جلال رحیم زاده روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه هدف از تولید محصولات کشاورزی ، تامین نیازهای غذایی بشر است، گفت: امروزه به دلیل افزایش بی رویه جمعیت و بهره برداری غیراصولی از خاک، منابع و اقلیم، مشکلات عدیده زیست محیطی برای انسان به وجود آمده و موجب به خطر افتادن امنیت غذایی شده است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود ۳۵۰ میلیون هکتار از اراضی جهان در اثر اجرای عملیات خاک ورزی معمول ، شدید و نامناسب دچار فرسایش و تخریب شده است، خاطرنشان کرد: به دنبال مساله فرسایش، کاهش ماده آلی خاک به چالشی دیگر برای کشاورزان تبدیل شده است .
رحیم زاده با بیان اینکه شخم با استفاده از گاوآهن برگردان دار و نیز سوزاندن بقایای گیاهی نقش زیادی در تخریب خاکهای زراعی دارد، اظهار کرد: با تخریب خاک های زراعی، خاک متراکم تر می شود و در اثر کاهش مواد آلی خاک، روان آب و فرسایش افزایش می یابد ، تاثیرات نامطلوب خشکی نیز شدیدتر می شود ، واکنش گیاه به کوددهی کاهش می یابد، خاک به کمترین میزان حاصلخیزی می رسد و در نهایت تخریب محیط زیست و تولید پایدار به مخاطره خواهد افتاد.
وی گفت: بر همین اساس برای تامین امنیت غذایی و دستیابی به تولید پایدار، تغییر در روشهای مرسوم تولید کشاورزی امری ضروری است و تنها راه آن کاربرد روشهای نوین حفاظتی در عملیات کشاورزی است
رحیم زاده با بیان اینکه کشاورزی حفاظتی راهکار حفظ منابع کشاورزی با هدف افزایش و پایداری تولید محصولات کشاورزی همراه با حفظ محیط زیست است، گفت: بنابر نظریه فائو کشاورزی حفاظتی عامل قدرتمندی برای دسترسی به نیازهای غذایی آینده است.
وی خاطرنشان کرد: کشاورزی حفاظتی با تولیدات کشاورزی سودآور و پایدار ارتباط دارد ، یعنی افزایش سود حاصل از مزرعه در دراز مدت که از طریق بهینه کردن تولیدات کشاورزی ، حفظ نهاده ها، کارگر ، سوخت ، بذر ، کود ، آفت کش ها ، و غیره ( و کاهش هر نوع اثری بر روی منابع طبیعی خاک ، آب و هوا ) تحقق می یابد .
رحیم زاده با اشاره به اینکه در تعریف کشاورزی حفاظتی ، سه اصل اساسی «کمترین بهم خوردگی خاک »، « پوشش دائمی خاک » و « تناوب های زراعی متنوع » وجود دارد، افزود:علاوه بر این سه اصل اساسی ، بکار گیری موفقیت آمیز کشاورزی حفاظتی به بسیاری از عملیات زراعی دیگر از جمله استفاده مناسب از زمان کاشت ، عمق کاشت ، میزان بذر ، انتخاب رقم ، مدیریت تغذیه ، مدیریت علفهای هرز ، آفات و بیماریها بستگی دارد.
روش بی خاک ورزی هزینه ها را کاهش می دهد
رحیم زاده با اشاره به اینکه در خاورمیانه و بسیاری از مناطق دیگر دنیا بی خاک ورزی اساس توسعه کشاورزی حفاظتی است و دستگاه کاشت مستقیم بخش مهمی از ماشین آلات است، توصیه کرد کشاورزانی که می خواهند کشاورزی حفاظتی را تجربه کنند مستقیم به سراغ روش بی خاک ورزی بروند که هزینه ها را کاهش داده و از مزایای دیگری نسبت به کم خاک ورزی برخوردار است.
وی به مزایای کشاورزی حفاظتی و استفاده از دستگاه های کشت مستقیم از نگاه حفظ منابع آب و خاک اشاره کرد و گفت: توقف فرسایش خاک، بهبود بهره وری آب چه در اراضی دیم و چه در اراضی آبی، افزایش کمی و کیفی محصولات از طریق افزایش کارایی مصرف نهاده ها و زمان، کاهش هزینه های تولید و بهبود وضعیت معیشتی کشاورزان از اهداف کشاورزی حفاظتی است.
اجرای کشت مستقیم در ۱۳۵ هزار هکتار از اراضی زراعی آذربایجان شرقی
مدیر امور زراعت آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه حفظ بقایای گیاهی موجب افزایش ماده آلی خاک و در نهایت موجب حاصلخیزی خاک و همچنین باعث حفظ رطوبت و افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک می شود، گفت: حفظ بقایای گیاهی پس از برداشت محصول هر ساله در بیش از ۱۶۰ هزار هکتار از اراضی استان انجام می شود.
وی از اجرای کشت مستقیم در ۱۳۵ هزار هکتار از اراضی زراعی آذربایجان شرقی خبر داد و گفت: با توجه به اینکه شخم زدن و برگرداندن خاک موجب هدر رفت رطوبت خاک می شود جهت جلوگیری از آن از بذر کارهای کشت مستقیم و ادوات کم خاک ورزی که کمترین مقدار جابجایی خاک را به همراه دارد استفاده می شود که در حدود ۳۰ درصد سطح کشاورزی حفاظتی را شامل می شود.
رحیم زاده اعلام کرد: با توجه به اینکه رعایت تناوب زراعی یکی از اصول کشاورزی حفاظتی بوده و موجب افزایش و پایداری محصول می شود، در سال زراعی جاری در۱۸۰ هزار هکتار از اراضی زراعی استان با اصلاح تناوب زراعی و همچنین تبدیل آیش زرد به آیش سبز اجرا شده است.
وی افزود: علاوه بر اجرای اصول کشاورزی حفاظتی از اجرای اقدامات به زراعی مانند کشت عمود برشیب در سطح ۱۳۵ هزار هکتار، یکپارچه سازی اراضی در سطح ۱۴۰ هزار هکتار و نفوذ بذر اصلاح شده در سطح ۵۵۰ هزار هکتار از اراضی استان خبر داد .
آموزش ۳۰۰ هزار نفر روز شیوه های کشاورزی حفاظتی در آذربایجان شرقی
رحیم زاده با اشاره به نقش ترویج در اجرای طرح های کشاورزی، از آموزش ۳۰۰ هزار نفر روز شیوه های کشاورزی حفاظتی به بهره برداران استان خبر داد.
وی با اشاره به اینکه سطح ابلاغی اجرای کشاورزی حفاظتی در سال زراعی جاری ۵۸۵ هزار هکتار از اراضی استان است، گفت: کشاورزی حفاظتی نیازمند ماشین آلات و ادوات مناسب است و بر این اساس هرساله اعتبارات قابل توجهی برای خرید ماشین آلات و ادوات دنباله بند تخصیص می یابد.
وی اعلام کرد: از سال ۱۳۹۵ تاکنون بالغ بر یکهزار دستگاه از انواع مختلف ادوات کشاورزی با( تسهیلات چهار درصدی و اعتبارات فنی و اعتباری مکانیزاسیون و یارانه ای) خریداری شده است، گفت: برای امسال از محل اعتبارات طرح جهش تولید در دیمزارها با اعتبار ۶۹۰ میلیارد ریال به تعداد ۷۴۵ دستگاه معرفی شده و در حال جذب است.
رحیم زاده با اشاره به اقدامات حمایتی و تسهیلاتی جهاد کشاورزی گفت: در طرح جهش تولید برای سال زراعی جاری تسهیلات چهار درصدی برای جذب ادوات دنباله بند، اعتباری معادل ۵۵۲ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به اینکه یکی از راهکارهای جهش تولید در دیمزارها ، اجرای کشاورزی حفاظتی است، گفت: طرح جهش تولید در سال زراعی جاری در ۶۹۰ هزار هکتار از دیمزارهای استان اجرا می شود.
در آذربایجان شرقی یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار اراضی قابل کشت وجود دارد که سالانه حدود یک میلیون هکتار زیر کشت می رود؛ از این میزان ۷۰۰ هزار هکتار اراضی زراعی
دیم، ۲۰۰ هزار هکتار اراضی زراعی آبی، ۱۱۵ هزار هکتار باغات استان و مابقی نیز آیش باقی می ماند.