مقابل، مجلس کنونی کوشیده است که با رویکردی عقلانی، ضمن حفظ جایگاه نظارتی خود، از ورود به مجادلات بیثمر خودداری کند. این رویکرد باعث شده است که تعامل دولت و مجلس در مسیر تحقق سیاستهای کلان نظام قرار گیرد و به جای تنشآفرینی، همکاری مؤثرتری میان دو قوه شکل بگیرد.
نظارت بدون تقابلهای مخرب
یکی از جلوههای این سیاست، شیوه برخورد مجلس با انتصابهای دولت و بررسی عملکرد مسئولان است. بهعنوان مثال، انتصاب محمدجواد ظریف که در برخی محافل مورد بحث قرار گرفته بود نهتنها از طریق رسانهها، بلکه در مراجع قانونی و از مسیرهای رسمی در حال پیگیری است. این امر نشان میدهد که مجلس، به جای دامن زدن به جنجالهای رسانهای، نظارت خود را از طریق فرآیندهای قانونی دنبال میکند. این همان رویکردی است که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تأکید داشتهاند: نظارت بدون عداوت.
همچنین، در موضوع استیضاح عبدالناصر همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی، مجلس رویکردی را در پیش گرفته که به دور از هیجانهای سیاسی و در جهت روشن شدن ابعاد عملکردی وی باشد. این اقدام، برخلاف برخی استیضاحهای گذشته که بیشتر جنبه سیاسی داشتند، از مسیر منطقی و کارشناسی در حال پیگیری است. یکی دیگر از ابعاد مهم عملکرد مجلس، تلاش برای جلوگیری از ایجاد دوقطبیهای کاذب در فضای سیاسی کشور است. برخی جریانهای سیاسی، همواره سعی دارند با القای اختلاف میان دولت و مجلس، زمینههای تقابل را فراهم کنند؛ اما مجلس، با درک شرایط حساس کشور و نیاز به همگرایی، به جای دامن زدن به چنین فضای مخربی، سعی کرده است که در عین ایفای نقش نظارتی خود، از ورود به مجادلات بیثمر خودداری کند.
این رویکرد را میتوان در تأیید وزرای پیشنهادی دولت و حمایت از برنامههای کلان آن مشاهده کرد.
رضایت رهبر انقلاب از رأی اعتماد مجلس به دولت، نشانهای از همسویی دو قوه و پایبندی مجلس به سیاستهای کلان نظام است.
مجلس شورای اسلامی با اتخاذ رویکردی مبتنی بر عقلانیت انقلابی، توانسته است ضمن ایفای نقش نظارتی خود، از افتادن در دام تقابلهای سیاسی و دوقطبیهای بیثمر خودداری کند. این رویکرد، به حفظ ثبات سیاسی، تقویت همکاری میان قوا و اجرای مؤثرتر سیاستهای کلان کشور کمک کرده است. در شرایط حساس کنونی، چنین همگرایی و همکاری میان دولت و مجلس، میتواند زمینهساز پیشرفت و تحقق اهداف انقلاب اسلامی باشد.
رضایت رهبر معظم انقلاب از رأی اعتماد مجلس به دولت، نشانهای از همگرایی و انسجام میان قوای کشور است. این وحدت، در مسیر تقویت مدیریت اجرایی و دستیابی به اهداف کلان کشور، نقش بسزایی دارد.
حمایت از محور مقاومت؛ تأثیر عقلانیت انقلابی در سیاست خارجی
یکی دیگر از جلوههای عقلانیت انقلابی، ایستادگی در کنار محور مقاومت است. برخلاف تلاشهای برخی برای ایجاد دوگانه جعلی میان میدان و دیپلماسی، دولت کنونی با تکیه بر سیاستهای کلان نظام، حمایت از مقاومت را در اولویت قرار داده است. نتیجه این رویکرد، پیروزیهای پیدرپی جبهه مقاومت و تقویت جایگاه منطقهای ایران بوده است.
همگرایی میان نیروهای سیاسی در داخل کشور بهویژه در مسائلی چون سیاست خارجی، میتواند به تثبیت دستاوردهای محور مقاومت کمک کند. حمایت چهرههایی همچون پزشکیان از سیاستهای کلان نظام، نشاندهنده درک عمیق از شرایط بینالمللی و ضرورت حفظ وحدت در برابر فشارهای خارجی است.
رویکرد عقلانی در پیگیری مسائل کشور
عقلانیت انقلابی نهتنها در حمایت از دولت، بلکه در شیوه نظارت بر آن نیز نمود پیدا میکند. یکی از مصادیق این رویکرد، پیگیری قانونی انتصاب غیرقانونی محمدجواد ظریف، بدون دامن زدن به دوقطبیهای کاذب است. نظارت بر عملکرد مدیران و مسئولان، بدون ورود به فضای جنجالی و هیجانی، همان راهبردی است که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تأکید داشتهاند.
همچنین فرآیند استیضاح عبدالناصر همتی، رئیس کل پیشین بانک مرکزی، با در نظر گرفتن مصالح کشور و پرهیز از سیاسیکاری در حال انجام است. این نشان میدهد که نظارت بر عملکرد مسئولان، زمانی که در چارچوب عقلانیت و به دور از هیجانات جناحی صورت گیرد، میتواند به بهبود شرایط کشور منجر شود.
عقلانیت انقلابی، مسیر آینده
در فضای سیاسی کشور، همواره صداهای مختلفی شنیده میشود. بااینحال، هر صدای بلندی لزوما نشانه درستی و صحت نیست. جریانهایی که با هر اسمی از سوپرانقلابی یا رادیکالهای جریانهای سیاسی با جنجال و هیاهو به دنبال تخریب دولت و گاهی هم تخریب مسئولان قوا هستند، فاصله زیادی با نگاه رهبر انقلاب دارند.
در مقابل، عقلانیت انقلابی که بر پایه تبعیت از رهبری، پرهیز از دوقطبیسازی، حمایت از مقاومت و نظارت مسئولانه شکل گرفته است نهتنها کارآمدی خود را نشان داده، بلکه بهعنوان مسیر آینده کشور نیز مطرح است. تجلیل قالیباف از پزشکیان، نشانهای از پذیرش این عقلانیت در میان جریانهای سیاسی مختلف است.در نهایت، وجود رهبری که با تدبیر و آیندهنگری مسیر کشور را ترسیم میکند، بزرگترین سرمایه انقلاب اسلامی است. هرچند چالشها و موانعی در مسیر وجود دارد؛ اما با تکیه بر عقلانیت انقلابی، میتوان از این موانع عبور کرد و آیندهای روشن را برای کشور رقم زد.
صبح نو