گروه جامعه: وخامت اوضاع اقتصادی و اجتماعی در ایران، روی زندگی پزشکان منعکس شده است. قشری که مسئولیتهای بزرگی بر دوش دارند، اما دستمزد پایینی دریافت میکنند و در شرایط بدی کار میکنند که همین امر تاثیر منفی بر روی آنها داشته تا جایی که باعث توجه رسانههای منطقه به آمار بالای خودکشی در میان این صنف شده است.
به گزارش رویداد ۲۴، رسانه قطری عربی الجدید گزارش داده است: پرستو بخشی، متخصص قلب ۳۵ ساله چارهای جز ترک خانه اش در پایتخت ایران و سفر به جنوب غربی کشور در اسفند سال ۱۳۹۳ نداشت. او نهایتا در بیمارستان ابن سینا در نورآباد استان لرستان در ۴۶۰ کیلومتری تهران مشغول به کار شد. علی سلحشور، مدیر روابط عمومی و امور بین المللی شورای نظام پزشکی ایران در صفحه شخصی خود در اینستاگرام وضعیت پرستو را اینگونه روایت میکند: وی یک سال تمام تلاش کرده تا محل خدمت اجباری اش را تغییر دهد، اما تلاش هایش بی نتیجه بود.
بخشی سعی کرد شرایط جدید خود را بپذیرد، اما در روز اول شروع به کارش مورد توهین از طرف یکی از اساتیدش که پزشک داخلی بود، قرار گرفت و تنها چهار روز پس از شروع به کار رسمی پرستو، استادش تصمیم گرفت نیمی از حقوق او را کسر کند.
دکتر رضا قادری با بیان اینکه فارغ التحصیلان پزشکی باید یک دوره خدمت اجباری (دو ساله) را در مناطقی که وزارت بهداشت تعیین میکند بگذرانند، میگوید: مدت خدمت برای رزیدنتهای شاغل در مراکز استانها دو سال است و اگر در شهرهای دورافتاده و یا روستاها طرح خود را بگذرانند این مدت زمان به ۱۳ یا ۲۰ ماه کاهش مییابد. وی همچنین گفت که خدمت اجباری شامل شهرهای بزرگ با امکانات پزشکی فراوان مانند تهران نمیشود.
قادری در شهر زنجان (۳۲۶ کیلومتری شمال غرب تهران) کار میکند و طرح خود را در روستایی در میاندوآب استان آذربایجان غربی (۷۶۲ کیلومتری شمال غرب تهران) گذرانده است. او میگوید: برخی از فارغ التحصیلان با نمرات پایین در آزمونهای تخصص، تعهد میدهند که به مدت ده سال و نیم در مناطق دورافتاده مشغول به کار شوند. این مدت زمان برای فارغ التحصیلان دامپزشکی هفت سال است.
با این حال وی با بیان اینکه برخی از این افراد برخلاف تعهد خود به میانجی گری برای تغییر مکان خدمت خود میپردازند که مجدداً آنها را برای خدمت در مراکز استان بازگردانند، گفت: قانون برای رزیدنتها در مناطق دوردست امتیازاتی از قبیل مسکن، اثاثیه و چندین مزیت شغلی دیگر را تضمین کرده است. اما این مساله در واقعیت متفاوت است، زیرا ممکن است مسکن مبله نباشد یا حتی در برخی مناطق کوچک اصلا مسکنی برای آنها وجود نداشته باشد.
قربانیان وخامت اوضاع ایران
محمدعلی شاهمرادی، دبیر سابق شورای سندیکای پزشکان رزیدنت در زنجان به العربی الجدید گفت: ۲۰ پزشک رزیدنت با تخصصهای مختلف در سال گذشته در سراسر کشور خودکشی کردهاند. وی با اشاره به اینکه در دوره اخیر شاهد افزایش آمارخودکشی رزیدنتها به چهار یا پنج مورد در ماه بوده است، گفت: برخی از این آمار اعلام نمیشود.وی بالا بودن آمار خودکشی در میان رزیدنتها را ناشی از شرایط سخت کار، عدم تطابق با فرهنگ منطقه محل خدمت، کمبود منابع و بدرفتاری با پزشکان توسط مقامات بهداشتی میداند.
به گزارش عربی الجدید، دکتر رضا لاری پور، سخنگوی شورای پزشکی نیز به دلایل فوق، دستمزدهای پایین را اضافه میکند که به طور متوسط ۲۰۰ دلار در ماه است که تناسبی با فشار کار ندارد، چرا که به گفته لاری پور رزیدنتها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ ساعت در ماه کار میکنند.وی همچنین تاکید کرد: فشار اقتصادی، نگرانی از آینده شغلی و شرایط شخصی مانند بحرانهای خانوادگی، پزشکان را به سمت احساس درماندگی، افسردگی و در نهایت خودکشی سوق میدهد.
لاری پور با بیان اینکه وضعیت رو به وخامت در ایران، چشم انداز ساختن یک زندگی عادی در آینده را برای رزیدنتها غیرممکن کرده است، گفت: سختیهایی که پزشکان ایرانی با آن روبهرو هستند، چیز جدیدی نیست، اما پیشتر آنها در گذشته این سختیها را تحمل میکردند، زیرا شرایط اقتصادی بهتر بود و افق روشنی برای رزیدنتها وجود داشت به عنوان مثال، یک رزیدنت میتوانست پس از یک سال کار، یک پژو ۲۰۶ که در حال حاضر حدود ده هزار دلار ارزش دارد، بخرد.
وی ادامه میدهد:، اما امروز او حتی پس از پایان چهار سال تخصص نمیتواند این ماشین را بخرد، علاوه بر این که نسل جدید توانایی کمتری نسبت به نسلهای قبلی خود در انطباق با چالشهای جسمی و روانی این حرفه دارند که به دلیل دوری آنها از خانواده، ناتوانی در ازدواج، چه به دلیل مشکلات اقتصادی و چه به دلیل فشارهای کاری، است. مخصوصاً که بالای سی سال هستند و به مناطق دورافتاده میروند و استقلال مالی ندارند که این موضوعات در کنار هم فشار روانی زیادی بر آنها وارد میکند.لاری پور در پایان اینطور جمع بندی میکند که عامل اقتصادی مهمترین دلیل خودکشی و ناامیدی رزیدنتها است و با بقیه عوامل همپوشانی دارد.
۳۴ درصد از رزیدنتها به خودکشی فکر میکنند!
راههای زیادی برای خودکشی پزشکان وجود دارد، اما به گفته شاهمرادی، اغلب آنها بیش از حد دارو مصرف میکنند و توجه را به دو مورد اخیر در این زمینه جلب میکند: اولی رزیدنتی در جنوب ایران است که پس از آزار اهالی منطقه محل سکونتش، با قرصهای آرام بخش خودکشی کرد و دومی رزیدنت باردار ساکن شهر کرمانشاه بود که با مصرف بیش از حد دیگوکسین خودکشی کرد.
دکتر وحید شریعت، رئیس انجمن علمی روانپزشکی در این باره به العربی الجدید گفت: ۳۰ درصد از رزیدنتها به خودکشی فکر میکنند. وی ادامه داد: دادههای شورای پزشکی کشور، خودکشی ۱۶ رزیدنت را در سال ۱۳۹۲ مستند کرده است، «اما وزارت بهداشت آمار دقیقتری دارد، که متاسفانه این اطلاعات محرمانه است و اعلام نمیشود».
سقوط موقعیت اجتماعی
امیرحسین جلالی ندوشن، رئیس کمیته نظارت انجمن علمی روانپزشکان (غیردولتی) و متخصص بیماریهای روانی، در این باره میگوید: جامعه پزشکی ایران در حال سقوط است، جامعهای که از مرجعیت و جایگاه اجتماعی ویژه برخوردار است به یک رتبه پایینتر سقوط کرده است. به گفته ندوشن، پزشکان به ویژه رزیدنتها متقاعد شدهاند که در حال از دست دادن موقعیت اجتماعی و اقتصادی خود هستند.
ندوشن در گفتوگو با العربی الجدید، خودکشی پزشکان را یک مورد فردی نمیداند که فقط به قربانی خودکشی مربوط میشود بلکه او معتقد است که این مساله موضوعی است که کل جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد، زیرا بیانگر قرار گرفتن این افراد بر سر «دوراهی آرزوهایشان و کاهش جایگاه اجتماعی آنها» است.
ندوشن با بیان اینکه دکتر نماد خوشبختی در جامعه است، میگوید: پزشکان منبع قدرت و انرژی مردم هستند و بنابراین زمانی که آنها خودکشی میکنند باعث میشود شهروندان احساس کنند که یک عدم تعادل جدی و عمده در زندگی وجود دارد؛ بنابراین خودکشی یک پزشک «مسئلهای اجتماعی است و نباید به مشکل شخص، خانواده یا یک صنف تقلیل یابد.»
همچنین دکتر آرش انیسیان، رئیس بیمارستان سینا تهران به العربی الجدید گفت: معاونت آموزشی وزارت بهداشت ایران مسئولیت رزیدنتها را برعهده دارد. به گفته وی سال گذشته، این وزارتخانه اقداماتی مانند افزایش جزئی دستمزد رزیدنتها از ۲۰۰ دلار به ۲۵۰ دلار و همچنین کاهش ساعات کاری را اجرایی کرده است.
اما انیسیان معتقد است که این اقدامات با توجه به فشارهای معیشتی، روحی، روانی و از دست دادن امید به آینده زیر بار دستمزدهای پایین «ناکافی» بوده و پاسخگوی نیاز رزیدنتها نیست. به گفته وی پزشکان رزیدنت بین ۳۰ تا ۴۰ سال سن دارند و باید مسئولیت خانواده را بر عهده بگیرند، اما دستمزد آنها کفاف نیازهای آنها را نمیدهد و این باعث میشود بعد از شیفت کاری، اضافه کار کنند.
∎
به گزارش رویداد ۲۴، رسانه قطری عربی الجدید گزارش داده است: پرستو بخشی، متخصص قلب ۳۵ ساله چارهای جز ترک خانه اش در پایتخت ایران و سفر به جنوب غربی کشور در اسفند سال ۱۳۹۳ نداشت. او نهایتا در بیمارستان ابن سینا در نورآباد استان لرستان در ۴۶۰ کیلومتری تهران مشغول به کار شد. علی سلحشور، مدیر روابط عمومی و امور بین المللی شورای نظام پزشکی ایران در صفحه شخصی خود در اینستاگرام وضعیت پرستو را اینگونه روایت میکند: وی یک سال تمام تلاش کرده تا محل خدمت اجباری اش را تغییر دهد، اما تلاش هایش بی نتیجه بود.
بخشی سعی کرد شرایط جدید خود را بپذیرد، اما در روز اول شروع به کارش مورد توهین از طرف یکی از اساتیدش که پزشک داخلی بود، قرار گرفت و تنها چهار روز پس از شروع به کار رسمی پرستو، استادش تصمیم گرفت نیمی از حقوق او را کسر کند.
دکتر رضا قادری با بیان اینکه فارغ التحصیلان پزشکی باید یک دوره خدمت اجباری (دو ساله) را در مناطقی که وزارت بهداشت تعیین میکند بگذرانند، میگوید: مدت خدمت برای رزیدنتهای شاغل در مراکز استانها دو سال است و اگر در شهرهای دورافتاده و یا روستاها طرح خود را بگذرانند این مدت زمان به ۱۳ یا ۲۰ ماه کاهش مییابد. وی همچنین گفت که خدمت اجباری شامل شهرهای بزرگ با امکانات پزشکی فراوان مانند تهران نمیشود.
قادری در شهر زنجان (۳۲۶ کیلومتری شمال غرب تهران) کار میکند و طرح خود را در روستایی در میاندوآب استان آذربایجان غربی (۷۶۲ کیلومتری شمال غرب تهران) گذرانده است. او میگوید: برخی از فارغ التحصیلان با نمرات پایین در آزمونهای تخصص، تعهد میدهند که به مدت ده سال و نیم در مناطق دورافتاده مشغول به کار شوند. این مدت زمان برای فارغ التحصیلان دامپزشکی هفت سال است.
با این حال وی با بیان اینکه برخی از این افراد برخلاف تعهد خود به میانجی گری برای تغییر مکان خدمت خود میپردازند که مجدداً آنها را برای خدمت در مراکز استان بازگردانند، گفت: قانون برای رزیدنتها در مناطق دوردست امتیازاتی از قبیل مسکن، اثاثیه و چندین مزیت شغلی دیگر را تضمین کرده است. اما این مساله در واقعیت متفاوت است، زیرا ممکن است مسکن مبله نباشد یا حتی در برخی مناطق کوچک اصلا مسکنی برای آنها وجود نداشته باشد.
قربانیان وخامت اوضاع ایران
محمدعلی شاهمرادی، دبیر سابق شورای سندیکای پزشکان رزیدنت در زنجان به العربی الجدید گفت: ۲۰ پزشک رزیدنت با تخصصهای مختلف در سال گذشته در سراسر کشور خودکشی کردهاند. وی با اشاره به اینکه در دوره اخیر شاهد افزایش آمارخودکشی رزیدنتها به چهار یا پنج مورد در ماه بوده است، گفت: برخی از این آمار اعلام نمیشود.وی بالا بودن آمار خودکشی در میان رزیدنتها را ناشی از شرایط سخت کار، عدم تطابق با فرهنگ منطقه محل خدمت، کمبود منابع و بدرفتاری با پزشکان توسط مقامات بهداشتی میداند.
به گزارش عربی الجدید، دکتر رضا لاری پور، سخنگوی شورای پزشکی نیز به دلایل فوق، دستمزدهای پایین را اضافه میکند که به طور متوسط ۲۰۰ دلار در ماه است که تناسبی با فشار کار ندارد، چرا که به گفته لاری پور رزیدنتها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ ساعت در ماه کار میکنند.وی همچنین تاکید کرد: فشار اقتصادی، نگرانی از آینده شغلی و شرایط شخصی مانند بحرانهای خانوادگی، پزشکان را به سمت احساس درماندگی، افسردگی و در نهایت خودکشی سوق میدهد.
لاری پور با بیان اینکه وضعیت رو به وخامت در ایران، چشم انداز ساختن یک زندگی عادی در آینده را برای رزیدنتها غیرممکن کرده است، گفت: سختیهایی که پزشکان ایرانی با آن روبهرو هستند، چیز جدیدی نیست، اما پیشتر آنها در گذشته این سختیها را تحمل میکردند، زیرا شرایط اقتصادی بهتر بود و افق روشنی برای رزیدنتها وجود داشت به عنوان مثال، یک رزیدنت میتوانست پس از یک سال کار، یک پژو ۲۰۶ که در حال حاضر حدود ده هزار دلار ارزش دارد، بخرد.
وی ادامه میدهد:، اما امروز او حتی پس از پایان چهار سال تخصص نمیتواند این ماشین را بخرد، علاوه بر این که نسل جدید توانایی کمتری نسبت به نسلهای قبلی خود در انطباق با چالشهای جسمی و روانی این حرفه دارند که به دلیل دوری آنها از خانواده، ناتوانی در ازدواج، چه به دلیل مشکلات اقتصادی و چه به دلیل فشارهای کاری، است. مخصوصاً که بالای سی سال هستند و به مناطق دورافتاده میروند و استقلال مالی ندارند که این موضوعات در کنار هم فشار روانی زیادی بر آنها وارد میکند.لاری پور در پایان اینطور جمع بندی میکند که عامل اقتصادی مهمترین دلیل خودکشی و ناامیدی رزیدنتها است و با بقیه عوامل همپوشانی دارد.
۳۴ درصد از رزیدنتها به خودکشی فکر میکنند!
راههای زیادی برای خودکشی پزشکان وجود دارد، اما به گفته شاهمرادی، اغلب آنها بیش از حد دارو مصرف میکنند و توجه را به دو مورد اخیر در این زمینه جلب میکند: اولی رزیدنتی در جنوب ایران است که پس از آزار اهالی منطقه محل سکونتش، با قرصهای آرام بخش خودکشی کرد و دومی رزیدنت باردار ساکن شهر کرمانشاه بود که با مصرف بیش از حد دیگوکسین خودکشی کرد.
دکتر وحید شریعت، رئیس انجمن علمی روانپزشکی در این باره به العربی الجدید گفت: ۳۰ درصد از رزیدنتها به خودکشی فکر میکنند. وی ادامه داد: دادههای شورای پزشکی کشور، خودکشی ۱۶ رزیدنت را در سال ۱۳۹۲ مستند کرده است، «اما وزارت بهداشت آمار دقیقتری دارد، که متاسفانه این اطلاعات محرمانه است و اعلام نمیشود».
سقوط موقعیت اجتماعی
امیرحسین جلالی ندوشن، رئیس کمیته نظارت انجمن علمی روانپزشکان (غیردولتی) و متخصص بیماریهای روانی، در این باره میگوید: جامعه پزشکی ایران در حال سقوط است، جامعهای که از مرجعیت و جایگاه اجتماعی ویژه برخوردار است به یک رتبه پایینتر سقوط کرده است. به گفته ندوشن، پزشکان به ویژه رزیدنتها متقاعد شدهاند که در حال از دست دادن موقعیت اجتماعی و اقتصادی خود هستند.
ندوشن در گفتوگو با العربی الجدید، خودکشی پزشکان را یک مورد فردی نمیداند که فقط به قربانی خودکشی مربوط میشود بلکه او معتقد است که این مساله موضوعی است که کل جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد، زیرا بیانگر قرار گرفتن این افراد بر سر «دوراهی آرزوهایشان و کاهش جایگاه اجتماعی آنها» است.
ندوشن با بیان اینکه دکتر نماد خوشبختی در جامعه است، میگوید: پزشکان منبع قدرت و انرژی مردم هستند و بنابراین زمانی که آنها خودکشی میکنند باعث میشود شهروندان احساس کنند که یک عدم تعادل جدی و عمده در زندگی وجود دارد؛ بنابراین خودکشی یک پزشک «مسئلهای اجتماعی است و نباید به مشکل شخص، خانواده یا یک صنف تقلیل یابد.»
همچنین دکتر آرش انیسیان، رئیس بیمارستان سینا تهران به العربی الجدید گفت: معاونت آموزشی وزارت بهداشت ایران مسئولیت رزیدنتها را برعهده دارد. به گفته وی سال گذشته، این وزارتخانه اقداماتی مانند افزایش جزئی دستمزد رزیدنتها از ۲۰۰ دلار به ۲۵۰ دلار و همچنین کاهش ساعات کاری را اجرایی کرده است.
اما انیسیان معتقد است که این اقدامات با توجه به فشارهای معیشتی، روحی، روانی و از دست دادن امید به آینده زیر بار دستمزدهای پایین «ناکافی» بوده و پاسخگوی نیاز رزیدنتها نیست. به گفته وی پزشکان رزیدنت بین ۳۰ تا ۴۰ سال سن دارند و باید مسئولیت خانواده را بر عهده بگیرند، اما دستمزد آنها کفاف نیازهای آنها را نمیدهد و این باعث میشود بعد از شیفت کاری، اضافه کار کنند.