به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانههای آزاد، روزنامهها و مطبوعات در هر جامعهای از ارکان توسعه و دموکراسی بهشمار میآید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را بهصورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «رویاهای ضدایرانی ترامپ» نوشت: «واکنش مسعود پزشکیان رئیسجمهوری در قبال سیاست اعلامی و عملی «دونالد ترامپ» که با امضای او پای دستورالعملی برای بازگشت فشار علیه ایران همراه بود، نشان داد که رئیسجمهوری ایران برای عمل به وعدههای خود در سیاست خارجی تنها از منظر یک راهحل صرف نگاه نمیکند. پزشکیان با اعلام اینکه در برابر سیاست توأمان فشار و ادعای مذاکره رئیسجمهوری آمریکا تسلیم نمیشویم، تصریح کرد که رویکرد دولتش برای کاهش بحرانها جلوگیری از تکرار همه رویهها و رویدادهای مخرب دولت واشنگتن است.
زمان زیادی از اقدام جدید آمریکا به عنوان سیاستی که «ترامپ» آن را پی گرفته و در یادداشت اخیر خود برای احیای سیاست فشار حداکثری، وجوه عینی آن را به نمایش گذاشته، نگذشته است، با این حال در همین فرصت کوتاه، قرائتها و کنش و واکنشهایی که از سوی سیاست ورزان و جریانهای مختلف داخلی به این اقدام و حدود و ثغور آن مطرح شده، حکایت از عمق زیاده خواهی علیه ایران و قراردادن گزینه مذاکره در معرض مخاطره و لاجرم به محاق کشانده شدن آن دارد. اشاره «ترامپ» به اینکه «دستیابی ایران به سلاح هستهای را تحمل نخواهد کرد» سرفصل تصمیمگیری برای آغاز موج جدید سیاست فشار علیه ایران است که در دستورالعمل جدیدش بازتاب یافت و ثابت کرد پرونده هستهای محملی برای گشودن پروندههای جدید ادعایی است که در یک راهبرد چندلایه و هماهنگ به نمایش گذاشته شده است و مجموعهای از تحریمهای اقتصادی، محدودیتهای دیپلماتیک و افزایش فشارهای حقوقی را در بر میگیرد.
بخش قابل توجه فرمان ترامپ ممنوع کردن موشکهای بالستیک قارهپیما برای ایران است که او با هدف تأثیرگذاری بر فعالیتهای منطقهای ایران، این خواست ادعایی خود را مطرح و تأکید کرده که فعالیت سپاه پاسداران و منابع مالی این نهاد باید قطع شود و همچنین باید با توسعه موشکها و سایر قابلیتهای «تسلیحات نامتقارن» و متعارف ایران مقابله شود. این دستور فارغ از هدفی نیست که واشنگتن برای تأثیر و تأثر روی دکترین دفاعی ایران در مواجهه با تهدیدات فرامرزی خود در دستور کار دارد و راهکار واشنگتن برای راضی نگهداشتن اسرائیل و واسپاری پروژههای تبلیغات سیاسی- رسانهای با محور ایرانهراسی و نیز ایجاد برخی رویاروییهای ایذایی امنیتی-نظامی با ایران است تا با این نقش آفرینی مستقیم و غیرمستقیم در پروژههای ضد ایرانی ادعایی تلآویو مبنی بر مماشات با ایران را نفی کند و بر نوعی قدرتنمایی پوشالی علیه ایران مانور بدهد.
«ترامپ» در دستور اجرایی خود «ماشه برجام» را هم از نظر دور نداشته و خواستار همکاری با متحدان کلیدی برای تکمیل این مکانیسم و محدودیتهای بینالمللی علیه ایران شده است؛ درخواستی که نشان میدهد او افزون بر پیگیری تحریمهای یکجانبه میکوشد نشان دهد روی همکاری متحدان اروپاییاش در اجرای سیاست ضد ایرانی خود از مسیر فشارهای چندجانبه و حقوقی هم حساب باز کرده است.
تحولات جاری میان ایران و آمریکا زیر سایه تصمیمات جدید «ترامپ» در حالی جریان یافته، که میدان دید را برای رصد و تحلیل فضای دیپلماسی تیره و تار کرده و ادامه بازی مقصرنمایی و ایجاد همنوایی گستردهتر واشنگتن در اعمال تحریمهای یکجانبه در صورت تداوم وضعیت موجود، بازنگشتن طرفها را به روند مذاکرات تسهیل کند. با این همه تجربهای که ایران و آمریکا در دور اول ریاست جمهوری ترامپ از سر گذراندهاند، نشان میدهد زمانی که شرایط ایجاب کند، تهران از این امکان بهرهمند است تا همه توش و توان خود را برای بنبستشکنی، نامعتبر کردن تهدیدات نظامی و سامان دادن به موج جدید مقاومت در برابر تحریمها بهکار گیرد تا مانع از آن شود که خواب و خیال ترامپ برای تحقق خواستههای زیادهخواهانهاش تعبیر شود.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «تجارت ۵۰۰ میلیارد دلاری بریکس گامی به سوی استقلال از دلار و سلطه غرب» نوشت: «تجارت درونبلوکی کشورهای بریکس در سال ۲۰۲۴ از مرز ۵۰۰ میلیارد دلار عبور کرد. این رشد، ناشی از ساختارهای اقتصادی مکمل و تلاش برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا و بازارهای غربی است. چین با سهمی بیش از ۷۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این بلوک، همچنان بازیگر اصلی و تأثیرگذار است. در یک تحول مهم، اندونزی در سال ۲۰۲۵ به عضویت کامل بریکس درآمد که نقطه عطفی در گسترش این بلوک است. گنجاندن اندونزی وزن اقتصادی و اهمیت استراتژیک بیشتری را برای بریکس به ارمغان میآورد. اندونزی به عنوان بزرگترین اقتصاد در آسیای جنوب شرقی دارای یک سبد متنوع شامل بخش تولید پررونق منابع طبیعی فراوان و بازار مصرفکننده رو به رشد است.
عضویت در بریکس، دامنه ژئوپلیتیکی بریکس و منافع اقتصادی آسیای جنوبی و آسیای جنوب شرقی را افزایش میدهد و نقش این بلوک را به عنوان صدایی برای جنوب جهانی تقویت میکند. مشارکت اندونزی همچنین بر تعهد این بلوک به فراگیر بودن و جاهطلبی خود برای تغییر شکل حکومت اقتصادی جهانی تأکید میکند.
یوان چین بهعنوان ابزاری جذاب در معاملات دوجانبه، هژمونی دلار آمریکا در بازارهای مالی جهانی را به چالش کشیده است. این تغییر استراتژیک نه تنها حاکمیت مالی کشورهای بریکس را تقویت کرده، بلکه آسیبپذیری آنها در برابر نوسانات تجارت دلاری را نیز کاهش داده است. نفوذ کشورهای بریکس فراتر از تجارت درون بلوک بوده و از طریق نهادهایی مانند بانک توسعه جدید (NDB)، دسترسی اقتصادهای نوظهور به منابع مالی توسعه را تسهیل کرده است.
با وجود این چالشها، ظهور بریکس نشاندهنده یک تغییر عمیق در پویایی تجارت جهانی است. ابتکاراتی مانند چارچوب «بریکس پلاس» که به دنبال گنجاندن اقتصادهای نوظهور دیگری مانند عربستان سعودی و مالزی است، جذابیت فزاینده آن را آشکار میکند.
پتانسیل گسترش این بلوک بر اهداف آن در راستای تبدیل به پلتفرمی برای نظم اقتصادی جهانی فراگیرتر و تقویت صدای جنوب جهانی در سیاستگذاری بینالمللی، تأکید میکند. در نتیجه، کشورهای بریکس با ترویج تجارت درونبلوکی و تقویت مشارکت با سایر کشورهای در حال توسعه، پویایی تجارت جهانی را متحول کرده و سلطه سیستمهای مالی تحت رهبری غرب را به چالش کشیدهاند. با این حال، موفقیت بلندمدت بریکس به توانایی آن در غلبه بر نابرابریهای داخلی، مدیریت تنشهای ژئوپلیتیکی و رفع موانع ساختاری در اقتصاد جهانی بستگی دارد.»
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «پاسخ حداکثر» نوشت: «۲۲ بهمن هر سال توجه جهان به ایران بیشتر میشود تا ببینند مردم ایران در مراسم راهپیمایی سالروز پیروزی انقلاب اسلامی چگونه حضور پیدا میکنند.
امسال هم از این قاعده مستثنی نبود. حضور مردم و تجلی همبستگی میان ملت و مسئولان در راهپیمایی ۲۲ بهمن. از طرف مسئول، همت و تعهد برای کار و سازندگی و تلاش برای رفع مشکلات است و از طرف مردم هم، حضور در میدان و اعلام ایستادن پای کار ایران. این اتحاد داخلی همان چیزی است که با آن میتوان مشکلات را از سر راه برداشت.
موشک بالستیک خرمشهر، حاج قاسم و همچنین ماهوارهبر امید که بخشی از توانایی نظامی و فضایی کشورمان است، در مسیرهای منتهی به میدان آزادی به نمایش درآمده بود. موشک خرمشهر ۲۰۰۰ کیلومتر برد دارد و قابلیت حمل کلاهک ۱۸۰۰ کیلوگرمی را داراست و میتواند به جای یک کلاهک، چند کلاهک حمل کند. موشک حاج قاسم هم که برد آن ۱۴۰۰ کیلومتر اعلام شده است در واقع نسل جدید موشکهای نقطهزن فاتح ۱۱۰ محسوب میشود و از قابلیت عبور از سامانههای دفاع موشکی بهره میبرد.
قطعنامه راهپیمایی سراسری یومالله ۲۲ بهمن ۱۴۰۳ را همسر شهید امیرعبداللهیان، وزیرخارجه فقید دولت سیزدهم قرائت کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: ما ملت بیدار ایران اسلامی همچنان مسئله فلسطین را اولویت اول جهان اسلام میدانیم و خواستار اعدام قصاب غزه و باند جنایتکار رژیم صهیوفاشیست هستیم و با اعلام پشتیبانی قاطع از جبهه مقاومت به ویژه فلسطین، حزب الله و انصارالله و محکومیت طرح کاغذی آمریکا در تغییر نقشه غرب آسیا و جهان اعلام میداریم مذاکره با دولت مستکبر آمریکا را عاقلانه هوشمندانه و شرافتمندانه نمیدانیم.
پزشکیان با بیان اینکه ایران و رهبری انقلاب با تمام قدرت در مقابل زورگوییها و قلدریها ایستاده، خاطرنشان کرد: ما با هدایت رهبری عزیز انقلاب اسلامی تلاش میکنیم که در مقابل تمام توطئههایی که میخواهند مردم ایران را ناامید کرده و به اختلاف و تفرقه بکشانند، بایستیم.
پزشکیان با اشاره به مواضع اخیر رئیسجمهور آمریکا افزود: او میگوید ما میخواهیم گفتوگو کنیم، بعد همانجا که میگوید میخواهیم گفتوگو کنیم، تمام توطئههای ممکن برای به زانو درآوردن این انقلاب را امضا و اعلام میکند و بعد ادعا میکند که اهل گفتوگو هستیم. او ادعا میکند که ایران منطقه را برهم زده است، در صورتی که این رژیم صهیونیستی است که با پشتیبانی آمریکا مردم مظلوم غزه، لبنان، سوریه و فلسطین را و هر جا را که میخواهد بمباران کرده و میکند.»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «دیوانهبازی» را برگزید و نوشت: «رئیسجمهور آمریکا در آخرین اظهارات خود درباره الحاق کانادا به خاک ایالات متحده در مصاحبه اخیرش با شبکه فاکسنیوز مواضع جدیتری اتخاذ کرد. دونالد ترامپ در این مصاحبه درباره سیاستهای فوری و احکام صادر شده اخیرش نیز صحبت کرد و مهمترین بخش صحبتهایش در این مصاحبه نیز مربوط به سیاست خارجی دولتش و سخنان جنجالی پیشینش درباره الحاق کانادا، خرید غزه و وضع تعرفههای جدید بر کشورهای آمریکایی و اروپایی بود.
این مواضع در حالی بیان شده است که ترامپ و ترودو اخیراً پس از تماس تلفنی برقرار شده بین دو نفر بر سر تعلیق تعرفههای گمرکی به مدت دستکم ۳۰ روز به توافق رسیدند. این توافق مشروط بر این شده است که کانادا در این مدت گامهای بیشتری برای تقویت امنیت مرزها و مقابله با باندهای قاچاق مواد مخدر بردارد.
اظهارات ترامپ تنها محدود به کشورهای قاره آمریکا و جزیره گرینلند نبوده است و وی اخیراً از طرحی خطرناک برای تصاحب و اشغال غزه پردهبرداری کرده است؛ طرحی که تا پیش از این از سوی مقامات رژیم صهیونیستی با زور اسلحه پیگیری شده بود و اکنون دونالد ترامپ به دنبال امتحان این طرح شکست خورده با استفاده از طمع و پول است. رئیسجمهور آمریکا روز یکشنبه، ۲۱ بهمن گفت متعهد به خرید و مالکیت غزه است اما میتواند بخشهایی از این اراضی را در اختیار سایر کشورهای غرب آسیا قرار دهد تا در تلاشهای بازسازی کمک کنند.
ترامپ گفت: «من به آن به عنوان یک مکان بزرگ برای املاک و مستغلات نگاه میکنم و آمریکا به دنبال مالکیت بر آن است». رئیسجمهور آمریکا بار دیگر گفت باید مطمئن شود حماس بار دیگر کنترل غزه را به دست نگیرد.
پیش از این نیز دیگر کشورهای اروپایی مانند فرانسه، اسپانیا، ایرلند، بریتانیا، ایتالیا و بسیاری دیگر از مقامات اروپایی به طرح ترامپ واکنش منفی نشان داده و آن را نقض حقوق بشر و قوانین بینالمللی خوانده و مصداق پاکسازی قومی معرفی کرده بودند؛ مسئلهای که در کنار واکنش منفی شدید کشورهای مصر، اردن و عربستان سعودی و فلسطینیها نشاندهنده چالشهای جدی بر سر راه اجرای این طرح است.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «روز ایران» را برگزید و نوشت: «روزشمار «جمهوری اسلامی ایران» به مهمترین صفحه خود -۲۲ بهمنماه- رسید. مردم پایتخت همراه و همگام با دیگر هموطنان خود در اقصا نقاط کشور از ساعتهای اولیه صبح دیروز با حضور در مسیرهای تعیینشده راهپیمایی ۲۲ بهمن، ضمن تجدید پیمان با آرمانهای بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و رهبر انقلاب، بر ادامه راه شهیدان تا پیروزی نهایی بر دشمنان اسلام تأکید و همچنین با مظلومان جهان بهویژه مردم غزه اظهار همدردی کردند. واکنش به مذاکره با آمریکا و پاسخ به ترامپ هم بخش مهمی از اظهارنظرهای مسئولان حاضر در مراسم دیروز بود که با تکیه بر تابآوری مردم در برابر فشارهای حداکثری آمریکا، تأکید کردند که قرار نیست با بیاعتمادی و تهدید راه مذاکره باز شود، هرچند بر افزایش فشارها و تحریمها واقف بودند، اما راهحل عبور از این پیچ تاریخی را در بالابردن توان داخلی و اتحاد مردم تعریف کردند. از نکات جالب این راهپیمایی حضور چهرههای شاخص سیاسی و دولتی و نظامی و… از همه طیفهای سیاسی و جناحی در راهپیمایی بود؛ از سردار قاآنی، محمدجواد ظریف و روحانی گرفته تا حجتالاسلام ناطقنوری و اکثریت اعضای دولت و نمایندگان مجلس و سخنگوی شورای نگهبان و… که همگی در سخنانی از استقامت مردم ایران در مواجهه با مشکلات اقتصادی در مواجهه با شرایط اعمال فشار حداکثری آمریکا گفتند و مخالفت خود را درباره مذاکره با آمریکا اعلام کردند.
از دیگر نکات درخورتوجه در راهپیمایی دیروز فعالیت بیش از ۲۰۰ خبرنگار و تصویربردار رسانههای خارجی مقیم و بیش از هفت هزار نفر از عوامل رسانهای داخلی بود که حضور مردم را مخابره کردند. بیش از ۳۵۰ گروه خبری صداوسیما و تمام شبکههای استانی کشور در مسیرهای راهپیمایی، مراسم ۲۲ بهمن را به صورت مستقیم پوشش خبری و تصویری دادند. همچنین سه هزار هنرمند جوان عکاس در راهپیمایی دیروز به ثبت لحظات «جشن حضور تا ظهور» پرداختند و بیش از دو هزار غرفه فرهنگی، هنری، خبری، امدادی و پذیرایی در مسیرهای راهپیمایی از طرف تشکلهای مردمی، سازمانها و نهادها به مردم خدمترسانی کردند.
در پایان مراسم دیروز هم به رسم همیشگی بیانیهای قرائت شد که شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی در بیانیه پایانی راهپیمایی ۲۲ بهمن ۱۴۰۳، با اعلام پشتیبانی قاطع از جبهه مقاومت، بهویژه فلسطین، حزبالله و انصارالله و محکومیت طرح کاغذی آمریکا در تغییر نقشه غرب آسیا و جهان، اعلام کرد: مذاکره با دولت مستکبر آمریکا را عاقلانه، هوشمندانه و شرافتمندانه نمیدانیم.»
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «خطایدید در ناترازی مسکن» را برگزید و نوشت: «مستاجرها و خانهاولیها باز هم در خطر «ورود سیاستگذار مسکن به بیراهه» قرار گرفتهاند. گروهی از صاحبان تصمیم برای آینده بازار مسکن، ریشه «سلب قدرت خرید و اجاره» را ناترازی فیزیکی معرفی میکنند و مدعی «حل مساله در صورت رفع کمبود میلیونی واحد مسکونی» هستند. بررسیهای «دنیایاقتصاد» در اینباره نشان میدهد آنچه بحران «عدم دسترسی حجم قابل توجهی از خانوارها به مسکن مناسب» را موجب شده، اول از همه «ناترازی اقتصادی» است، نه «ناترازی فیزیکی مسکن». اگر چه کسری تیراژ ساخت مسکن در کشور طی ۱۰ سال گذشته، «ناترازی در حدود ۲.۶ میلیون واحد» برای رسیدن به کف عرضه مورد نیاز بازار را موجب شده اما همین «کمبود تولید» نیز به دلیل بروز «ناترازی اقتصادی در بازار مسکن» رخ داد. رشد ۱.۵ برابری «مستاجرهای در فقر مطلق» و همچنین «وضعیت فقر مسکن حداقل نیمی از خانوارها» در کنار «ناتوانی ۸۰ درصد مشمولان مسکنملی در پرداخت مبلغ اولیه پیشخرید»، ریشه بحران را «تورم بالا و درآمد پایین» معرفی میکند. در این میان، به سه علت «تکرار مسکنسازی دولتی» پیش از درمان ریشه، نسخه حل ماجرا نیست.
سلب قدرت خرید مسکن از سال ۹۷ به بعد و سپس «ضعف شدید قدرت اجاره خانه» از سال ۹۹ تاکنون مشخص میکند: در بازار مسکن کشورمان یک «ناترازی» گسترده شکل گرفته است و ابعاد آن به شکل سالانه رو به افزایش است. به این دو معضل سمت تقاضای مسکن باید «رکود تولید مسکن» را نیز اضافه کرد به این معنا که «رشد سرمایهگذاری واقعی در ساختوساز» از سال ۹۰ تاکنون، منفی ۴ درصد بوده و «رشد تشکیل سرمایه در بخش ساختمان» نیز از سال ۹۸ تا نیمه امسال منفی ۵ درصد بوده است. پس اینکه «جریان عرضه و تقاضا» در مسکن هر دو با اختلال روبهرو شده است، ریشه در نوعی «عدمتعادل» یا همان «ناترازی» برخی متغیرها و معادلات دارد که شرایط درون بخش مسکن و ساختمان را از حالت «نرمال» خارج کرده است.
مشکلات اقتصادی به شکل خاص، «تورم عمومی بالا» و «رشد اقتصادی پایین» است که از یک طرف هزینه زندگی شامل غذا، دارو، پوشاک و مسکن را افزایش داده و از سوی دیگر درآمد خانوار برای پوشش این هزینههای رشدکرده را پایین آورده است.
در برنامه «خانه اول»، مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس نیز اعلام کرد، بازار اجاره مسکن در تهران و دیگر کلانشهرها با «جمعیت قابلتوجه اتباع خارجی» به عنوان مستأجران خاموش روبهرو است. این گروه در آمار رسمی «تعداد خانوارها و تقاضای مسکن» حساب نمیشوند اما وجود دارند و بخشی از واحدهای مسکونی اجارهای را اجاره کردهاند. بنابراین «عرضه موجود در بازار» باید با لحاظ این مستاجرهای خاموش، سنجش شود.»