یکی از این مواضع علیه مردم فلسطین بود و ترامپ در دیدار با نتانیاهو با اشاره به اینکه به‌دنبال آن است که غزه را به ریو خاورمیانه تبدیل کند، اعلام کرد که «آمریکا کنترل نوار غزه را در دست خواهد گرفت. » وی همچنین در آن دیدار بار دیگر از اردن، مصر و دیگر کشورهای عربی خواست تا فلسطینیان غزه را بپذیرند وتاکید کرد که ساکنان این نوار ساحلی چاره‌ای جز ترک غزه ندارند. در این موارد نکات زیر قابل توجه است.
۱ - مواضع ترامپ در مورد کوچاندن اجباری مردم غزه به دیگر کشورها و همچنین اشغال نظامی این باریکه، کاملا با موازین بین‌المللی و حتی قطعنامه‌هایی که خود آمریکا قبلا آن راامضا کرده، مغایر است.
اظهارات ترامپ به‌قدری غیرمنطقی است که حتی مورد انتقاد احزاب دموکرات در داخل آمریکا قرار گرفت وچند نفر از اعضای این حزب اعلام کردند که ترامپ مجددا به‌دنبال لشکرکشی به کشورهای دیگر بوده و این امر خلاف وعده‌های انتخاباتی اوست. ترامپ در دوره انتخابات گفته بود هزینه جدیدی برای آمریکا نخواهد تراشید و به کشورهای دیگه حمله نمی‌کند که اکنون این تهدید به معنای اقدام احتمالی آمریکا برای حمله، دستاویزی محسوب می‌شود تا مورد انتقاد جامعه جهانی و مردم آمریکا قرار گیرد.
۲ - همانگونه که انتظار می رفت این طرح با مخالفت جدی مردم غزه روبه‌رو شد و آنها اعلام کردند که ما سال‌ها مقاومت کردیم و نیازی نیست تا از کشور خود خارج شویم. مخالفت مردم غزه با ایده ترامپ و حمایت جهانیان از مردم غزه، نوع دیگری از پیروزی برای مردم فلسطین به شمار می‌رود و نشانه‌ای است مبنی بر اینکه تندروی‌ها و دیکتاتوری جهانی به نتیجه نخواهد رسید و مردم غزه در مقابل آمریکا نیز خواهند ایستاد.
اینکه پس از برقراری آتش بس، صدها هزار نفر از مردم غزه و فلسطین که در طول جنگ آنها را به زور به مناطق جنوبی کوچ داده بودند، به مناطق شمالی برمی‌گردند، نشان از استواری اراده آنان برای حفظ وطن اسلامی خود دارد و این در حالی است که شهرک‌نشین‌های رژیم صهیونیستی حاضر نیستند به منازل خود برگردند. لذا در طرف مردم فلسطین شاهد پیروزی و مقاومت هستیم و در طرف رژیم صهیونیستی، ضعف و شکست را مشاهده می‌کنیم.
۳ - مخالفت مردم مصر و اردن با این مساله و تداوم حمایت های کاخ سفید از اسراییل، دولت‌های مصر و اردن را نیز متقاعد کرده تا با طرح ترامپ مخالفت کنند. در واقع این دولتها چاره‌ای ندارند جز اینکه از نظر مردم خود تبعیت کرده و با کوچ اجباری مردم فلسطین موافقت نکنند، چرا که در غیر این صورت با اعتراضات فراگیر عمومی مواجه خواهند شد.
از سوی دیگر موضوع اشغال این باریکه توسط آمریکا که به معنای کشورگشایی ونقض حاکمیت و تمامیت‌ارضی فلسطین است، فرصت مناسبی برای اتحاد کشورهای مسلمان ایجاد کرده است. امروز حتی کشوری مثل عربستان که از متحدین آمریکا محسوب می شود در مقابل طرح ترامپ واکنش منفی نشان داده است.
۴ - سیاست های خودمحورانه ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری و بویژه حمایت از اسراییل موجب دور شدن آمریکا از دوران ابرقدرتی شد وتداوم این سیاست ها در دوره جدید نیز این روند را سرعت خواهد بخشید.
رویکرد تهدید محور واشنگتن علیه جامعه جهانی و بخصوص تهدیدات ترامپ علیه فلسطین، علامت دیگری دال بر شکست سیاست های یکجانبه گرایانه و سلطه طلبانه نومحافظه کاران آمریکا در عرصه خارجی است و می تواند کشورهای دیگری را نیز برای مقابله با سیاست های زیاده خواهانه واشنگتن به صحنه آورد.
نتیجه اینکه اگر کشورهای جهان هشیار باشند می توانند از فرصت حضور ترامپ در کاخ سفید استفاده کرده و در این میان جمهوری اسلامی ایران نیز می می تواند با اقدامات دیپلماتیک و طی تعامل سازنده با جهان، برای تقویت چندجانبه گرایی و دفاع از حقوق مردم فلسطین، ایفای نقش نماید.
* محسن پاک آیین دیپلمات پیشین و تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل