قدس؛ سرانجام کابینه جدید لبنان تشکیل شد و نواف سلام توانست پس از حدود سه سال بلاتکلیفی، هیئت وزیران را سرجمع کند. لبنان از سال ۲۰۲۲ با یک دولت موقت اداره میشد و پس از چند هفته مذاکرات میان احزاب رقیب، دولت جدید در حالی تشکیل شد که بازنده بزرگ این روند، آمریکا محسوب میشود.
هفته گذشته بود که نماینده ترامپ در امور خاورمیانه برای نواف سلام خط و نشان کشید و شرط گذاشت که دولت لبنان در صورتی حمایت آمریکا را خواهد داشت که وزرای نزدیک به حزبالله در آن جایی نداشته باشند. شرطی که البته نشانههای تمکین نواف سلام را هم به همراه داشت. اما ایستادگی نبیه بری، پیر کهنهکار عرصه سیاست در لبنان، سلام را از کنار گذاشتن وزرای حزبالله منصرف کرد و حالا حزبالله دو وزیر یعنی وزیر کار و وزیر بهداشت عمومی را در کابینه سلام دارد. نتیجه این ایستادگی بری همراهی اجباری سفارت آمریکا در لبنان بود و حالا این سفارتخانه هم به سلام برای تشکیل دولتش تبریک گفته است. فرانسه و چند کشور اروپایی دیگر هم از سروسامان گرفتن اوضاع سیاسی در لبنان استقبال کردهاند.
سلام پس از ارائه فهرست ۲۴نفره کابینهاش تأکید کرد اولویت دولت او بر «اصلاحات اقتصادی، بازسازی ویرانیهای جنگ و اجرای قطعنامه سازمان ملل» با هدف تثبیت ثبات در لبنان و بهویژه مناطق مرزی با سرزمینهای اشغالی خواهد بود.
سود و زیان حزبالله در کابینه جدید
در کابینه تازه تشکیل شده لبنان به رهبری نواف سلام، جناحهای شیعه (حزبالله و جنبش امل) برخی وزارتخانههای کلیدی را حفظ کردهاند، اما کنترل برخی وزارتخانهها را نسبت به دولتهای قبلی از دست دادهاند. خسارات عمده گروههای شیعه عبارتاند از:
۱. وزارت فواید عامه و حمل و نقل؛ این وزارتخانه پیش از این زیر نظر یک وزیر شیعه همسو با امل اداره میشد اما اکنون در اختیار فایز رسامنی (حزب سوسیالیست مترقی به رهبری ولید جنبلاط) است.
۲. وزارت کشاورزی؛ این وزارت پیش از این توسط متحد حزبالله اداره میشد و اکنون به نزار هانی (حزب سوسیالیست مترقی به رهبری ولید جنبلاط) داده شده است.
۳. وزارت صنعت؛ بهطور کلی در دو دهه اخیر این وزارت توسط متحدان حزبالله در کابینههای قبلی اداره میشد، اما اکنون به جو عیسی الخوری (نیروهای لبنانی به رهبری سمیر جعجع) رسیده است.
۴. وزارت کار هم اگرچه در دولت سلام توسط یک وزیر شیعه و مورد تأیید حزبالله اداره خواهد شد اما واقعیت آن است که محمد حیدر نامزد اصلی حزبالله نیست و نواف سلام نامزدی تکنوکراتتر را انتخاب کرد.
حزبالله در مرحله صبر و گذار
باوجود این، جناحهای امل و حزبالله موفق شدند وزارت دارایی (که بهطور سنتی توسط نامزد حزب امل اداره میشود) را حفظ کنند. این وزارت معمولاً بهعنوان مهمترین وزارت در دولت لبنان شناخته میشود. هرچند به دلیل ترکیب کابینه که به نفع مستقلها و جناحهای مخالف حزبالله مانند نیروهای لبنانی است، نفوذ کلی خود را از دست دادهاند.
حمایتهای فداکارانه حزبالله از غزه در طول جنگ اخیر که به شهادت رهبران و فرماندهان حزبالله منجر شد در وضعیت تضعیف شده حزبالله لبنان بیتأثیر نیست. باوجود این، این حزب بهخوبی توانست از خشنترین جنگ تاریخ خود سربلند بیرون بیاید و خیلی سریع ساختار خود را دوباره سازماندهی کند. به همین دلیل رژیم صهیونیستی مجبور به آتشبس شد، چون نمیتوانست ریسک کرده و هر روز شاهد سقوط موشک نقطهزن و پهپاد در تلآویو باشد. پس از آتشبس، برخی رقبا و مخالفان به تبعیت از آمریکا، با تصور اینکه حزبالله دیگر کمر راست نخواهد کرد اقدام به انتخاب سریع رئیسجمهور و نخستوزیر کردند. آمریکا با همراهی عربستان و فرانسه، جوزف عون، فرمانده ارتش را که خیلی به آنها نزدیک بود به ریاست جمهوری انتخاب کردند و نواف سلام، یک مهره آمریکایی دیگر هم به عنوان نخستوزیر اعلام شد.
اما حزبالله که در طول چهار دهه گذشته بهخوبی مراحل بلوغ سیاسی را طی کرده است ضمن همراهی با روند کلی رخدادهای سیاسی، تاکتیک صبر را برگزید. همزمان همراهی جسورانه نبیه بری با حزبالله منجر به تشکیل اتحادی شده است که انتقادهای درون گفتمانی سایر احزاب را نسبت به متنفذان خود برانگیخته است. با این نگاه میتوان با قاطعیت گفت بازنده بزرگ رخدادهای سیاسی اخیر در لبنان، آمریکا و اسرائیل بودهاند، چرا که نتوانستهاند کنشگری سیاسی حزبالله را خنثی کنند و این حزب را به حاشیه ببرند.