به گزارش خبرگزاری ایمنا، ذرت یکی از مهمترین غلات در جهان و ایران است که پس از گندم و برنج، رتبه سوم را از نظر سطح زیر کشت به خود اختصاص داده است. این گیاه، بهدلیل ارزش غذایی بالا و کاربردهای متنوع، در صنایع مختلف از جمله تولید مواد غذایی، خوراک دام، محصولات صنعتی و تولید سوختهای زیستی مورد استفاده قرار میگیرد.
در ایران نیز، ذرت بهعنوان یک محصول استراتژیک، نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی و توسعه اقتصادی کشور ایفا میکند.تاریخچه کشت ذرت در ایران به دهههای گذشته بازمیگردد. اگرچه در ابتدا این گیاه چندان متداول نبود، اما با توجه به نیاز روزافزون به خوراک دام و طیور و استفاده از فراوردههای ذرت در صنایع مختلف، سطح زیر کشت آن بهطور چشمگیری افزایش پیدا کرده است. امروزه، استانهای مختلفی در ایران به کشت ذرت مشغول هستند و تلاش میکنند با بهرهگیری از ظرفیتهای اقلیمی و دانش فنی، عملکرد تولید را بهبود بخشند.
بر اساس آمارها، سطح زیر کشت ذرت در ایران در سالهای اخیر با نوساناتی همراه بوده است. با این حال، در مجموع، روند رو به رشدی را نشان میدهد. در سال ۱۳۸۲، سطح کشت ذرت دانهای در ایران حدود ۲۱۰ هزار هکتار بوده که نزدیک به ۲ میلیون تن عملکرد دانه داشته است، همچنین بر اساس آمار سال ۹۷ میزان تولید ذرت خوشهای و ذرت علوفهای در کل کشور (در سطح ۱۵۲۸۷۳ هکتار) معادل ۶۰۸۹۹۲۷ تن بوده است. بیشترین سطح کشت مربوط به استان فارس بوده است.
مساعدترین مناطق برای کشت ذرت در ایران عبارتند از: تهران، مازندران، زنجان، کرمان، فارس، اصفهان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و خوزستان استانهای مغان، اردبیل و گرگان نیز از مناطق مهم کشت ذرت در ایران محسوب میشوند و در جنوب کشور نیز کشت ذرت در خوزستان انجام میشود.
انواع ذرت کشت شده در ایران
انواع مختلفی از ذرت در ایران کشت میشود که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. بهطور کلی، میتوان ذرتها را از نظر ژنتیکی تقسیمبندی کرد، همچنین ذرتها بر اساس نوع مصرف به دو دسته ذرت دانهای و ذرت علوفهای تقسیم میشوند. ذرت دانهای بیشتر برای مصارف انسانی و تهیه خوراک دام و طیور استفاده میشود، در حالی که ذرت علوفهای بیشتر برای تهیه علوفه دامی بهصورت سیلو مورد استفاده قرار میگیرد.
کشاورزان ایرانی برای افزایش عملکرد تولید ذرت، از فناوریهای مختلفی استفاده میکنند. استفاده از بذرهای اصلاح شده و هیبریدی، آبیاری نوین، کوددهی مناسب و مبارزه با آفات و بیماریها از جمله این فناوریها هستند، همچنین مرکز تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در صدد تولید ارقام هیبرید ذرت در داخل کشور برآمده است.
راهکارهای توسعه پایدار کشت ذرت در ایران
-مدیریت مصرف آب: استفاده از روشهای نوین آبیاری نظیر آبیاری قطرهای و بارانی، میتواند به کاهش مصرف آب در مزارع ذرت کمک کند. همچنین کشت ذرت در مناطقی که از نظر منابع آبی وضعیت بهتری دارند، میتواند راهکار مناسبی باشد.
-استفاده از بذرهای مقاوم: استفاده از بذرهای مقاوم به خشکی و آفات و بیماریها، میتواند به کاهش خسارات ناشی از این عوامل کمک کند.
-توسعه کشت قراردادی: توسعه کشت قراردادی میتواند به تضمین خرید محصولات کشاورزان و کاهش ریسکهای مالی آنها کمک کند.
-حمایت از تولیدکنندگان: دولت باید با ارائه تسهیلات و مشوقهای مناسب، از تولیدکنندگان ذرت حمایت کند تا بتوانند به تولید پایدار و سودآور دست یابند.
-توسعه صنایع تبدیلی: توسعه صنایع تبدیلی و فراوری ذرت، میتواند ارزشافزوده این محصول را افزایش داده و به رونق اقتصادی مناطق تولیدکننده کمک کند.
به گزارش ایمنا، کشت ذرت در ایران، با توجه به اهمیت این محصول در صنایع مختلف، از جایگاه ویژهای برخوردار است. با وجود چالشهایی همچون کمبود آب و تغییرات اقلیمی، کشاورزان ایرانی با تکیه بر دانش بومی و استفاده از فناوریهای نوین، توانستهاند عملکرد تولید را افزایش داده و به خودکفایی در این زمینه نزدیک شوند.
توسعه پایدار کشت ذرت در ایران، نیازمند توجه به مدیریت مصرف آب، استفاده از بذرهای مقاوم، توسعه کشت قراردادی، حمایت از تولیدکنندگان و توسعه صنایع تبدیلی است. با این رویکرد، میتوان به آیندهای روشن برای کشت ذرت در ایران امیدوار بود و گامهای مؤثری در راستای خودکفایی، اشتغالزایی و رونق کشاورزی برداشت.