به گزارش مشرق، فیلم "صددام" که در جشنواره فیلم فجر امسال به نمایش درآمد، داستانی حول محور صلاح، بدل صدام حسین، روایت میکند که درگیر مأموریتی غیرمنتظره در عراق میشود. این داستان با پیوند احساسی و طنزآمیز نامزد صلاح، که سالهاست در تهران زندگی میکند، به جذابیتهای داستان افزوده است. با این حال، این فیلم به دلیل ضعفهای ساختاری و ناتوانی در جذب مخاطب با انتقادهای قابل توجهی روبهرو شد.
کارگردانی "صددام" بر عهده پدرام پورامیری است. این اثر نخستین تجربه انفرادی پورامینی در جایگاه کارگردانی است اما با وجود تجربههای مشترک قبلی او در سینما، در این اثر بهنظر میرسد که نتوانسته است به خوبی از پتانسیلهای خود استفاده کند. یکی از بزرگترین مشکلات این فیلم نداشتن انسجام در روایت است. داستان بهطرز عجیبی پراکنده و گاهی گیجکننده به نظر میرسد. شخصیتها به خوبی توسعه نیافتهاند و انگیزههای آنها به وضوح مشخص نیست. این مسئله باعث میشود که تماشاگر نتواند با آنها ارتباط برقرار کند و در نتیجه، سرمایهگذاری عاطفی روی داستان از بین میرود.
جالب است که با وجود نام "صددام"، فیلم به زندگی شخص صدام حسین نمیپردازد و بیشتر به مسائلی همچون هویت فردی و اجتماعی شخصیت صلاح میپردازد. در این میان، فیلمساز بهجای تمرکز بر یک روایت مشخص، در تلاش است تا به موضوعات گستردهتری بپردازد که این خود میتواند به تشتت داستانی منجر شود.
رضا عطاران در نقش صلاح، بدل صدام، به ایفای نقش پرداخته است. بازی او در این فیلم با توجه به تجربههای قبلیاش در عرصه کمدی و درام، بهطور کلی قابل قبول است، اما در برخی صحنهها، به نظر میرسد که انتخابهایش به درستی با لحن و فضای فیلم هماهنگ نیست. عطاران سعی دارد تا با استفاده از طنز و احساسات، شخصیت خود را به تصویر بکشد، اما این تلاش گاهی بهجای ایجاد ارتباط عاطفی، به تکرار و سطحینگری منجر میشود. این امر میتواند باعث شود که تماشاگر نتواند بهطور کامل با شخصیت او ارتباط برقرار کند و از عمق داستان فاصله می گیرد.
نویسنده فیلمنامه که همزمان کارگردان فیلم نیز هست، دیالوگها را گاهی سطحی و غیرواقعی ارائه داده است. تلاش برای پرداختن به موضوعاتی چون هویت و تنهایی، در بسیاری از صحنهها به تکرار و کلیشهسازی منجر شده است. این موضوعات بهجای آنکه به عمق احساسات انسانی پرداخته شوند، به سطحینگری و شعارزدگی تبدیل گشتهاند. این امر نه تنها از ارزش داستان میکاهد، بلکه باعث میشود تماشاگر احساس کند که پیام فیلم بهطور مؤثر منتقل نشده است.
ریتم فیلم از دیگر نقاط ضعف آن است. صحنههای طولانی و بدون پیشرفت در داستان میتواند تماشاگر را خسته کند و باعث شود که توجهش را از دست بدهد. این مسئله در کنار نداشتن تنش و تعلیق مناسب، باعث میشود که "صددام" نتواند به عنوان یک فیلم جذاب و تماشایی خود را معرفی کند. برخی صحنهها بهطرز محسوسی کشدار و بیمحتوا به نظر میرسند، که میتواند باعث دلزدگی تماشاگر شود.
در نهایت، "صددام" با وجود پتانسیلهای اولیهاش، به دلیل ضعفهای ساختاری و ناتوانی در جذب مخاطب، نتوانسته است در جشنواره فجر امسال تأثیر مثبتی بگذارد. این فیلم بیشتر به عنوان یک اثر ناامیدکننده در نظر گرفته میشود که در نهایت نتوانسته است به هدف خود در پرداختن به مسائل عمیق و انسانی دست یابد. بهطور کلی، "صددام" نشاندهنده چالشهای موجود در سینمای ایران در مواجهه با موضوعات پیچیده اجتماعی است و به نظر میرسد که نیاز به بازنگری و بهبود دارد تا بتواند به یک اثر مؤثر و ماندگار تبدیل شود.
*مهدی قاسمی