محمد مدادی در گفت‌وگو با ایسنا به بیان نقش جشنواره‌های سینمایی در افزایش آگاهی عمومی درباره مسائل محیط زیستی پرداخت و اظهارکرد: سینما یک رسانه اثرگذار است که با جامعه و مخاطب عام ارتباطی مستقیم دارد؛ از زبان هنر کمک می‌گیرد و انتقال و اثر بخشی پیام را دوچندان می‌کند.
تقدیر از آثار برتر محیط زیستی در بخش «تجلی اراده ملی» جشنواره فجر
مدادی ادامه داد: استفاده از ظرفیت سینما برای ارتقای سطح دانش محیط زیستی مهم و موثر است و بر همین اساس نیز مقرر شد تا برای حضور در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر در بخش «تجلی اراده ملی» در هر یک از سه بخش سینمایی، مستند از یک فیلم که بیشترین توجه به مسائل محیط زیست را داشته‌اند، با حمایت صندوق ملی محیط زیست تقدیر شود.
سرپرست مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: به‌زودی فیلم‌های برتر هر سه بخش که نگاه ویژه به محیط زیست و موضوعات مرتبط داشته‌اند، معرفی و از سازندگان آن‌ها تقدیر خواهد شد.
نقد فیلم‌های جشنواره: فقدان مشاوران محیط زیستی، چالش اصلی سینماگران
مدادی ضمن ارزیابی عملکرد فیلم‌های جشنواره فجر امسال از دیدگاه محیط زیست گفت: در هر سه بخش چند شاخص توسط هیئت داوران برای ارزیابی فیلم‌ها از زاویه دید محیط زیستی تهیه شده است. فیلم‌ها بر اساس شاخص مشخص ارزیابی خواهد شد.
به گفته او به عقیده کمیته داوران بخش محیط زیست این جشنواره، بسیاری از فیلم‌های اکران شده به دلیل عدم استفاده فیلمسازان از مشاوران و متخصصان محیط زیستی در ارائه مفاهیم مربوط دچار چالش بودند اما سه فیلم خاتی، ناتورِ دشت و تاکسیدرمی دارای بن‌مایه‌هایی مرتبط با محیط زیست هستند.
بررسی سه فیلم محیط زیستی جشنواره: ناتور دشت، تاکسیدرمی و خاتی
فیلم ناتوردشت
مدادی ادامه می‌دهد: «ناتورِ دشت» به کارگردانی سید محمدرضا خردمندان، داستان گم شدن یک دختربچه را در منطقه‌ای بومی به تصویر می‌کشد. این فیلم با الهام از یک رویداد واقعی ساخته شده که تلاش می‌کند تا اثرات مخرب فردی و اجتماعی اعتیاد را بیان کند. در کنار سیر اصلی فیلمنامه، به داستان محیط‌بانی بازنشسته نیز پرداخته می‌شود.
سرپرست مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان سازمان حفاظت محیط زیست نکات برجسته فیلم از نظر محیط‌زیستی را نمایش پایگاه اجتماعی قوی یک محیطبان بازنشسته، امکان پیشامد اتفاقات ناخواسته در شغل محیط‌بانی، آزاد کردن پرندگان در قفس توسط قهرمان داستان به عنوان نماد حرکت محیط زیستی درج عبارت یا ضامن آهو روی اتومبیل و اشاره به قنات‌های خشکیده عنوان کرده و ابهامات فیلم را وجود جنبه‌های منفی شخصیت محیطبان در کنار جنبه مثبت، فعالیت یک محیطبان بازنشسته در امر قاچاق پرنده، عدم ارائه هویتی جامع و شفاف از شخصیت محیطبان، رهاسازی غیر اصولی، بدون مطالعه و توجه به زیستگاه گونه و سابقه پرنده‌ها از لحاظ وحشی یا دست آموز بودن و... توسط محیطبان دانست.
فیلم تاکسیدرمی
او ادامه داد: فیلم «تاکسیدرمی» به کارگردنی محمد پایدار نیز تلاش داشته تا روایات تاریخی را دستمایه خلق یک اثر طنز کند.
سرپرست مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیط بان سازمان حفاظت محیط زیست، پرداختن به موضوع تاکسیدرمی به عنوان یک واقعیت در دنیای حیات وحش، انتقال اطلاعات از گونه گوزن زرد و زیستگاه آن، استفاده از صدای پرندگان و حیات وحش و اهمیت حیات وحش و تلاش رژیم صهیونیستی برای تصاحب آن را از نقاط قوت محیط زیستی فیلم دانست و نقاط چالش برانگیز فیلم را عدم انتقال پیام مشخص در رابطه با محیط زیست به‌ویژه حفظ حیات وحش و عدم پرداختن به جوانب منفی شکار غیر مجاز عنوان کرد.
فیلم خاتی
مدادی فیلم «خاتی» به کارگردانی فریدون نجفی را از معدود فیلم‌های سینمای ایران دانست که با دیدگاه محیط زیستی ساخته شده است و نمایش تصاویر زیبا و چشم‌نواز، استفاده از عناصر طبیعت همچون کوه، درخت، جنگل و انواع حیات وحش در کنار انسان، بهره‌گیری از صداهای طبیعت که بیننده را در فضای فیلم قرار می‌دهد، استفاده از موسیقی محلی نیز به مقدار مناسب و گسسته در فیلم، پرداختن به معضلات محیط زیستی همچون آتش زدن عمدی طبیعت، خرافات و تصمیم به شکار خرس به دلیل ایجاد خسارت، انتقام‌گیری و تعارض زیستگاه انسان و حیات وحش، حضور احتمالی حیات وحش در جاده و احتمال تصادف با آن را از جمله نکات برجسته محیط زیستی این فیلم ذکر کرد.
همچنین از دیدگاه او ارائه مسائل فرهنگی محیط‌زیستی و اجتماعی و مرزبندی بین زندگی انسان و دیگر موجودات زنده از دیگر نکات برجسته فیلم است.
سینماگران، محیط زیست و چالش‌های یک روایت سبز
سرپرست مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیطبان سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه اظهارکرد: انتظار نمی‌رود که تعداد قابل توجهی از فیلم‌های جشنواره با موضوع اصلی محیط زیست تهیه و تولید شوند اما انتقال پیام محیط زیستی به مخاطب به فراخور داستان و موقعیت‌های مختلف مورد انتظار است.
او در پاسخ به دلایل عدم استقبال فیلمسازان از سناریوهایی با موضوعات محیط‌زیستی گفت: شاید بهتر باشد که فیلمسازان به این موضوع پاسخ دهند، شاید تلفیق موضوعات محیط زیستی با داستان‌های جذاب سینمایی دشوار باشد.
مدادی درخصوص برنامه سازمان حفاظت محیط زیست برای حمایت از تولید فیلم و مستند محیط زیستی نیز اظهار کرد: حمایت از فیلمسازان در سازوکارهای مالی سازمان نگنجیده است اما سعی می‌کنیم از طریق حضور در جشنواره‌های سینمایی مانند جشنواره فیلم فجر از فیلم‌هایی با محتوای محیط زیستی حمایت کنیم.
وی با بیان اینکه رفع این چالش‌های محیط‌زیستی نیازمند همکاری همگانی است، گفت: از جامعه هنری به ویژه جامعه سینمایی انتظار داریم که به فراخور محتوا، هر کجا که می‌توانند پیام‌های محیط زیستی را به جامعه منتقل کنند چراکه می‌تواند اثربخش باشد.
او عدم فعالیت پویا و یکپارچه جامعه هنری و هنرمندان سینما در حوزه محیط زیست را متوجه سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی و فعالان محیط زیست دانست و ادامه داد: در زمینه انتقال اطلاعات در خصوص بحران‌های محیط‌زیستی به جامعه هنری آنگونه که باید اثرگذار نبوده‌ایم.
سرپرست مرکز آموزش محیط زیست و تربیت محیطبان سازمان حفاظت محیط زیست می‌افزاید: عدم حضور فعال در جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی و هنری یکی از این عوامل است. با حضور فعال در جشنواره و رویدادها می‌توان ارتباطی موثر با جامعه هنری و سینمایی برقرار کرد. باید خواسته، نقد و حمایت از جامعه هنری را از طریق حضور فعال انتقال داده تا ایجاد نگرش، تغییر نگرش جامعه هنری نسبت به موضوعات محیط زیستی حاصل شود.
این جشنواره فقط روی پرده محیط زیستی است؟
مدادی در پایان در پاسخ به پرسشی درباره میزان رعایت استانداردهای محیط زیستی از سوی جشنواره‌ها نیز اظهار کرد: دو دهه از آغاز رویکرد «مدیریت سبز» می‌گذرد. مدیریت سبز اما اغلب معطوف به ساختمان‌های اداری، فضاهای مسکونی و... شده است. حالا مدیریت سبز رویدادها مغفول باقی مانده است. بر همین اساس باید برای برگزاری رویدادهای فرهنگی، ورزشی، اجتماعی، هنری و... ضوابط و ملاحظات مشخص محیط زیستی تدوین و ابلاغ شود تا به دست برگزارکنندگان برسد و نسبت به موضوعات محیط زیستی توجه بیشتری داشته باشند. خودداری از استفاده از ظروف یک‌بار مصرف، تولید کمتر زباله، تفکیک زباله و پسماند، مدیریت انرژی و... از جمله این موارد است. برای جشنواره‌های سال آتی ملاحظاتی از این دست به دبیرخانه‌ها ابلاغ می‌شود و انتظار می‌رود جشنواره فیلم فجر که یک جشنواره فرهنگی با سابقه بیش از ۴۰ سال است، در این مورد رعایت ضوابط محیط زیستی نیز پیشگام باشد.
انتهای پیام