یکی از معضلات مهم و اصلی در زمینه ناترازی انرژی در کشور، حجم بالای مصرف انرژی در بخش خانگی و صنعتی است؛ به نحوی که مصارف خارج از الگوی بهینه هر ساله رشد بسیار زیادی داشتند و در این بین اهمالکاری در زمینه اصلاح تعرفه مشترکان پرمصرف و عدم اجرای گامهای نهایی و بازدارنده در زمینه تعرفه برق و گاز سبب شده است که رشد مصرف 7 برابر رشد تولید گاز در کشور باشد و نتیجه آن نیز در یک دهه اخیر کاملا مشخص شده است و ناترازی گاز در زمستان به حجم 300 میلیون مترمکعب در روز رسیده است که تا پایان دولت چهاردهم در صورت عدم اصلاح این وضعیت به بیش از دو برابر این میزان یعنی 600 میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید و به این ترتیب باید نه تنها شاهد خاموشی بلکه شاهد قطعی گاز نیز باشیم.
ناترازی اثرات مخربی بر اقتصاد کشور دارد. تعطیلی صنایع در روزهای سرد سال بر اثر کمبود گاز، عدم النفع بالایی برای کشور دارد. عدم دسترسی به ارزهای حاصل از صادرات محصولات تولیدی صنایع به مشکلات کشور در حوزه اقتصادی دامن میزند.
یکی از مهمترین دلایل افزایش بی رویه تقاضای گاز در کشور، قیمتهای بسیار پایین و یارانهای است. قیمتهای سرکوب شده و دستوری هیچ انگیزهای برای مدیریت مصرف باقی نمیگذارد. بسیاری از مردم در این شرایط نیز انصاف را رعایت میکنند و مصرف گاز خود را درون سطح الگوی بهینه نگه میدارند ولی برای حل ناترازی انرژی چه در بخش خانگی، چه در بخش تجاری و چه در بخش صنعتی باید راهکار و رویکرد کلان و متمرکز و ویژهای اتخاد کنیم.
باید از همین امروز به دنبال حل این معضل باشیم و رویکرد کلان مبتنی بر اعطای انرژی به نفر در بخش خانگی و سیاست مالیات صفر در برابر صفر کردن یارانه انرژی بخش مشاغل و صنایع است. رویکردی که در نهایت امر باید انجام بپذیرد تا هم حکمرانی ریال را داشته باشیم و هم بتوانیم معضل ناترازی انرژی را به سرانجام برسانیم. برای مسئله مربوط به کنترل مصارف در وهله اول قبل از اجرای انرژی به نفر برای جلوگیری از آسیبهای تورمی باید به فاز نهایی اجرای تعرفهگذاری پلکانی برسیم.
فاز نهایی اجرای تعرفهگذاری پلکانی پرمصرفها، مبتنی بر رسیدن متوسط قیمت مصرف هر مترمکعب گاز به 25 هزار تومان و هر کیلووات ساعت به 10 هزار تومان است که به این ترتیب بازدارندگی لازم در راستای کنترل مصارف خارج از الگوی بهنیه را خواهد داشت و افزایش هر پله به صورت نمایی قیمت را افزایش خواهد داد و برای مشترکان بسیار پرمصرف گاز مترمکعبی 60 هزار تومان نیز میتوانیم در نظر بریم.
برای عبور از ناترازی انرژی اولین و مهمترین راهکار اجرای فاز نهایی تعرفهگذاری پلکانی پرمصرفها است که در آن مشترکان درون الگو تقریبا به قیمت رایگان انرژی دریافت میکنند ولی مشترکان پرمصرف با قبوض برق و گاز چند ده میلیون تومانی مواجه خواهند شد و به این ترتیب با این سطح از بازدارندگی میتوانیم جلوی مصرف سو و خارج از الگوی بهینه گاز و برق را بگیریم. پس از این نقطه میتوانیم گام و قدم نهایی برای اجرای انرژی به نفر را برداشته و به این سمت حرکت کنیم که کل یارانه انرژی پرداختی به افراد صرفا به اعتبار انرژی برق، گاز و بنزین هر نفر منتهی شود که در صورت عدم استفاده میتواند آن را به قیمت آزاد به فروش برساند و منفعت مستقیم کسب کند.