جوان آنلاین: ۲۹ بهمن ۱۴۰۲ مصادف با روز کارآفرینی و اقتصاد مقاومتی بود که آیین افتتاح همزمان ۱۴ طرح مردمی در ۱۲ استان ایران به همت گروه اقتصاد مردمی بنیاد تعاون در تهران برگزار شد.
حالا و درست یک سال بعد از آن مراسم، دوباره به مناسبت روز کارآفرینی و اقتصاد مقاومتی قرار است دومین آیین افتتاح طرح‌های مردمی برگزار شود. با این تفاوت که این‌بار از مشهد مقدس، همزمان ۵۷ طرح مردمی در ۲۲ استان کشور افتتاح خواهد شد؛ اتفاقی که در گام اول نشان می‌دهد گروه اقتصاد مردمی بنیاد تعاون بسیج با یک جهش و پیشرفت چند برابری توانسته است دست به تحولی بزرگ در عرصه همراهی و کمک به مردم و تسهیلگری در امور بزند.
جالب اینکه به گفته مدیرعامل این گروه، عمر این مجموعه هنوز به سال نرسیده و با اینکه گروه‌های اقتصادی معمولاً در چند سال اول به برنامه‌ریزی برای انجام کار‌ها و ایجاد زیرساخت‌ها می‌پردازند، اما گروه اقتصاد مردمی بنیاد تعاون از همان سال اول با برنامه‌ریزی و اقدامات علمی و مبتنی بر کار‌های تحقیقاتی و میدانی، خلأ‌های موجود را شناسایی و طرح‌ها و برنامه و نسخه درست و مورد نیاز را ارائه کرده است.
به همین بهانه با میرمهیار میرصالح‌پور، مدیرعامل گروه اقتصاد مردمی بنیاد تعاون بسیج به گفت‌و‌گو نشستیم، از اقدامات صورت گرفته و برنامه آینده این گروه بگوید.
«گروه اقتصاد مردمی تعاون بسیج» با چه هدفی تشکیل شده است؟
هدف اصلی این گروه تقویت و کمک به پایداری مشاغل، افزایش بهره‌وری و توسعه اقتصاد در مناطق مختلف کشور است.
گروه اقتصاد مردمی تعاون بسیج کشور در استان‌های مختلف و به ویژه خراسان رضوی پروژه‌های متعددی را آغاز کرده و هدف ما این است که پهنا و عمق بیشتری به این فعالیت‌ها ببخشیم. این گروه بر اساس مصوبه قرارگاه اقتصاد مقاومتی، طراحی هفت زنجیره ملی برای رفع هفت مسئله گلوگاهی را در کشور در دستور کار قرار
داده است.
در همین راستا برای اینکه راهکار‌ها شکل عملی و قابلیت اجرایی به خود گرفته و مردم به این باور برسند که می‌توانند آنها را در جهت سود و بالابردن بهره‌وری خود بپذیرند، مدل‌های متفاوتی را طراحی و همه آنها را حداقل یک‌بار امتحان کرده و نتایجش را دیده‌ایم.
در واقع مدل ما مدل الگو و انتشار است، یعنی سعی می‌کنیم امسال با ۵۷ پروژه‌ای که برای این هفت گلوگاه اجرا می‌شود، نشان دهیم می‌توان تصمیمات درستی گرفت. ضمن اینکه ما بار‌ها گفته‌ایم به عنوان تسهیلگر و کمک‌رسان همراه مردم هستیم و ادعای حل مشکلات کشور را نداریم.
آیا مدل‌های ارائه شده از طرف شما با کار‌هایی که دیگر سازمان‌ها و نهاد‌ها انجام می‌دهند، تفاوت دارد؟
بله. مدل‌های ارائه شده از طرف این گروه و شرکت‌های آن چند ویژگی خاص دارد؛ اول اینکه تمام مدل‌هایی که اجرایی می‌کنیم اقتصادی هستند، یعنی هیچ پروژه غیر اقتصادی و یارانه‌ای نداریم.
نکته دوم اینکه، پروژه‌ها مختص و مربوط به یک استان و یک منطقه و یک حالت و اتفاقی نیستند و قابلیت تکرار دارند.
نکته سوم که بسیار مهم است به تشکیل یک پیکره کلان و استوار و پایدارسازی مشاغل مربوط می‌شود، یعنی بسیاری از سازمان‌ها با پرداخت وام به ایجاد اشتغال می‌پردازند. مثلاً ۱۰ وام می‌دهند و ۱۰ شغل ایجاد می‌کنند ولی، چون ما اعتبار و بودجه‌ای برای وام دادن نداریم، سعی می‌کنیم از تعطیل شدن این مشاغل جلوگیری کنیم، بنابراین به پایدارسازی آنها می‌پردازیم.
شاید کار ما ده‌ها برابر نسبت به ایجاد اشتغال سخت‌تر باشد. چون نهالی که امروز کاشته می‌شود احتمال دارد در شرایط سخت قرار گیرد و از بین برود. حالا ما در دورانی که آنها نمی‌توانند روی پای خود بمانند، وظیفه داریم کنارشان باشیم تا از خشک شدن‌ها جلوگیری کنیم.
مأموریت هلدینگ اقتصاد مردمی، «مردمی کردن» کار اقتصاد است. شرکت‌های این گروه، کار اجرا نمی‌کنند، بلکه آنها طراح مدل و تسهیلگر هستند و تمام امور اجرایی برعهده مردم قرار دارد.
در این میان انتظار داریم این مدل از کار را با کمک رسانه‌ها بین مردم انتشار و به آنها اطمینان دهیم که حتماً به موفقیت‌های خوبی دست پیدا می‌کنند.
با توجه به پیشرفت شما از مراسم سال قبل تا امسال، فکر می‌کنید این جهش به چه عواملی مربوط می‌شود؟
بهترین مدل ما که همان مدل انتشار است وقتی جذاب و خوشایند می‌شود که می‌بینیم مدل‌هایی که طراحی کرده‌ایم در کشور تکرار شده است و وسعت می‌یابند.
من معتقدم دستاورد افتتاحیه پارسال را امسال می‌توانیم ببینیم، چون ۱۴ طرح تبدیل به ۵۷ طرح شده است.
گروه اقتصاد مردمی یک سند پنج ساله دارد که بر اساس برنامه‌ریزی‌های آن میزان پیشرفت‌ها قابل سنجش است.
از مهم‌ترین دستاورد‌های مجموعه باید به برخی محور‌ها مثل پروژه بهره‌برداری دام سبک اشاره کنم که در این بخش توانستیم در عرض دو سال به اهداف و نتایج پنج ساله طرح دست یابیم که نشان می‌دهد از سند خیلی جلوتر هستیم.
در این پروژه قرار بود سالی یکصدهزار رأس دام را که از محصولات دامخوار استفاده می‌کنند، وارد کار کنیم و در سال پنجم سند به ۵۰۰ هزار رأس برسیم، اما در سال دوم (امسال) به هدف نهایی رسیده‌ایم. در اصل این اتفاق، دستاورد برنامه پارسال است که به اجرا درآمده است.
ما با برگزاری رویداد‌ها می‌خواهیم به استان‌های دیگر نشان دهیم این الگو‌ها قابلیت اجرایی دارند و نتایج آنها به مراتب بسیار بهتر از رفتار‌های قبلی و سنتی است.
هر چقدر استان‌ها به این باور برسند که طرح‌ها، پروژه‌ها و الگو‌های ما از روی کاغذ خارج و قابلیت اجرایی شدن روی زمین دارند، مدل‌ها هم مورد توجه قرار می‌گیرند و تکثیر می‌شوند.
در باره شیوه انجام کار‌ها ازسوی این گروه، توضیحات بیشتری بدهید.
ابتدا مدلی را طراحی کردیم و با عنوان «سرخوشه‌های مردمی» تمام کار‌ها را ازسوی این سرخوشه‌ها که از خود مردم هستند، پیش می‌بریم. سرخوشه کسی است که به لحاظ درک بازار و فروش محصولات، نسبت به بقیه تولیدکنندگان آن حوزه فعال‌تر و بالاتر است.
این نفر یا گروه، مورد حمایت ما قرار می‌گیرد تا پایدار بماند و سپس تولیدکنندگان کوچک‌تر را به آن وصل می‌کنیم.
در اصل یک شبه تعاونی تشکیل می‌شود تا مشاغل خرد هم قوی‌تر شوند و پایدار بمانند.
یعنی شما برای پایدارسازی مشاغل، بخش و مجموعه ویژه‌ای دارید؟
این کار بسیار مهمی است و به نظر من به تنهایی می‌تواند یک سازمان باشد. در حال حاضر چهار شرکت زیرنظر گروه اقتصاد مردمی فعالیت می‌کنند که یکی از مهم‌ترین آنها شرکت یاس نوین پارسه است. مأموریت این شرکت، پایدارسازی ۵۰ هزار شغل در سال است.
این شرکت به جای ایجاد شغل جدید، به پایداری مشاغل موجود کمک می‌کند. این کار از طریق تکمیل زنجیره ارزش، ایجاد ارزش افزوده و کمک به بازاریابی و فروش انجام می‌شود.
هدف اصلی گروه اقتصاد مردمی تعاون بسیج این است که مشاغلی که از سوی سازمان‌های مختلفی مانند کمیته امداد، بهزیستی، امور زندان‌ها و بسیج سازندگی ایجاد شده‌اند، تقویت و از تعطیلی آنها جلوگیری کند.
شرکت یاس نوین پارسه چه محور و صنایعی را پوشش می‌دهد؟
این شرکت با بررسی‌ها و پژوهش‌های میدانی، پنج محور اصلی را که در بسیاری از استان‌ها افراد زیادی با آنها درگیر هستند انتخاب و فعالیت‌هایش را آغاز کرد.
صنایع دستی، گیاهان دارویی، پوشاک ایرانی- اسلامی، زنجیره کرک و پشم گوسفند و صنایع تبدیلی و تکمیلی زمینه‌هایی هستند که به صورت خاص مورد توجه و زیر ذره‌بین یاس نوین پارسه قرار دارند.
بر همین اساس در هر استان ما با حمایت از تولیدکنندگان محلی و ایجاد سرخوشه‌های مردمی در عرصه تولید، به پایداری و توسعه مشاغل کمک می‌کنیم.
آیا تاکنون از خروجی این حمایت‌ها آمار یا گزارشی داشته‌اید؟
با کمک‌های یاس نوین پارسه، یک شرکت دانشجویی در بسته‌بندی صنایع دستی آنقدر رشد و توسعه یافت که حوزه فعالیت‌هایش را به بیرون از مرز‌ها کشاند و چندی پیش چهارمین شعبه‌اش در زمینه بسته‌بندی صنایع دستی را در شانگهای چین افتتاح کرد.
در حوزه گیاهان دارویی و زنجیره کرک و پشم گوسفند هم فعالیت‌های گسترده‌ای انجام شده است. به عنوان مثال، در ایلام با همکاری محلی‌ها یک زنجیره کامل برای فرآوری پشم گوسفند ایجاد کرده‌ایم که نزدیک به هزار و۲۰۰ نفر را مشغول کار کرده است.
سایر شرکت‌های زیرمجموعه این گروه در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌کنند و چه وظایف و مسئولیت‌هایی بر عهده دارند؟
شرکت «کرانه نیلگون افق» مأموریت حمایت و احیای زمین‌های بلااستفاده و با بهره‌وری پایین را بر عهده دارد. شرکت «رشد پایدار ایرانیان» روی بهره‌وری دام سبک و جلوگیری از واردات گوشت قرمز تمرکز دارد. شرکت «نگار نصر» نیز در حوزه اقتصاد دریا و سواحل فعالیت دارد و پروژه‌های کشاورزی مشارکتی را
اجرا می‌کند.
فکر می‌کنید مجموع فعالیت‌های این شرکت‌ها می‌تواند مشکلات موجود را برطرف کند؟
ما قصد ورود به اقتصاد را نداریم، بلکه در گام اول به عارضه‌یابی و سپس به تسهیلگری در امور می‌پردازیم. مجموع اقدامات شرکت‌های گروه اقتصاد مردمی می‌تواند به ایجاد یک اقتصاد پایدار در مناطق محروم کمک کند. ما سرمایه‌گذاری‌های خود را از منابع داخلی شرکت‌ها انجام می‌دهیم و هدف، کمک به توسعه اقتصادی و پایداری مشاغل در اقصی نقاط کشور است.
با اینکه شما خودتان یاری رسان مردم هستید، اگر قرار باشد از یکی از نیازهایتان صحبت کنید، به چه موردی اشاره می‌کنید؟
بی‌شک برای موفقیت در هر پروژه‌ای و به ویژه در مدل‌های اینچنینی نیاز به دسترسی به افراد مناسب و کارآفرین است.
ما افراد خوشفکر و کارآفرین را برای تبدیل شدن به یک الگو در جامعه نیاز داریم. به همین دلیل اولویت خودمان حمایت از افرادی است که در حوزه‌های دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند و محصولاتشان را تا مرحله صادرات رسانده‌اند.
گروه اقتصاد مردمی تعاون بسیج با همراهی و حمایت از مردم به دنبال همکاری و ایجاد اشتغال پایدار و افزایش بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی است و امیدواریم با اجرای این پروژه‌ها به بهبود وضعیت اقتصادی مناطق محروم کشور کمک کنیم.