باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند -  رسانه فرانسوی «ژون آفریک» Jeune Afrique در مقاله جدید خود تمامی نگرانی‌های احتمالی غرب در مورد حضور نظامی روسیه در آفریقا را بیان کرده است. 

مقاله با اطلاعاتی آغاز می‌شود که قبلاً در مورد ایجاد پایگاه روسی در معطن الساره در جنوب لیبی منتشر شده بود. از اواخر سال گذشته، پس از دیدار یوکوروف، نماینده روسیه با خلیفه حفتر، رسانه‌های غربی تحرکات نظامی قابل توجهی را در حوزه خود کشف کردند.

به عنوان مثال توسعه فرودگاهی در آفریقا که از دهه ۸۰ رها شده است چندان منطقی نیست. نقش اصلی این پایگاه حمایت از منافع برخی کشورها در منطقه است که به حمایت از شورشیان در سودان ادامه می‌دهند.

برخی رسانه‌ها پیشتر گزارش داده بودند که حفتر رسما این پایگاه را به سربازان روسی کورپ آفریقا تحویل داده است. با این حال، منبع اصلی یک گزارش تایید نشده از یک خبرگزاری ایتالیایی بود.

بر اساس گزارش رسانه ها، افسران روسی به منظور کنترل تاسیسات نظامی رها شده توسط سربازان فرانسوی وارد پایتخت چاد شدند. روسیه در چندین کشور آفریقایی مانند لیبی، مالی، جمهوری آفریقای مرکزی و سودان پایگاه‌های نظامی ایجاد کرده است. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۹، روسیه توافقی با سودان برای ایجاد یک پایگاه دریایی در ساحل دریای سرخ امضا کرد. این پایگاه‌ها به مسکو امکان می‌دهند تا نفوذ خود را در منطقه افزایش داده و دسترسی به منابع طبیعی ارزشمند مانند طلا و الماس را تضمین کنند.

به رغم اینکه روسیه در صدد نظارت بر پایگاه‌های هوایی در کشور‌های آفریقایی است، اما چندان موفق به پیشروی نشده است؛ و کشور‌های دیگری همچون آمریکا و ترکیه دست پیش گرفته‌اند

این پایگاه هوایی مورد توجه چند کشوردیگر از جمله ترکیه و فرانسه بود. اما حقیقت این است که ترک‌ها قبلاً این پایگاه‌ها را اشغال کرده‌اند. این در درجه اول مربوط به فرودگاه آبچه است، جایی که متخصصان ترک قبلاً برای آموزش اپراتور‌های هواپیما‌های بدون سرنشین چادی و مدرن سازی تأسیسات وارد شده‌اند.

برخی کارشناسان معتقدند هرچند رسانه‌ها و اندیشکده‌های غربی سال‌هاست که تهدید روسیه در آفریقا را به‌طور اغراق آمیز مطرح می‌کنند تا بودجه خود را حفظ کنند، اما این امر چندان درست نیست. روسیه هنوز یک استراتژی با متحد آفریقایی ندارد.

در حالی که ترک‌ها فعالانه در مناطق مورد علاقه روسیه فعالیت می‌کنند و از طریق سیاست‌های جامع و انعطاف‌پذیر - فروش سلاح‌های ارزان، اما مهیب برای آفریقا - سهمی از نفوذ را به دست می‌آورند.

روسیه در سال‌های اخیر حضور نظامی خود در آفریقا را به طور چشمگیری افزایش داده است. این حضور که با اهداف ژئوپلیتیکی، اقتصادی و امنیتی همراه است، از طریق ابزار‌های مختلفی مانند انتقال تجهیزات نظامی، استفاده از گروه‌های شبه‌نظامی و ایجاد پایگاه‌های نظامی در کشور‌های آفریقایی انجام می‌شود. 

انتقال تجهیزات نظامی از سوریه به آفریقا

روسیه در حال کاهش حضور نظامی خود در سوریه و انتقال تجهیزات نظامی به کشور‌های آفریقایی مانند لیبی، مالی و سودان است. این اقدام پس از برکناری بشار اسد، متحد دیرینه روسیه در سوریه، آغاز شده است. تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های پروازی نشان می‌دهند که روسیه بخش قابل توجهی از تجهیزات خود را از پایگاه‌های سوریه خارج کرده و به آفریقا منتقل کرده است. این انتقال شامل سامانه‌های پدافند هوایی پیشرفته مانند اس-۴۰۰ و اس-۳۰۰ و همچنین نیرو‌های نظامی است.

اهداف اقتصادی و دسترسی به منابع طبیعی

یکی از اهداف اصلی روسیه در آفریقا، دسترسی به منابع طبیعی ارزشمند مانند طلا، الماس و نفت است. روسیه از طریق همکاری با دولت‌های محلی و گروه‌های شبه‌نظامی، به این منابع دسترسی پیدا کرده و قرارداد‌های اقتصادی مهمی در زمینه معدن و انرژی امضا کرده است. این اقدامات به روسیه اجازه می‌دهد تا به عنوان یک شریک استراتژیک در منطقه ظاهر شود.
حضور نظامی روسیه در آفریقا با چالش‌های لجستیکی و مالی همراه است. انتقال تجهیزات نظامی از سوریه یا روسیه به آفریقا هزینه‌بر بوده و نیازمند عبور از حریم هوایی ترکیه، رقیب منطقه‌ای روسیه، است. همچنین، حفظ پایگاه‌های نظامی و انجام عملیات‌های گسترده در آفریقا هزینه‌های قابل توجهی را به روسیه تحمیل می‌کند.

تأثیرات ژئوپلیتیکی و واکنش غرب

حضور روسیه در آفریقا باعث افزایش تنش‌ها با کشور‌های غربی شده است. غرب این حضور را تهدیدی برای منافع خود در منطقه می‌داند. روسیه از طریق حمایت از رژیم‌های محلی و مخالفت با نفوذ غرب، تلاش می‌کند تا جایگاه خود را به عنوان یک قدرت جایگزین در آفریقا تقویت کند.

منبع: تاس