به گزارش قدس خراسان، چند روزی است که اجرای تئاتر «شارمالی گل» در پردیس تئاتر مستقل مشهد آغاز شده و مورد استقبال مردم و اهالی تئاتر مشهد قرار گرفته است، به همین خاطر به سراغ اشکان زارع، کارگردان این تئاتر رفتیم تا جزئیات بیشتری درباره این نمایش را از زبان او بشنویم.
او درباره ایده این نمایش می‌گوید: چند سال پیش کتاب «نمایش در ایران» استاد بهرام بیضایی را که می‌خواندم، در بخش نمایش‌های شادی‌آور نوشته شده که در ابتدای دهه‌های اولیه ۱۳۰۰ یکسری مکان‌هایی با نام بنگاه‌های شادمانی وجود داشت که در آنجا کم‌کم افرادی که آن زمان تقلیدچی و مطرب بودند و نمایش تخت حوضی و سیاه‌بازی را در مراسم‌های عروسی، خیابان و بر روی تخته‌ای که بر روی حوض‌های وسط خانه‌ها می‌گذاشتند، اجرا می‌کردند، کارشان سر و شکلی پیدا می‌کند و یکسری گروه‌هایی شکل می‌گیرد که در سال‌های بعد آن‌ها صاحب تماشاخانه می‌شوند.
«شارمالی گل»؛ قصه اجرای اولین زن بازیگر
زارع می‌افزاید: امیر سعادت یکی از افرادی بوده که آن زمان در تماشاخانه فعالیت می‌کرده است، او برای اولین بار تصمیم می‌گیرد که خانمی را وارد کار نمایش و بازیگری کند، چرا که تا پیش از این نقش زن‌ها را مردهای زنپوش بازی می‌کردند، این قضیه با توجه به فرهنگ سنتی مردم و تعصبی که در آن زمان داشتند، باعث می‌شود که مردم تماشاخانه را آتش بزنند، این داستان برای من ایده اولیه نمایش «شارمالی گل» را شکل داد و از آن الهام گرفتم.
این کارگردان مشهدی با بیان اینکه نمایش ما جزو دسته نمایش‌های ایرانی محسوب می‌شود، خاطرنشان می‌کند: سعی کردم که در کارگردانی و متن به‌گونه نمایش‌های ایرانی وفادار باشم و از اشکال مختلف اجرایی نمایش‌های ایرانی مانند سیاه‌بازی، زنپوش و خیمه شب‌بازی برای روایت داستانم استفاده کنم.
او درباره روند اجرای تئاتر «شارمالی گل» بیان می‌کند: ما در نمایش متوجه می‌شویم که داستان نمایش در نمایش است، یعنی یک گروه تئاتردر حال تمرین هستند و چند ساعت به اجرای اولشان مانده، یک خانم نیز برای اولین‌بار قرار است در آن بازی کند و همین قضیه باعث شده که عده‌ای بیرون سالن تجمع کنند، شعار بدهند و این افراد را تهدید کنند که اگر این خانم بازی کند او را می‌کشیم و سالن را آتش می‌زنیم، در چنین فضایی این نمایش اجرا می‌شود. اما در شروع تئاتر یک صحنه کمدی سیاه‌بازی را می‌بینیم و هرچه جلوتر می‌رویم، متوجه می‌شویم که این تمرین آن گروه نمایشی بوده، چرا که داستان اصلی، داستان افراد آن گروهی است که در این چند ساعت تلاش می‌کنند که شرایط آرام کنند تا آن خانم بتواند بازی کند و در ادامه هم اتفاق‌هایی در طول نمایش رقم می‌خورد.
هنرجوهای تئاتر با نمایش‌های ایرانی بیگانه هستند
زارع با بیان اینکه دو شب اول با ظرفیت کامل اجرا داشتیم و تا سوم اسفندماه در پردیس تئاتر مستقل اجرا داریم، متذکر می‌شود: داستان و ایده‌ای که داشتم من را به این سمت برد که نمایش ایرانی کار کنم، متأسفانه گونه نمایش ایرانی قدری فراموش شده است، در شهر مشهد سال‌هاست که این گونه را در تئاترها نمی‌بینیم و گروه‌های جوان‌تری که وارد تئاتر شده‌اند به‌سمت این گونه نمایش نمی‌روند، به همین خاطر هنرجوهایی که در سال‌های اخیر وارد تئاتر شده‌اند با فضای نمایش‌های ایرانی کاملاً بیگانه هستند، این در حالی است که خوب می‌دانیم که نمایش ایرانی پتانسیل‌های خیلی بالایی برای اجرا در همین زمانه دارد و تنها کافی است که نگاه مدرن‌تری به نمایش ایرانی وجود داشته باشد.
کارگردان تئاتر «شارمالی گل» می‌افزاید: در تهران افرادی مانند آقای حسین کیانی، آقای رحمانیان و استاد بیضایی هنوز در حوزه نمایش ایرانی فعالیت می‌کنند و این فضا وجود دارد، هر چند که در آنجا نیز خیلی کمرنگ شده، اما در مشهد واقعاً فراموش شده است.
او یادآور می‌شود: من به‌عنوان یک عضو کوچکی از جامعه هنری تئاتر مشهد از کارگردان‌ها و نویسنده‌های جوان‌تر می‌خواهم که یک نگاه متفاوتی به نمایش ایرانی داشته باشند، چون واقعاً ریشه‌های فرهنگی و بومی خیلی قوی را می‌توانیم در این گونه نمایش پیدا کنیم.
زارع ادامه می‌دهد: تاکنون مخاطب عادی تئاتر مشهد و خواص تئاتری و منتقدین با نمایش ما ارتباط خوبی برقرار کرده‌اند که یکی از دلایل آن نیز می‌تواند این باشد که در ناخودآگاه ما ارتباط و نوستالوژی خاصی با نمایش‌های ایرانی وجود دارد، به همین خاطر از گروه‌های نمایش دعوت می‌کنم که بیشتر نمایش ایرانی کار کنند، چرا که هنوز خیلی فرصت‌های زیادی وجود دارد تا این گونه نمایشی رونق بهتری بگیرد.