[ سیما فراهانی] یکی از مهم‌ترین مواردی که همواره در طول سالها خدمات امدادونجات در جمعیت هلال‌احمر مطرح می‌شود، حضور به‌موقع نیروهای امدادی در صحنه عملیات و ارزیابی صحیح آنان است. سرعت در واکنش‌های اضطراری، عاملی موثر و حیاتی است. حتی بهترین تیم‌ها با مجهز‌ترین و کارآزموده‌ترین نیروها اگر فرصت طلایی را از دست بدهند، دیگر انجام هر کاری، بی‌حاصل خواهد بود. به همین منظور سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر چند سالی است که طرح، اجرا و شکل‌گیری تیم‌های واکنش سریع و همچنین افزایش پایگاه‌های امدادونجات را دنبال می‌کند. یکی از مولفه‌های افزایش سرعت عمل و کیفیت فعالیت هلال‌احمر، ایجاد پایگاه‌های امدادونجات جاده‌ای به لحاظ آمایش سرزمینی در استان‌ها است. هدف از راه‌اندازی این پایگاه‌ها، پاسخگویی به حوادث و سوانح، افزایش سرعت عمل و ارتقای کیفیت فعالیت‌های هلال‌احمر است. بر همین اساس هلال‌احمر نیز، این پایگاه‌ها را با هدف ارائه خدمات امدادی به هموطنان راه‌اندازی کرد و طی این سالها آنها را افزایش داد.
پایگاه‌های امدادونجات، علاوه بر آن که در کاهش تلفات و خسارات انسانی حوادث و سوانح موثر هستند، در اولین لحظات وقوع حوادث و سوانح نیز به عنوان نیروی پیشرو در صحنه حضور پیدا می‌کنند. این پایگاه‌ها ابتدا به صورت طرح‌های موقت زمستانی و طرح‌های نوروزی به خدمات‌دهی می‌پرداختند، اما به تدریج در پایان تعطیلات تابستان و ایام خاص و مناسبت‌های مذهبی نیز فعال و سپس به صورت کامل مستقر شده و در تمام طول سال به ارائه خدمت پرداختند. نیروها، امکانات و تجهیزات این پایگاه‌ها هم آماده و نزدیک به صحنه‌های حوادث و از طرفی دارای به روزترین امکانات جمعیت هستند. این پایگاه‌ها همچنین مرکز آموزش عملی کارکنان و امدادگران نیز محسوب می‌شوند. در حقیقت ارائه خدمات اولیه امدادونجات، رهاسازی و اسکان و تغذیه اضطراری از برنامه‌های پایگاه‌های امدادونجات برای پاسخگویی بهتر به مردم در حوادث است.
تقریبا با شروع طرح زمستانه هلال‌احمر در سراسر کشور، علاوه بر پایگاه‌های امداد ثابتی که در محورهای مواصلاتی کشور وجود داشت، تعدادی از پست‌های موقت امدادونجات در کنار پلیس راهداری فعال شد. این پست‌های موقت در ١١٠ گردنه حادثه‌خیز فعال شده‌اند. در طرح امسال ٢٢ هزار نیروی عملیاتی شامل کارکنان و داوطلبان تخصصی تیم‌های امدادرسانی هلال‌احمر فعال شده‌اند و به صورت ٢٤ ساعته آماده‌باش هستند. این نیروها در کنار پایگاه‌های ثابتمان فعال هستند. پایگاه‌های امدادونجات در اجرای این طرح، نقش بسزایی داشتند و هر ساله با افزایش آنها، مدت زمان پاسخگویی به حوادث نیز کاهش می‌یابد.
راه‌اندازی پایگاه‌ها متناسب
با عرصه خطرپذیری کشور
محمدحسین کبادی ،مدیر تیم‌های عملیاتی سازمان امداد و نجات هلال احمر، در گفت‌وگو با خبرنگار «شهروند» به تاثیرگذاری درخشان پایگاه‌های امدادونجات اشاره می‌کند و می‌گوید: «این پایگاه‌ها، متناسب با عرصه خطرپذیری کشور در محورهای مواصلاتی و مناطق پرحادثه جانمایی می‌شوند. این پایگاه‌ها از نظر مکان‌یابی با توجه به پاسخگویی به حوادث جانمایی می‌شوند. وقتی بین یک پایگاه تا پایگاه بعدی 35 کیلومتر فاصله است، این یعنی، هرکدام بتوانند به طور جداگانه و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به محل حادثه برسند. این موضوع بر مبنای زمان طلایی پاسخگویی است. مثلا در تونل کندوان، دو پایگاه امدادونجات داریم که در حوزه سرزمینی استان البرز و مازندران است. اگر اتفاقی افتاد و مثلا پایگاه حوزه البرز برای رفتن به محل حادثه دچار اختلال بود، پایگاه حوزه استان مازندران بتواند خود را به محل برساند. همچنین یک سری پایگاه‌های موقت نیز داریم که در محورهای مواصلاتی در کشور، با توجه به فصول مختلف مثل ایام نوروز یا زمستان یا تعطیلات تابستان که تراکم تردد بالاست یا عرصه خطرپذیری بالایی پیدا می‌کند، راه‌اندازی می‌شوند. در یک سری از گردنه‌های برف‌گیر که احتمال گرفتاری زیاد است، پست‌های موقت امدادونجات را برپا می‌کنیم که در کنار سایر دستگاه‌های همکار، فعالیت کنند و درنهایت تعللی در پاسخگویی ایجاد نشود و بتوانیم زمان طلایی را جواب دهیم.»
افزایش حجم پاسخگویی به حوادث چند روز اخیر
کبادی در ادامه صحبت‌هایش می‌گوید: «در تعطیلات نوروز، راه‌ها و شهرهایی که مقاصد گردشگری است و تردد بالایی دارند، برای ایجاد پایگاه‌های موقت اعلام نیاز می‌کنند. ما به استان‌ها اعلام کرده‌ایم که مثلا در اسفندماه پست‌های موقت مورد نیاز را جانمایی کرده و به سازمان اعلام کنند. این پایگاه‌ها بعد از ایام نوروز برداشته می‌شوند و دوباره در طرح تابستانه فعال خواهند شد. افزایش این پایگاه‌ها در محورهای مختلف کشور چه کوهستانی و چه جاده‌ای توانسته که سرعت پاسخگویی به حوادث را بیش از پیش افزایش دهد. البته این یک بعد ماجرا است. بعد دیگر مردم هستند که باید به هشدارهای ایمنی توجه کنند. به طور مثال در آخرین برف و کولاکی که داشتیم، علیرغم هشدارهای زیادی در برخی محورها، باز هم خودروهای بیشتری در برف گیر افتادند و امدادگران پایگاه‌های ما به امدادرسانی پرداختند. هفته گذشته همزمان برف و کولاک و وقوع سیل را داشتیم. چند شبانه‌روز در 24 استان کشور مشغول امدادرسانی بودیم. از یک طرف مشغول پاسخگویی به سیل رشت بودیم که از توان 6 استان نیز به عنوان پشتیبان استفاده کردیم. در گلستان و دماوند حادثه کوهستان داشتیم و در استان‌های دیگر هم همینطور. افزایش این پایگاه‌ها بود که باعث شد، حجم پاسخگویی به این حوادث همزمان بالا برود. پایگاه‌های جدید، سرعت پاسخگویی را خیلی افزایش داد. از طرف دیگر ما، مرکز عملیاتی واکنش سریع داریم. یک مرکز عملیاتی توانا را که مخصوص خواهران واکنش سریع است داریم. مراکز کنترل هماهنگی و پاسخگویی اضطراری داریم. پست‌های موقت و شعب کل کشور را داریم که همگی در کنار این پایگاه‌ها به کار امدادرسانی در سوانح می‌پردازند. امدادونجات ما در کل کشور به صورت یک شبکه است که می‌تواند پاسخگوی نیاز مردم باشد.»
رشد فزاینده پایگاه‌ها
محمدحسین کبادی در پایان به نحوه عملکرد پایگاه‌ها می‌پردازد و ادامه می‌دهد: «وقتی حادثه‌ای رخ می‌دهد، از نزدیک‌ترین مرکز عملیاتی، فعالیت امدادی امدادگران ما رصد می‌شود. آنها در یک اپلیکیشن به صورت آنلاین با مراکز عملیاتی د ر ارتباط هستند. حرکت و مختصات جغرافیایی آنها در مرکز کنترل هماهنگی پایش می‌شود و اگر در آن حادثه نیاز به پشتیبانی بود، در همان مرکز عملیاتی بلافاصله نسبت به اعزام نیروی پشتیبان اقدام می‌کنیم. همچنین شبکه ارتباطات رادیویی امدادونجات هم داریم. در حال حاضر نیز پایگاه‌های زیادی در حال ساخت و توسعه است. از طرف دیگر وقتی پایگاهی در حال ساخت و ساز است، برای اینکه تعللی در پاسخگویی ایجاد نشود، کنار آن پایگاه در حال ساخت، پست موقت را ایجاد می‌کنیم که پاسخگویی دچار اختلال نشود. در حال حاضر نیز فعلا 627 پایگاه ثابت داریم که این تعداد در سه سال اخیر، رشد فزاینده‌ای داشته و کماکان دارد. در طرح زمستانه هزار و 675 مرکز عملیاتی فعال شده است که پایگاه‌ها نیز زیر مجموعه این مراکز عملیاتی هستند.»
∎