به گزارش خبرگزاری ایمنا، توسعه صادرات غیرنفتی، یکی از راهکارهای اصلی برای خروج از رکود اقتصادی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است. در این راستا، حمایت از صادرکنندگان و ارائه تسهیلات مناسب به آن‌ها، می‌تواند نقش مهمی در افزایش حجم و تنوع صادرات داشته باشد.
دولت ایران در سال‌های اخیر، تلاش کرده است با ارائه مشوق‌های صادراتی و تسهیل فرآیندهای گمرکی و بانکی، از صادرکنندگان حمایت کند و زمینه را برای حضور فعال‌تر آن‌ها در بازارهای جهانی فراهم آورد.
تسهیلات صادراتی، شامل طیف گسترده‌ای از خدمات و حمایت‌ها است که به منظور کاهش هزینه‌ها، افزایش توان رقابتی و تسهیل دسترسی صادرکنندگان به بازارهای هدف ارائه می‌شود. این تسهیلات می‌تواند شامل کمک‌های مالی مستقیم، ارائه تسهیلات اعتباری با نرخ سود پایین، پوشش بیمه‌ای ریسک‌های صادراتی، ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی، و حمایت از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی باشد. هدف از ارائه این تسهیلات، ایجاد انگیزه در صادرکنندگان برای افزایش تولید، بهبود کیفیت محصولات و خدمات، و توسعه بازارهای صادراتی است.
انواع تسهیلات صادراتی در ایران
دولت ایران به منظور حمایت از صادرکنندگان، تسهیلات متنوعی را ارائه می‌دهد که می‌توان آن‌ها را به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
۱- مشوق‌های مالی: این مشوق‌ها شامل پرداخت کمک‌هزینه به صادرکنندگان برای تجهیز زیرساخت‌های تخصصی صادراتی داخل کشور، کمک‌هزینه حمل هوایی کالاهای اولویت‌دار صادراتی، پرداخت یارانه سود تسهیلات بانکی، و کمک‌هزینه کارمزد حق بیمه صدور ضمانت‌نامه‌ها و بیمه‌نامه‌های صادراتی است.
۲- تسهیلات اعتباری: بانک توسعه صادرات ایران و سایر بانک‌های عامل، تسهیلات اعتباری با نرخ سود ترجیحی به صادرکنندگان ارائه می‌دهند تا آن‌ها بتوانند سرمایه در گردش مورد نیاز خود را تأمین کنند و برای توسعه فعالیت‌های صادراتی خود اقدام نمایند.
۳- مشوق‌های خدماتی: این مشوق‌ها شامل ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی به صادرکنندگان، حمایت از حضور آن‌ها در نمایشگاه‌های بین‌المللی، و کمک به بازاریابی و تبلیغات محصولات صادراتی است.
۴- حمایت از صادرات خدمات: دولت از صادرات خدمات فنی و مهندسی، خدمات فرهنگی هنری نوآورانه و خلاق، و صادرات محصولات دانش‌بنیان حمایت می‌کند و تسهیلات ویژه‌ای را برای این نوع صادرات در نظر می‌گیرد.
۵- حمایت از ورود گردشگران خارجی: ارائه مشوق‌های صادراتی در قالب کمک‌هزینه حمایت از ورود گردشگران خارجی به کشور نیز یکی از راهکارهای دولت برای توسعه صنعت گردشگری و ارزآوری است.
فرصت‌های صادراتی ایران در سال ۲۰۲۵
با ورود به سال ۲۰۲۵، چشم‌انداز تجارت جهانی به سرعت در حال تغییر است و فرصت‌های جدیدی را به صادرکنندگان ارائه می‌دهد. بازارهای نوظهور به طور فزاینده‌ای در دسترس هستند و تقاضاهای مصرف‌کنندگان در حال تغییر است و زمینه مساعدی را برای کسب و کارهای آماده برای گسترش افق‌های خود ایجاد می‌کنند. ایران با هدف قرار دادن بازارهای نوظهوری که پتانسیل رشد قابل توجهی را برای طیف متنوع محصولاتش ارائه می‌دهند، افق صادرات خود را به طور استراتژیک گسترش می‌دهد.
در آسیای جنوب شرقی، کشورهایی مانند ویتنام و اندونزی فرصت‌های امیدوارکننده‌ای را برای محصولات پتروشیمی ایران ارائه می‌کنند. صنعتی شدن سریع و شهرنشینی در این کشورها منجر به افزایش تقاضا برای مواد پتروشیمی شده است که در بخش‌های تولید و ساخت و ساز ضروری است. علاوه بر این، موقعیت استراتژیک ایران و پیوندهای فرهنگی آن با مناطق همسایه فرصت‌های صادراتی بی‌نظیری را ارائه می‌دهد. با استفاده از این روابط و تمرکز بر بازارهای منطقه‌ای، ایران می‌تواند به طور مؤثر موانع تجاری را پشت سر بگذارد و حضوری قوی در بخش رو به رشد صادرات مواد غذایی خاورمیانه ایجاد کند.
راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت صادرکنندگان
برای رفع چالش‌های پیش روی صادرکنندگان ایرانی و بهبود وضعیت صادرات غیرنفتی، می‌توان راهکارهای زیر را پیشنهاد کرد:
-تلاش برای رفع تحریم‌ها: دولت باید با استفاده از تمام ظرفیت‌های دیپلماتیک، برای رفع تحریم‌های اقتصادی تلاش کند.
-تسهیل مقررات صادراتی: دولت باید با بازنگری در قوانین و مقررات صادراتی، فرآیندهای گمرکی را تسهیل کرده و هزینه‌های صادرات را کاهش دهد.
-توسعه روابط بانکی بین‌المللی: بانک مرکزی باید با رایزنی با بانک‌های خارجی، زمینه را برای ایجاد روابط کارگزاری و تسهیل نقل و انتقالات مالی بین‌المللی فراهم آورد.
-بهبود زیرساخت‌ها: دولت باید با سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل، انبارداری و بسته‌بندی، زمینه را برای کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت محصولات صادراتی فراهم آورد.
-ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی: سازمان توسعه تجارت ایران و سایر نهادهای مرتبط، باید با ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی به صادرکنندگان، آن‌ها را با بازارهای هدف، قوانین و مقررات صادراتی، و استانداردهای بین‌المللی آشنا کنند.
-حمایت از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی: دولت باید با ارائه تسهیلات مالی و خدماتی، از حضور صادرکنندگان ایرانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی حمایت کند.
به گزارش ایمنا، تسهیلات صادراتی، ابزاری مهم برای حمایت از صادرکنندگان و توسعه صادرات غیرنفتی است. دولت ایران با ارائه مشوق‌های مالی، اعتباری، بیمه‌ای و خدماتی، تلاش کرده است از صادرکنندگان حمایت کند و زمینه را برای حضور فعال‌تر آن‌ها در بازارهای جهانی فراهم آورد. با این حال، چالش‌هایی نظیر تحریم‌های اقتصادی، مقررات دست‌وپاگیر، مشکلات بانکی، ضعف زیرساخت‌ها و کمبود اطلاعات، می‌تواند مانع از بهره‌مندی کامل صادرکنندگان از این حمایت‌ها شود.
برای رفع این چالش‌ها، لازم است دولت و سایر نهادهای مرتبط، با همکاری یکدیگر، راهکارهای مناسبی را اتخاذ کنند و زمینه را برای توسعه صادرات غیرنفتی و رونق اقتصاد کشور فراهم آورند. با توجه به برگزاری هفتمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران (ایران اکسپو) در اردیبهشت ۱۴۰۴، این رویداد فرصت طلایی برای صادرکنندگان ایرانی است تا توانمندی‌های خود را به نمایش بگذارند و با تجار و بازرگانان خارجی ارتباط برقرار کنند. انتظار می‌رود که در این نمایشگاه، قراردادها و تفاهمنامه‌های زیادی به امضا برسد و گام مهمی در جهت توسعه صادرات غیرنفتی کشور برداشته شود.