عصر ایران ؛ مجله تصویری سلاح - یک جنگنده رادارگریز اف-35 بی نظیر که از دو هواپیمای اسقاطی ساخته شده، قرار است به ناوگان عملیاتی نیروی هوایی آمریکا بازگردد .
این هواپیما موسوم به «فرانکن-برد» ( Franken-bird ) طی همکاری بین پرسنل واحد بال جنگنده ۳۸۸ام در پایگاه نیروی هوایی هیل در یوتا، دفتر برنامه مشترک اف-35ای لایتنینگ 2 و شرکت لاکهید مارتین بازسازی شد .
دفتر برنامه مشترک اف-35 ابتدا امکان سنجی پروژه بازسازی را در ژانویه ۲۰۲۰ ارزیابی کرد و کار روی یک جنگنده رادارگریز تکه تکه شده در اواخر سال ۲۰۲۳ در مجتمع لجستیکی هوایی اوگدن آغاز شد .
اسکات تیلور، مهندس ارشد مکانیک لاکهید مارتین در این پروژه، در بیانیه ای مطبوعاتی با اعلام این پروژه در سال ۲۰۲۳ گفت: "همه بخش های هواپیما را می توان از نظر تئوری جدا و دوباره مونتاژ کرد، اما این کار قبلاً هرگز انجام نشده بود. این اولین اف-35 فرانکن-برد تا به امروز است."
کمتر از دو سال بعد، جت "فرانکن-برد" اولین پرواز خود را در ۱۶ ژانویه انجام داد. پس از پرواز آزمایشی موفق، اف-35 نجات یافته قرار است پیش از بازگشت به وضعیت رزمی، آزمایش های نهایی و اقداماتی دیگر را پشت سر بگذارد .
از هواپیمایی اسقاطی تا بازگشت به وضعیت عملیاتی
در سال ۲۰۱۴، یک فروند اف-35 با شماره دم ای اف-27 ( AF-27 ) در نتیجه آتش سوزی موتور که دو سوم عقب هواپیما را سوزاند، در پایگاه نیروی هوایی اِگلین در فلوریدا به شدت آسیب دید. به گفته فرماندهی آموزش و تمرین هوایی، هزینه خسارت بیش از ۵۰ میلیون دلار تخمین زده شد. بدنه این هواپیما به عنوان یک وسیله آموزشی آسیب و تعمیر برای خدمه تعمیر و نگهداری بازیافت شد .
در سال ۲۰۲۰، نقص در ارابه فرود باعث سقوط یک فروند اف-35 با شماره دم ای اف-211 ( AF-211 ) شد که با آسیب جدی به دماغه آن همراه بود. بدنه آسیب دیده و موتور این هواپیما از آن زمان در پایگاه نیروی هوایی هیل در یوتا نگهداری می شد .
دیو مایرز، مهندس ارشد تیم پشتیبانی دفتر برنامه مشترک اف-35 لایتنینگ، به مجله Air & Space Forces گفت که "هیچ از هم پاشیدگی" در بدنه هواپیماها وجود نداشت، از این رو اتصال آنها به یکدیگر و ساخت "فرانکن-برد" بر قابلیت های آن تأثیری نخواهد داشت .
نخستین فرانکن-برد
تیم تعمیرات ابزارها و تجهیزات منحصر به فردی را برای پشتیبانی و اتصال بخش دماغه ای اف-27 و بخش عقب ای اف-211 ایجاد کردند، زیرا این اولین تلاش برای یک پروژه تعمیر بلندپروازانه بود .
فرآیند تعمیر شامل برخی به روزرسانی های فنی و اجزای جدید، از جمله ساختارهای تقویت کننده روی پوسته بیرونی آن بود. تکنسین ها ارابه فرود را دوباره نصب کردند، سامانه های اویونیک را دوباره سیم کشی کردند و کابین خلبان را بازسازی کردند .
یک هواپیمای بازسازی شده شش میلیون دلاری
موفقیت چشمگیر تلاش های بازسازی اف-35 تجربه فنی ارزشمندی را برای تعمیرکاران فراهم کرد تا فرآیندهای نصب و بازرسی را بهبود بخشند .
«فرانکن-برد» همچنین مزیت اضافه ای برای رشد ناوگان عملیاتی نیروی هوایی - با کسری از هزینه - داشت. پروژه بازسازی هواپیما حدود شش میلیون دلار هزینه داشت، در حالی که یک فروند جت اف-35 جدید بیش از ۸۰ میلیون دلار هزینه دارد .
در حالی که اف-35 پیشرفته ترین و پرهزینه ترین سامانه تسلیحاتی وزارت دفاع آمریکا است، کنگره این سؤال را مطرح کرده است که آیا قابلیت های این جنگنده رادارگریز ، برچسب قیمت بالای آن را توجیه می کند، به ویژه که این برنامه همچنان با افزایش هزینه ها، تأخیر در تولید و مشکلات تعمیر و نگهداری و عملکرد دست و پنجه نرم می کند .
وزارت دفاع آمریکا عمر عملیاتی پیش بینی شده اف-35 را از ۲۰۷۷ به ۲۰۸۸ افزایش داد که باعث شد کل هزینه تخمینی این برنامه از ۲ تریلیون دلار فراتر رود. ارتش آمریکا حدود ۶۳۰ نوع اف-35 را در اختیار دارد و قصد دارد تا اواسط دهه ۲۰۴۰ بیش از ۱۸۰۰ جت دیگر برای نیروی هوایی، سپاه تفنگداران دریایی و نیروی دریایی خریداری کند .
بازگشت به ناوگان
پس از اتمام پروازهای آزمایشی «فرانکن-برد» در ماه ژانویه، این هواپیما به تاسیسات لاکهید مارتین در فورت ورث، تگزاس منتقل شد، جایی که گواهینامه های نهایی را برای بازگرداندن وضعیت آماده رزمی خود تکمیل خواهد کرد .
قسمت پشت دماغه جت که فقط با آستر ضد خوردگی پوشانده شده است نیز با استفاده از مواد جاذب رادار تکمیل خواهد شد .
این هواپیما قرار است حدود ماه مارس به وضعیت رزمی بازگردد، اگرچه به گفته دن سانتوس، مدیر تعمیر و نگهداری سنگین دفتر برنامه مشترک اف-35، می تواند خیلی زودتر از آن کاملاً عملیاتی شود .
