به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، در سینمای ایران با شرایطی که این روزها از سر میگذراند، کمتر کارگردانی پیدا میشود که با وجود آگاهی از شرایط گیشه و جذب مخاطب، بر روی گونه و سبک فیلمسازی مدنظر خود پایبند بماند و مستقل فیلم بسازد؛ خصوصا سبکی از فیلمسازی که مبتنی بر اصالت فیلمساز، زادگاه او و متکی بر فیلمبرداری خارج از کلانشهر شلوغی چون تهران است.
نجفی در دو فیلم قبلی خود بر بهرهگیری از ذوق نابازیگران تکیه کرد
فریدون نجفی از همان دست فیلمسازهاست. او که فارغ از تبلیغات و هیاهوی رسانهای فیلم میسازد، امسال با «خاتی» در جشنواره فیلم فجر حضور دارد. فیلمسازی که اصالتا اهل چهارمحال و بختیاری است و دو فیلم بلند قبلی خود را هم با همین لهجه و در همین اتمسفر تولید کرده است. شنیدهها حاکی از آن است که «خاتی» نیز به ماجرایی محیط زیستی در میان قبایل لرِ چهارمحال و بختیاری میپردازد.
نجفی در دو فیلم قبلی خود نیز متکی بر بهرهگیری از ذوق نابازیگران بود. «اسکیباز» که ماجرای نوجوانی را به همراه بُز کوهیاش در ارتفاعات زردکوه روایت میکرد، بازیگر شناختهشدهای نداشت اما نجفی به خوبی توانسته بود از نابازیگران، همچون چهرههایی حرفهای بازی بگیرد. «بچه گرگهای دره سیب» نیز با تکیه بر خونخواهیهای قومیتی و رسوم اقوام لُر، تنها از سوگل طهماسبی و علی اوسیوند در قامت بازیگران نسبتا شناختهشده بهره گرفته است.
در وادی سینما و تلویزیون، انگشتشمارند کارگردانانی که به قومیت و اصالت خود متعهد باشند و فیلمهایشان نیز طعم، رنگ و بوی اصالتشان را بدهد. شیوهای که سعید آقاخانی در «نون خ» پیش گرفت و با شناختی که از مناطق کردنشین و فرهنگ کردها داشت، بیشترین همذاتپنداری را با مخاطب رقم زد.
![فیلمسازی بیرون از قاب تهران؛ فرهنگ بومی با «خاتی» روی پرده فجر۴۳ میافتد](https://img9.irna.ir/d/r2/2025/02/04/3/171664007.jpg?ts=1738661364090)
هیچ کدام از این سه بازیگر اصلی فیلم، اصالتا اهل چهارمحال و بختیاری نیستند و به نظر میرسد نجفی کار سختی در توجیه بازیگران و آشنایی آنها با فرهنگ این منطقه داشته استهمان فرمول را هادی حجازیفر به گونه دیگری پیاده کرد و از زمانی که در «ماجرای نیمروز» ایفای نقش کرد تا «آتابای» که تماما گویش ترکی در آن غالب بود و همچنین «موقعیت مهدی» که اولین فیلم بلندش در قامت کارگردان بود، همگی به پشتوانه شناخت او از فرهنگ تُرک و جزئیات رسوم قومیتی آنها بود.
نجفی نیز بر همان اصالت متعهد مانده و با سومین فیلم بلند خود به جشنواره فیلم فجر آمده؛ این بار بازیگرانی که مقابل دوربین دارد نشان میدهد که او با دستی پُرتر از دفعات پیشین فیلم ساخته؛ سارا بهرامی، آناهیتا افشار و سعید آقاخانی تنها مثلث بازیگران شناختهشده این کارگردان در «خاتی» هستند. جالب آنکه هیچ کدام از این سه، اصالتا اهل چهارمحال و بختیاری نیستند و به نظر میرسد نجفی کار سختی در توجیه بازیگران و آشنایی آنها با فرهنگ این منطقه داشته است.
تفاوت مهمتر «خاتی» با دو فیلم قبلی این کارگردان اما در این است که «خاتی» اساسا فیلمی برای و درباره مصائب مخاطب بزرگسال است. هرچه «اسکیباز» و «بچه گرگهای دره سیب» پیرامون دنیای کودکی و نوجوانی بازیگوشی میکردند، «خاتی» جدیتر و با دغدغهای مهمتر به دل اقوام لر میزند تا یکی از مهمترین فیلمهای جشنواره امسال با موضوعی متفاوت باشد.