آیتالله محمدحسن اختری، مرد میدان مبارزه و مدیر عامل بنیاد بین المللی عاشورا و رییس کمیته حمایت از انقلاب اسلامی مردم فلسطین، در گفتوگویی مبسوط از این همزمانی به عنوان «طلایهدار ظهور» یاد و تأکید نمود: «شعبان، ماه تجدید عهد با امام زمان(عج) است و فجر انقلاب، یادآور عهدی است که با خون شهیدان برای تحقق عدالت جهانی بستهایم.»
ایشان با اشاره به نقش مناسبتهای مذهبی در شعلهور کردن آتش انقلاب، خاطرنشان کرد «همانگونه که نیمه شعبان، ولادت منجی عالم بشریت را نوید میدهد، دهه فجر نیز تولد دوباره ملتی است که برای رسیدن به عدالت، از هیچ ایثاری دریغ نکرد. این دو رویداد، دو روی یک سکهاند؛ یکی وعده الهی و دیگری تحقق آن در زمین.»
در ادامه گفتوگوی ما را با آیتالله اختری بخوانید تا بیشتر با عمق نگاه انقلابی و معنوی ایشان آشنا شوید و از ظرفیتهای بینظیر این تقارن فرخنده بهره ببرید.
شعبان ماه نور و ولایت
آیتالله اختری با نگاهی ژرف به فضیلتهای بیبدیل ماه شعبان، به گوشهای از شکوه و عظمت این ماه آسمانی اشاره کرده و بیان میکند: ماه شعبان، ماهی است سرشار از برکات الهی و نعمتهای بیکران پروردگار که در آن، رحمت خداوند بر بندگانش تجلی مییابد. در این ماه مبارک، ولادت پرچمداران عشق و ایثار، امام حسین(ع)، امام سجاد(ع) و حضرت عباس(ع)، همچون ستارگان درخشان، آسمان هدایت را نورافشانی میکنند. اما اوج شکوه این ماه، نیمه شعبان است؛ زمانی که منجی عالم بشریت، حضرت مهدی موعود(عج)، قدم به عرصه وجود میگذارند. این ولادت مقدس، چنان جایگاهی در نزد پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) دارد که آن بزرگواران، شب نیمه شعبان را به دعا، نیایش و روزه اختصاص دادهاند. این مناسبتهای نورانی، نه تنها بر اهمیت ماه شعبان تأکید میکنند، بلکه گواهی بر نقش بیبدیل این ماه در هدایت بشر به سوی سرچشمههای نور الهی هستند. نیمه شعبان، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه نقطهای است که تقدیرات الهی در آن به اوج خود میرسد. این زمان مقدس و ولادت امام عصر(عج)، چنان با یکدیگر پیوند خوردهاند که گویی هر یک، دیگری را تکمیل میکند و مسیرهایی نوین و روشنتر را برای بشریت میگشاید. این شرایط ویژه، تنها در زمانهایی خاص از تقدیر الهی رقم میخورد و نشاندهنده آن است که خداوند، این ماه را به عنوان فرصتی بینظیر برای رشد و تعالی بندگانش قرار داده است. ماه شعبان، دریچهای به سوی نور است و نیمه آن، طلوع امیدی است که جهان را به سوی عدل و داد رهنمون خواهد شد.
تفاوت زمانها و مکانها در نگاه الهی: فرصتهایی برای رشد و تعالی
او ادامه میدهد: برخی افراد، حتی بعضی از علما، ممکن است تنها به ظاهر مسائل توجه کنند و به عمق آنها نپردازند. به عنوان مثال، میگویند همه شبها و روزها متعلق به خداست و تفاوتی بین آنها وجود ندارد. درست است که همه زمانها از آنِ خداست، اما در قرآن کریم اشاره شده است که برخی زمانها از جایگاه ویژهتری برخوردارند. مثلاً خداوند به حضرت موسی(ع) دستور داد تا قومش را از تاریکیها به سوی نور هدایت کند و آنها را به «ایام الله»، روزهای خاص خدا، متذکر شود. این نشان میدهد که برخی زمانها از اهمیت بیشتری برخوردارند. همچنین، خداوند در قرآن میفرماید که قرآن را در شبی مبارک نازل کرده است. این شب، که به «لیلهالقدر» معروف است، از هزار ماه برتر است. این موضوع گواه آن است که برخی شبها و زمانها از نظر برکت و ارزش با یکدیگر تفاوت دارند.
این تفاوتها تنها به زمان محدود نمیشود، بلکه در مکانها نیز وجود دارد. به عنوان مثال، مکه به عنوان نخستین خانه خدا، جایگاهی ویژه دارد. این تفاوتها در زمان و مکان نشان میدهد که خداوند ظرفیتها و برکتهای خاصی را در این زمانها و مکانها قرار داده است. برای نمونه، در ماههای شعبان و رمضان، مناسبتهای ویژهای وجود دارد که فرصتی برای رشد و تعالی انسانها فراهم میکند. این زمانها، فرصتهایی ارزشمند برای حرکت به سوی کمال و پیشرفت معنوی هستند.
شعبان، ماه بیداری و اوجگیری انقلاب
مدیر بنیاد بینالمللی عاشورا تصریح میکند: در انقلاب اسلامی ایران، از ظرفیتهای معنوی مناسبتهای مذهبی مانند محرم و شعبان به بهترین شکل استفاده شد. امام خمینی(ره) با نگاه عرفانی و الهی خود، این مناسبتها را برای پیشبرد اهداف انقلاب و هدایت جامعه به کار گرفت. به ویژه در سالهای ۵۶ و ۵۷، این مناسبتها نقش کلیدی در بسیج مردم و پیشبرد انقلاب ایفا کردند. مبلغان، علما، روحانیون، متفکران و سخنوران از این فرصتها برای گسترش حرکت انقلاب بهره میبردند. ماه شعبان، با مناسبتهای متعدد خود، فرصتی بیبدیل برای این فعالیتها بود. رژیم پهلوی تلاش میکرد تا فعالیتهای انقلابیون و مذهبیون را محدود کند اما در مناسبتهایی مانند ولادت امام حسین(ع)، امام سجاد(ع) و امام زمان(عج)، امکان جلوگیری از مراسم را نداشت. این مراسم باشکوه در مساجد و حسینیهها برگزار میشد و سخنرانان با بیان قیام امام حسین(ع) و نهضت عاشورا، به آگاهیبخشی و روشنگری مردم میپرداختند. حتی افرادی با گرایشهای دینی کمرنگتر نیز تحت تأثیر این مراسم قرار میگرفتند. این جشنها و مراسم، جامعه را به سمت معنویت و نشاط سوق میداد و هر ساله مانند باران موسمی، روح تازهای به جامعه میبخشید.
این فعال دینی و انقلابی با اشاره به اولین جرقههای انقلاب، به واقعه یورش نظامیان حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه قم در سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) در سال ۱۳۴۲ پرداخته و یادآور میشود: هر چند این حادثه تصویری تلخ در خاطره انقلاب اسلامی بر جای گذاشت اما سرمنشأ بسیاری از تحولات سیاسی در روند انقلاب شد. این رویداد بهتدریج اوج گرفت و به شکلگیری مبارزات آشکار بین مرجعیت و روحانیت شیعه با رژیم طاغوت انجامید. در سالهای بعد، این مبارزات شدت بیشتری یافت و بهویژه در دوم فروردین، همزمان با سالروز شهادت امام صادق(ع)، حادثه مدرسه فیضیه رخ داد. شهدای فیضیه و جنایات رژیم در آن زمان، نه تنها روحیه مبارزه را تقویت کرد، بلکه زمینهساز حرکتی جدید در مسیر انقلاب شد. پس از آن در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، با دستگیری امام خمینی(ره)، تاریخ انقلاب بهکلی دگرگون شد. حرکت انقلاب از مرحلهای آرام و مسالمتآمیز به رویارویی مستقیم و خونین تبدیل گردید. شهادت شهدا و جنایات رژیم، چهره آن را بیش از پیش سیاه کرد و به تضعیف رژیم و تقویت جریان انقلاب انجامید. هر رویداد در این مسیر، تأثیر خود را بر روند انقلاب گذاشت تا اینکه در نیمه شعبان و ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۷، این حرکت به اوج خود رسید. این دوران با نماز عید فطر در قیطریه و شهدای ۱۷ شهریور به نقطه عطفی تاریخی تبدیل شد. نکته قابل توجه این است که بسیاری از این وقایع در مناسبتهای دینی رخ دادند. این مناسبتها، افق روشنی را در برابر مردم گشودند و به حرکت انقلاب معنا و جهت بخشیدند. ظهور امام زمان(عج) و حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) بهعنوان آرمانی الهی، به انقلاب اسلامی روح تازهای دمید. موفقیتهای بهدستآمده در این مسیر، امید را در دل مردم زنده نگه داشت. حتی پس از حادثه ۱۷ شهریور و شهادت جمع زیادی از مردم در میدان ژاله (شهدا)، این وقایع نه تنها باعث ناامیدی نشد، بلکه امید و روحیه مبارزه را در مردم تقویت کرد. مناسبتهای مذهبی مانند نیمه شعبان و ماه رمضان، فرصتهای بیبدیلی بودند که امام خمینی(ره) بهعنوان رهبر انقلاب اسلامی، از آنها بهخوبی بهره برد. این مناسبتها، ظرفیتهای ویژهای بودند که خداوند متعال برای اوجگیری روحیه انسانها و تقویت حرکتهای الهی قرار داده است. این ظرفیتها نه تنها در انقلاب اسلامی، بلکه در هر حرکت الهی دیگر نیز میتواند نقشآفرین و راهگشا باشد.
حفظ دین و نعمت اسلام، مسئولیتی بزرگ در برابر دشمنان
امروز این دین مقدس اسلام در دست ماست و ما به عنوان جامعهای که وارث دین پیامبر اکرم(ص) هستیم، باید بدانیم که دشمنان دین، دشمنان خدا و اسلام هستند. آمریکای جنایتکار، انگلیس خونآشام، اسرائیل گناهکار و جنایتکار، و همه همپیمانان آنها، با دین خدا مخالفند. آنها با ایمان و اسلام، این ارزش بزرگ الهی و نعمت بیبدیل، دشمنی میکنند. همانطور که در ابتدا اشاره کردم، خداوند این نعمت بزرگ اسلام را به ما عطا کرده و ما باید در راه آن فداکاری و ایثار کنیم. به یاد آوریم که پیامبر اکرم(ص) و یارانش چه سختیهایی را در شعب ابیطالب تحمل کرده، شکنجهها کشیدند، دردسرها تحمل کرده و شهدای بسیاری مانند سمیه و یاسر را تقدیم اسلام کردند. شهدای احد و دیگران نیز برای حفظ اسلام جانفشانی کردند. امروز اگرچه در جامعه ما سختیهایی وجود دارد، اما باید بدانیم که دشمن، دین ما را هدف قرار داده است. امیرالمؤمنین علی(ع) میفرماید: «مُحَارِبٌ مَنْ حَارَبَ دِینَهُ»؛ جنگزده کسی است که دینش مورد هجوم قرار گرفته باشد. کسی که دینش هدف دشمن است و با دینش میجنگند، او جنگزده است، نه کسی که در جنگ مجروح یا شهید شده است. ما باید بدانیم که نعمت بزرگ انقلاب اسلامی که به برکت اسلام و امام خمینی(ره) به دست آمد، استقلال و حکومت اسلامی است. این استقلال، هویت اسلامی ماست و امام(ره) این ارزشها را برای ما به ارمغان آورد. ما باید از این نعمتها محافظت کنیم و آنها را حفظ نماییم. به مناسبت این ایام، باید به یاد داشته باشیم که امیرالمؤمنین(ع) به ما توصیه میکند: گذشتهها را فراموش نکنید. ما باید از درسهایی که قرآن کریم به ما داده است، عبرت بگیریم. در آیه ۲۶ سوره مبارکه انفال میخوانیم «وَاذْکُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلِیلٌ مُسْتَضْعَفُون...» به یاد آورید هنگامی را که شما در روی زمین، گروهی کوچک و ضعیف بودید... باید آن دوران را به یاد داشته باشیم و شکر نعمت انقلاب اسلامی را به جا آوریم و از این نعمت بزرگ الهی به بهترین شکل محافظت کنیم. این مسئولیتی است که بر دوش همه ماست تا در برابر دشمنان اسلام ایستادگی کنیم و ارزشهای الهی را پاس بداریم.