به گزارش خبرنگار ایرنا، به جرات می توان گفت، پیش از سال ۵۷ فعالیت های شیلاتی و تولید آبزیان تنها مختص استان های ساحلی بود، اما بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی فعالیت های آبزی پروری با افزایش مزارع تکثیر و پرورش ماهیان گرمابی و سردآبی با استفاده از ظرفیت آب رودخانه ها و چاه ها و چشمه ها مورد توجه قرار گرفت، به گونه ای که فعالیت های تولیدی آبزیان نیز در استان ها غیرساحلی رواج یافت و با شتابی چشمگیر روندی رو به رشد گرفت.
وجود ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر رودخانه دائمی و فصلی و آب و هوای چهارفصل و متنوع در دل کوه های سر به فلک کشیده زاگرس ظرفیت کم نظیری را برای توسعه فعالیت های شیلاتی در استان لرستان فراهم کرده و همین امر باعث شد، فعالیت های شیلاتی در این استان محروم اما پر ظرفیت نیز آغاز و اولین مزارع پرورش ماهی آن سال ۱۳۷۲ در شهرستان های الیگودرز و دورود احداث و با توجه به واقف شدن مسوولان به ظرفیت های کم نظیر استان با رشدی پرشتاب در سایر شهرهای آن توسعه یابد، به گونه ای که اکنون به گواه کارشناسان بخش شیلات، لرستان توانسته است در بین استان های غیرساحلی صدرنشین فعالیت های آبزی پروری در کشور بوده و امروز با وجود ۶۹۰ مزرعه تکثیر و تولید یکی از مدعیان پرورش آبزیان و علاوه بر فراهم کردن نیاز کشور در زمینه صادرات این محصول نیز حرف هایی برای گفتن داشته باشد.
لرستان پیشرو در صنعت آبزی پروری
مدیرکل شیلات لرستان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به فعالیت ۶۹۰ مزرعه تکثیر و تولید آبزیان در لرستان اظهار کرد: در حال حاضر ۵۶۷ مزرعه پرورش ماهیان سردآبی، ۴۹ مزرعه پرورش ماهیان گرمابی، ۶ مرکز تولید ماهیان خاویاری، ۴۰ مزرعه پرورش ماهیان زینتی و ۲۸ مزرعه تکثیر واحد واسط در این استان فعال است، درحالیکه پیش از انقلاب اسلامی از فعالیت های شیلاتی محروم بود.
کیارش بیرانوند افزود: طبق اظهارات کارشناسان، برای تولید پنج تن ماهی سردآبی یک شغل به صورت مستقیم و ۲ شغل به صورت غیرمستقیم ایجاد می‌شود و در حال حاضر بیش از ۱۸ هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در بخش شیلات استان فعالیت دارند که این امر گواه بر ظرفیت بی نظیر اشتغالزایی و تولید شیلات در این استان خوش آب و هوا و مستعد است.
وی بیان کرد: لرستان یکی از استان های پیشرو در صنعت آبزی پروری کشور محسوب می شود و علم شیلات در این استان بومی شده به نحویکه اکنون از تولیدکنندگان برتر تخم چشم زده و بچه ماهی کشور است و در زنجیره پرورش ماهی تا عمل آوری و رسیدن بر سر سفره مردم، ظرفیت های بسیار خوبی دارد.
زیرساخت‌های تولید ۲ برابری خاویار در لرستان فراهم شد
مدیرکل شیلات لرستان با اشاره به اینکه سال‌های گذشته ماهی خاویاری در استان تولید نمی شد، افزود: طی چند سال اخیر، پرورش این گونه ارزشمند با وارد کردن بچه ماهی از استان‌های شمالی در دستور کار قرار گرفته است.
بیرانوند با اشاره به ثبت رکورد پرورش و تولید خاویار در لرستان عنوان کرد: ظرفیت هایی که در حوزه پرورش ماهیان خاویاری استان ایجاد شده و در حال احداث است، پس از بهره برداری به اندازه ظرفیت کل مجتمع‌ها و مزارع خاویاری کشور خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه چندین مجوز پرورش ماهیان خاویاری در بروجرد، ازنا، دورود و پلدختر صادر شده است، یادآور شد: همچنین مجوز تولید یک مجتمع یک هزار تنی پرورش ماهیان خاویاری با ظرفیت ۱۰ تن خاویار صادر شده که به نتیجه رسیدن مجتمع‌های در حال ساخت مستلزم حمایت ویژه استاندار، نمایندگان و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان است.
مدیرکل شیلات لرستان با بیان اینکه پارسال برای نخستین بار در غرب کشور یک فیل ماهی ۹۰ کیلویی با ۱۰ کیلو خاویار در یکی از مزارع ماهی شهرستان دورود پرورش یافت، اضافه کرد: در حال حاضر حدود یک تن خاویار و ۳۰۰ تن گوشت سالانه در استان تولید می شود و رشد تولید خاویار در ایران نسبت به لرستان پایین تر است و برنامه ریزی شده تا این استان غیرساحلی، طی چهار سال آینده به یکی از قطب های تولید خاویار کشور تبدیل شود.
بیرانوند تصریح کرد: اکنون مجتمع های آبزی پروری ویژه تولید خاویار در شهرهای کوهدشت، رومشکان و سپیددشت در حال ساخت است که پیش بینی می شود با بهره برداری از آنها ظرفیت تولید خاویار استان به ۱۵ تن افزایش یابد.
توانمندی توسعه طرح های پرورش ماهی در قفس
مدیرکل شیلات لرستان ادامه داد: این استان توانسته است علاوه بر تامین نیازهای خود در حوزه آبزی پروری، نیاز سایر استان های کشور را هم برطرف کند و در صادرات این محصول به کشورهای همسایه نیز نقش مهم و اشتغال خوبی داشته باشد.
بیراوند با بیان اینکه اجرای طرح پرورش ماهی در قفس نیز سال ۹۲ توسط اداره کل شیلات لرستان با هماهنگی شرکت آب منطقه‌ای آغاز شد، افزود: ظرفیت اسمی مزارع پرورش ماهی در قفس استان چهار هزار و ۷۰۰ تن است که می توان با امکانات موجود و تامین سرمایه در گردش برای تولید کنندگان تا ۵۰ درصد ظرفیت اسمی را محقق کرد.
وی تصریح کرد: سد سیمره کوهدشت ظرفیت پرورش یک هزار تن ماهی در قفس را دارد، اما تاکنون سرمایه گذاری در این خصوص اعلام آمادگی نکرده است.
مدیرکل شیلات لرستان با اشاره به وجود ۴۵ قفس پرورش ماهی در سدهای لرستان اضافه کرد: در ابتدا حمایت ها در این زمینه مناسب بود، اما سالهاست هیچگونه اعتبارات کم‌بهره ای برای رشد این مسیر در اختیار اداره کل شیلات قرار نگرفته است و تمامی سرمایه گذاران این بخش با هزینه شخصی خود به فعالیت و تولید پرداخته اند.
افزایش ظرفیت تولید از ۳۸ به ۴۱ هزار تن در سال جاری
بیرانوند یادآور شد: لرستان جزو استان‌های برتر در حوزه شیلات است و تولید آبزیان این استان طی سه سال اخیر از ۱۶ هزار تن به ۳۸ هزار تن افزایش یافته و برنامه ریزی برای رسیدن به ۴۱ هزار تن در سال جدید انجام شده است.
مدیرکل شیلات لرستان با اشاره به اینکه مقدمات راه اندازی پنج مجتمع آبزی‌پروری ماهیان سردآبی و خاویاری استان فراهم شده است، اظهار داشت: عملیات تکمیل زیرساخت این مجتمع‌ها در حال اجراست.
برنامه ریزی برای توسعه فعالیت های آبزی پروری در لرستان
وی بیان کرد: پرورش ماهیان خاویاری در "سپیددشت" با حجم سرمایه گذاری بیش از هشت هزار میلیارد ریال یکی از طرح‌هایی است که زیرساخت‌های آن تکمیل و به بخش خصوصی واگذار شد و میزان اشتغال این طرح بیش از ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم است.
مدیرکل شیلات لرستان ادامه داد: همچنین زیرساخت مجتمع پرورش ماهیان خاویاری "درب گنبد" با ظرفیت اسمی ۵۰۰ تن که ابتدای سال ۱۴۰۰ کلنگ زنی شد، تکمیل و آماده واگذاری به متقاضیان بخش خصوصی است و برای ۱۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشتغالزایی خواهد داشت.
بیرانوند در خصوص مجتمع پرورش ماهیان سردآبی "شول آباد" یادآور شد: زیرساخت‌های مرحله نخست این مجتمع با ظرفیت اسمی ۲ هزار تن در حال آماده‌سازی است.
وی در خصوص مجتمع پرورش ماهی "رنگین بان" پلدختر نیز گفت: این مجتمع پارسال کلنگ زنی و زیرساخت‌های آن در حال اجراست تا به بخش خصوصی واگذار شود که در صورت فعالیت توان تولید هزار تن ماهی خاویاری دارد.
مدیرکل شیلات لرستان میزان اشتغالزایی این مجتمع را بیش از ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم عنوان و اضافه کرد: مجتمع پرورش ماهی "رومشکان" نیز با ظرفیت تولید ۲ هزار تن ماهی برای ۴۰۰ نفر شغل ایجاد می‌کند که عملیات اجرایی آن پارسال آغاز و اکنون پیمانکاران در حال فعالیت هستند.
بیرانوند تصریح کرد: در صورت تامین اعتبار از سوی وزارت جهاد کشاورزی، شاهد راه اندازی ۲ شهر شیلاتی با ظرفیت بیش از پنج هزار تن در استان خواهیم بود که تحولی عظیم را در حوزه تولید ماهیان سردآبی و خاویاری استان ایجاد خواهد کرد.
زمینه سازی ایجاد بزرگترین بازارچه آبزیان غرب کشور در خرم آباد
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه لرستان در مرکز غرب کشور قرار دارد، می تواند پایگاه صادرات و فروش انواع آبزیان باشد که راه اندازی بازارچه تخصصی در این راستا موثر و استان نیز آمادگی لازم را برای این مهم دارد.
مدیرکل شیلات لرستان افزود: امسال در این راستا عملیات اجرایی بزرگترین بازارچه و مرکز آموزش طبخ آبزیان غرب کشور با حضور سید حسین حسینی رییس سابق سازمان شیلات ایران در خرم آباد آغاز شد.
بیرانوند گفت: این بازارچه در زمینی به مساحت یک هزار متر با برآورد ۳۵۰ میلیارد ریال اعتبار احداث و اوایل سال آینده بهره برداری و با فعالیت آن ۵۰ اشتغال مستقیم و ۱۰۰ فرصت شغلی غیرمستقیم نیز در استان ایجاد می شود.
وی همچنین با اشاره به اینکه پارسال بیش از سه میلیون قطعه ماهی زینتی از مزارع استان تولید و روانه بازارهای فروش شد، افزود: عمده ماهیانی که در این مزارع تولید می شود ماهیان زنده زا، سیچلاید، گونه های گلدفیش و کوی هستند که سازگاری بهتری با آب و هوای استان دارند.
صید ۲ هزار تن ماهی توسط صیادان بومی از رودخانه‌های لرستان
مدیرکل شیلات لرستان همچنین گفت: ۲۵۰ هزار قطعه بچه ماهی نیمه نخست امسال در رودخانه‌های استان رهاسازی شده است.
بیرانوند اظهار کرد: این بچه ماهی ها در رودخانه‌های ماربره و تیره رود شهرستان‌های دورود و ازنا رهاسازی شد و برنامه‌ریزی لازم برای رهاسازی ۲۵۰ هزار قطعه بچه ماهی در نیمه دوم سال در رودخانه های سلسله، خرم آباد، پلدختر، ویسیان و معمولان نیز انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه یکی از وظایف ذاتی شیلات تقویت ذخایر منابع آبی برای صیادان بومی است، بیان کرد: رهاسازی بچه ماهی در رودخانه برای تقویت ذخایر منابع آبی و امرار معاش صیادان بومی ضروری است.
مدیرکل شیلات لرستان اضافه کرد: وجود ۲ هزار و ۴۵۰ کیلومتر رودخانه یک ظرفیت خدادادی است که باید در کنار آبزی پروری منابع آبی استان را برای صیادان بومی تغذیه کنیم.
به گفته بیرانوند سالانه ۲ هزار تن ماهی از رودخانه‌های لرستان توسط صیادان بومی صید می‌شود و مطالعات رهاسازی بچه ماهی در همه نقاط استان نیز انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه تغییری در ساختار گونه‌های بومی انجام نشده است، ادامه داد: شهرداری خرم‌آباد باید زمینه تفریح صید ماهی با قلاب را در دریاچه کیو برای شهروندان فراهم کند.
آغاز بهره برداری از ۱۰ طرح شیلاتی
مدیرکل شیلات لرستان گفت: بهره برداری از ۱۰ طرح شیلاتی به ارزش ۲ هزار و ۷۵ میلیارد ریال همزمان با دهه مبارک فجر در این استان آغاز شده است.
بیرانوند اظهار کرد: این طرح ها شامل مرکز ۱۰۰ تنی استحصال ماهیان خاویاری، مرکز تکثیر و حد واسط ماهیان سردآبی ۲ میلیون قطعه ای و پرورش ماهیان سردآبی ۱۰ تنی به ارزش در مجموع ۴۱۵ میلیارد ریال در شهرستان ازنا و پرورش ماهیان سردآبی ۱۵ و ۱۰ تنی به ارزش در مجموع ۲۰ میلیارد ریال در شهرستان بروجرد و پرورش ماهیان سردآبی ۲۰ تنی به ارزش ۴۰ میلیارد ریال در شهرستان الیگودرز هستند که در مجموع ۴۶ شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می کنند.
وی با اشاره به اینکه مجتمع یک هزار و ۵۰۰ تنی مکانیزه چم چیت دورود به عنوان بزرگترین طرح شیلاتی آماده واگذاری استان است، یادآور شد: برای تکمیل این طرح نیز در مجموع یک هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال اعتبار هزینه شده که مبلغ ۶۰۰ میلیارد ریال آن در قالب تسهیلات بوده است.
مدیرکل شیلات لرستان با بیان اینکه عملیات اجرایی این مجتمع سال ۹۷ از طریق بخش خصوصی آغاز شد، تاکید کرد: با آغاز به کار این مجتمع برای ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم و ۳۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد می شود.
تولید ۱۰۶ میلیون قطعه تخم چشم زده
رییس گروه آبزی پروری لرستان نیز گفت: امسال ۱۰۶ میلیون قطعه تخم چشم زده ماهی قزل آلا در استان تولید شده در حالیکه نیاز استان ۵۵ میلیون بچه ماهی بوده است.
بهزاد انصاری بیان کرد: با توجه به اینکه یکی از نهاده های اصلی در تولید ماهیان سردآبی تخم چشم زده و به تبع آن بچه ماهی برای بالا بردن افزایش تولید، کاهش تلفات و پایین آوردن هزینه تولید برای تولیدکنندگان است، اقدام به شناسایی، برنامه ریزی، مدیریت و هدایت تخم چشم زده ایتالیایی در مزارع پرواری شده است.
وی تامین بچه ماهی مقاوم به بیماری را امری مهم برای استان عنوان کرد و ادامه داد: با رصد و کنترل لارو میزان مقاومت ماهیان نسبت به بیماری ها و سایر فاکتورهای دیگر مانند رشد، بازماندگی و ضریب تبدیل غذایی کنترل می‌شود.
رییس گروه آبزی پروری لرستان با بیان اینکه این استان رتبه نخست تولید تخم چشم زده و تولید بچه ماهی کشور را طی یک دهه اخیر به خود اختصاص داده است، اضافه کرد: وابستگی کشور به واردات تخم چشم زده در صورت حمایت کامل و مستمر از واحدهای داخلی به حداقل خواهد رسید.
۶ گونه ماهیان خاویاری در لرستان بومی سازی شد
انصاری همچنین با بیان اینکه در حال حاضر ۶ گونه ماهی خاویاری در استان بومی سازی شده است، افزود: این گونه ها شامل ماهی سیبری، فیل ماهی، اوزون برون، قره برون و شیپ بوده و با توسعه تولید این نوع ماهیان ظرفیت تولید خاویار استان ۱۰ درصد افزایش خواهد یافت.
وی گفت: با وجود منابع آبی و روان آب‌هایی که در استان داریم، می‌توانیم بهترین بهره‌برداری را از آنها در توسعه طرح های شیلاتی داشته باشیم، به گونه ای که اکنون در استان چهار مزرعه پرورش ماهیان خاویاری در لرستان فعال است که ۳۰۰ تن گوشت و یک تن خاویار تولید می کنند.
رئیس گروه آبزی پروری شیلات لرستان با اشاره به اینکه سال‌های گذشته ماهی خاویاری در استان تولید نمی شد، یادآور شد: طی چند سال اخیر، پرورش این گونه ارزشمند با وارد کردن بچه ماهی از استان‌های شمالی در دستور کار قرار گرفته تولید این استان با ظرفیت هایی که در حوزه پرورش ماهیان خاویاری استان ایجاد و چهار مجتمع نیز که در حال احداث است، پس از بهره برداری به اندازه ظرفیت کل مجتمع‌ها و مزارع خاویاری کشور خواهد بود.