حالا از آن روز سال‌ها می‌گذرد و هر ساله ایام دهه فجر، شکوه این رخداد عظیم را یادآور می‌شود. اینک تقویم تاریخ یک بار دیگر برگ زرینی را به خود می‌افزاید و انقلاب شکوهمند اسلامی ما سالگرد چهل و ششمین پیروزی خود را جشن می‌گیرد. درباره این رخداد و آنچه که بر این مرز و بوم گذشته تا شاهد طلیعه انقلاب اسلامی باشیم آثار بسیاری نگاشته شده است. آثاری که هر کدام گواهی از رنج‌های انسان‌های پاک برای به ثمر رسیدن انقلاب هستند. «شب شغال» یکی از این آثار انقلابی است.
داستانی انقلابی در ژانر معمایی و جنایی
«شب شغال» اثر داستانی متفاوت با ژانر معمایی و جنایی همراه با روایت زندگی شهید سید حسین دیباج از اولین شهدای همدان است. بخش‌های نخست داستان با ماجرای عاشقانه جوانی شاعرپیشه به نام مسلم شروع می‌شود که خودش می‌داند با شرایط و احوالی که دارد محال است جواب «بله» را از دختر حاج آقا دیباج بشنود.
او که حالا با افرادی متفاوت‌تر از خود همراه شده تلاش می‌کند تا با ارتقای معرفت دینی، نظر مثبت خانواده و دختر مورد علاقه‌اش را به‌دست آورد. داستان با لحنی صمیمی و گاهی لهجه همدانی به حوادث انقلاب و اقدامات سید حسین دیباج مبارز شجاع انقلابی در شهر همدان اشاره دارد. ماجراها یکی پس از دیگری بعد از حضور سفیر اسرائیل در ایران رخ می‌دهد و به شهادت شهید دیباج ختم می‌شود.
توطئه ساواک برای دستگیری شهید دیباج
«شب شغال» به قلم سید میثم موسویان، نویسنده ادبیات انقلاب، پایداری و مقاومت نوشته شده است. نویسنده همدانی که اولین جرقه‌های نویسندگی در ذهنش، با اشاره رهبر انقلاب به رمان «جنگ و صلح» در سال۱۳۸۴ زده شد. او به امید روزی که بتواند اثری مانند جنگ و صلح بیافریند، دست به قلم شده است. سید میثم(مهرداد) موسویان جزو نویسندگان پرکار چند سال اخیر به شمار می‌رود که بیشتر نوشته‌هایش در ژانر انقلاب و دفاع‌مقدس نوشته شده و البته در ژانرهای دیگر هم آثاری تولید کرده است. نثر روان و همراه با طنز موسویان با لحنی صمیمی و پرداخت هنرمندانه به زوایای داستان، خواننده را وا می‌دارد تا آثار این نویسنده خوش‌قلم را تا آخرین صفحه‌اش مطالعه کند. او دلیل علاقه‌اش به آثار انقلابی و اهمیت نوشتن برای انقلاب را این‌گونه بیان می‌کند: «در خصوص شروع کارم برای داستان‌نویسی، جدای از برخی دغدغه‌های شخصی و مالی که معیشت ما در گرو آن است، موضوع انقلاب را به‌عنوان یکی از حیطه‌های مناسب برای نوشتن انتخاب کردم. البته باید اشاره کنم چون به آقای خامنه‌ای علاقه دارم، همیشه گوشه چشمی هم به این موضوع داشتم که آنچه می‌نویسم مورد توجه ایشان قرار گیرد و این حرف را بدون لکنت و تعارف بیان می‌کنم».
او به آثاری که در باب انقلاب نوشته اشاره کرده و ادامه می‌دهد: «کتاب من محمد بروجردی هستم»، نیز تاریخ شفاهی و خاطرات آقای شهبازی، راننده شهید بروجردی و شهید کاوه، مربوط به خاطرات دوران انقلاب و جنگ است. کتاب من جانباز نیستم هم مربوط به جانباز احمد پیرحیاتی است که بخشی از این آثار به مبارزات دوران پهلوی اختصاص دارد و نشان می‌دهد زنده‌یاد پیرحیاتی در بروجرد چگونه مبارزه کرده است. در این کتاب، خیلی خوب و بدون سانسور به حوادث ابتدای انقلاب پرداخته و توسط نشر معارف منتشر شده است».
موسویان با اشاره به این‌که رمان «شب شغال» در سال جاری توسط انتشارات به‌نشر چاپ شده، تصریح می‌کند: این اثر برگرفته از زندگی شهید سیدحسین دیباج و باز هم بر اساس حوادث انقلاب اسلامی است. این اثر یک نقشه پلیسی و معمایی دارد که خودم آن را برای اولین‌بار تجربه می‌کردم». به گفته این نویسنده همدانی، محوریت این اثر، معرفی شهید «سید حسین دیباج» از اولین شهدای شهر همدان در دوران انقلاب اسلامی است این کتاب، ضمن بیان یک ماجرای انقلابی، مأموریتی ویژه را که به شهید دیباج محول شده است، تشریح می‌کند. ولی با اجرای طرح پلیسی امنیتی ساواک، وی دستگیر شده و تحت سخت‌ترین بازجویی‌ها قرار می‌گیرد. بالاخره پس از تحمل ۸ روز شکنجه‌های پی‌درپی به درجه رفیع شهادت نائل می‌آید.
مردی که ساواک از وی واهمه داشت
موسویان درباره شکل‌گیری ایده نوشتن این اثر گفت: شهید دیباج شخصیت عجیبی از نظر من دارد. او و برادرش سید رضا در خانواده‌ای مذهبی بزرگ شدند و هر دو از شهدای دانشجوی شهر همدان هستند. سید حسین بارها در تظاهرات دانشگاه علیه رژیم شاهنشاهی که به طور محدود ترتیب داده می‌شد شرکت می‌کرد و نقش برجسته‌ای به عهده داشت و پس از شهادت برادرش سید رضا، به طور مستمر تحت تعقیب بود و بارها توسط ساواک دستگیر شد. در نهایت اردیبهشت ماه ۱۳۵۳ توسط ساواک و در پی یورش وحشیانه نیروهای مخفی به منزل وی، ضمن طرح سوالات و تفتیش، دستگیر و روانه زندان اوین شد. او که در پی شکنجه در زندان ساواک شهید شده بود سال‌ها محل دفنش مخفی بوده است. خیلی تلاش کردم شخصیت ایشان را درست در رمان بیان کنم. به جز شخصیت شهید دیباج، دیگر شخصیت‌های داستان تخیلی هستند». او یادآور شد: طرح اولیه داستان، سال‌ها پیش نوشته شده بود. هنگامی که مجبور بودم حین سربازی برای تأمین مخارج زندگی در مکان‌های مختلف از جمله زندان کار کنم. ولی سال گذشته آن را دوبار بازنویسی کردم و قصه عاشقی مسلم را اضافه کردم و برای چاپ به انتشارات به‌نشر سپردم. در نگارش این اثر، تحت تأثیر مباحث معنایی و عرفانی محمدرضا فریدونی بودم، همچنین فضای زندان و زندگی برخی نزدیکان من در نگارش اثر، بسیار تأثیرگذار بود.
اثری دراماتیک پیرامون انقلاب
مهدی سیم‌ریز، معاون تولید انتشارات به‌نشر نیز درباره کتاب «شب شغال» می‌گوید: مهمترین اتفاق رمان شب شغال این است که مخاطب حین خوانش دچار غافلگیری می‌شود که در آثار امروز کمتر دیده می‌شود. کتاب شب شغال، اثری دراماتیک است که در آن، به خوبی تعلیق شکل گرفته و انتهای اثر، مخاطب را دچار شگفتی می‌کند. در این اثر، از لایه روان‌شناختی علمی و تعبیر خواب در ایجاد روایت، به خوبی استفاده شده است.
معاون تولید انتشارات به‌نشر این اثر را در ژانر معمایی دسته‌بندی می‌کند و ادامه می‌دهد: سختی و آشفتگی ظاهری صفحات اولیه اثر، هدفمند است که مفهوم را به خواننده و مخاطب می‌رساند، اثر، ضرباهنگ خوبی دارد که مخاطب را تا پایان کتاب، همراه می‌کند.
اثری با روایت یک پیشگو
رامونا میرحاجیان مقدم، کارشناس مسئول امور محتوایی و تولید انتشارات به‌نشر نیز درباره کتاب «شب شغال» می‌گوید: داستان از زاویه نگاه یک پیشگو آغاز می‌شود و اتفاقات متعددی را برای مخاطب روایت می‌کند. او در مورد خانواده‌ای روحانی(آسید مهدی) دخترش(لیلا) پسرش(آسید حسین) و روابط آن‌ها حرف می‌زند و از دور پیشگویی می‌کند که در چه وضعیتی هستند. پیشگو می‌داند بین آمدن سفیر اسرائیل به همدان و عملیاتی که قرار است آسید مهدی و خانواده انجام بدهند رابطه‌ای هست. لیلا نمی‌خواهد از عملیات کنار گذاشته شود، اما برادرش(آسید حسین) فکر می‌کند اگر برای او اتفاقی بیفتد، نمی‌توانند جوابی به نامزدش بدهند. اما درست همان شب که مشغول گفتگو دراینباره هستند ساواک به خانه آن‌ها حمله می‌کند.
وی ادامه می‌دهد:در فصل بعد خسرو، سوار ماشین مسلم می‌شود. مسلم اهل تفریحات ناسالم است و به خسرو هم تعارف می‌کند. اما خسرو به باغ‌های عباس آمده تا بسته اعلامیه و کتاب‌ها را به کسی بدهد. در فصل دیگر از رابطه مسلم و رسول گفته می‌شود. رسول به مسلم رانندگی یاد می‌دهد. مسلم اگر رانندگی یاد بگیرد می‌تواند به خواستگاری دختر آسید مهدی واعظ برود. در انتهای داستان مسلم که مشروب‌خوار قدری بوده است و عاشق لیلاست فکر می‌کند چیزهایی بهتر از عشق به زن وجود دارند و آن، مسیر حقیقت است. او با اشاره به این‌که «شب شغال» یک اثر اجتماعی است می‌گوید: در این اثر مأمور ساواک در پوشش یک دوست به فردی همدانی نزدیک می‌شود و او را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد تا به هدف نهایی خودش، دستگیری فردی به نام سید حسین برسد و با خواسته موجب تحولات شخصیتی او می‌شود.
ویژگی‌های تکنیکی اثر
مریم، دانشجوی رشته ادبیات فارسی، زبان روان و صمیمی و وجود عنصر تعلیق در سرتاسر داستان را از ویژگی‌های کتاب «شب شغال» می‌داند. او وجود داستان‌های روایتگو را که بدون قضاوت و شعارزدگی بتوانند به بازگویی حقایق انقلاب بپردازند، فرصت مغتنمی می‌داند و کتاب سید میثم موسویان را اثری موفق در این زمینه می‌داند. این دانشجوی علاقه‌مند به داستان‌نویسی، وجود جلسات نقد و آموزشی ادبیات پایداری و ادبیات انقلابی را برای علاقه‌مندان این حوزه که قدم‌های نخست نویسندگی را برمی‌دارند، ضروری دانسته و ابراز امیدواری می‌کند به‌نشر به عنوان یکی از متولیان فرهنگی در مشهد، به برگزاری نشست‌های علمی-آموزشی به طور مستمر و پیوسته مبادرت ورزد.
گفتنی است کتاب «شب شغال» با روایت ماجرای انقلابی در پی حوادثی معماگونه می‌تواند روایتگر بخشی از انقلاب برای نوجوانان و جوانان باشد که به تازگی توسط انتشارات به‌نشر در۲۴۰ صفحه، قطع رقعی، شمارگان هزار نسخه به زیور چاپ آراسته شده است و با قیمت ۱۷۰ هزار تومان در فروشگاه‌های انتشارات به‌نشر به علاقه‌مندان به ادبیات پایداری عرضه می‌شود. امید است این آثار بتوانند با اقبال خوب مخاطبان همراه شود.