به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از اطلاعات‌آنلاین، فوتبال ایران در سال‌های منتهی به انقلاب قهرمان بدون رقیب در آسیا بود، تازه بعد از درخشش نسبی از یک جام جهانی برگشته بود، و یک لیگ بسیار پویا و جدی داشت، اما انقلاب بزرگ‌تر از همه این‌ها بود و زمین بازی بسیاری از فوتبالیست‌ها هم عوض شده و خودشان از انقلابی‌ترین افراد بودند. جریانات سیاسی، باعث شده بود که لیگ تخت‌جمشید، در میانه راه در تابستان سال ۵۷ تعطیل شود. در واقع در آن شرایط کشور، دیگر کسی به فوتبال هم فکر نمی‌کرد، حتی خود فوتبالیست‌ها، تا جایی که برخی از آن‌ها، در کف خیابان‌ها حضور داشتند و مردم را همراهی می‌کردند. در روزهای منتهی به انقلاب هم برخی دیگر، تجربیاتی از فشار شدید امنیتی در فضای فوتبال را تجربه کرده بودند، که البته این بگیر و ببندها نتیجه نداد و با پیروزی انقلاب، فضا کاملا دگرگون شد.
ستاره‌های پرسپولیس در تظاهرات مردمی
یکی از معروف‌ترین تصاویر از حضور فوتبالیست‌ها در جریان انقلاب، تصویری است که علی پروین و محمد مایلی‌کهن، ستاره‌های تیم پرسپولیس را در کنار یکدیگر در تظاهرات نشان می‌دهد. پروین کاپیتان تیم ملی ایران در جام جهانی ۱۹۷۸، ستاره فوتبال ایران در آن سال‌ها بود. مایلی‌کهن هم از بازیکنان جوان و خوش‌آتیه پرسپولیس بود. جالب این‌که هر دوی این افراد، بعدها مربیان تیم ملی ایران هم شدند. پروین بعدها درباره حضور در تظاهرات مردمی در جریان پیروزی انقلاب اسلامی گفته است: «به هر حال ما هم باید به نوبه خودمان برای آزادی مردم از ظلم شاه تلاش می‌کردیم.» او در پاسخ به این سوال که جذاب‌ترین صحنه انقلاب اسلامی چه بوده هم گفته بود: «صحنه حضور مردم در خیابان‌ها. مردم دیگر به خودشان فکر نمی‌کردند، همه یکی شده بودند و برای رسیدن به هدف خودشان، از جان مایه می‌گذاشتند... مردم نمی‌خواستند شاه باشد، ما هم نمی‌خواستیم.
احضار ستاره تاج به ساواک
حضور ستاره‌ها در جریان انقلاب البته به این معنا نبود که آن‌ها زیر نظر نبودند. حتی تیم تاج، که رابطه نزدیکی با دربار داشت و به نوعی تیم مورد اطمینان رژیم بود هم زیر نظر بود. در یک خاطره، حسن روشن از احضار خود به ساواک به خاطر یک نظرسنجی در بخش سرگرمی نشریه «آیندگان» گفته است. ستاره سابق تاج که بعدها استقلال شد، گفته که در شرایطی که فضا امنیتی بود، تیم برای افتتاح باشگاه الاهلی دوبی به امارات سفر کرده بود. در اردو، بین بازیکنان برگه نظرسنجی‌ای پخش شده که قرار بود در بخش سرگرمی یک روزنامه، که روشن با تردید گفته آیندگان بوده، منتشر شود. در بخش شخصیت سیاسی مورد علاقه، که گزینه‌ها فقط شاه و انور سادات بوده، روشن نام گلسرخی را نوشته بوده. گلزن ایران در جام جهانی ۷۸ آرژانتین گفته بعد از بازگشت به ایران، از طریق یکی از خویشاوندانش که در ساواک تایپیست بوده، از نامه احضارش مطلع می‌شود و درباره این‌که چرا نام گلسرخی را نوشته، مورد بازخواست قرار می‌گیرد.
بازگشت ستاره فوتبال به ایران به لطف انقلاب
فضای امنیتی پیش از انقلاب، البته برای برخی فوتبالیست‌ها، که گرایشات سیاسی مشخصی داشتند، چندان باز نبود. یکی از آن‌ها، پرویز قلیچ‌خانی، ستاره سابق تیم ملی و تاج بود که به خاطر اندیشه‌های چپ‌گرایانه عیانش، مورد غضب قرار داشت. او به خاطر این تعلقات سیاسی بازداشت شده و مجبور شده بود از شخص شاه عذخواهی کند. با این حال، او نتوانست در ایران بماند و در سال ۱۳۵۶ به کمک علی عبده مالک پرسپولیس، از ایران خارج شد و برای ادامه فوتبالش، به آمریکا رفت. بعد از انقلاب، قلیچ‌خانی در سال ۱۳۵۸ به ایران برگشت و همان زمان گفته بود که می‌خواهد برای همیشه در ایران بماند و قرار است زن و بچه‌اش را هم از آمریکا با خود بیاورد. البته درنهایت قلیچ‌خانی دوباره در زمستان ۶۲ ایران را برای همیشه ترک گفت.
تدفین شهدای انقلاب توسط بازیکن تیم ملی
در میان فوتبالیست‌های ایران در دهه ۵۰ و ۶۰، یک نام هست که به خاطر یک عکس نمادین، و البته فعالیت‌های انقلابی‌اش، برجسته شده. این فوتبالیست، سید محمود حقیقیان بازیکن سابق تیم پاس است که در تیم ملی هم سابقه زیادی دارد. او از فوتبالیست‌های مذهبی در دوران قبل از انقلاب بوده و در مصاحبه‌ای گفته که برخی مربیان، به خاطر اعتقادات مذهبی و روزه گرفتنش، با او رفتار خوبی نداشتند و حتی تهدید می‌کردند که به خاطر روزه گرفتن، او را از تیم اخراج می‌کنند. حقیقیان در جریان انقلاب، به شدت فعال بوده و گفته است که در هفته‌های منجر به پیروزی انقلاب، به بهشت‌زهرا می‌رفته و در تدفین شهدای انقلاب کمک می‌کرده است. او بعد از انقلاب، در جریان بازی‌های آسیایی در سال ۶۱ در دهلی نو، در عکس تیمی قبل از بازی با یمن، عکسی از امام را به دست گرفت، که این عکس بسیار مشهور شده است. او یکی از اولین کاپیتان‌های تیم ملی بعد از انقلاب بوده و در جریان دیدار معروف فوتبالیست‌ها با امام (ره) که در آن جلسه امام(ره) جمله «من ورزشکار نیستم اما ورزشکاران را دوست دارم» را بیان کرده بود حضور داشت. او درباره این دیدار گفته است: «قبل از این‌که خدمت امام برویم حدس می‌زدیم در یک اتاق بزرگ و شبیه به کاخ با ایشان دیدار خواهیم کرد اما وقتی وارد آن محیط شدیم دیدیم یک اتاق بسیار ساده و کوچک است و امام در آن اتاق ساده با همه دیدار می‌کنند. دیدن این ساده‌زیستی امام برای من خیلی جالب بود. امام در آن دیدار برای ما صحبت کردند که واقعا آن خاطره شیرین بود.»
۲۵۹
∎