مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس می گوید در یکسال اخیر هیچگونه تخریبی در محوطه شاهچراغ نداشته‌ایم. معاونین حرم افرادی هستند که علاقه‌مند به میراث هستند. دو خانه در مالکیت حرم، برنامه مرمت مشترک با حرم را داریم تا به کاربری فرهنگی تبدیل شوند. طرح مشترک دیگر توسعه موزه حرم است که با اعتبار ۲۲ میلیارد در حال تکمیل است.
به جهت بررسی موضوع فوق، خبرنگار «انتخاب» با محمد ثابت اقلیدی مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس گفت‌و‌گو کرده است که در ادامه می‌خوانیم:
طرح توسعه شاهچراغ به کجا منتهی شد؟ کدام منطقه از اطراف حرم قرار است تخریب شود؟
ما چیزی به نام توسعه شاهچراغ نداریم. یک سری فعالیت‌هایی در دهه‌های قبل انجام شده که با توجه به طرح ۵۷ هکتاری که اخیراً در شورای عالی معماری و شهرسازی مصوبه گرفته است و با توجه به ثبت ملی بافت تاریخی شیراز، تمامی عناصر تاریخی الزاماً حفظ می‌شود. یک سری از عناصر هم قبلاً توسط عده‌ای از افراد تخریب شده و تبدیل به زمین شده که برای ساخت جدید، باید با ظاهر معماری زندیه احیا شوند. در یکسال اخیر هیچگونه تخریبی در آن محوطه نداشته‌ایم. معاونین حرم افرادی هستند که علاقه‌مند به میراث هستند. دو خانه در مالکیت حرم، برنامه مرمت مشترک با حرم را داریم تا به کاربری فرهنگی تبدیل شوند. طرح مشترک دیگر توسعه موزه حرم است که با اعتبار ۲۲ میلیارد در حال تکمیل است.
ماجرای سکه‌های ربوده شده از استان فارس و نمایش آنها در نیویورک چیست؟
سکه‌هایی که در نیویورک به حراج گذاشته شده و اخباری که در فضای مجازی وجود دارد را نمی‌توانیم تأیید کنیم. اوایل ۱۴۰۲ یک حفاری غیرمجاز توسط یک گروه ۷ نفره انجام شده که دو نفر از آنها دو نوجوان کارگر حفار بوده است. این حفاری در منطقه‌ی باستانی غیرثبتی در روستای بانش شهرستان بیضا انجام می‌دهند و دو کوزه شامل سکه‌های نقره و طلا کشف می‌کنند. دونفر از اینها توسط دستگاه قضایی دستگیر می‌شوند و بقیه هم متواری هستند، حکم اولیه نیز صادر شده است. اینکه با قاطعیت بگوییم سکه‌هایی که در نیویورک به نمایش گذاشته شده حتماً از این سکه هاست، قابل تأیید نیست. اینکه با دقت گفته‌اند سکه‌ها متعلق به این منطقه است، به هیچ عنوان قابل تأیید نیست و صرفاً یک گمانه زنی ساده انگارانه است. قطعاً این سکه‌ها متعلق به ایران است و معاونت میراث فرهنگی و اداره کل حقوقی وزارتخانه از دقایق اول کار‌های قانونی را برای استرداد سکه‌ها انجام داده است. متأسفانه حفار‌ها از سر ناآگاهی بعضا موجب تخریب این میراث هم می‌شوند. هنوز از جزئیات این پرونده و سرنوشت سکه‌ها اطلاع دقیقی نداریم. این سکه‌ها پس از حفاری به تاراج رفته و فروخته‌اند.
جهت مقابله با ربایش و تخریب آثار تاریخی؛ چه اقداماتی از سوی وزارتخانه میراث فرهنگی انجام شده است؟
ما همیشه با ربایش و تخریب آثار تاریخی سر و کار داریم. عده‌ای با توهم گنج‌یابی و قاچاق اشیا به آثار آسیب می‌زنند. عمده‌ی این افراد دچار توهم شده‌اند و به جز تخریب آثار، چیزی به دست نمی‌آورند. طبق دستور وزیر و با پیگیری‌های ایشان، تعدادی نیروی مراقب، برای میراث استخدام می‌شوند و یگان حفاظت ما به لحاظ نیروی انسانی تقویت می‌شود. در استان فارس از تکنولوژی‌های جدید پایش از جمله پهپاد‌ها و استقرار پایگاه‌های موقت در محوطه‌های تاریخی بهره‌مند می‌شویم.
چالش‌های مرمت آثار تاریخی در استان فارس چیست؟ تخریب‌های که گاهی اوقات از استان فارس در جهت مرمت بنا‌ها به گوش می‌رسد ناشی از چیست و توان این استان برای حفاظت از بنا‌های تاریخی چه میزان است؟
ما در بحث مرمت چالش‌های متفاوتی داریم. نخستین بخش مرمت‌ها توسط میراث فرهنگی انجام می‌شود، یک سری از آثار ما در مالکیت دستگاه‌ها و افراد هستند مانند امام‌زاده‌ها که در مالکیت اوقاف هستند. بعضا مشاهده می‌کنیم که آنطور که باید و شاید مرمت انجام نمی‌شود و میراث هم به عنوان متولی صیانت از آثار تاریخی ورود کند و مرمت‌های اضطراری را انجام دهد. یک بخش از اماکن هم در مالکیت بخش خصوصی‌اند و با نظارت میراث مرمت‌ها انجام می‌شود.
امروز اگر بخواهیم چالش‌های میراث فرهنگی را بگوییم اول بحث کمبود نیروی انسانی متخصص است. ما تعداد نیروی انسانی‌مان با حجم کاری که در استان فارس داریم هماهنگی ندارد. استان فارس ۳۷ شهرستان دارد و با نیرو‌های فعلی نمی‌توان به تمام آنها رسیدگی کرد. ما در کل استان با یگان حفاظت نزدیک ۶۵۰ نفر نیرو داریم. عمده شهرستان‌ها با یک نفر نیرو اداره می‌شوند. نزدیک به ۱۶۰ نفر فقط یگان حفاظت تخت جمشید و پاسارگاد و. هستند. یک سری از نیرو‌ها خدماتی هستند که در فضای سبز محیط‌هایی مانند حافظیه فعال هستند. یک سری مرمت‌گر داریم که در آستانه بازنشستگی‌اند.