به گزارش سرویس صنفی و آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ رشته‌های علوم انسانی در مقطع کارشناسی ارشد طیف گسترده‌ای از علوم مرتبط با جامعه، فرهنگ، تاریخ، فلسفه، حقوق، مدیریت، و روان‌شناسی را در بر می‌گیرند. این رشته‌ها به بررسی مسائل انسانی از جنبه‌های مختلف پرداخته و فارغ‌التحصیلان را برای فعالیت در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی، اجرایی، و مدیریتی آماده می‌کنند.
براساس آخرین آمار آموزش عالی در سال های تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ توزیع دانشجویان مؤسسات آموزش عالی کشور به تفکیک دوره (مقطع) تحصیلی به شرح زیر است:
توزیع درصد دانشجویان مؤسسات آموزش عالی برحسب دوره (مقطع) تحصیلی نشان می دهد، ۱۲.۶ درصد (۴۰۸۳۱۹ نفر) از دانشجویان در دوره تحصیلی کاردانی ۶۳.۹ درصد (۲۰۷۵۲۲۲ نفر) در دوره کارشناسی ۱۶.۲ درصد (۵۲۶۲۴۸ نفر) در دوره کارشناسی ارشد ۳.۱ درصد( ۱۰۲۱۱۹ نفر) در دوره دکتری حرفه ای و ۴.۲ درصد (۱۳۷۶۹۳ نفر) در دوره دکتری تخصصی مشغول به تحصیل هستند.
علوم انسانی دارای بیشترین آمار دانشجویان ارشد؛ علوم پایه کمترین سهم از کاردانی را دارد
توزیع دانشجویان مؤسسات آموزش عالی کشور به تفکیک گروه تحصیلی
توزیع درصد دانشجویان مؤسسات آموزش عالی کشور را برحسب گروه های مختلف تحصیلی حاکی از آن است که ۵۲.۲ درصد (۱۶۹۵۹۹۴ نفر) در گروه علوم انسانی ۶.۴ درصد (۲۰۶۶۰۴نفر) در گروه علوم پایه ۸.۷ درصد( ۲۸۱۷۰۵ نفر) در گروه علوم پزشکی، ۲۲.۴ درصد( ۷۲۷۰۴۶ نفر) در گروه فنی و مهندسی ۳.۵ درصد (۱۱۳۲۶۳ نفر) در گروه کشاورزی و دامپزشکی و ۶.۹ درصد (۲۲۴۹۸۹ نفر در گروه هنر مشغول به تحصیل هستند.
علوم انسانی دارای بیشترین آمار دانشجویان ارشد؛ علوم پایه کمترین سهم از کاردانی را دارد
براساس این گزارش، توزیع درصد دانشجویان گروه های تحصیلی به تفکیک دوره های تحصیلی نشان می دهد دوره کارشناسی دارای بیشترین تعداد دانشجو در همه گروه های تحصیلی است.
همچنین بیشترین درصد دانشجویان کارشناسی ارشد در گروه کشاورزی و دامپزشکی است و پس از آن گروه علوم انسانی دارای بیشترین در صد دانشجویان کارشناسی ارشد است.
همچنین گروه هنر به طرز قابل ملاحظه ای دارای بالاترین درصد دانشجویان کاردانی در بین سایر گروه های تحصیلی است.
علوم انسانی دارای بیشترین آمار دانشجویان ارشد؛ علوم پایه کمترین سهم از کاردانی را دارد
بر اساس داده های نمودار به استثناء دوره دکتری حرفه ای که بیشترین درصد دانشجویان آنها در گروه علوم پزشکی با ۸۹٫۹ درصد است در دیگر دوره های تحصیلی بیشترین درصد دانشجویان در گروه علوم انسانی است به طوری که از دانشجویان دوره کاردانی ۴۴٫۲ درصد دوره کارشناسی ۵۶٫۱ درصد کارشناسی ارشد ۵۶٫۱ درصد و دکتری تخصصی ۳۹٫۹ درصد در گروه علوم انسانی تحصیل می کنند.
کمترین درصد دانشجویان دوره کاردانی در گروه علوم پایه (۰٫۱) درصد دوره کارشناسی در گروه کشاورزی و دامپزشکی (۲٫۸ )درصد دوره کارشناسی ارشد در گروه کشاورزی و دامپزشکی (۴٫۳) درصد و در دوره دکتری تخصصی در گروه هنر (۲٫۵ درصد) است.
در ادامه، برخی از مهم‌ترین رشته‌های علوم انسانی در مقطع ارشد در ایران معرفی می‌شوند:
۱. حقوق
حقوق یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین رشته‌های علوم انسانی در مقطع کارشناسی ارشد است. گرایش‌های این رشته شامل موارد زیر هستند:
حقوق خصوصی: بررسی روابط حقوقی بین اشخاص و قراردادها
حقوق جزا و جرم‌شناسی: مطالعه جرائم و مجازات‌ها
حقوق بین‌الملل: قوانین و معاهدات بین‌المللی
حقوق عمومی: بررسی قوانین و نظامات حاکم بر حکومت‌ها
حقوق تجارت بین‌الملل: مسائل حقوقی تجارت جهانی
حقوق بشر: مسائل حقوقی مرتبط با حقوق بنیادین انسان‌ها
۲. روان‌شناسی
روان‌شناسی به بررسی رفتار و فرایندهای ذهنی انسان می‌پردازد. برخی از گرایش‌های کارشناسی ارشد روان‌شناسی شامل موارد زیر هستند:
روان‌شناسی عمومی
روان‌شناسی بالینی
روان‌شناسی تربیتی
روان‌شناسی صنعتی و سازمانی
روان‌شناسی کودک و نوجوان
۳. علوم تربیتی
این رشته به بررسی روش‌های آموزشی، یادگیری و پرورش افراد در سنین مختلف می‌پردازد. گرایش‌های مهم آن عبارتند از:
مدیریت آموزشی
برنامه‌ریزی درسی
آموزش و پرورش ابتدایی
تکنولوژی آموزشی
مشاوره و راهنمایی
۴. علوم ارتباطات اجتماعی
این رشته مطالعه رسانه‌ها، ارتباطات و نقش آنها در جامعه را بررسی می‌کند. گرایش‌های این رشته شامل:
روزنامه‌نگاری
روابط عمومی
مطالعات رسانه‌ای
ارتباطات بین‌المللی
۵. علوم سیاسی
علوم سیاسی بررسی ساختارهای حکومتی، روابط بین‌الملل و نظریه‌های سیاسی را شامل می‌شود. گرایش‌های این رشته عبارتند از:
اندیشه سیاسی
روابط بین‌الملل
سیاست‌گذاری عمومی
مطالعات منطقه‌ای
۶. مدیریت
مدیریت از جمله رشته‌هایی است که در بسیاری از حوزه‌های اجرایی کاربرد دارد. برخی از گرایش‌های مدیریت در مقطع کارشناسی ارشد عبارتند از:
مدیریت بازرگانی
مدیریت دولتی
مدیریت صنعتی
مدیریت فناوری اطلاعات
مدیریت منابع انسانی
مدیریت رسانه
۷. علوم اجتماعی
این رشته به مطالعه رفتارهای اجتماعی، فرهنگ‌ها و تغییرات اجتماعی می‌پردازد. برخی از گرایش‌های آن شامل:
جامعه‌شناسی
برنامه‌ریزی اجتماعی
مطالعات فرهنگی
پژوهشگری اجتماعی
۸. فلسفه
فلسفه به بررسی بنیادهای تفکر، شناخت، اخلاق و متافیزیک می‌پردازد. گرایش‌های این رشته عبارتند از:
فلسفه اسلامی
فلسفه غرب
منطق
فلسفه علم
۹. تاریخ
مطالعه تحولات تاریخی و تحلیل وقایع گذشته از موضوعات این رشته است. برخی از گرایش‌ها شامل:
تاریخ ایران اسلامی
تاریخ جهان
تاریخ اسلام
تاریخ انقلاب اسلامی
۱۰. جغرافیا
جغرافیا بررسی محیط، مکان‌ها و تاثیرات انسانی بر آن‌هاست. گرایش‌های این رشته شامل:
جغرافیای انسانی و شهری
جغرافیای طبیعی
آمایش سرزمین
جغرافیای سیاسی
۱۱. زبان و ادبیات فارسی
این رشته به تحلیل متون ادبی، نقد ادبی و آموزش زبان فارسی می‌پردازد. گرایش‌های مهم آن:
ادبیات تطبیقی
نقد ادبی
زبان‌شناسی
ادبیات حماسی
۱۲. زبان‌شناسی
زبان‌شناسی مطالعه ساختار زبان، تاریخچه و نحوه تکامل آن است. گرایش‌های این رشته شامل:
زبان‌شناسی عمومی
آواشناسی و واج‌شناسی
صرف و نحو
معناشناسی
۱۳. مترجمی زبان
این رشته به آموزش اصول و تکنیک‌های ترجمه در زبان‌های مختلف می‌پردازد. زبان‌های رایج در این رشته:
مترجمی زبان انگلیسی
مترجمی زبان فرانسه
مترجمی زبان آلمانی
۱۴. علوم قرآن و حدیث
بررسی و تحلیل متون دینی، حدیث و تفسیر قرآن موضوع این رشته است. گرایش‌های این رشته شامل:
علوم قرآن
علوم حدیث
تفسیر قرآن
۱۵. الهیات و معارف اسلامی
مطالعات اسلامی در حوزه‌های مختلف دینی و فلسفی از موضوعات این رشته است. برخی گرایش‌ها:
فقه و مبانی حقوق اسلامی
ادیان و عرفان
فلسفه و کلام اسلامی
۱۶. مطالعات زنان
این رشته به بررسی مسائل مربوط به زنان، حقوق آنها و نقش اجتماعی‌شان می‌پردازد.
۱۷. مددکاری اجتماعی
این رشته با بررسی روش‌های حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، به تربیت مددکاران اجتماعی می‌پردازد.
فرجام سخن
رشته‌های علوم انسانی در مقطع کارشناسی ارشد، طیف گسترده‌ای از موضوعات مربوط به جامعه، فرهنگ، تاریخ و روان‌شناسی را پوشش می‌دهند. انتخاب رشته مناسب بستگی به علاقه فرد و آینده شغلی موردنظر دارد.
گزارش از عرفان عباسی