به گزارش خبرگزاری ایمنا، ورزش به هر گونه فعالیت فیزیکی بدن گفته میشود که شرکتکنندگان آن میتوانند بهصورت منظم و سازمانیافته یا گاهی در آن شرکت کنند و از آن برای بهبود تناسب اندام و تعادل روان یا فراهم آوردن سرگرمی و تفریح بهره ببرند. ورزش در طول تاریخ به اشکال مختلفی توسعه یافته است. ورزش بهعنوان وسیلهای برای سرگرمی و نشانهای از موقعیت اجتماعی و قدرت اقتصادی مطرح است.
بسیاری از ورزشها با هزینههای پایین در دسترس عموم مردم قرار دارند، این در حالی است که بعضی از ورزشها نیازمند سرمایهگذاریهای کلان و هزینههای مداوم هستند. این امر موجب شده است که این فعالیتهای بدنی در دست گرانترین ورزشهای جهان قرار گرفته شوند. این ورزشها بهطور معمول به تجهیزات پیشرفته، مربیان حرفهای، هزینههای نگهداری و مخارج سنگین نیاز دارند.
بهعنوان نمونه فرمول یک یکی از پرهزینهترین ورزشها بهشمار میرود، چراکه هر تیم سالانه میلیونها دلار برای توسعه خودروهای مسابقهای، تحقیق و توسعه و هزینههای عملیاتی هزینه میکند. سوارکاری حرفهای نیز به دلیل نیاز به اسبهای گرانقیمت، آموزشهای تخصصی، همچنین هزینههای نگهداری یکی از گرانترین ورزشهای جهان شناخته میشود. بسیاری از ورزشهای پرهزینه نیازمند تجهیزات ویژه و پیشرفته هستند.
ورزشهای سطح بالا به مربیان متخصص نیاز دارد و این مربیان هزینههای زیادی را بهعنوان دستمزد دریافت میکنند. بهعنوان نمونه در تنیس حرفهای بازیکنان برای موفقیت در سطح جهانی به مربیان درجه یک، بدنسازان و آنالیزورهای داده نیاز دارند. بعضی از ورزشها نیز بهدلیل نگهداری منظم تجهیزات و حیوانات ویژه هزینههای سنگینی دارند. در ورزش قایقرانی نگهداری و محافظت از قایقهای تفریحی و مسابقهای هزینههای بالایی نیاز دارد.
از سوی دیگر حضور در رقابتهای بینالمللی، تهیه بلیتهای هواپیما و اقامت در هتلهای مجلل هزینههای سنگینی را در پی دارد. ورزشهایی همچون اسکی حرفهای و اتومبیلرانی نیازمند سفرهای متعدد بین کشورهای مختلف است. بهطور کلی میتوان گفت یکی از موضوعات مهم در مورد ورزشها نقش سرمایه و ثروت افراد برای دسترسی به آنها است.
برخلاف ورزشهایی همچون فوتبال و والیبال که میتوان با کمترین هزینه و امکانات در آن شرکت کرد ورزشهای پرهزینه بهطور معمول برای قشر مرفه جامعه قابل دسترس است، با این وجود بعضی از ورزشکاران موفق در رشتههای پرهزینه از طریق حمایتهای مالی و اسپانسرها به سطح پیشرفته و حرفهای در این ورزشها رسیدهاند.
ورزشهای گرانقیمت به سرمایههای کلان و تعهد و پایداری در سرمایهگذاری بلندمدت نیاز دارند و امروزه جایگاه خود را در دنیای ورزشهای رقابتی حفظ کردهاند و تماشای این ورزشها همچنان جذابیت ویژهای دارد. ورزشهایی همچون فرمول یک، گلف، لاکراس، سوارکاری، اسکای دایوینگ، تنیس، غواصی و جای آلای نمونههایی از ورزشهای گران و پرهزینه در جهان است.
فرمول یک
فرمول یک یا مسابقات اتومبیلرانی جایزه بزرگ بالاترین رده از مسابقات بینالمللی خودروهای چرخباز است که توسط فدراسیون بینالمللی اتومبیلرانی (FIA) سازماندهی و برگزار میشود. این ورزش یکی از بازیهای هیجانانگیز و ترشح کننده هورمون آدرنالین است و برای تماشاگران و بازیکنان هیجان بالایی دارد.
فرمول یک گرانترین مسابقه ورزشی است و ماشین کوچکترین تیمهای شرکت کننده در این مسابقات ارزشی برابر با دو میلیون دلار دارد. تجهیزات اصلی این بازی لباسهای مسابقه ضد حریق، پوتینهای مخصوص، کلاه، محافظ گردن و دستکشهایی با سنسورهای بیومتریک هستند. این ورزش در محلهایی همچون گراند پری، مسیرهای مسابقه و حلقههای مسابقه برگزار میشود.
نخستین بازی فرمول یک در سال ۱۹۹۰ برگزار شد و در هر شبکه فرمول یک ۲۰ راننده و ۱۰ تیم با یکدیگر رقابت میکنند. فرمول یک برای رانندگان حرفهای، تیمهای پشتیبانی، مکانیکها و حتی هواداران هزینههای بسیار بالایی دارد. بهطور معمول برای ساخت هر ماشین فرمول یک میلیونها دلار هزینه میشود.
همچنین تیمها باید تجهیزات تخصصی، مهندسی و تعمیرات پیچیده ویژه خود را برای هر مسابقه داشته باشند. فرمول یک مسابقهای جهانی است که سفر به کشورهای مختلف و هزینههای حملونقل را نیز به این موارد اضافه میکند. هر فرد برای شرکت در مسابقات فرمول یک باید ماشین شخصی ویژه خود را داشته باشد. یک چرخ فرمول یک بیشتر از یک ماشین معمولی غیرنظامی هزینه دارد. این موضوع به تنهایی نشاندهنده گرانقیمت بودن این ورزش است.
در کنار هزینههای ماشین، هزینههای دیگری نیز برای فرمول یک وجود دارد. هزینه درمان بعد از صدمات نمونهای از این هزینهها است. مسابقات فرمول یک موضوع کوچکی نیست و یک تصادف در این مسابقات بسیار بیشتر از یک پیچخوردگی ساده در مچ پا آسیب به بار میآورد.
برای ورود به یک مسابقه فرمول یک باید حدود ۱۹۰ هزار دلار هزینه کرد و برای بیشتر مسابقات اتومبیلرانی باید از سنین پایین آغاز کرد. همچنین شروع کردن این ورزش به حداقل سرمایه یک میلیون دلاری نیاز دارد.
گلف
گُلْف یا گویچال یکی از بازیهای فضای آزاد است که در آن بازیکنان بهطور فردی یا تیمی بهوسیله چوبهای گوناگون ویژهای توپ گلف را درون سوراخی در زمین میاندازند. زمین گلف حدود ۳۰ یا ۴۰ هزار متر مربع وسعت دارد. برای بازی گلف کفش ویژه میخدار برای نچرخیدن پای بازیکن هنگام ضربه نیاز است.
لباس گلف نیز برای راحتی حرکت بدن و از جنس ویژه درست شده است. برای گلفبازی ساک ویژهای نیاز است تا ۱۴ چوب گلف را در خود جای دهد. این ساک زیر خود چرخهایی دارد که به گلفباز اجازه میدهد ساک و چوبهای خود را به راحتی در سراسر زمین به همراه ببرد. هر کدام از این چوبها برای زدن ضربههای گوناگونی بهکار میرود.
زمین استاندارد گلف دارای ۱۸ سوراخ است. فاصله سوراخها از نقطه شروع با یکدیگر فرق دارد و بهطور معمول از ۱۰۰ تا ۶۰۰ یارد قابل تغییر است و در این فاصلهها موانع گوناگونی همچون مانعهای آبی، شنزار، چمنزارهای بلند و پرپشت طراحی و قرار داده شده است.
هر بازی گلف بین چهار تا پنج ساعت طول میکشد و قوانین خودش را دارد. کلاپ یا چوب گلف از کربن و فلزات گوناگون ساخته شده است. توپ گلف از پلاستیک فشرده و مواد دیگری که به آن خمیر ویژه گفته میشود، ساخته شده است. شروع اولیه بازی گلف از کشور اسکاتلند بوده است.
اسکاتلندیها از زمانهای قدیم به این ورزش علاقه زیادی داشتند و برای انجام بازیهای آن باشگاه داشتند و همه بازیکنان عضو آن بودند. گلف از همان زمان نیز به شکل امروزی بازی میشد. اولین باشگاه گلف جهان در سال ۱۷۵۴ در سنت اندروز اسکاتلند تأسیس شد و در ایران نیز گلف از سال ۱۹۲۴ بازی شد.
گلف به سه دسته بک سوئینگ یا عقب بردن کلاپ، بک سوئینگ یا بالابردن کلاپ و دان سوئینگ یا پایین آوردن کلاپ تقسیم میشود. در مسابقات گلف همه هزینهها همچون ایاب و ذهاب، اسکان و تغذیه بر عهده میزبان است و شرکتکننده هیچ هزینهای پرداخت نمیکند.
در گلف انعطاف بدن و تمرکز مهمترین اصل است، همچنین در مسابقات گلف هرگز تست دوپینگ انجام نمیشود، چراکه در گلف تمرکز حرف اول را میزند. در این ورزش بازیکنان تعریق فراوانی دارند و این دلیلی برای استفاده فراوان گلفکاران از سدیم است.
لاکراس
لاکراس یک ورزش تیمی است. آغاز این ورزش مربوط به بومیان و سرخپوستان آمریکا است. در این بازی از یک توپ کوچک لاستیکی و چوبهای بلندی که بر سر آنها تور قرار دارد، استفاده میشود. به این چوبها کراس یا لاکراس گفته میشود. هدف از انجام این بازی استفاده تهاجمی از کراس برای کشیدن، گرفتن، بردن و پاس دادن توپ برای کسب امتیاز است.
بازیکنان برای به دست آوردن امتیاز باید توپ را داخل دروازه تیم رقیب پرتاب کنند. از نظر دفاعی نیز هدف بازی بستن راه بازیکنهای رقیب برای کسب امتیاز و گرفتن مالکیت توپ از آنها با استفاده از برخوردهای بدنی و چوب بازی است. زمین بازی لاکراس ۱۰۰ متر طول و ۵۴ متر عرض دارد.
دروازهها به اندازه ۸.۱ متر در ۸.۱ متر و شبیه به اندازه دروازهها در هاکی روی یخ است. دروازهها در یک محدوده دایرهای به قطر ۵.۵ متر قرار میگیرد. پشت این محدوده منطقهای طراحی میشود که مهاجمان تیم روی منطقه قرار میگیرند. لاکراس به تجهیزات ویژهای نیاز دارد. چوبهای بسیار پیشرفته که یک شفت فلزی از جنس آلومینیوم، تیتانیوم یا فلزات مرکب دارند و با سر پلاستیکی سخت ساخته شدهاند، نخستین وسیله مورد نیاز برای انجام بازی لاکراس است.
شفتهای فلزی در انتهای خود یک دسته نرم لاستیکی دارد و بازیکنها باید کلاه ایمنی، دستکش و محافظ شانه و آرنج و گاهی نیز محافظ قفسه سینه بپوشند. سر چوبهای لاکراس محکم است و تورهای آن بهطور معمول گشاد هستند. لاکراس در زمینهای باز و لاکراس در محوطه داخل سالن دو نوع اصلی بازی لاکراس هستند. تنها تفاوت این دو نوع بازی در تعداد بازیکنهای آنها است. لاکراس در زمینهای باز با ۱۰ بازیکن و لاکراس در سالن با شش بازیکن انجام میشود.
اسکای دایوینگ
به پرش و سقوط آزاد تفریحی از هواپیما به همراه مربی و بدون نیاز به آموزش چتربازی دونفره یا تندم میگویند. این ورزش شامل پریدن از هواپیما میشود و افراد به طور معمول قبل از بازکردن چتر نجات یک سقوط آزاد را انجام میدهند. اسکای دایوینگ بهطور فردی و گروهی انجام میشود، اما تمریناتی برای انجام این ورزش لازم است. وسایل و تجهیزات این ورزش بسیار گران است.
نخستین چتربازی در قرن هجدهم در فرانسه انجام شد. تعداد بازیکنان در این مسابقه مختلف است و مسابقات در فضای باز برگزار میشود. چتر، کلاه ایمنی، لباس مخصوص، کیسه چتر، چتر ذخیره و ارتفاعسنج نمونههایی از تجهیزات اصلی و مورد نیاز اسکای دایوینگ است.
تنیس
تنیس ورزشی راکتی است که بین دو نفر (تنیس تکنفره) یا بین دو تیم دونفره (دوبل) بازی میشود. هر بازیکن تنیس یک راکت دارد که دارای صفحهای از شبکه توری است. بازیکنها با این راکت توپی لاستیکی با پوشش نمدی را به زمین حریف پرتاب میکنند.
در بازی تنیس بازیکن یا تیمی که زودتر امتیاز نهایی را به دست آورد، برنده است. این ورزش ابتدا در بریتانیا و بیشتر میان اشرافزادگان رایج شد و سپس به دیگر کشورهای انگلیسی زبان رفت و اکنون در همه کشورها بازی میشود. تنیس از ورزشهای المپیک است. زمین رسی، چمن و سخت نمونههایی از زمینهای تنیس هستند. چهار مسابقه بزرگ جهانی تنیس آزاد آمریکا، تنیس آزاد استرالیا، تنیس آزاد فرانسه و تنیس قهرمانی ویمبلدون به گرند اسلم معروف هستند و هر سال برگزار میشوند. این بازیها مهمترین مسابقات این رشته ورزشی هستند.
غواصی
غواصی فن شناوری در زیر آب با استفاده یا بدون استفاده از وسایل تنفس مصنوعی اسکوبا است. غواصی در کنار کاربردهای صنعتی، پژوهشی و نظامی برای ورزش و تفریح نیز مناسب است. امروزه ورزش غواصی و غواصی تفریحی بهصورت همگانی درآمده است و در بسیاری از کشورهای جهان فعالیتی مفید، مفرح، لذتبخش و منبع درآمدی در صنعت اکوتوریسم نیز تبدیل شده است. غواصی انواع گوناگونی همچون آزاد، اسکوبا، اسکوبای مداربسته و مدار باز، غواصی با تغذیه از سطح و اشباع دارد.
غواصی آزاد
غواصی آزاد نوعی از غواصی است که در آن شخص بدون استفاده از تجهیزات تنفسی و با تکیه بر نفس حبسشده در ریههای خود زیر آب میرود و به فعالیت میپردازد. این ورزش از قدیمیترین ورزشهای آبی جهان است که در گذشته برای ماهیگیری، جستوجوی مروارید، شکار و نجات انجام میشده است.
امروزه این ورزش به یک رشته رقابتی و تفریحی محبوب تبدیل شده است که نیازمند مهارت، قدرت، استقامت و انعطافپذیری بالای بدن است. غواصان آزاد با استفاده از تکنیکهای ویژه تنفس، شنا، فشارسنج و فشار دادن مدیریت هوا را در ششهای خود انجام میدهند و با رعایت قوانین فیزیک به عمقهای بالاتر از ۱۰۰ متر نیز میرسند.
غواصی آزاد رشتههای مختلفی همچون غواصی عمق و غواصی حبس نفس دارد. در غواصی عمق غواص بالاترین عمق ممکن را پایین میرود و سپس بالا میآید. این رشته با وزن ثابت و وزن متغیر انجام میشود. در غواصی حبس نفس نیز غواص در سطح آب یا در سطح کمعمق آب بدون حرکت نفس خود را حبس میکند و بالاترین مدت زمان حبس نفس را به دست میآورد.
غواصی آزاد تجهیزات سادهای همچون ماسک، فین یا کفش غواصی، لباس غواصی و کامپیوتر یا ساعت غواصی نیاز دارد. این رشته در کنار لذتهای فراوان خطراتی همچون سنکوپ، باروتروما و هایپوکسیا را نیز دارد.
اسکوبا
غواصی اسکوبا نوعی از غواصی زیر آب است که در آن غواص با استفاده از مجموعهای از وسایل که امکان تنفس در زیر آب را فراهم میآورد به تنفس در زیر آب و غواصی میپردازد. در غواصی اسکوبا غواص با استفاده از تجهیزاتی بسیار پیشرفته که از یک سیلندر هوا و یک رگلاتور تشکیل شده است میتواند زیر آب نفس بکشد.
سیلندر غواصی اسکوبا با گاز تنفسی پر شده است و اجازه میدهد تا غواص آزادی بیشتری در حرکت زیر آب در مقایسه با هوای تغذیه شده از سطح داشته باشد، همچنین در مقایسه با دیگر تکنیکهای غواصی همچون حبس نفس و غواصی آزاد بسیار آسانتر است.
اسکوبای مداربسته و مدارباز
در این نوع از غواصی سیستمهای تنفسی مداربسته بهکار گرفته میشوند. این سیستمها قابلیت پالایش بازدم غواص را دارند و پس از حذف کربن دی اکسید و اضافه کردن اکسیژن غواص را آماده تنفس میکند. در اسکوبای مدارباز نیز از نوعی سیستمهای تنفسی استفاده میشود که بازدم غواص را درون آب تخلیه میکند.
غواصی با تغذیه از سطح
غواصی با تغذیه از سطح بیشتر در غواصیهای صنعتی کاربرد دارد. در این نوع از غواصی از یک شلنگ به نام بند ناف استفاده میشود و از طریق آن هوا را از سطح به غواص انتقال میدهند. در این زمان یک کشتی پشتیبان غواصی و یک اتاقک زیرآبی بهطور غیرمستقیم کنترل این شلنگ و هوای آن را برعهده دارد. غواصان تغذیه از سطح کلاه یا ماسکهای غواصی ویژهای را استفاده میکنند که صورت را بهطور کامل میپوشاند.
غواصی اشباع
غواصی اشباع موجب میشود که غواصان صنعتی به مدت چند روز یا چند هفته در عمق آب بمانند. این نوع غواصی اجازه کار بیشتر اقتصادی را در امنیت بالاتری میدهد. پس از پایان کار در آب غواصان را به زیستگاه خشک و تحت فشار زیر آب یا محفظههای فشار روی عرشه یا سکوهای پشتیبانی منتقل میکنند تا استراحت کنند. در مواردی نیز غواصان را به زنگ غواصی انتقال میدهند. بعد از این نوع غواصی مدتی طول میکشد تا غواص به حالت عادی برگردد و فشار از روی او برداشته شود.
جای آلای
جای آلای ورزشی است که شامل یک توپ و فضایی محصور است. دستهای که برای پرتاب توپ این بازی نیاز است (xistera) نام دارد. این بازی نیاز به یک زمین بازی دارد که از سه طرف (از جلو و از دو طرف) با دیوار احاطه شده است. در این بازی همهچیز بر اساس اصل اسکواش ساخته شده است.
در این ورزش زمانی که توپ از دیوار به بازیکن دیگری منتقل میشود نباید در دریافت توپ اشتباه کند، همچنین خطی بر دیوار جلویی در ارتفاع ۹.۰ متری مشخص شده است که زیر آن ضربه زدن به توپ ممنوع است. طول صحن ۵۴ متر و ارتفاع دیوار جلویی ۲.۱۲ متر است. دیوار توسط ۱۴ خط افقی تقسیم شده است که بهطور مساوی از عرض زمین فاصله دارند تا جهتگیری بازیکنان آسان شود.
اگر بازیکنان در تیمهای دونفره بازی کنند یکی به مرکز زمین نزدیکتر میشود و دومی از مرکز زمین دورتر میشود. این ورزش به یک توپ جهنده نیاز دارد که با یک حصیر (کستا) به دیوار کوبیده میشود. این ورزش در سراسر جهان بهویژه در کشورهای اسپانیا و فرانسه بازی میشود. این بازی نخستینبار در قرن چهاردهم انجام شد. تعداد بازیکنان در این بازی متفاوت است و این ورزش در فضاهای باز و بسته انجام میشود. پلوتا و سستا پونتا تجهیزات اصلی این رشته ورزشی است.