گروه فرهنگی: حال دیگر پس از چندین سال، باید «نمایشنامه‌خوانی» را یکی از گونه‌های مهم عرصه تئاتر تلقی کرد. در گذشته‌ای نه چندان دور نمایشنامه‌خوانی اتفاقی بعید بود که تعریف مشخصی نداشت؛ و بسیاری از هنرمندان و مخاطبان آن را با نمایش رادیویی یکی می‌دانستند. در نهایت اینکه حال باید «نمایشنامه‌خوانی» را یکی از بسترهای مناسب برای معرفی آثار ادبی دانست که بر لبه باریک اجرای صحنه‌ای و خوانش حرکت می‌کند.
∎
به گزارش ایلنا،«جای خالی نبودنت همیشه بوی بودن می‌دهند» به نویسندگی حمیدرضا صفار عنوان اثری است که خوانش آن را محمدرضا حزینی کارگردانی کرده است. این اثر شنبه سیزدهم بهمن‌ماه در فرهنگسرای امید اجرا شده است و داستان آن در اسفندماه سال پنجاه و هفت می‌گذرد. رضا اکبری، نسرین نعمتی، محمدرضا باقری و منیره شریعت‌زاده نقش‌خوانان این اثر بوده‌اند. صدای نقش دختر را هلیا حبیبی برعهده داشته و سید محمد شجاعی به عنوان صحنه‌خوان در این اجرا حضور داشته است. همچنین، آهنگسازی اثر توسط هومن رنجبر انجام شده و عرفان تاجیک، سارا عباسی و محمدرضا دهقانی نوازنده بوده‌اند. این اجرا در روز شنبه، ۱۳ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۸ در فرهنگسرای امید برگزار شد.محمدرضا حزینی کارگردان «جای خالی نبودنت همیشه بوی بودن می‌دهد» طی گفتگو با ایلنا از جزییات اجرای این اثر گفت.
دیالوگ‌های قوی، انگیزه‌ای برای اجرای این نمایشنامه
حزینی، در ابتدای صحبت‌هایش درباره دلایل انتخاب نمایشنامه «جای خالی نبودنت...» توضیحاتی داد.
او گفت: این نمایشنامه یکی از نوشته‌های قوی و خوش‌ساخت حمیدرضا صفار است که به دلیل دیالوگ‌نویسی قدرتمند و ساختار دراماتیک منسجم، توجه من را جلب کرد.او افزود: داستان این اثر در اسفند ۱۳۵۷ روایت می‌شود و با فضای آن دوران ارتباطی تنگاتنگ دارد. این مسئله باعث شد که نمایشنامه از نظر محتوایی و تاریخی نیز برای ما جذاب باشد.
حزینی با اشاره به روند آماده‌سازی این نمایشنامه‌خوانی خاطرنشان کرد: تمرینات این اجرا از اوایل دی‌ماه آغاز شد و ما هر هفته یک جلسه تمرین داشتیم. در طول این مدت، تلاش کردیم تا به اجرای دقیق و تأثیرگذاری دست پیدا کنیم. نتیجه این فرایند، استقبال خوب مخاطبان و بازخوردهای مثبت آنان بود.
استفاده از موسیقی برای افزایش تأثیرگذاری
حزینی با تأکید بر استفاده از موسیقی در نمایشنامه‌خوانی، تصریح کرد: اگر چه نمایشنامه‌خوانی صرفاً بر بیان و صدای بازیگران متکی است، اما من معتقدم که موسیقی می‌تواند نقش مهمی در انتقال حس و فضای نمایش ایفا کند. به همین دلیل، برای این اجرا، آهنگسازی اختصاصی انجام شد.
این کارگردان تاکید کرد: ساخت موسیقی اختصاصی برای اثر باعث شد که جنبه تعلیقی و معمایی نمایشنامه بهتر نمایان شود و مخاطبان ارتباط بهتری با اثر برقرار کنند.
انتخاب بازیگران خوش‌صدا، اولویت اصلی در اجرا
وی در ادامه، به اهمیت انتخاب بازیگران مناسب برای این اجرا اشاره کرد و افزود: یکی از مسائل کلیدی در نمایشنامه‌خوانی، انتخاب بازیگرانی است که نه‌تنها از نظر بیان و صدا توانمند باشند؛ بلکه بتوانند احساسات را نیز به خوبی منتقل کنند.
او درباره انتخاب بازیگران نیز گفت: در این اثر، از بازیگرانی استفاده کردیم که تسلط کافی بر فن بیان داشتند و قادر بودند فضای احساسی نمایشنامه را به‌خوبی به مخاطب منتقل کنند.
این کارگردان در بخش دیگری از سخنان خود، نمایشنامه‌خوانی را فرصتی برای تجربه‌گرایی و تعامل بیشتر با مخاطب دانست و اظهار داشت: نمایشنامه‌خوانی نه‌تنها یک مرحله مقدماتی برای اجرای صحنه‌ای نمایشنامه است، بلکه به نویسندگان، کارگردانان و بازیگران فرصت می‌دهد تا اثر را با مخاطب محک بزنند. بازخوردهایی که از این اجرا دریافت کردیم، بسیار ارزشمند بود و می‌تواند در مراحل بعدی اجرای این اثر مؤثر باشد.
نقش رسانه در حمایت از هنر نمایش
حزینی در پایان، نقش رسانه را در معرفی و حمایت از تئاتر بسیار مهم دانست و گفت: رسانه‌ها می‌توانند به رشد و توسعه هنر نمایش کمک کنند و آثار نمایشی را به مخاطبان بیشتری معرفی نمایند. اگر یک اثر هنری به درستی پوشش خبری پیدا کند، می‌تواند تأثیرات فرهنگی و اجتماعی مثبتی به همراه داشته باشد. امیدوارم که این روند ادامه داشته باشد و شاهد حمایت بیشتر از تئاتر و نمایشنامه‌خوانی باشیم.
دیالوگ‌های قوی، انگیزه‌ای برای اجرای این نمایشنامه
حزینی، در ابتدای صحبت‌هایش درباره دلایل انتخاب نمایشنامه «جای خالی نبودنت...» توضیحاتی داد.
او گفت: این نمایشنامه یکی از نوشته‌های قوی و خوش‌ساخت حمیدرضا صفار است که به دلیل دیالوگ‌نویسی قدرتمند و ساختار دراماتیک منسجم، توجه من را جلب کرد.او افزود: داستان این اثر در اسفند ۱۳۵۷ روایت می‌شود و با فضای آن دوران ارتباطی تنگاتنگ دارد. این مسئله باعث شد که نمایشنامه از نظر محتوایی و تاریخی نیز برای ما جذاب باشد.
حزینی با اشاره به روند آماده‌سازی این نمایشنامه‌خوانی خاطرنشان کرد: تمرینات این اجرا از اوایل دی‌ماه آغاز شد و ما هر هفته یک جلسه تمرین داشتیم. در طول این مدت، تلاش کردیم تا به اجرای دقیق و تأثیرگذاری دست پیدا کنیم. نتیجه این فرایند، استقبال خوب مخاطبان و بازخوردهای مثبت آنان بود.
استفاده از موسیقی برای افزایش تأثیرگذاری
حزینی با تأکید بر استفاده از موسیقی در نمایشنامه‌خوانی، تصریح کرد: اگر چه نمایشنامه‌خوانی صرفاً بر بیان و صدای بازیگران متکی است، اما من معتقدم که موسیقی می‌تواند نقش مهمی در انتقال حس و فضای نمایش ایفا کند. به همین دلیل، برای این اجرا، آهنگسازی اختصاصی انجام شد.
این کارگردان تاکید کرد: ساخت موسیقی اختصاصی برای اثر باعث شد که جنبه تعلیقی و معمایی نمایشنامه بهتر نمایان شود و مخاطبان ارتباط بهتری با اثر برقرار کنند.
انتخاب بازیگران خوش‌صدا، اولویت اصلی در اجرا
وی در ادامه، به اهمیت انتخاب بازیگران مناسب برای این اجرا اشاره کرد و افزود: یکی از مسائل کلیدی در نمایشنامه‌خوانی، انتخاب بازیگرانی است که نه‌تنها از نظر بیان و صدا توانمند باشند؛ بلکه بتوانند احساسات را نیز به خوبی منتقل کنند.
او درباره انتخاب بازیگران نیز گفت: در این اثر، از بازیگرانی استفاده کردیم که تسلط کافی بر فن بیان داشتند و قادر بودند فضای احساسی نمایشنامه را به‌خوبی به مخاطب منتقل کنند.
این کارگردان در بخش دیگری از سخنان خود، نمایشنامه‌خوانی را فرصتی برای تجربه‌گرایی و تعامل بیشتر با مخاطب دانست و اظهار داشت: نمایشنامه‌خوانی نه‌تنها یک مرحله مقدماتی برای اجرای صحنه‌ای نمایشنامه است، بلکه به نویسندگان، کارگردانان و بازیگران فرصت می‌دهد تا اثر را با مخاطب محک بزنند. بازخوردهایی که از این اجرا دریافت کردیم، بسیار ارزشمند بود و می‌تواند در مراحل بعدی اجرای این اثر مؤثر باشد.
نقش رسانه در حمایت از هنر نمایش
حزینی در پایان، نقش رسانه را در معرفی و حمایت از تئاتر بسیار مهم دانست و گفت: رسانه‌ها می‌توانند به رشد و توسعه هنر نمایش کمک کنند و آثار نمایشی را به مخاطبان بیشتری معرفی نمایند. اگر یک اثر هنری به درستی پوشش خبری پیدا کند، می‌تواند تأثیرات فرهنگی و اجتماعی مثبتی به همراه داشته باشد. امیدوارم که این روند ادامه داشته باشد و شاهد حمایت بیشتر از تئاتر و نمایشنامه‌خوانی باشیم.