شناسهٔ خبر: 71258055 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: حوزه | لینک خبر

۲۰ بهمن ۵۷؛ از استعفای نخست‌وزیر تا درگیری‌های خیابانی

حوزه/ روز ۲۰ بهمن ۱۳۵۷، تهران شاهد یکی از سرنوشت‌سازترین روزهای انقلاب اسلامی بود. از سخنرانی مهندس بازرگان در دانشگاه تهران تا تظاهرات طرفداران بختیار در استادیوم امجدیه و درگیری‌های خونین در پادگان دوشان تپه، این روز نقطه عطفی در مسیر پیروزی انقلاب بود.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری حوزه، روز ۲۰ بهمن ۱۳۵۷ در حالی فرا رسید که مردم تهران برای شنیدن اولین سخنرانی نخست‌وزیر دولت موقت عازم دانشگاه تهران می‌شدند.

مهندس بازرگان ساعت ۱۱ صبح به دانشگاه آمد و در سخنرانی از شاپور بختیار خواست که برای جلوگیری از خونریزی و اتلاف سرمایه‌های کشور از قدرت کناره‌گیری کند.

قرار بود عصر امروز بختیار در حضور مهندس بازرگان از سمت نخست وزیری استعفا دهد. اما این امر را به روز یک شنبه ۲۲ بهمن موکول کرد. بختیار می‌خواست آخرین شانس خود را برای حفظ قدرت، با استفاده از قدرت همه جانبه‌ی ارتش، امتحان کند.

از طرفی امروز طرفداران قانون اساسی و سوسیال‌دموکراسی و طرفداران شاپور بختیار در استادیوم امجدیه تهران اجتماع کردند و با شعارهایی مثل "بختیار بختیار سنگرتو نگه دار" دست به تظاهرات زدند. تظاهرات امروز این عده با درگیری‌هایی از سوی مخالفین همراه شد و چند نفر مجروح شدند. در پایان این تظاهرات طرفداران قانون اساسی قطعنامه‌ای با مفاد زیر منتشر کردند: اجرای کامل قانون اساسی، آزادی قلم و بیان دور از اختناق و تعصبات، کوتاه کردن دست عوامل بیگانه و خائنین وطن در موقع راهپیمایی گروه‌های پشتیبان قانون اساسی، احترام به ارتش و به افراد نیروهای مسلح شاهنشاهی که حافظ استقلال و تمامیت ارضی ایران هستند. این گروه همچنین از کلیه حاضران دعوت کرد که هفته آینده در میتینگی با همکاری کلیه ارگان‌های سیاسی جبهه وحدت ملی ایران شرکت کنند.

امروز همچنین شاپور بختیار در گفت‌وگو با سردبیر کیهان اینترنشنال، جمهوری را قابل قبول دانست و درباره مذاکره با مهندس بازرگان گفت: کانال مذاکره خیلی ساده است. ما خودمان با یکدیگر تماس دوستانه داشتیم. رابطه به وسیله دوستان هم داریم ولی با ایشان به طور رسمی از وقتی نخست‌وزیر شدم و به اصطلاح از آقای خمینی حکم گرفته‌اند تماس نداشته‌ایم.

اگر آقای بازرگان می‌خواهند وزرایی در کابینه من داشته باشند ما حرفی نداریم. اتفاقاً آدم‌های باارزشی در اطراف ایشان هستند. اگر ایشان بخواهند راجع به انتخابات آینده قانون اساسی و اینگونه مسائل صحبت کنند بنده آمادگی دارم ولی به عنوان اینکه بنده استعفا بدهم به نفع ایشان یا به نفع هر دولت دیگری، این مساله به نظر من در شرایط کنونی قابل طرح نیست.

به گزارش خبرگزاری فرانسه امروز نورالدین کیانوری دبیرکل حزب توده ایران با ستایش از آیت‌الله خمینی تاکید کرد: خطر کودتای خائنانه را نباید ناچیز شمرد.

در شامگاه جمعه ۲۰ بهمن، در مرکز آموزش نیروی هوائی دوشان تپه، هنگام نمایش فیلم بازگشت امام به تهران از تلویزیون ایران، بین افراد و پرسنل نیروی هوائی که به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و ابراز حساسات می کردند و افراد وابسته به گارد شاهنشاهی درگیری شدیدی به وجود آمد که به تیراندازی طرفین منجر شد.

با خروج همافران از پادگان و فریاد استمداد از مردم، انبوه مردم هیجان زده و انقلابی وارد محوطه شده و با کمک پرسنل نیروی هوائی، انبار اسلحه را به روی مردم باز کرده و آنها را بین مردم توزیع کردند... درگیری اطراف پادگان دوشان تپه کم کم به تمام شهر سرایت کرده و از ظهر حمله مردم به کلانتری ها و تأسیسات ارتشی و پادگان های نظامی داخل شهر شروع می شود.

امام(ره) در پیامی به ملت ایران، حمله لشکر گارد به نیروی هوایی را محکوم و به ارتش اخطار کردند که هرچه زودتر لشکر گارد به مقر خود بازگردد و الا تصمیم آخر را خواهند گرفت.
ایشان اطلاعیه‌های حکومت نظامی را خدعه و خلاف شرع دانستند و از مردم خواستند با حضور در خیابان‌ها توطئه حکومت نظامی را خنثی کنند.

در پی تظاهراتی که در گرگان در حمایت از دولت موقت بازرگان برپا شد، پلیس به صف تظاهرکنندگان حمله کرد که در نتیجه عده‌ای شهید و مجروح شدند. مردمی که در این تظاهرات حضور داشتند شمار شهدا را بیش از ۱۱ نفر و مجروحان را ۳۵ نفر اعلام کردند.

منابع:

پرتال امام خمینی

خبرگزاری صداوسیما

بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی