به گزارش ایکنا؛ چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در شرایطی کار خود را از 12 بهمن 1403 آغاز کرده که امسال برخلاف ادوار قبلی شاهد خط‌شکنی‌های مختلف و متعددی در این دوره جشنواره بودیم.
مهمترین این خط‌شکنی‌ها به ارتقای کمی آثار راه‌یافته به بخش «سودای سیمرغ» مربوط می‌شود. جایی که بعد از مدت‌ها هیئت انتخاب آثار جشنواره فیلم فجر؛ 37 فیلم متشکل از 33 فیلم سینمایی و چهار پویانمایی را به بخش سودای سیمرغ این دوره جشنواره معرفی کردند.
در کنار آنکه مطابق رسم و سنت چند ساله اخیر این رویداد فصل مهمی از آثار این دوره جشنواره به کارگردانان فیلم اولی اختصاص داشته است؛ هیئت انتخاب گام چهل‌وسوم فیلم فجر بنا را بر آن نهاده‌اند تا با تغییر دولت و همچنین تغییر دبیر جشنواره فیلم فجر در میانه راه، در این دوره از جشن سینمای انقلاب؛ میزبان نگرش‌های مختلف و متنوع در گونه‌های متنوع تولید آثار سینمایی باشند.
در این نکته شکی وجود ندارد که جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر در حوزه تنوع گونه‌ها از آثار پویانمایی و کمدی گرفته تا سینمای انقلاب؛ دفاع مقدس؛ اجتماعی با زیرشاخه های امنیتی؛ محیط‌زیست؛ معمایی و جنایی را شامل می‌شود که این انتخاب و نگرش فصلی مهم در راستای پاسخ‌گویی به فقر سینمای گونه در حوزه تولیدات سینمایی کشورمان در ادوار مختلف جشنواره فیلم فجر به شمار می‌رود.
اما نباید از خاطر دور داشت انجام این مهم؛ از سوی دیگر کار را برای اعضای هیئت انتخاب این دوره جشنواره در قیاس با ادوار پیشین برای داوری 37 اثر سینمایی در راستای انتخاب بهترین‌ها بسیار سخت کرده است. اگر از این گزاره آشنا یعنی مسئله نگاه سلیقه‌ای داوران در انتخاب بهترین آثار جشنواره فیلم فجر بگذریم؛ برگزیدن بهترین‌ها در شاخه‌های بازیگری زن ومرد؛ فیلمنامه‌نویسی؛ کارگردانی؛ تدوین؛ صدابرداری و صداگذاری؛ موسیقی؛ گریم و نظایری از این دست در میان 34 اثر سینمایی حاضر در بخش فیلم‌های بلند قصه‌گوی سینمای ایران کاری بسیار سخت می‌نمایاند.
در این میان باید به کاسته شدن از حجم جوایز در حوزه ارائه بهترین سیمرغ بلورین تنها به تهیه‌کننده بهترین فیلم اولی و همچنین سیمرغ بلورین به تهیه‌کننده بهترین آثار انیمیشن نیز اشاره کرد که شاید این مهم را مدلول شرایط اقتصادی جامعه و همچنین بودجه اندک سازمان سینمایی کشور برای تقسیم جوایز در سطح و شأنی که بتواند کیفیت جشن سینمای انقلاب به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشورمان را نمایندگی کند بازنمایی کنیم.
اما از این مهم نمی‌توان به سادگی گذشت که در میان آثار حاضر در جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر؛ 12 اثر سینمایی به شکل مستقیم یا از آثار مکتوب و یا از اتفاق‌ها، رخدادها، وقایع و شخصیت‌های ملی در تاریخ معاصر کشورمان اقتباس شده است. اتفاقی که برای اولین بار در طول 42 دوره جشنواره فیلم فجر شاهد وقوع آن هستیم.
به همین سبب خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با توجه به بستر عظیم قصص کلام‌الله مجید؛ تاریخ انقلاب و حماسه هشت سال دفاع مقدس که مهمترین آبشخور اصلی آثار اقتباسی در چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر به شمار می‌رود، مروری بر آثار اقتباسی این دوره جشنواره داشته است.
آنچه در ادامه از خاطرتان می‌گذرد مروری بر 12 فیلم اقتباسی در ساحت گرایش مستقیم به آثار مکتوب، کتاب‌های تولید شده و همچنین برداشت و الهام از وقایعی است که در تاریخ معاصر کشورمان در ساحت ذیل گفتمان انقلاب اسلامی و همچنین ایام هشت ساله حماسه دفاع مقدس به وقوع پیوسته است. این نگاه تحلیلی در ادامه به خوانندگان ایکنا معرفی شده است.
به وقت طلوع «موسی کلیم‌الله»
فیلم «موسی کلیم‌الله؛ به وقت طلوع» در گونه تاریخی ساخته شده و محصول مرکز سیما فیلم صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است.
آنطور که عنوان شده نسخه سینمایی «موسی کلیم‌الله» بر اساس اقتباسی از داستان دوران کودکی حضرت موسی(ع)، است که اغلب استنادات آن برگرفته از آیات کلام‌الله مجید و کتاب‌های مورد وثوق ادیان ابراهیمی و بزرگان شیعه است.
فیلم «موسی کلیم‌الله؛ به وقت طلوع» بنا به گفته تولیدکننگان و ارائه‌دهنگانش به مهمترین رویداد سینمایی کشور (چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر) در واقع بستر ابتدایی برای معرفی از فصل اول این سریال است که در قالب نسخه سینمایی به جشنواره ارائه شده است؛ تا هم مخاطبان سینمایی از این ساخته متفاوت در گونه سینمای دینی سهمی داشته باشند و هم لبیکی به دعوت سینماگران شناخته شده کشورمان باشد که بنا به دلایل مختلف طی چند سال اخیر از جشنواره فیلم فجر انقلاب فاصله گرفته و حال این‌بار به بهانه ایام‌الله دهه فجر بار دیگر شاهد برگشت این نامهای بزرگ به جشن سینمای انقلاب (جشنواره فیلم فجر) خواهیم بود.
کارگردانی این اثر را ابراهیم حاتمی‌کیا برعهده دارد و سیدمحمود رضوی تهیه‌کننده آن است.
در خلاصه داستان فیلم «موسی کلیم‌الله؛ به وقت طلوع» که بازیگرانی چون بهنام تشکر، بهاره کیان‌افشار، علیرضا کمالی، مریلا زارعی، شکیب شجره، فرهاد آئیش، طوفان مهردادیان، نوید پورفرج، ترلان پروانه، مریم سرمدی، مسعود رحیم‌پور، کامبیز امینی، بهار نوحیان، گندم شیخی و دلسا محمدی در آن ایفای نقش می‌کنند آمده است: این اثر بخشی از داستان زندگی کودکی حضرت موسی(ع) را روایت می‌کند.
قرارگاه سری، عمیلات خیبر و «اسفند»
فیلم «اسفند» که پیش از این با عنوان «قرارگاه سری» نامگذاری شده بود با موضوع دفاع مقدس ساخته شده است و محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است.
در این فیلم مقطعی از زندگی سردار شهید علی هاشمی بر اساس کتاب «قرارگاه سری نصرت» با روایت و نگارش خاطرات خاطرات عباس هواشمی تولید شده است. این فیلم را دانش اقباشاوی کارگردانی کرده و زنده‌یاد جلیل شعبانی تهیه‌کننده این فیلم بود.
فیلم «اسفند» با اقتباس از مقطع مهمی از زندگی شهید علی هاشمی؛ از فرماندهان مطرح دوران دفاع مقدس در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت ساخته شده است.
در خلاصه داستان فیلم «اسفند» که بازیگرانی چون رضا مسعودی، مهدی زمین‌پرداز، سعید آل‌بوعبادی، خیام وقارکاشانی، محمدرضا عقدائی‌یزدی، یاسین مسعودی، محمد عسگری، جلال باوی، طاهر نیک‌آزاد، مهدی فتحی و نیما جمالی در آن ایفای نقش می‌کنند اینگونه آمده است: روایتی از زندگی سردار شهید علی هاشمی از سرداران دوران دفاع مقدس است که معروف به سردار هور است.
«اشک هور» و روایتی دیگر از سردار هاشمی
دومین فیلم چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر که محور روایت خط داستانی خود ر ا به شهید علی هاشمی اختصاص داده «اشک هور» نام دارد. این فیلم نیز در گونه دفاع مقدس و با اقتباس از زندگی شهید علی هاشمی ساخته شده است.
«اشک هور» در واقع نسخه سینمایی سریالی با همین عنوان است که سازمان سینمایی سوره آن را تولید کرده است. این فیلم هم مانند فیلم «اسفند» با استناد به کتاب «قرارگاه سری نصرت» با روایت و نگارش خاطرات خاطرات عباس هواشمی اقتباس شده و روایتگر مقطع دیگری از زندگی شهید علی هاشمی است.
کارگردانی «اشک هور» را در شرایطی مهدی جعفری بر عهده داشته و مجتبی فرآورده تهیه‌کننده آن است که بازیگرانی چون رویا افشار، ساره رشیدی، تورج الوند، رضا ثامری، میثم رازفر و شبنم گودرزی در این اثر سینمایی ایفای نقش کرده‌اند.
در خلاصه داستان «اشک هور» چنین آمده است: سفره شام «ننه علی» بازمانده بود. صدای آژیر قرمز و صدای ضدهواییها در عمق تاریک کوچه او را نگران میکرد. ننه علی در انتظار آمدن پسرش از جبهه، آرام روی سکوی جلوی در نشست… 22 سال تمام...
ماجرای پاوه، شهید چمران و فیلم «پیش‌مرگ»
فیلم «پیش‌مرگ» نیز با موضوع دفاع مقدس به همت توسط انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس با اقتباس از کتاب «یادداشت‌های سعید» که دست‌نوشته‌های سردار شهید سعید قهاری‌سعید و به اهتمام محمدرسول رستمی گردآوری شده است ساخته شد.
شهید سعید قهاری‌سعید در ماجرای پاوه در کنار شهید دکتر چمران حضور داشت و بعدها در کنار جاویدالاثر احمد متوسلیان، شهید احمد کاظمی و … در عملیات‌های مختلفی شرکت کرد.
کارگردانی فیلم «پیش‌مرگ» را علی غفاری برعهده دارد و تهیه‌کننده آن آرش زینال خیری است. در این اثر سینمایی که در خلاصه داستان آن چنین آمده «این فیلم به برشی از زندگی یکی از چهره‌های ملی، یعنی شهید سعید قهاری پس از دوران جنگ می‌پردازد» بازیگرانی چون مهدی نصرتی، الناز ملک، ساناز سعیدی، حسام منظور، آرش آصفی، عبدالرضا نصاری، مهیار شاپوری، بهرام ابراهیمی، محمد اشکان‌فر به ایفا نقش پرداخته‌اند.
«خدای جنگ»؛ ادای دینی به پدری موشکی ایران
فیلم «خدای جنگ» همانطور که از نامش پیداست با موضوع اتفاقات، حوادث و رخدادهای حماسه هشت ساله دفاع مقدس ساخته شده و محصول سازمان اوج است.
فیلم «خدای جنگ» با اقتباس از زندگی شهید حسن طهرانی‌مقدم، معروف به پدر موشکی ایران در دوران جنگ ساخته شده است؛ اما در این فیلم هیچ بازیگری کاراکتر شهید طهرانی‌مقدم را بازی نمی‌کند.
داستان فیلم درباره مشکلاتی است که لیبیایی‌ها با حذف قطعاتی از موشک‌ها برای ایران در جنگ تحمیلی ایجاد می‌کنند. در این مسیر ابراهیم شریفی به عنوان یکی از همرزمان شهید طهرانی‌مقدم و از نیروهای ایشان با تلاش شبانه‌روزی و جایگزینی قطعات، سرانجام موفق به پرتاب موشک می‌شوند.
کارگردانی این فیلم را در شرایطی حسین دارابی برعهده داشته و سعید سعدی تهیه‌کننده این فیلم متفاوت بوده که بازیگرانی چون ساعد سهیلی، داریوش کاردان، حسین سلیمانی، پیام احمدی‌نیا و نادر فلاح در این اثر سینمایی به ایفای نقش پرداخته‌اند.
فراری دادن بیمار با همکاری حسن‌زاده و صدرعاملی در «زیبا صدایم کن»
فیلم «زیبا صدایم کن» که در گونه درام اجتماعی تولید شده، به عنوان تنها محصول مشترک بنیاد سینمایی فارابی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در جشنواره فیلم فجر چهل‌وسوم حضور دراد.
این فیلم اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته فرهاد حسن‌زاده است. داستان فیلم یک صبح تا شب اتفاق می‌افتد و لوکیشن اصلی آن هم خیابان ولیعصر(عج) است. قصه درباره دختری است که در روز تولدش تصمیم می‌گیرد پدرش را از بیمارستان روانی فراری دهد.
کارگردانی این فیلم را رسول صدرعاملی برعهده دارد و تهیه‌کننده آن سیدمازیار هاشمی است.
فیلم «زیبا صدایم کن» در حالی خط داستانی خود را با محور نوجوانان به عنوان یکی از دغدغه‌های همیشگی رسول صدرعاملی استوار کرده که بازیگرانی چون امین حیایی، ژولیت رضاعی، مهران غفوریان و ستاره پسیانی در آن به ایفای نفش پرداخته‌اند.
تلفیق سینمای معمایی و امنیتی و در «شمال از جنوب غربی»
فیلم «شمال از جنوب غربی» به کارگردانی حمید زرگرنژآد و تهیه‌کنندگی مهدی مددکار در شرایطی در گونه حادثه‌ای و معمایی با چاشنی نگاه امنیتی به عنوان محصول انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس است که با اقتباس از برخی وقایع تاریخی ساخته شده است.
در خلاصه داستان رسمی فیلم «شمال از جنوب غربی» چنین آمده است: عراق در دوران جنگ با ایران، تصمیم می‌گیرد یک کامیون پر از مواد منفجره را وارد ایران کرده و در یکی از نقاط حساس کشور آن را منفجر کند. ماموران اطلاعاتی ایران با مطلع شدن از این موضوع، کامیون مذکور را زیر نظر می‌گیرند اما کامیون در یکی از استان‌های شمالی کشور ناپدید می‌شود و...
مصطفی زمانی، بهناز جعفری، علی دهکردی، امیر آقایی، مهدی زمین‌پرداز، هومن حاجی‌عبداللهی، امیررضا دلاوری و مهدی احمدی تیم بازیگران فیلم «شمال از جنوب غربی» را تشکیل می‌دهند.
سپهبد شهید شیرازی و خیانت‌های بنی‌صدر به روایت «صیاد»
فیلم «صیاد» که جواد افشار آن را کارگردانی و محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده این اثر سینمایی بوده با موضوع دفاع مقدس و مبتنی بر گونه سینمای شخصیت (سینمای پرتره) ساخته شده است و محصول بنیاد سینمایی فارابی، بنیاد شهید و سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
این فیلم با اقتباس از یادداشت‌های شهید سپهبد صیاد شیرازی و کتاب‌های «در کمین گل‌سرخ» به قلم محسن مومنی‌شریف، «افلاکیان زمین» اثر محمدحسین عباسی‌ولدی، «بیست‌ودو روز نبرد» نوشته مجید نداف، «نبرد طریق‌القدس، بیست روز نبرد» به قلم مشترک محمد انصاری و زهرا گل‌محمدی ساخته شده است.
در خلاصه داستان این فیلم که بازیگرانی چون علی سرابی، مارال بنی‌آدم، هومن برق‌نورد، نادر سلیمانی و محمدرضا هدایتی را بر پیشانی تیتراژ خود می‌بیند چنین آمده است: «مدتی است این سؤال رهایم نمی‌کند؛ چرا گلوله‌ها از کنارم می‌گذرند و نادیده‌ام می‌گیرند؟!»
«بازی را بکش»؛ داستانی واقعی از فوتبال و مرگ
محمدابراهیم عزیزی به‌عنوان کارگردان فیلم «بازی را بکش» مانند بسیاری از فیلمسازانی که روزگاری می‌توانستیم آنها را «فیلم اولی» صدا بزنیم، برآمده از بستر سینمای کوتاه است.
حال محمدابراهیم عزیزی با اولین فیلم بلند سینمایی خود با نام «بازی را بکش» راهی جشنواره فجر چهل‌وسوم شده است.
حضور مصطفی کیایی در مقام تهیه‌کننده از نکات قابل توجه این اثر است و شاید پُر بیراه نباشد اگر بازیگرانی نظیر محسن کیایی، هدی زین‌العابدین، محمد بحرانی و پوریا رحیمی‌سام دراین فیلم سینمایی را به دلیل وجود او بدانیم.
«بازی را بکش» براساس داستان واقعی و ملتهب درباره فوتبال و حواشی آن ساخته شده است و در خلاصه خط داستانی و مضمون فیلم چنین آمده است: «موسی»، از پیشکسوتان فوتبال، برادرش را در سانحه‌ای ورزشی از دست می‌دهد. او در مسیر کشف راز مرگ برادرش با حقایق عجیبی روبه‌رو می‌شود.
«بازی‌خونی»؛ سفری به حماسه 5 بهمن 1360
فیلم سینمایی «بازی‌خونی» به کارگردانی حسین میرزامحمدی و تهیه‌کنندگی سعید پروینی بر اساس کتاب « جبهه سوم: مروری بر حضور سپاه و بسیج در واقعه آمل (ششم بهمن 1360)» به قلم مهدی خانی آنچنان که از نام کتاب پیداست براساس اتفاق‌های واقعه 5 آمل 1360 در مسیر مبارزه با ضد انقلابیون کمونیست تولید شده است.
در خلاصه داستان فیلم «بازی‌خونی» آمده است: «سال‌ها از جنگ گذشته و سرنوشت علی همچنان نامعلوم است. بدران آخرین بار علی را در میان آتش و دود در جزیره دیده است «باید منطقی تصمیم بگیریم، نه احساسی، جنگ عقل سرد می‌خواد...»
بازیگران فیلم «بازی‌خونی» را هنرمندانی چون ارسطو خوش‌رزم، سارا حاتمی، پیام احمدی‌نیا، لیندا کیانی و مجید آقاکریمی تشکیل می‌دهند.
«۱۹۶۸» و باز هم فوتبال و این بار ایران و رژیم صهیونیستی
امیرمهدی پوروزیری را شاید بیش از آنکه چهره شناخته شده در سینما بدانیم او را با تهیه‌کنندگی آثار تلویزیونی ماندگار و مخاطب‌پسندی چون «دربندون» و «فراری» به یاد بیاوریم؛ البته نه اینکه تجربیاتی در زمینه مستندسازی؛ کارگردانی سریال‌های تلویزیونی نظیر «مینو» و «شادآباد» نداشته باشد. او حتی تهیه‌کنندگی سریال سیاسی-امنیتی «آمرلی» که شبکه نمایش خانگی در اختیار مخاطبان قرار گرفت را برعهده داشته است.
حالا پوروزیری در اولین تجربه ساخت فیلم بلند خود یعنی «۱۹۶۸» به سراغ درامی تاریخی رفته و در این مسیر از همراهی ایرج محمدی، تهیه‌کننده آثار خاطره‌ساز و ماندگار تلویزیون بهره برده است.
در میان بازیگران فیلم «۱۹۶۸» چهره‌های نام‌آشنا نظیر امیر نوروزی و لیندا کیانی نیز حضور دارند.
نام این اثر از یکسو و قرار گرفتن نام پوروزیری با کارنامه قابل دفاع در حوزه سریال‌سازی به عنوان کارگردان فیلم اولی؛ کنجکاوی‌های متعددی را با خود به همراه داشته است و برای یافتن پاسخ خروجی نهایی اثر او بر مدار توفیق یا شکست به سبب تجربه حوزه عظیمی چون سینما در برابر آثار تلویزیونی باید تا پایان چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر منتظر ماند.
پوروزیری در نخستین تجربه سینمایی خود سراغ موضوع و خط داستانی ملتهب با چاشنی فوتبال اما واقعی پیرامون مواجهه دو تیم ملی فوتبال ایران و رژیم غاصب صهیونیستی رفته است.
در خلاصه روایت داستانی این اثر که اقتباس از داستان و رخدادی واقعی در تاریخ معاصر کشورمان است چنین آمده است: این فیلم در سال ۱۹۶۸ میلادی (۱۳۴۷ شمسی) می‌گذرد که در این سال ایران میزبان مسابقات جام ملت‌های آسیا می‌شود. این فیلم روایتی است از آخرین مسابقه جام ملت‌های آن زمان در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۷ که در آن، تیم ملی فوتبال ایران ۲ بر ۱ قهرمان این مسابقات شد.
«زال و رودابه» نگاهی به اثر گرانسنگ حکیم توس
اما در میان چهار پویانمایی (انیمشن) در گام چهل‌وسوم فیلم فجر پویانمایی «زال و رودابه» براساس داستانی بر همین نام از شاهنامه حکیم توس، فردوسی بزرگ اقتباس شده است.
محمدعلی سجادی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی این انیمیشن بلند را برعهده دارد. وی این انیمیشن را بدون حمایت هیچ ارگان یا سازمانی تهیه و ساخته است. سجادی که سال‌ها در ژانر معمایی فیلم می‌ساخت و چند کتاب نیز منتشر کرده است با یک پویانمایی در جشنواره چهل‌وسوم فجر شرکت کرده است.
در این مهم تردیدی وجود ندارد که یکی از سختی‌های اقتباس از روی شعر و شاهنامه حفظ معنا و مفهوم شعر و انتقال آن به فیلم است که باید دید محمدعلی سجادی چگونه از پس این کار برآمده است.
در خلاصه داستان انیمیشن «زال و رودابه» که صداپیشگانی چون یارتان یاران، بابک پاییزان، الهام نامی، میکاییل شهرستانی، کامران ملک‌مطیعی، محسن اکبری، آزاده اکبری، لادن سلطان‌پناه، جابر قاسمعلی، پریا طاهری، آسیه امیرسرداری، ناصر عرفی در آن حضور دارند چنین آمده است: «اقتباسی از ماجرای زال و رودابه شاهنامه فردوسی است.»
گزارش از امین خرمی
انتهای پیام