به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در شب نیمه شعبان میلاد منجی عام بشریت حضرت مهدی (عج) برنامه گفتگوی ویژه خبری به موضوع حاکمیت جهانی عدالت و معنویت مهمان اختصاص داشت و حجت الاسلام سید محمود علوی،دستیار ویژه رئیس جمهور و رئیس شورای امور اقوام، ادیان و مذاهب و سید سعیدرضا عاملی،عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به بررسی این موضوع پرداختند. مشروح این برنامه در ادامه می‌آید:
مجری: حجت الاسلام والمسلمین سید محمود علوی وزیر پیشین اطلاعات و دستیار ویژه رئیس جمهور و رئیس شورای امور اقوام، ادیان و مذاهب و حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر عاملی عضو شورای عالی فضای مجازی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیر پیشین شورای عالی انقلاب فرهنگی و ریاست دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران مهمان برنامه امشب هستند.
سوال: آقای علوی با توجه به سمتی که هم اکنون شما دارید دستیار رئیس جمهور در امور ادیان و مذاهب هستید، بفرمایید اصل موضوع مهدویت و منجی یک موضوعی است که اختصاص به شیعیان و مسلمانان دارد فراتر است؟
علوی: مسئله مهدویت و اصل اینکه پایان جهان با ظهور یک منجی که انسان‌ها را نجات خواهد داد و از چنگال ظلم و ستم بیرون می‌آورد و به فضای عدالت و دادگستری رهنمون می‌شود یک باوری است که در بین تمام ادیان اعم از ادیان ابراهیمی، توحیدی و حتی ادیان اساطیری وجود دارد و این نشان می‌دهد که ریشه یک ریشه وحیانی و الهی است که در تمام ادیان این را ملاحظه می‌کنیم منتها قبل از این که به این بپردازیم، ببینیم در دنیا در رابط با مسئله مهدویت چه دیدگاه‌هایی وجود دارد، مسئله مهدویت یعنی نگاه به آینده بشر، در این زمینه دو دیدگاه عمده وجود دارد یک دیدگاه بدبینانه، بدنگرانه و یک دیدگاه خوشبینانه و خوش نگرانه، دیدگاه بدبینانه این است که پایان کار بشر با بدبختی و بیچارگی، با کشتار جمعی و با نابودی زمین پایان پیدا می‌کند انیشتین عباراتی در این زمینه دارد، برتراند راسل عباراتی در این زمینه دارد و اشاراتی می‌کنند بشر به جایی رسیده که تمام امکانات نابودی خودش و زمین را الان در اختیار دارد و با فشاردادن یک دکمه می‌تواند همه چیز را بهم بریزد این نگاه بدبینانه است، حاصل این نگاه در بین افراد این است که آنها را دچار یاس و سرخوردگی و اضطراب و استرس می‌کند و امید را در انسان‌ها از بین می‌برد، در برابر این دیدگاه بدبینانه دیدگاه خوش بینانه‌ای وجود دارد که این دیدگاه همان دیدگاهی است که ما از عنوان کلی مهدویت از آن یاد می‌کنیم اختصاص به اسلام ندارد، اختصاص به شیعه و سنی ندارد همه ادیان الهی یعنی هم دین مسیحیت، هم دین یهود، هم آئین زرتشت و هم آئین‌هایی که احتمال توحیدی بودنشان کمتر است مانند آئین کنفسیوس که بیشتر به عنوان نظریات یک حکیم اخلاقی و یا نظریات آئین بودا و امثال این ها، یا آئین هندو در تمام اینها می‌بینیم که ردپا و اثر مهدویت وجود دارد، در کتب مذهبی زرتشت به این معنا اشاره شده که سرانجام انسان‌های صالح وارث زمین خواهند شد و انسان نجات بخش انسان ها، که در بعضی از آثار زرتشت اشاره شده که از نسل پیامبر تازی است و بر آئین جد خود حرکت می‌کند و می‌آید که اهریمنان را به بند می‌کشد و انسان‌های خیرخواه را آزاد می‌کند به آنها فضای عمل می‌دهد و انسان‌ها هم اندیشه، هم رفتار و هم گفتار می‌شوند، در آئین یهود می‌بینیم، در زبور و همچنین در تورات اشاره می‌شود که سرانجام زمین با صالحان است و انسان‌های صالح زمین را به ارث می‌برند و بر آن حکومت می‌کنند. در آئین مسیحیت هم اشاراتی داریم، در مکتب اسلام هم در زمینه اصل مهدویت ببینیم که جملات بسیار زیادی چه در آیات قرآن و چه در احادیث، در قرآن می‌بینیم آیه شریفه وَلَقَد کَتَبنَا فِی ٱلزَّبُورِ مِن بَعدِ ٱلذِّکرِ أَنَّ ٱلأَرضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ ٱلصَّـِلحُونَ، سرانجام زمین این است که بندگان درستکار ما آن را به ارث می‌برند و مدیریت آن را به عهده می‌گیرند، کدام بندگان، همین بندگانی که الان مستضعف هستند و مستکبرین جابرانه و متفرعنانه بر سر آنها می‌زنند اینها وارث زمین هستند، اینها با چه قدرتی به وقوع می‌پیوندد؟ بالاتر از هر قدرتی قدرت خداوند متعال، او اراده کرده، وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَی ٱلَّذِینَ ٱستُضعِفُواْ فِی ٱلَارضِ وَنَجعَلَهُم أَئِمَّة وَنَجعَلَهُمُ ٱلوَارِثِینَ، ما اراده کردیم که بر مستضعفین منت بگذاریم و آنها را وارث زمین و آنها را رهبران روی زمین قرار دهیم، در این زمینه آیات و روایات زیاد است.
سوال: آقای دکتر عاملی، آقای دکتر علوی در خصوص اصل موضوع مهدویت در ادیان توحیدی صحبت کردند، من می‌خواهم یک مقدار متفاوت‌تر موضوع مهدویت را از زبان شما بشنویم نیمه شعبان امسال جشن چهل و ششمین سال پیروزی انقلاب اسلامی ایران با ایام اعیاد شعبانیه مقارن شده بود و الحمدلله حضور حداکثری مردم به خصوص در راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه و حضور وحدت بخش مردم، رهبر معظم انقلاب هم دیروز در دیداری که داشتند فرمودند حرکت به هنگام ملت ایران در ۲۲ بهمن یک قیام مردمی در مقابل تهدید‌های احمقانه دشمنان بود و تجلیل کردند هم از حضور حداکثری مردم و هم از مواضع ریاست جمهوری و موضوعات ارزشمندی که مطرح شد، شما تصورتان را در خصوص این موضوع در خصوص حضور حداکثری مردم برای همه این سال‌ها به خصوص در روز‌های اخیر و در راهپیمایی ۲۲ بهمن بفرمائید.
عاملی: ۲۲ بهمن امسال مثل سال‌های گذشته پررونق بود ولی تفاوت‌هایی وجود داشت که اهمیت این رونق را بیشتر می‌کرد و به نظرم مردم شریف ایران از یک هوش ایمانی بالایی برخوردارند، از یک هوش سیاسی خیلی عمیقی برخوردار هستند ما در محاسباتی که شده ژانویه سال ۲۰۲۵ محاسبه‌ای که برآیند گفت‌و‌گو با یک میلیون و ۳۶۰ هزار نفر در ۸۷ درصد جمعیت جهان صورت گرفته نشان می‌دهد که نبوغ و آی کیو و هوش ایرانی در ردیف دوم تا چهارم جهان قرار دارد، هوش بالایی مردم ایران دارند و شرایط را خوب تشخیص می‌دهند ما معمولا در مطالعه سرمایه اجتماعی می‌رویم سراغ شاخص‌هایی که بر مبنای آن قوت یا ضعف سرمایه اجتماعی را بیان می‌کنیم، معمولا مقیاس ما در پیمایش‌ها اگر بخواهیم به تفکیک استان باشد ۱۶ هزار نفر جمعیت، اگر بخواهیم در مقیاس کلان ملی باشد با هزار نمونه گزاره هایمان را جمع بندی می‌کنیم در آنها سراغ مشارکت اجتماعی می‌رویم، سراغ اعتماد مردم به نظام و دولت می‌رویم، سراغ همبستگی اجتماعی می‌رویم با تمام شاخص‌های سرمایه اجتماعی باید بگوییم راهپیمایی ۲۲ بهمن نمایش یک سرمایه اجتماعی بزرگ در جامعه ایرانی بود که خودش را نشان داد، مقیاس جمعیت مشارکت کننده اش چندین میلیونی بود در تهران بعضی از محاسبات بالای دو میلیون و ۷۰۰، دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر جمعیت را گفته، در سطح ملی میلیون‌ها نفر آمدند با وجود سرما و شرایط اقتصادی که داریم و تبلیغات وسیعی که در جنگ نرم صورت می‌گیرد برای این که باور مردم را تضعیف کند، تلاش می‌کنند با یک نمایش دروغین و بزرگنمایی اموری که وجود دارد، بزرگنمایی کنند و گسترده نشان دهند مثلا فساد در جامعه وجود دارد ولی این که ما این را به عنوان نماد فراگیر جامعه ایران ذکر کنیم واقعا یک نسبت دروغینی است وقتی مردم با این حجم در راهپیمایی ۲۲ بهمن شرکت کردند به قول رهبر معظم انقلاب اینها تشخیص عمیق داشتند و اظهار به موقع انجام دادند اگر در این شرایطی که ترامپ با این روحیه قلدرمآبانه و روحیه تحقیر و تحمیل و روحیه ضد دموکراسی و ضد مردم سالاری که در همین چند روزی که ریاست جمهوری شده هشتاد فرمان غیر متعارف ضد هنجار‌ها و ارزش‌های اجتماعی صادر کرده در این شرایط وقتی مردم با این وسعت و شادابی می‌آیند مشارکت می‌کنند یعنی یک نه بزرگ به آمریکا و یک بله بزرگ به جمهوری اسلامی ایران، واقعا این یک تائید بزرگ بود البته مسئولین ما که به همه آنها باید خسته نباشید گفت و رهبر معظم انقلاب بار‌ها تقدیر کردند از رئیس جمهور محترم و جای تقدیر هم دارد که دارند شبانه روز تلاش می‌کنند ولی دولتمردان باید سرسختانه کار کنند تا کشور را به شرایط مناسبی برای آرامش مردم برسانند و یک جواب مثبت دادن به این امر است اگرچه به نظر می‌رسد مردم شالوده روز اول انقلاب را حفظ کردند و آن باور به انقلاب را که رهبر معظم انقلاب در گام دوم هم آن را خیلی برجسته می‌کند بیان کردند و این یک انعکاسی از یاران مهدی (عج) در جمهوری اسلامی ایران دارد که این جمعیت، جمعیتی هستند که در کنار امام خواهند بود و یار و یاور امام خواهند بود و آن گله‌ای که امام دارند می‌گویند من ظهور نمی‌کنم به خاطر این که بین یاران من اتحاد نیست، بین یاران من اختلاف وجود دارد این همبستگی یک نوع بازخوانی یک نگاهی است که حضرت مهدی به جامعه دارند.
سوال: آقای دکتر علوی شما بحث مهدویت را در اسلام و شیعه و همچنین در سایر ادیان توحیدی و ادیان دیگری که به نوعی به این موضوع اشاره دارند مطرح کردید، در خصوص مذاهب اسلامی هم اگر امکانش است این دیدگاه را مختصر بفرمائید.
علوی: همانطور که اشاره کردم ما دو نظریه در زمینه پایان کار بشر و سرنوشت بشر داریم یکی بدبینانه که پایان کار بشر را با انهدام دنیا و کشتار کل بشر می‌دانند که عرض کردم یک آثاری دارد آثار یاس و ناامیدی و اضطراب و یک نگاه بدبینانه به آینده است، اما در نگاه مهدویت پایان کار بشر یک منجی می‌آید و انسان‌های درستکار کار اداره زمین را برعهده می‌گیرند این نگاه ادیان ابراهیمی، توحیدی و سایر ادیان است ثمره این نگاه یک نگاه امیدبخش به زندگی و آینده زندگی انسان‌ها با دلگرمی، با یک روشن بینی، با یک افق امیدبخش نگاه می‌کنند. تمام مذاهب اسلامی در زمینه نگاه به آینده و ظهور منجی جهانی و تشکیل حکومت جهانی اسلام، چه سنی و چه شیعه به این موضوع اعتقاد دارند و همه بر این باور هستند. کتاب‌های دانشمند‌های اسلامی پر از احادیثی است که در این زمینه صحبت می‌کند. ما حدود ۴۰۰ حدیث در منابع حدیثی برادران اهل سنت داریم که درباره مهدی (عج) از رسول اکرم روایت کرده‌اند. ازجمله این عبارت که زمین پر از ظلم و ستم شده آن را مالامال از عدل و داد می‌کند، تقریباً در عمده احادیثی که اهل سنت نقل کرده‌اند، این را ذکر کرده‌اند و بسیاری از دانشمندان اهل سنت مانند جلال الدین سیوتی، ابن الحجر حیثمی شافعی مکی، ابن الحجر مصری شافعی، درباره حضرت مهدی (عج) درباره مهدی یا انتظار و مهدی منتظر کتاب نوشته‌اند و تقریباً همه علمای اهل سنت به اصل ظهور مهدی اتفاق نظر دارند. اکثر آنها هم می‌گویند که مهدی یک فردی است که نسب آن به پیامبر اسلام می‌رسد و از سلاله حضرت رسول اسلام است. ولی بر این باور هستند که هنوز به دنیا نیامده است و در آینده به دنیا می‌آید. گرچه برخی از علمای اهل سنت مانند جلال الدین سیوتی بر این باور هستند که نه، آن فرد فرزند امام عسگری است، به دنیا هم آمده است، درحال حیات است. علمای دیگری مانند عبدالوهاب شافعی مصری که در سال ۹۷۳ قمری از دنیا رفته است، کتابی دارد به نام الیواقیت و بر الجواهر، در این کتاب می‌گوید مهدی منتظر از اولاد امام حسن عسگری است، تولد او در نیمه شعبان ۲۵۵ هجری واقع شده است و او باقی می‌ماند تا با عیسی ابن مریم اجتماع کنند و عمر شریف اش تا زمان الان که ۹۵۸ می‌باشد، ۷۰۶ سال است. یعنی در بین علمای اهل سنت هم کسانی هستند که مانند شیخ بر این باور هستند که منجی فرزند امام حسن عسگری است. عزیزانی که به حج مشرف شده‌اند و مسجد پیامبر رفته‌اند، آن بخشی که در زمان عثمانی‌ها ساخته شده است، یک قسمت سقف ندارد و حیاط باز است. این قسمت یک کتیبه دارد به صورت نگین‌های جداگانه که خلفای راشیدن را نوشته است، بعد هم اسامی ائمه را نوشته است تا به امام عسگری رسیده است و نوشته است «محمدبن الحسن و هو الحی»، محمد فرزند حسن عسگری و او زنده است. یعنی اینکه امام عصر مشخص است و الان هم زنده است، در افکار و اندیشه‌های برادران اهل سنت هم وجود دارد. فرقی که شیعه با اهل سنت دارد این است که شیعه آدرس مشخص می‌دهد که این فردی که در آخر کار و در سرنوشت بشر تعیین کننده است، ظهور می‌کند، دنیا را از ظلم نجات می‌دهد و پر از عدل و داد می‌کند، این فرد مشخص است، الان هم در حیات است ولی دیگران امید دارند که در آینده بیاید این ویژگی شیعه است؛ بنابراین ما تنها نیستیم که به ظهور منجی اعتقاد داریم، ما اضافه بر اینکه به ظهور منجی اعتقاد داریم و در این زمینه با سایر مذاهب اسلامی مشترک هستیم، در اعتقاد به وجود فعلی منجی، با بخشی از برادران اهل سنت هم عقیده هستیم.
سؤال: آقای عاملی، شما به بحث حضور مردم که تأیید این نظام و انقلاب ۴۶ ساله است اشاره کردید و مردم هم همیشه نشان داده‌اند که در بزنگاه‌ها و در مهمترین لحظه‌ها همیشه پای کار این نظام و انقلاب هستند و انشاالله مسئولین هم قدردان هستند و برای مردم تلاش می‌کنند. شما درخصوص بحث تمدن نوین اسلامی که رهبر معظم انقلاب هم بار‌ها به آن اشاره کردند و توقعی است که از نظام و انقلاب ما می‌رود و نسبت آن با ظهور بفرمایید؟
عاملی: نگاه به تمدن در اندیشه تمدن شناس‌ها همیشه پیشینی بوده است. یعنی نگاه به گذشته می‌کردند و صحبت از تمدن می‌کردند. تمدن یک میراث متراکمی از ابعاد مادی و معنوی گذشته بوده است که در معماری، در شهرسازی، در هنر، در هنر‌های تجسمی و در ادبیات خودش را نشان می‌داده است. همیشه در تاریخ بوده است، بعنوان یک میراث بوده است. من در کتاب میراث تمدنی ایران، از ایران باستان تا ایران انقلاب اسلامی، ۶ دوره تمدنی را ذکر کرده‌ام که ۲ دوره آن مربوط به قبل از ورود اسلام به ایران است و ۴ دوره آن مربوط به بعد از ورود اسلام به ایران است که دوره انقلاب اسلامی را هم بعنوان یک دوره تمدنی ذکر کرده‌ام. ولی رهبر معظم انقلاب این نگاه به تمدن را یک مقداری تغییر داده‌اند، تمدن نوین، در واقع در مورد تمدنی صحبت می‌کنند که باید ساخته شود. بعضی‌ها مناقشه می‌کنند که آیا تمدنی امری شدنی است یا امری ساختنی است. واقعیت این است که تمدن را به هر شکلی ببینیم یک سازندگانی دارد، یک دانشمندانی دارد، یک مردم بزرگ و فاخری دارد که عناصر تمدنی را می‌سازند؛ و قطعاً یکی از منشأ‌های بزرگ تمدن دین است. در گذشته هم ادیان الهی بودند که منشأ اخلاق و کرامت، روابط سالم اجتماعی و استقرار عدالت در جامعه بوده‌اند. حضرت آقا وقتی از کلمه نوین استفاده می‌کنند، قاعدتاً اشاره شان به حدیثی است که پیغمبر می‌فرمایند که فردی از نوادگان ما خواهد آمد که بطلانی می‌کشد روی باطل گذشتگان. همانطور که پیامبر خط بطلانی روی هنجار‌های دوره جاهلیت کشید، حضرت وقتی تشریف می‌آورند خط بطلانی می‌کشند روی باطل گذشتگان. اسلامی را معرفی می‌کنند که این اسلام جدید است. حالا جدید بودن معنایش این نیست که اسلام پیامبر نیست، همان اسلام پیامبر است.
واقعیت این است که یک غباری بر روی اسلام می‌نشیند، یک انحراف‌هایی در اسلام به وجود می‌آید، در سیره عملی مسلمان‌ها اتفاقی می‌افتد که فاصله گرفته می‌شود با آن اسلام واقعی. وقتی حضرت تشریف می‌آورند، اسلام غبارزدایی شده، اسلام ناب، اسلام پیامبر را دوباره عرضه می‌کنند. حضرت آقا تعبیری به تمدن نوین اسلامی می‌کنند و در گام دوم هم این را بعنوان یک هدف کلان راهبردی در ۴۰ ساله دوم انقلاب مطرح می‌کنند که ما در ۴۰ ساله دوم باید بتوانیم زمینه‌های استقرار تمدن نوین اسلامی را فراهم کنیم. همین جا دو نظریه وجود دارد که دکتر علوی اشاره کردند به نحله‌های فکری ولی ما دو نحله فکری در پیروان اهل بیت هم داریم. گروهی هستند می‌گویند که باید دست روی دست بگذاریم، ما کاری نمی‌توانیم کنیم، ظلم و فساد باید مسیر خودش را برود و ما مسئولیتی در قبال استقرار عدالت قبل از ظهور حضرت نداریم. نگاه غالب و نگاه علماء و حکمای ما و رهبر معظم انقلاب این است که ما باید تلاش کنیم برای استقرار عدالت، ما برای تلاش کنیم برای استقرار جامعه اسلامی، ما باید تلاش کنیم برای نظام‌مند کردن عقلانی عدالت در جامعه.
سؤال: یعنی نباید منتظر نشسته باشد، باید تلاش کند تا زمینه ساز شویم؟
عاملی: زمینه بی عدالتی آنقدر در جهان گسترده است که اگر فرصت باشد راجع به این بی عدالتی‌هایی که امروز در جهان وجود دارد صحبت کنیم، اکثریت جامعه امروز در جهان گرفتار این تبعیض، ظلم و بی عدالتی هستند. این گروهی که امروز دایه دار استقرار جامعه اسلامی است، باید با تمام توان به این سمت حرکت کند؛ لذا تمدن نوین اسلامی، تمدنی است که مشخصه‌های دوره ظهور را دارد. عدالت فراگیر، امنیت فراگیر، اخلاق و کرامت انسانی، احترام به دیگری، در آسایش و آرامش بودن جامعه، تأمین زمینه‌های آسایش و امنیت غذایی مردم و این مشخصه‌هایی که برای دوره ظهور است. نگاه حضرت آقا به تمدن یک نگاه مطلوب گرایانه‌ای است که به آن مدل پسانگر هم می‌گویند در این مدل یک هدف متعالی تعریف می‌کند و با مهندسی معکوس می‌گوید امروز وظیفه من چه است و با یک مهندسی جدی تلاش می‌کند که پله به پله خودش را نزدیک کند به آن امر مطلوب. امر مطلوب در این نگاه، مشخصه‌های دوره ظهور است. این خستگی که امروز در جهان است، همان شرایط اضطراب و اضطرار است. شما با متفکرین جهان که صحبت کنید این را متوجه می‌شوید، یک زمانی آقای طالب زاده تشریف آورده بودند لندن، من تعدادی دوستان را معرفی کردم که با ایشان مصاحبه کنند، با بییر مصاحبه کردند، گفتند وقتی من با بییر مصاحبه کردم، نیم ساعت فقط خستگی‌های خودش را بیان می‌کرد، که از بی عدالتی خسته شده‌ایم، خسته شده‌ایم از پوچی هویت، از بی هدفی خسته شده‌ایم، خسته شده‌ایم از نسبیت گرایی که هیچ دوامی برای فکر و اندیشه ایجاد نمی‌کند. این خستگی‌ها واقعاً امروز در جهان وجود دارد، یک پوچی گرایی در بخشی از جامعه به وجود آمده است که آن نگاه متعالی به زندگی شادابی را به وجود بیاورد.
سؤال: با امید تلاش می‌کنیم و منتظر هستیم که حضرت ظهور کنند. آقای علوی، در احادیثی که برای ظهور حضرت حجت آمده است، آمده است ایشان آغاز حکومت شان با شمشیر است، آیا ادامه حکومت و زمان حکومت هم همین حکومت نظامی و شمشیر ادامه دارد یا تغییر می‌کند؟
علوی: طبیعی است که در برابر دنیایی که جریان‌های مستکبر، زورگو، بر جوامع بشری سلطه پیدا کرده‌اند و به جامعه بشری ظلم و حق کشی و بی عدالتی می‌کنند و بدتر از آن اینکه این حق کشی و ظلم و بی عدالتی را در زیر تابلو‌هایی مانند حقوق بشر انجام می‌دهند. کوتاه کردن دست اینها به وسیله نصیحت و موعظه که نمی‌تواند باشد، با شمشیر در برابر انسان‌ها و در برابر جوامع بشری که قیام نمی‌کنند، در دفاع از جوامع بشری، در برابر قدرت‌های زورگو و ظالم قیام می‌کنند. طبعاً کوتاه کردن دست آنها از سر بشر جز با شمشیر که نماد اسلحه است، ممکن نیست. شمشیر نماد است بلکه به وسیله تسلیحات پیشرفته نظامی، عملاً دست آنها را از سر بشر کوتاه می‌کنند. این طبیعی است شمشیر برای کوتاه دست ستمگران از سر انسان‌های مظلوم و مستضعف استفاده شود. وقتی که ظلم آنها را به وسیله شمشیر با قدرت نظامی از سر بشر کوتاه کرد، دیگر در اداره جامعه طبیعی است که از قدرت نظامی استفاده نمی‌کند، بلکه از قدرت عقل و عقلانیت استفاده می‌شود. احادیث بسیار زیادی داریم که نحوه حکومت امام زمان را برای ما بیان می‌کند، یک قسمت اش را دکتر عاملی اشاره کردند که وقتی امام زمان ظهور می‌کنند، از اسلام غبارزدایی می‌کنند، گردگیری می‌کنند و آن چهره سازنده اسلام را به صورت شفاف در معرض دید انسان‌ها می‌گذارند، انسان‌ها با فطرت پاک شان پذیرای آن اسلام می‌شوند و به آن عمل می‌کنند و در مقایسه با آنچه به نام اسلام در ذهنیت‌ها متبلور شده است، وقتی اسلامی را که امام زمان غبارزدایی کرده است، می‌بینند، احساس می‌کنند که دین جدیدی آورده است، درحالی که دین جدیدی نیست؛ بنابراین به لحاظ قوه مقننه در زمان امام عصر، قانون یکی می‌شود و آن هم قانونی که ریشه در وحی الهی دارد، آن قانونی که طبیعت اسلام است که با فطرت انسان‌ها مساوی است. در زمینه قوه قضائیه، در احادیث داریم که امام زمان با دین جدید می‌آید و قضاء جدید می‌آید و در شرح قضاء جدید آمده است که هم به روش پیامبر اکرم، قضاوت محمدی می‌کنند و هم به روش داود قضاوت داودی می‌کند. فرق این دو این است که در قضاوت رسول اکرم، پیامبر فرمودند من با شاهد و سوگند بین شما قضاوت می‌کنم ولو اینکه بدانم حقیقت امر بین دو طرف دعوی چه است، ولی من با ظاهر قضاوت می‌کنم. اما حضرت داود نگاه می‌کرد به واقعیت دعوی و بر آن اساس واقعیت دعوی، ولو دو شاهد می‌گفتند این مال برای او است، حضرت داود می‌دانست برای او نیست به او نمی‌داد، به آن کسی که می‌دانست مال برای او است می‌داد. امام زمان از نظر قوه قضائیه به صورت ترکیبی هم از سیستم قضائی پیامبر و هم سیستم قضائی حضرت داود قضاوت می‌کند. در زمینه دستگاه‌های اجرایی هم احادیث ما نشان می‌دهد که با عقلانیت، امام باقر در حدیثی می‌فرمایند، وقتی که امام زمان ظهور می‌کند، دست اش را، این دست به معنی قدرت علمی و قدرت رشد دهنده جنبه‌های عقلانی انسان‌ها است، بر دست انسان‌ها می‌کشد، عقل آنها شکوفا می‌شود، اندیشه آنها بارور می‌شود و با این عقل و اندیشه جامعه را اداره می‌کنند؛ بنابراین قیام در برابر ستمگران به وسیله اسلحه است، اما اداره جامعه به وسیله علم و دانش و عقلانیت و قوانینی است که با فطرت انسانی سازگار است.
سؤال: درخصوص نهضت مردمی حضرت حجت (عج) توضیح بدهید؟
عاملی: دکتر علوی فرمودند، بعضی‌ها تلاش می‌کنند که وجهی از مشخصه دوره ظهور را همه مشخصه دوره ظهور ذکر کنند؛ لذا خونین بودن قیام مهدی را برجسته می‌کنند. در صورتی که در روایات داریم که وقتی حضرت تشریف می‌آورند دوره انفجار علم است. یعنی تا زمان ظهور حضرت، ۲ جزء از ۲۷ جزء علم بر جهان آشکار شده است. ولی وقتی حضرت تشریف می‌آورند این ۲۵ جزء دیگر شکوفا می‌شود. تصور کنید چه جهان حکیمانه و عالمانه‌ای داریم. حضرت وقتی می‌آیند یک عدالت همراه با برهان و نور را در جهان حاکم می‌کنند. ما امروز در جهان بدی زندگی می‌کنیم. اولاً در دنیا ۹۰ درصد از جمعیت جهان امروز از هوای ناسالم برخوردار است. نیمی از مردم جهان غذای کافی برای خوردن ندارند. ۷۰۰ میلیون جمعیت جهان گرسنه است. سازمان بهداشت جهانی اعلام می‌کند که ۵۰ درصد از جمعیت جهان از نظام بهداشت و درمان مناسب برخوردار نیستند. در آمریکا ۷۹ درصد از درآمد آمریکا متعلق است به ۱۰ درصد از جامعه آمریکا و ۶۰ درصد از جامعه آمریکا ۲ و ۴ دهم درصد از این درآمد را دارند. فضای عادلانه‌ای در جهان نیست، نظام سرمایه داری نظام ظالمانه است. امام که تشریف می‌آورند این وسعت فراگیر عدالت، فراوانی غذا، امنیتی حاکم می‌شود که می‌گویند اگر زنی تاجی بر سر داشته باشد و از این سوی جهان تا آن سوی جهان برود، کسی به او تعرض نمی‌کند.