به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ برنامه "ساعت بیست و چهار و یک دقیقه" در قسمت هجدهم از فصل یازدهم این مجموعه برنامه با موضوعِ بررسی گزارههای موثر در شکل گیری نفوذ شناختی در حوزه سیاست و با حضور دکتر علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی و دکتر مجتبی ملک شاهی، کارشناس مسائل سیاسی و جنگ ترکیبی روانه آنتن رادیو گفتوگو شد.
نفوذ شناختی و ایجادِ شلختگی
در این برنامه داودی با اشاره به رابطه نفوذ، سیاست و سرمایه اجتماعی بحث را آغاز کرد: باید به روشهای بسترسازِ نفوذ در حوزه سیاست توجه کنیم؛ چراکه قوارههای سیاسی را ناکارآمد میسازد. این قوارهها بر اساس فرهنگ هر جامعهای، متفاوت است و این تفاوتها در ایران، بسیار زیاد هستند.
مسئله دیگر مخاطبی را دربر میگیرد که میخواهد سیاسی باشد ولی سیاست زده نباشد و مورد دیگر نیز سیاستی است که به عنوان دانش تعریف نمیشود؛ بلکه عمل و بازی را نشانه میرود ولی اینها در کنار هم، باید ادراک و شناخت جامعه در حوزه نفوذ را تعریف کنند.
مقوله دیگر به سه مفهوم توازن، تکامل و تعادل بازمی گردد که در صورت نفوذ، بی توازنی، بی تعادلی و درجا زدن در جامعه شکل میگیرد و در نهایت ما را به شلختگیِ ناشی از نفوذ سیاسی میرساند.
اتاقِ جنگ در شبکههای اجتماعی
ملک شاهی نفوذ را آخرین حلقه جنگ ترکیبی دانست: یکی از ویژگیهای برجسته جنگ نسل چهارم، خشونت از سوی بازیگران غیر دولتی است و اصلیترین ابزار آن، شبکه اجتماعی، فیس بوک و چت روم هستند که در حال بدل شدن به اتاق جنگ نسل چهارم میباشند.
در این جنگ تحرک بر اساس دستور فرمانده صورت نمیگیرد و لجستیک حرف اول و آخر را میزند و در نهایت سعی دارد تمامیت یک کشور را از پادرآورد. از جنک نسل جهارم با نوان هیبریدی یاد میکنند که اثد صحنه نبرد و خاکریز است.
در این بین فقط یکی دو کشور هدف قرار نمیگیرند، چون قابلیت هم افزایی بسیار بالایی در این اتاق جنگ وجود دارد؛ مثلا تحریمهای فلج کننده، باعث نارضایتی اقتصادی و اجتماعی شده و در نهایت منجربه یورش اجتماعی میشود که در حوزه امنیت ملی، مسائلی را درپی دارد.
تیرهایی که مغزمردم را هدف قرارداد
وی از اصل غافلگیری هم در جنگ نسل چهارم یاد کرد: جنگ شناختی با هدف قرار دادنِ مغز و کنترل ذهن انسانها انجام میشود. این جنگ قصد دارد ذهن انسان را از مدار تصمیم گیری خارج کند.
جنگ شناختی درپی یک واقعه معمولی در جامعه اتفاق میافتد و حتی شکاکیتها جامعه را قطبی کرده و موجب رادیکال نمودنِ گروهها میشود. این جنگ بالعکس جنگِ نرم که باورها را عوض میکند، درپی نابودی اعتماد جامعه است.
به عبارتی جنگ ترکیبی قصد دارد نیروی اجتماعی را از بین ببرد و سرمایه اجتماعی در کشور رقیب را حذف کرده و نابود کند.
دست سلبریتیها در کار است
این کارشناس حوزه سیاسی در بخشی دیگر از سخنان خود در رادیو گفتوگو از دو نوع نفوذ سخت افزاری و نرم افزاری سخن گفت: امکان مقابله با نفوذ سخت از گذشته وجود داشت، چون جبهه دشمن مشخص میباشد.
اما نفوذ نرم افزاری تاثیری عمیق بر جامعه میگذارد و رهگیری آن بسیار سخت است و مقابله با آن نیز با پیچیدگیهایی همراه است و این نوع نفوذ از ظرفیت سلبریتیها نیز بهره میبرد.
جنگ عقیدتی به شیوه آمریکایی
آمریکا در این راستا جنگی عقیدتی را پیاده سازی میکند و میخواهد با نابودی تمام ایدئولوژی ها، الگوی لیبرال دموکراسی، سبک زندگی و رویای آمریکایی را برای سایر ملتها دیکته کند و از طبقه نخبگان یا سلبریتیها بهره برداری میکند.
سلبریتیها در ساختار یک کشور نفوذ پیدا میکنند و آمریکا دنبال چیره شدن بر کشورهای هدف است.
ملک شاهی سلبریتیها را افرادی با دانش محدود و طرفداران بی شمار توصیف کرد و گفت: مصادیق چنین افرادی بسیار است و نفوذ در آن ها، مسیر جامعه را دچار اختلال و اشتباه راهبردی و انحراف میکند.
تاریخ تحریف شده؛ تاریخ تعریف نشده
داودی هم به بحث ورود کرد: یکی از ارکان نفوذ در حوزه سیاسی، ورود از منظر تاریخ است چراکه موجب ایجاد اختلال یا رعب شناختی میشود و دشمن برای ورود به حوزه جنگهای شناختی، تاریخ تحریف شده و تاریخ تعریف نشده را هدف قرار میدهد.
در اینجا برای مخاطبِ روایی، تاریخ را تحریف میکنند. این مخاطب به شنیدهها اکتفا میکند. همچنین بخشهایی از تاریخ را برای این مخاطب، مسکوت میگذارند. گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است و در نهایت او را به جمع بندیِ روایتی میرسانند.
نفوذ سیاسی و مخاطب التقاطی
در نهایت مخاطب درکی سینوسی از سیاست خواهد داشت؛ این مخاطب در مرحله چهارم با التقاط رو به رو میشود. در این صورت احتراق بین واقعیت و عدمِ واقعیات در حوزه شناختی، خود را نشان میدهد؛ بنابراین در حوزه ادراکی و شناختی، نفوذ مخاطب را تصرف میکند؛ آن هم مخاطبی که ایرانی، مسلمان و مبارز است و تاریخ و فرهنگی کهن دارد، اما توسط شبکه معانی و مفاهیمِ عرصه سیاست به کنترل در میآید.
نفوذ جامعه را حبس میکند
این کارشناس حوزه سیاسی تاکید کرد از اینجا به بعد آنچه به عنوان مفهوم ایرانی اسلامی تعریف میشود، رشحهای از سبک زندگی آمریکایی خواهد داشت؛ بنابراین نفوذ زمانی جامعه را از پا در میآورد که گزارههای انقلابی را تصرف و حبس میکند و جامعهای که در این بین تصرف شده باشد، به تکامل نمیاندیشد.
جنگ ترکیبی حوزه شناختی و ادراکی را تحت تاثیر قرار میدهد؛ ولی در عرصه نفوذ سیاسی، وارد جنگ تخمینی میشویم؛ یعنی دشمن دیگر روی شناخت و ادراک کار نمیکند؛ بلکه دشمن تخمین گزارههای شناختی و ادراکی را هدف قرار میدهد. از اینجا به بعد عرصه سیاست سیاه شده و ظهور و بروز به صورت ناقص الخلقه شکل میگیرد.
تحریف تاریخ رضاشاهی
ملک شاهی هم به چگونگی تحریف تاریخ اشاره و با استناد به شعار "رضاشاه روحتشاد" گفت: راه آهن ایجاد شده توسط رضاشاه در اختیار متفقین بود و ارتش آن دوران نیز فقط چند ساعت خود را حفظ کرد. رضا شاه در کرمان به گوش درد مبتلا شد و خارجیها حتی اجازه ندادند ۴۸ ساعت در کشور بماند و درمان شود.
در نهایت هم محمدرضا شاه به جای پدر نشست و بعد از دو دهه اجازه تاج گذاری پیدا کرد و سپس جنازه پدرش را وارد کشور کرد.
یأس و ضربات عقیدتی؛ کارکرد سلبریتیها
از طرفی نفوذ و اعوجاج توسط سلبریتیها رقم میخورد و طی سه ساحت عمل میکند. ساحت اول حسی است که موجب پررنگ کردن احساس یأس و ناامیدی میشود و در این حوزه، جوانان هیچ نقطه مثبتی را برای آینده متصور نیستند و اصول عقیدتی آنها را کمرنگ میسازند.
همچنین دشمن سعی دارد حس نفرت نسبت به رژیم صهیونیستی را کمرنگ کند و ساحت دومِ این نفوذ در جنگ شناختی و ترکیبی به گرایشها باز میگردد؛ یعنی ذائقه و روحیه مردم و بخش خاصی از جامعه را با تغییر مواجه میسازند.
نفوذ تا اتاق رئیس جمهور
وی تلاش دشمن برای عقب ماندگی مردم ایران را از دیگر سطوح نفوذ عنوان کرد: مهمترین سطح نفوذ شناختی مبانی فکری، اعتقادی و نظری جامعه و خاصه نخبگان را هدف قرار میدهد که نمونه آن را نیز بسیار دیده میشود.
شخصی مثل جیسون رضاییان نفوذ فراوانی در کشور پیدا و حتی به اتاق رئیس جمهوری راه پیدا کرد و در مسائل هستهای و مذاکرات نیز اعمال نظر نمود.
داودی هم در خاتمه این گفتگوی رادیویی اظهار کرد: نفوذ ذهن را از موضوعاتی مملو میکند که موجب ترس مخاطب میشود؛ از این رو در حوزه نفوذ ادراکی و شناختی هر گزارهای در کشور سیاسی میشود که موجب بروز اختلال است و همین رویه به جای بینش، نگرش و منش، به سمت سیاسی بازی خواهد رفت.
این برنامه به تهیهکنندگی نوشین رهگذر، اجرای کارشناسی دکتر محسن آقایی، گویندگی حمید عبیری، پژوهشگری زهرا سهل آبادی، هماهنگی سونیا فرهادآبادی، خبرنگاری آزاده خواجهنصیری و سردبیری دکتر علیرضا داودی تهیه و پخش میشود.
شبکه رادیویی گفتوگو را علاوه بر امواج رادیو میتوانید از طریق گیرندههای دیجیتالی، رادیونما، اپلیکیشن ایران صدا و آدرس اینترنتی radiogoftogoo.ir نیز دریافت کنید. همچنین علاقهمندان میتوانند از طریق شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیامرسانهای مجازی و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ با این برنامه و دیگر برنامههای رادیو گفتوگو در ارتباط باشند.