نورا حسینی: ساعت ۲۱ چهارشنبه ۲۴ بهمن، واحد گشت پلیس در محدوده بزرگراه جلال آل احمد نبشِ کوچه جنت با جوانی ۱۹ ساله مواجه شده که بر اثر اصابت جسم تیز به مجاری تنفسی مجروح شده است.

حالا پنج روز از فوت «امیرمحمد خالقی درمیان» گذشته است. او صبح شنبه ۲۷ بهمن، در آرامستان روستای درمیان خراسان جنوبی به خاک سپرده شد.

این حادثه تلخ که به دلیل تاریکی و ناامنی محدوده اطراف خوابگاه بود، موجی از واکنش‌های اجتماعی و دانشجویی را به دنبال داشت. این اتفاق در کنار ابراز همدردی دانشگاهیان، به یکی از آزمون‌های مهم وزارت علوم در مدیریت بحران‌های دانشجویی تبدیل شد. حضور سریع وزیر علوم، حسین سیمایی‌صراف، در دانشگاه تهران و قطع سفر او به عربستان، همراه با ورود مستقیم مسئولان دانشگاه، از جمله سرپرست دانشگاه تهران، از اقدامات مهم در واکنش به این حادثه بود.

وزیر علوم بلافاصله سفر خود را نیمه‌کاره رها کرد و برای بررسی ابعاد حادثه به تهران بازگشت. او در جلسه‌ای با هیات‌رئیسه دانشگاه تهران، نمایندگان وزارت کشور و نیروی انتظامی، این موضوع را بررسی کرد و ضمن ابراز تأسف از این واقعه، بر ضرورت پیگیری فوری ماجرا و تأمین امنیت محوطه دانشگاه تأکید کرد. او در این جلسه اعلام کرد:

"همه ما داغداریم و برای من که وزیر دانشگاه و دانشجو هستم، این داغ سنگین‌تر است. اجازه نمی‌دهم ماجرای دانشگاه به بیرون کشیده شود. کسانی که در دانشگاه خودسرانه ورود کنند و به بهانه احساس مسئولیت، نقشی ایفا کنند، قطعاً با برخورد قاطع مواجه خواهند شد."

وزارت علوم در کنار پیگیری ابعاد حادثه، اقداماتی برای تأمین امنیت خوابگاه‌های دانشجویی انجام داد، از جمله، استقرار دو کانکس نیروی انتظامی در نزدیکی خوابگاه‌های دانشگاه، افزایش گشت‌های امنیتی در منطقه، نصب دوربین‌های نظارتی و بهبود روشنایی محوطه خوابگاه‌ها.

هم‌چنین بخوانید:

اوضاع اقتصادی در قتل دانشجوی دانشگاه تهران دخیل است/ شهرداری باید نور خیابان را تامین می‌کرد/ بودجه را به جایی می‌دهند که تاثیری در پیشرفت کشور ندارد

منتقدان معتقد که این اقدامات نوش‌داروی بعد از مرگ سهراب است اما دانشگاه تهران اسنادی را منتشر کرده که نشان می‌دهد مدت‌هاست برای تأمین کانکس نیروی انتظامی و تأمین روشنایی با نیروی انتظامی و شهرداری مکاتباتی داشته است.

همچنین، پس از این جلسه، مدیرکل امور خوابگاه‌های دانشگاه تهران استعفا داد و سرپرست جدید برای این سمت منصوب شد.

پس از حادثه، تجمع اعتراضی دانشجویان در کوی دانشگاه شکل گرفت. حضور مستقیم سیدحسین حسینی، سرپرست دانشگاه تهران، در میان دانشجویان و تلاش او برای گفت‌وگو با معترضان، یادآور واکنش‌های مشابه در سال ۱۳۷۸ بود. او در سخنانش با اشاره به اتفاقات گذشته، بر ضرورت حفظ آرامش و پیگیری ماجرا از مسیر قانونی تأکید کرد:

"ما دانشگاهیان صاحب عقل و شعور هستیم و می‌توانیم مسائل را در درون دانشگاه حل کنیم. نمی‌گذاریم که برخی افراد از این فضا سوءاستفاده کنند."

در مقابل، برخی رسانه‌های تندرو تلاش کردند که فضای اعتراضات را به یک بحران امنیتی تبدیل کنند. روزنامه‌هایی مانند کیهان و وطن امروز، اعتراضات دانشجویی را به عنوان توطئه اپوزیسیون و رسانه‌های معاند معرفی کردند. این در حالی بود که دانشجویان صرفاً خواستار رسیدگی به وضعیت امنیتی محوطه دانشگاه بودند.

در مجلس نیز جلسه‎‌ای برای بررسی این حادثه تشکیل شد.

فرشاد ابراهیم‌پور، نایب‌رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، در جلسه بررسی این حادثه در مجلس، تأکید کرد که حضور به‌موقع وزیر علوم تأثیر مثبتی در مدیریت بحران داشته است. او هم‌چنین اعلام کرد که بر اساس داده‌های دوربین‌های مداربسته، انگیزه اصلی این قتل سرقت بوده است و نیروهای انتظامی در حال پیگیری ماجرا هستند.

در مقایسه با موارد مشابه در سال‌های گذشته، واکنش وزارت علوم در این حادثه سریع و مسئولانه بود. حضور فوری وزیر علوم، اقدامات برای تأمین امنیت دانشجویان، و مدیریت آرام اعتراضات دانشجویی از نقاط مثبت عملکرد این وزارتخانه محسوب می‌شود. با این حال، چالش اصلی همچنان ایجاد امنیت پایدار برای دانشجویان در محوطه‌های دانشگاهی است. آیا این اقدامات کافی خواهد بود؟ 

برخورد وزارت علوم با این حادثه مورد تایید برخی از اساتید این دانشگاه هم بود. رحیم ابوالحسنی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در رشته علوم سیاسی هم درباره واکنش دانشگاه و وزارت علوم، به یکی از رسانه‌ها گفته که  تا جایی که من دیدم واکنش خوبی بود و از وزیر علوم باید تشکر کرد که خودش وارد صحنه شد.

همچنین باید از سرپرست دانشگاه تشکر کرد که ورود و مواضع خوبی داشت و مانع از بحرانی شدن وضعیت شد. مسئله‌ای که مطرح است و با اعتراض دانشجوها روبه‌رو شد، موضوع ورود لباس‌شخصی‌ها به دانشگاه است. ما نمی‌دانیم این چه صیغه‌ای است که در داخل دانشگاه لباس‌شخصی می‌آید؟ مگر این دانشجوها جاسوس و بیگانه هستند که هر اتفاقی می‌افتد بلافاصله نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی ورود می‌کنند؟ این رفتارها توهین به دانشجو است، این رفتارها تحقیر دانشجو است. برخی دوست دارند مسائل داخل دانشگاه را به کف خیابان بکشانند.

در همین ماجرای اخیر هم اگر نوع ورود و درایت وزارت علوم و به‌خصوص شخص سرپرست دانشگاه تهران نبود و تفکر رئیس قبلی دانشگاه و آن جماعتی که می‌گویند باید با باتوم مشکل را حل کرد، همچنان برقرار بود، قطعاً فاجعه جدیدی را ایجاد می‌کرد. سیستم اینها مثل سیستم نظامی کشورهایی است که دوست دارند جنگی رخ دهد تا سلاح‌های خود را بفروشند. این آقایان هم اساساً رسالت‌شان همین است، چون اگر کشور آرام باشد و محیط آزاداندیشی داشته باشیم، دکان و بازار اینها کساد خواهد شد.

صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی سابق دانشگاه تهران، هم گفته است: عمل دکتر حسینی، سرپرست دانشگاه تهران که بلافاصله پس از اطلاع از حمله لباس‌شخصی‌ها، به کوی می‌رود و در میان دانشجوها قرار می‌گیرد، حرکت بسیار ستایش‌انگیزی است. هم‌چنین کاری که دکتر سیمایی‌صراف انجام داد و سفرش به عربستان را نیمه‌تمام گذاشت و برای رسیدگی به موضوع به ایران برگشت، قابل احترام است و نشان می‌دهد شخص وزیر علوم بی‌تفاوت به این موضوع نیست که بخواهد تنها به صدور یک پیام و دستور پیگیری اکتفا کند و ژست‌هایی را بگیرد که معمولاً گرفته می‌شود. البته هرقدر که کار ریاست دانشگاه تهران و وزیر علوم قابل احترام است، سکوت آقای رئیس‌جمهور تأسف‌آور بود. نکته بعدی درباره مجلس است؛ مجلس قرار بود که خانه ملت باشد. به نظرمی آید با تمام کاستی ها و کم‌کاری‌ها مدیران وزارت علوم و دانشگاه تهران داغ دانشگاهیان را زیاد نکردند و با هم دردی به موقع برآتش خشم دانشجویان ندمیدن که دراین روزگار این رفتارها کمیاب است.

۴۷۲۳۲