به گزارش ایرنا؛ شیلات، علم بهره‌برداری اقتصادی و پایدار از منابع آبی است حوزه‌ای که شامل آبزی‌پروری و نیز دریایی می‌شود و استان‌هایی که بر ساحل دریا نشسته‌اند این ظرفیت را دو چندان که نه ده چندان دارا می باشند و زمینه توسعه گسترده‌ای دارند که هم می‌توانند از ظرفیت و نعمت خدادادی دریا برای پرورش ماهی و انواع محصولات دریایی اقدام کنند و هم توسعه صنعتی در این بخش را رقم بزنند.

صنایع تبدیلی و تکمیلی؛ فرصت و در واقع بخشی قابل توجهی از این ظرفیت است که می تواند به توسعه تولید، اشتغال، ایجاد ارزش افزوده و ارزآوری کمک کند و بیش و پیش از آن تنوع تولیدات دریایی و نقش آن در سفره مردم را افزایش دهد و به اعتقاد دست اندرکاران این حوزه می‌تواند بازیگر مهمی در حوزه امنیت غذایی، ارزآوری و حکمرانی غذایی باشد.

امروز در گیلان به عنوان استانی دریایی ۱۱ شرکت فرآوری و بسته‌بندی آبزیان وجود دارد که البته به قول مسئولان در مقایسه با سایر استان‌های دریایی وضعیتی بهتر دارد اما به نسبت ظرفیت‌ها این تعداد ناچیز است.

وجود ۶ هزار و ۵۰۰ مزرعه پرورش ماهیان گرم‌آبی، ۴۰۰ مزرعه سردآبی و ۱۵۰ مزرعه پرورش ماهیان خاویاری با تولید سالانه ۷۵ هزار تن و نیز صید بیش از چهار هزار تن انواع ماهیان استخوانی و کیلکا در دریای خزر موجب شده بازار شیلاتی گیلان سالانه ۱۰ همت درآمد داشته باشد که البته از محل خام فروشی است.

علاوه بر بازار خام‌فروشی و عرضه ماهی زنده دریایی و پرورشی به بازارهای داخلی و سایر استان‌های همجوار در چارچوب موافقت‌نامه ای که در سال ۱۳۷۲ با هدف تولید و بهره برداری بهینه از آبزیان (بخصوص کیلکا ماهیان) بین شرکت سهامی شیلات ایران و برنامه عمران سازمان ملل متحد (UNDP) به امضاء رسید مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان ایران در سال ۱۳۸۰ در بندرانزلی با محوریت تولید و ترویج فرآورده‌های خمیری ماهی (بر پایه گوشت چرخ شده) شامل؛ انواع ناگت و برگر به بهره‌برداری رسید.

امروز ۱۱ کارخانه فرآوری و بسته بندی آبزیان در استان فعال است که از این تعداد هفت واحد به صورت تخصصی در زمینه فرآوری و بسته بندی محصولات خاویاری و پنج واحد تولیدی دیگر در زمینه بسته‌بندی و تولید غذای آماده از آبزیان در شهرستان‌های بندرانزلی، رشت، آستانه اشرفیه و رضوانشهر فعالیت می‌کنند.

ظرفیتی که در عین ارزآوری می تواند به افزایش سرانه مصرف با توجه به تغییرات زندگی و گرایش مردم به غذاهای آماده و نیمه آماده به شرط قیمت مناسب آن بیانجامد.

سال گذشته از محل صادرات محصولات شیلاتی اعم از خاویاری و غیره از آبزیان حدود ۴۶ میلیون دلار ارز برای کشور حاصل شد.

ظرفیت ۳۵ هزار تنی صنایع تبدیلی شیلاتی گیلان

عموم ایرانیان بویژه مردمان استان‌های ساحلی عادت به مصرف تازه ماهی دارند که بر اساس آمارهای کهنه چندین سال قبل سرانه مصرف ماهی هر ایرانی سالانه ۱۴.۱ کیلوگرم برآورد شده بود و هنوز هم همین آمار را می دهند (اگرچه این رقم در سالهای اخیر باتوجه به مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم و افزایش قیمت‌ها بعید است در این سطح مانده باشد و ححتی در استان های شمالی کاهش دارد) اما به گفته مدیرکل شیلات گیلان با توجه به شرایط تولید آبزیان پرورشی که ۸۵ درصد از تولیدات شیلاتی استان را در برمی‌گیرد به لحاظ فرم تولید، مصرف آبزیان پرورشی در استان در سطح بالاتری نسبت به دیگر آبزیان قرار دارد این سرانه در استان هم ۱۴ کیلوگرم عنوان می‌شود.

کوروش خلیلی با بیان اینکه امروزه تغذیه یک میلیارد نفر در دنیا به طور مستقیم وابسته به مصرف انواع آبزیان است، گفت: ۴۰۰ میلیون نفر از جمعیت دنیا پروتئین مورد نیاز روزانه خود را فقط از ماهی تامین می‌کنند بطوریکه کشور چین آشپزخانه غذاهای دریایی لقب گرفته و محصولات این کشور به اکثر نقاط دنیا صادر می‌شود.

وی توسعه زندگی شهری و روی آوردن مردم به آپارتمان نشینی را در افزایش علاقمندی آنان به صرف غذاهای آماده و نیمه آماده و یا ماهی‌تن پاک آماده طبخ تاثیرگذار دانست و افزود: طبق آمار جهانی به سال ۲۰۲۴ حدود ۴۵ درصد آبزیان استحصال شده در بخش های آبزی‌پروری و دریایی به مصرف تازه خوری می رسد، ۳۵ درصد از این تولیدات هم منجمد شده و حدود ۲۰ درصد آن بصورت فرآوری و غذای آماده روانه بازار می شود.

وی تاکید کرد: ترجیح مردم گیلان مصرف تازه ماهی است و در این راستا بیش از ۵۰ درصد از ماهیان استحصال شده به صورت تازه مصرف می شود و استفاده از فرآورده‌های منجمد، ترکیب شده و یا غذاهای آماده مصرف بسیار کمتر است ضمن آنکه تنوع تولیدات این بخش هم زیاد نیست.

خلیلی ادامه داد: در استان گیلان ۱۱ کارخانه فرآوری و بسته بندی آبزیان وجود دارد که اغلب در زمینه فرآوری و بسته بندی آبزیان و تولید انواع کنسرو ماهی فعالیت دارند و چهار واحد بسته بندی ماهی آماده مصرف و یک واحد تولید غذای آماده از گوشت ماهی نیز با ظرفیت تولید ۳۵ هزار تن در استان فعال هستند.

وی گفت : از ۱۲ هزار نفری که در صنایع شیلاتی اشتغال دارند بیش از هزار نفر در صنایع تبدیلی فرآوری، عمل آوری و بسته بندی آبزیان فعالیت می‌کنند.

صنایع فرآوری نیازمند توسعه همه جانبه و زیربنایی

رئیس پژوهشکده آبزی‌پروری آبهای داخلی کشور و سرپرست مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان با بیان اینکه صنایع فرآوری و عمل آوری آبزیان نیازمند توسعه همه‌جانبه و زیربنایی هستند، گفت: مردم در کشورهای پیشرفته انواع گوناگونی از آبزیان اعم از ماهی، سخت پوستان، خارپوستان، نرم تنان، جلبکها، پستانداران دریازی و غیره را مصرف می کنند. با توجه به تنوع گونه‌ای هریک از این گروه ها اشکال مختلفی از فرآوری درخصوص آنها اعمال و فرآورده‌های متنوعی هم تولید و عرضه می‌شود.

محمد صیاد بورانی در گفت و گو با ایرنا عنوان کرد: در کشورما مصرف آبزیان به ویژه در شهرهای بزرگ و مرکزی کشور محدودتر است آنها ماهی و میگو را به صورت تازه، منجمد و یا کنسروی خریداری و مصرف می‌کنند. در سال های اخیر برخی شرکت ها نیز محصولات آماده مصرف همچون ناگت ماهی، میگو و ماهی، میگو سوخاری را تهیه و به بازار عرضه کرده اند که البته محدود است و این فراورده ها از سایر آبزیان یا تولید نمی شود و یا مردم رغبتی به مصرف آنها از خود نشان نمی دهند.

سرپرست مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان:در کشورما مصرف آبزیان به ویژه در شهرهای بزرگ و مرکزی کشور محدودتر است آنها ماهی و میگو را به صورت تازه، منجمد و یا کنسروی خریداری و مصرف می‌کنند.

رئیس پژوهشکده آبزی پروری آب‌های داخلی کشور افزود: از راهکارهایی که به توسعه صنعت عمل‌آوری آبزیان کمک می کند می توان به افزایش سرانه مصرف اشاره کرد که تاثیر بسزایی در افزایش اشتغال در کشور خواهد داشت.

صیاد بورانی تصریح کرد: بهینه‌سازی روش‌های صید و برداشت آبزیان به منظور به حداقل رسانی تلفات و ضایعات، بهبود روش‌های هندلینگ از مرحله صید (دریایی یا آبزی‌پروری) تا رسیدن به کارخانجات عمل آوری، متمرکزسازی و تجمیع مراکز فرآوری در کشور، آنالیز، اصلاح و به‌روزرسانی فرآیندهای جاری کارخانجات با هدف افزایش ظرفیت‌ها و راندمان‌ها و کاهش هزینه‌های تولید از دیگر راهکارهای افزایش سرانه مصرف آبزیان در کشور است.

مدیر زنجیره ارزش حوزه پرورش و فرآوری آبزیان که در زمینه تولید خوراک و فرآوری آبزیان واقع در بندرانزلی که ۲۳ محصول شامل؛ ناگت ماهی و میگو، میگو سوخاری، شنیسل ماهی و انواع ماهیان طعم و مزه‌دار شده و شنیسل ماهی تولید می‌کند نیز به خبرنگار ایرنا گفت: برای افزایش جمعیت هدف که ماهی را در سبد غذایی خود ندارد محصولاتی تولید کرده ایم که علاوه بر آنکه بوی زهم ماهی نمی‌دهد از سوی جامعه هدف از خردسالان تا سالمندان نیز مورد استقبال قرار گرفته است.

وی گفت : تولید و بهای تمام شده این محصولات با منابع خوبی که در استان گیلان وجود دارد بسیار مناسب بوده و با پروتئین های حیوانی برابری می کند.

عبودی یکی از جدیدترین محصولات تولید شده این کارخانه را کباب کوبیده ماهی عنوان و ذکر کرد: این محصول طعم بسیار لذیذی دارد ضمن آنکه غذایی سالم، بهداشتی و ۱۰۰ درصد باکیفیت است و با قیمت بسیار مناسبی نسبت به گوشت قرمز و مرغ در بازار عرضه می شود.

علی فرضی مدیر مجتمع صنایع بسته بندی محصولات شیلاتی در رضوانشهر نیز که از سال ۱۳۹۹ در زمینه غذاهای آماده مصرف از آبزیان در شهرک صنعتی رضوانشهر فعالیت می کند نیز تصریح کرد: در گیلان بازار مصرف محصولات منجمد به دلیل دسترسی آسان مردم به ماهی تازه بسیار پائین است و در ۶ ماهه دوم سال که فصل صید و برداشت ماهیان گرم‌آبی است مردم درشهرهای استان به ماهی تازه دسترسی دارند.

۲۰ درصد از تولیدات آبزی پروری گیلان راهی کارخانه‌های فرآوری می‌شود

سالانه هزاران تن انواع ماهی پرورشی در گیلان تولید می شود که حدود ۲۰ درصد آن راهی ۱۱ کارخانه فرآوری و۶ کارخانه خوراک آبزیان شده و ۹۰ درصد باقی مانده به صورت تازه مصرف می شود.

مدیر زنجیره ارزش حوزه پرورش و فرآوری آبزیان که در زمینه تولید خوراک و فرآوری آبزیان افزود: هم اکنون ۹۰ درصد ماهی هایی که در این کارخانه فرآوری می شود از داخل استان و بخشی هم از سایر استانها و خلیج فارس تهیه می‌شود.

وی ادامه داد: این واحد تولیدی با نگاهی صادرات محور راه اندازی شده و بازاریابی هایی نیز با کشورهای همسایه مانند فدراسیون روسیه صورت گرفت که امیدواریم در پی سفری که رئیس جمهور به روسیه داشت بتوانیم گره مشکلات اداری و سیاسی ناشی از تحریم ها را باز کرده و روند صادرات محصولات را تسریع کنیم اگرچه هم اینک این محصولات به صورت نیمه رسمی نیز به این کشور صادر می شود.

عبودی با اشاره به فراوانی ماهی کیلکا و صید آن در گیلان، تصریح کرد: روسیه یکی از مشتریان ماهی دودی، ماهی خام و ماهی سوخاری شده کیلکا در بسته بندی‌های مختلف است که از آن هم استقبال خوبی شده ضمن آنکه در این کارخانه کوردون بلو ماهی و کباب کوبیده ماهی نیز برای اولین بار در کشور تولید می شود.

وی تاکید کرد : باتوجه به ارزآوری چند میلیون دلاری این هلدینگ در سال گذشته متاسفانه محصولات تولید شده در گیلان به علت عدم دریافت مجوزهای لازم نتوانست انتظارات را برآورده کند.

عبودی تاکید کرد: عمده فعالیت این هلدینگ در زمینه تهیه خوراک دام و طیور است که علاوه بر ارسال محصولات به سراسر کشور آنها را به ۱۵ کشور دنیا از جمله ارمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، امارات، عراق، عمان و تمام کشورهای همسایه و حاشیه خلیج فارس صادر می کند.

وی تصریح کرد: این هلدینگ پودر یا آرد ماهی را از ماهیان غیر ماکولی که معمولا مورد استفاده خانواده های ایرانی نیست، تولید می کند اما در استان این پودر از ماهی کیلکا که یکی از ارزشمندترین و مغذی ترین ماهیان کشور در خوراک آبزیان است تهیه و به بازار عرضه می شود.

عبودی تولید سالانه کارخانجات تولید خوراک دام و طیور و آبزیان این هلدینگ را ۱۵۰ هزار تن اعلام کرد و افزود: کارخانه فرآوری آبزیان در گیلان نیز ساعتی ۷۰۰ کیلوگرم و ماهانه ۳۰ تا ۴۰ تن انواع محصول تولید می کند که امیدواریم با توجه به اینکه در برنامه غذایی نیروهای مسلح محصولات این کارخانه دیده شده تا اواخر امسال تولید به ۱۰۰ تن در ماه برسد.

۹۰ درصد مواد اولیه کارخانه های بسته بندی از سایر استان‌ها تامین می شود

در صنایع بسته بندی شرایط به گونه ای دیگر است و این کارخانجات ۱۰ درصد تولیدات داخلی و ۹۰ درصد از تولیدات خارج استان استفاده می کنند و ۱۰۰ درصد ماهی کیلکای این کارخانه ها در داخل استان تامین می‌شود.

مدیر یکی از مجتمع‌های صنایع بسته بندی محصولات شیلاتی در رضوانشهر نیز که در زمینه بسته بندی کیلکای دریای خزر، قزل آلای رنگین کمان، قزل آلای گوشت قرمز، ماهیان خاویاری و فصلی مانند اردک ماهی و ماهی سفید همچنین گونه‌هایی از ماهی‌های جنوب و میگو فعالیت می‌کند به خبرنگار ایرنا گفت: ماهی کیلکا به عنوان ارزانترین ماهی کشور که بالاترین شاخص ذخیره پروتئین را در بین آبزیان دارد در این کارخانه بسته‌بندی و عرضه می شود.

علی فرضی تاکید کرد: سایر ماهیان پرورشی مانند مانند قزل آلا و قزل آلای گوشت نارنجی نیز علاوه بر گیلان از استانهای همجوار مانند؛ زنجان، اردبیل، قزوین و استانهای غرب کشور چون لرستان، کهکیلویه و بویر احمد و چهارمحال بختیاری با مجوز دامپزشکی حمل و داخل کارخانه عمل آوری، بسته بندی و آماده طبخ و از آنجا راهی فروشگاه‌های عرضه مواد غذایی می شود.

وی گفت : تامین مواد اولیه ماهی از داخل استان برای تولید کننده مقرون به صرفه تر خواهد بود و جانمایی این کارخانه در غرب استان نیز با این نگاه انجام شد که منطقه غرب گیلان غنی از منابع قزل آلاست و عمده مزارع پرورش ماهی سردآبی در شهرستان های هشتپر، آستارا، اسالم، ماسال، شاندرمن، فومن و صومعه سرا قرار دارند اما به دلیل آنکه هزینه تولید در این استان بالاست مزارع پرورش ماهی تمایلی به عمده فروشی ندارند.

فرضی تصریح کرد: این کارخانه در هر شیفت کاری هشت ساعته با توجه به ظرفیت تونل انجماد می تواند سه تن ماهی را عمل آوری، بسته بندی و آماده عرضه کند اما گیلان ظرفیت تولید این میزان ماهی را ندارد و مزارع پرورش ماهی فروش تکی با قیمت بالاتر را به فروش عمده آن به کارخانه داران ترجیح می دهند.

وی تاکید کرد : این امر موجب می شود نتوانیم ماهی را با قیمت مناسب از مزارع پرورش ماهی تهیه کنیم از اینرو مواد اولیه مورد نیاز کارخانه را از استان‌های غرب کشور با ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار ریال ارزانتر وارد می کنیم که با صرفه جویی حاصل از خرید مواد اولیه می توانیم هزینه، کارگری، مالیات و بیمه تامین اجتماعی پرسنل و قبوض حامل های انرژی را پرداخت کنیم.

مدیر مجتمع صنایع بسته بندی محصولات شیلاتی در رضوانشهر گفت : ۹۰ درصد ماهیان این کارخانه از سایر استان‌ها و ۱۰ درصد پخش مویرگی کارخانه شامل؛ کترینگ ها و رستوارن‌ها در داخل این استان تهیه می شود. باتوجه به آنکه بیشتر تولیدات این کارخانه توسط سازمانها و ارگانهای مختلف خریداری و به مصرف کارکنان می رسد و به دلیل عادت به تازه خوری ماهی مردم استان، محصولات این کارخانه به سایر استانها صادر می شود.

وی اضافه کرد: یکی از مشکلات خانواده ها برای مصرف ماهی پاکسازی، فرآوری و آمده طبخ کردن آن است اگر مشکل نوسانات ارزی و شرایط اقتصادی کشور بهبود یابد می توانیم دستگاه‌های جدید خریداری کرده و خطوط تولید را راه اندازی کنیم؛ تنوع محصولات عرضه شده نیز می تواند مصرف آبزیان را در خانواده ها و بویژه در کودکان افزایش دهد.

وی تصریح کرد: در استان گیلان بازار مصرف محصولات منجمد به دلیل دسترسی آسان مردم به ماهی تازه بسیار پائین است و بیش از ۹۰ درصد از تولیدات این کارخانه به خارج از استان صادر می شود. گیلانیان از ماهیان جنوب مانند شوریده و شیر که در این کارخانه عمل آوری می شود استقبال نکردند و محصولات تولید شده از آبزیان این کارخانه به استان‌های تهران، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، اصفهان، فارس، آذربایجان شرقی و کیلکا و قزل آلا به استان خوزستان صادر می‌شود.

مدیر مجتمع صنایع بسته بندی محصولات شیلاتی در رضوانشهر: در استان گیلان بازار مصرف محصولات منجمد به دلیل دسترسی آسان مردم به ماهی تازه بسیار پائین است و بیش از ۹۰ درصد از تولیدات این کارخانه به خارج از استان صادر می شود

فرضی ادامه داد: از ابتدای سال جاری برای رونق تولید با ورود به حوزه صادرات؛ کارخانه طبق استانداردهای بین المللی بازسازی شد و با اخذ کد اتحادیه اروپا؛ کسب مجوزهای لازم برای صادرات محصولات این کارخانه به آذربایجان و روسیه را دنبال می کنیم.

وی تاکید کرد : قیمت ماهی های فرآوری شده آماده مصرف به علت ضایعات بسیاری که ماهیان دارد و هزینه بالای بسته بندی، برچسب ها و ظروف بسته بندی بالاتر از ماهی تازه است و طبق آخرین قیمتی که از سوی کارخانه‌داران و عمل‌آوری کنندگان ماهیان سردآبی اعلام شده قیمت یک کیلو ماهی قزل آلای رنگین کمان بدون آب شش، شکم خالی، منجمد در پاکت های وکیوم هزار گرمی ۴۲۰ هزار تومان است در حالی که قیمت ماهی قزل آلای زنده در فروشگاهی در گلسار رشت (بالای شهر) کیلویی ۳۰۰ هزار تومان و در خیابان فلسطین و لاهیجان(پائین شهر) ۲۵۰ هزار تومان است؛ این اختلاف قیمت حدود ۲۰۰ هزار تومانی رغبت خانواده ها را به مصرف این محصولات کاهش می دهد.

باید تمام ظرفیت های واحدهای فرآوری آبزیان بکار گرفته شود

مدیر کل شیلات گیلان با بیان اینکه در زمینه صادرات محصولات فرآوری شده از ماهی در مقایسه با صدور ماهی تازه و خاویار موفقیت چندانی حاصل نشده است، اظهار کرد: اشتغال شیلات در گرو صنایع شیلاتی و فرآوری با کیفیت برای صادرات است بیشترین محصولات صادراتی استان فرآورده هایی است که از ماهی خاویاری (خاویار) استحصال شده و ماهی تازه سردآبی و گرم‌آبی است که از مسیر استان خارج می‌شود.

مدیر کل شیلات گیلان بیان کرد: استان گیلان هفت واحد فرآوری ماهیان خاویاری دارد که قادر به فرآوری روزانه ۹۰۰ کیلوگرم خاویار هستند؛ طبق آمار گمرکات استان پارسال ۲.۶ تن خاویار از مبداء گیلان صادر شده است که بیشترین میزان مربوط به محصولات خاویاری است.

وی تصریح کرد: سال گذشته مجوز سایتس (مجوز سایتس یک مجوز بین المللی برای صادرات خاویار است) برای استحصال خاویار ۹ تن بوده که امسال این رقم به ۱۲ تن افزایش یافته است و صنایع تبدیلی گیلان ظرفیت تولید این مقدار خاویار را دارد.

خلیلی تاکید کرد: ظرفیت شیلات گیلان برای پیشبرد برنامه جهش تولید و هفتم توسعه کشور کامل است و نیازی به افزودن واحدهای فرآوری جدید نیست و بدنبال راهکار برای استفاده از تمامی ظرفیت های موجود در این بخش است.

وی با بیان اینکه دستیابی به امنیت غذایی از مسیر تولید آبزیان می‌گذرد؛ گفت : در خصوص نهاده های تولید، حمایتی که از بخش آبزی پروری می شود به مانند تولید مرغ نیست؛ قیمت خوراک آبزیان با توجه به مصرف، تا ۷۰ درصد هزینه تولید را شامل می‌شود مانند تولید ماهیان پرورشی سردآبی در استخر های بتنی اما آنچه مسلم است به ازای هر ۱۰۰ کیلو غذایی که به مصرف آبزیان می رسد بیش از ۶۰ کیلوگرم گوشت ماهی تولید می شود.

وی عنوان کرد: می توان با مصرف غذای کمتر پروتئین بیشتری تولید کرد. این مزیت ارزش تولید آبزیان را در امنیت غذایی نشان می‌دهد در صورتی که در تولید دیگر پروتئین ها به ازای هر ۱۰۰ کیلو دان و خوراک دام در نهایت ۱۰ تا ۲۱ کیلو پروتئین بدست می آید.

خلیلی، رمز افزایش سرانه مصرف و صادرات محصولات آبزیان را کیفیت این تولیدات عنوان کرد و افزود: سالانه حدود ۷۰۰ هزار تن انواع آبزیان پرورشی در کشور تولید می‌شود که استان‌های برخوردار از رودخانه های کوهستانی مانند لرستان، زنجان و کردستان در حوزه سردآبی و استانهای گیلان، مازندران و خوزستان در حوزه گرم آبی فعالیت می کنند.

خلیلی تصریح کرد: بیش از ۱۰ هزار و پانصد هکتار از اراضی گیلان با شش هزار و ۵۰۰ مزرعه در زمینه پرورش ماهی گرم‌آبی (بخش خصوصی) فعالیت دارند؛ همچنین طی ۲ سال گذشته با برنامه ریزی عملیاتی کوتاه مدت، افزایش تولید در واحد سطح و استفاده از تکنولوژی های روز، اقتصادی ترشدن تولید ماهیان پرورشی در دستور کار قرار گرفت.

وی افزود : اگر با استفاده از تکنولوژی بتوان غذادهی ماهیان را از شکل سنتی خارج و بصورت اتوماتیک هوادهی و پایداری اکسیژن را در داخل آب افزایش داد، آبزی پروری کاملا متراکم خواهد شد و می توان با رشد چهار برابری این اقدامات میزان تولید را در هر هکتار تولید را به بیش از ۱۵ تا ۲۰ تن افزایش داد.

خلیلی اضافه کرد: استان گیلان در مجموع ۱۱ هزار هکتار اراضی بخش خصوصی، بیش از ۶ هزار مزرعه پرورش ماهی گرم‌آبی، ۴۰۰ مزرعه ماهی سردآبی و بیش از ۱۵۰ مزرعه پرورش ماهیان خاویاری دارد که از مجموع این مزارع طی ۱۰ ماه گذشته ۷۵ هزار تن انواع آبزیان تولید شده که ۹۰ درصد آن ماهیان گرم‌آبی بوده است که عمده آنها به صورت تازه به استان‌های تهران خوزستان و مازندران و کشور عراق صادر می‌شود.

وی تصریح کرد: در حوزه کیلکا هم با فعال شدن یک کارخانه در رضوانشهر مصرف انسانی ماهی کیلکا از سه درصد به ۱۰ درصد رسید. بازار هدف کیلکاهایی که در این کارخانه بسته بندی می شوند استانهای کرمان، خراسان جنوبی، خوزستان، فارس، اصفهان و مرکز خراسان رضوی است.

وی با بیان اینکه باید با تولید محصولات متنوع سرانه مصرف ماهی را در استان و کشور افزایش داد، گفت: گوشت چرخ‌کرده ماهی آماده مصرف نیز بزودی روانه بازار می شود و کباب لقمه و کوبیده ترکیب گوشت ماهیان گرم آبی با استفاده از ادویه های مناسب طی یکماه گذشته نیز برای تولید انبوه آماده است که سرانه مصرف ماهی را به طور قطع افزایش می دهد.

خلیلی یکی از مزیت های استان گیلان را صادرات خوراک آبزیان عنوان کرد و افزود: وزن محصولات صادراتی شیلاتی در ۲ سال اخیر بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است و ارزآوری خوبی هم برای استان و کشور دارد.

وی رمز افزایش تولید ماهیان سردآبی و مصرف آبزیان در کشور را انجام اقدامات ترکیبی عنوان کرد و افزود: در ۳۴ نقطه از گیلان از آستارا تا چابکسر با انجام اقدامات ترکیبی عرضه ماهی را در مزارع پرورش ماهی دستخوش تغییر کرده و ماهی در این مزارع بصورت تازه در فروشگاه و طعم دار شده در رستوران به گردشگران عرضه می شود.

مدیر کل شیلات گیلان تاکید کرد: تنها دارنده نشان از مزرعه تا سفره نیز در این استان به فعالیت و فروش آنلاین خاویار، گوشت ماهی و رستوران داری در این حوزه می‌پردازد و کسب و کارهایی از این دست طی ۲ سال گذشته رشد بسیار خوبی در استان داشته‌اند.

فرضی مدیر مجتمع صنایع بسته بندی محصولات شیلاتی در رضوانشهر نیز تاکید کرد: یکی از دلایلی که موجب شد این کارخانه برای صادرات محصولات خود برنامه ریزی کند عدم حمایت از سوی سازمانهای دولتی و درخواست تخفیف های بیشتر فروشگاههای زنجیره ای است که عرصه را بر تولید کننده تنگ کرده است.

تامین آبزیان مورد نیاز کارخانه‌های فرآوری با ایجاد مراکز حد واسط

مدیر کل شیلات گیلان‌ با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه باید در تولید ماهیان خاویاری در مزارع پرورش به ۶ هزار تن تولید دست پیدا کنیم، افزود: هم اینک چهار هزار تن انواع تولیدات خاویاری اعم از گوشت و خاویار در این استان تولید می‌شود.

خلیلی بیان کرد: صنایع تبدیلی استان با ظرفیت خوبی به فعالیت ادامه می دهند و وظیفه ما هم تامین مواد خط اول عرصه تولید است.

وی ادامه داد: در این راستا شیلات گیلان بدنبال ایجاد و توسعه مزارع تکثیر حد واسط است این مراکز که پیش از پرواری نیز نامیده می‌شوند ماهی های یک تا ۲ گرمی را در گونه خاویاری به ۷۰۰ گرم، سردآبی به ۱۵ تا ۲۰ گرم و گرم آبی تا ۳۰ گرم‌ می رساند.

وی تاکید کرد: در بخش گرم‌آبی و گونه کپورماهیان مشکلی نداریم و تولیدات ما به سایر استان‌ها نیز صادر می‌شود اما بچه ماهیان سردآبی را از استان‌های کردستان، اردبیل و سایر استانها وارد می‌کنیم.

خلیلی گفت: در استان گیلان ۱۶ مرکز بخش خصوصی در این زمینه فعالیت می‌کند که ظرفیت تولید ۴۰۰ هزار قطعه بچه ماهی خاویاری، یک میلیون قطعه بچه ماهی سردآبی و چهار میلیون گرم‌آبی را دارد.

با تامین مواد اولیه مورد نیاز این واحدهای تولیدی می‌توان از تمام توان کارخانه‌های فرآوری، عمل آوری و بسته بندی صنایع شیلاتی استان بهره گرفت.

توسعه صنایع شیلاتی بدون ایجاد بازار برای محصولات تولیدی با کیفیت و قیمت مناسب امکانپذیر نیست و این مهم به فرهنگ سازی نیاز دارد.

آشنایی با محصولات فرآوری شده نیازمند فرهنگ سازی است

مدیر یک واحد تولیدی در زنجیره ارزش حوزه پرورش و فرآوری آبزیان با بیان اینکه استفاده از محصولات فرآوری شده از ماهی و افزایش سرانه مصرف آن در کشور نیازمند فرهنگ سازی است، گفت: باید خانواده ها را با مصرف این ماده غذایی ارزشمند آشنا کرد؛ حال اگر آموزش از سنین پائین آغاز شود به مراتب تاثیر گذاری بیشتری خواهد داشت.

عبودی ادامه داد : در این راستا در هماهنگی با آموزش و پرورش با دعوت از دانش آموزان رده های مختلف آموزشی به این کارخانه زمینه آشنایی و مشارکت آنها را در تولید فراهم کردیم و تولیدات توسط این دانش آموزان در بوفه مدارس عرضه و با استقبال زیادی مواجه شد.

وی با اشاره به تاثیر پذیری و تاثیر گذاری دانش آموزان در جوامع گفت : برگزاری جشنواره های مختلف از محصولات تولید شده ماهی نیز توانست سرانه مصرف فرآورده های ماهی را در بین نونهالان افزایش دهد؛ دانش آموزان به راحتی می توانند فرهنگ جامعه را تغییر دهند.

وی اظهار کرد: گنجاندن شنیسل و کباب کوبیده ماهی بعنوان یک وعده غذایی در جیره سربازان و نیروهای مسلح نیز گام دیگری بود که در راستای فرهنگ سازی و افزایش سرانه مصرف ماهی در دستور کار قرار گرفت که امیدواریم با انجام اقداماتی از این دست بتوانیم سرانه مصرف آبزیان را در کشور ارتقاء دهیم.

عبودی؛ فرهنگ سازی برای افزایش سرانه مصرف را وظیفه حاکمیت دانست و افزود: دولت باید کمک کند مردم با محصولات آشنا شوند و در این راستا می توان از کمک رسانه های جمعی نیز بهره گرفت و مردم را تشویق به مصرف آبزیان کرد تا از مواد اولیه ای که در داخل کشور به وفور یافت می شود به بهترین نحو استفاده کرد.

افزایش اشکال مختلف از ماهیان فرآوری شده و گنجاندن آن درسبد غذایی آندسته از افرادی که علاقه ای به طعم و مزه ماهی تازه ندارند نیازمند فرهنگ سازی در جامعه است به طور قطع رسانه ها می توانند در این زمینه تاثیر گذار هستند.