گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از الجزیره؛ چین با دستاوردهای چشمگیر خود در عرصه فناوری به ویژه در زمینه هوش مصنوعی، همچنان جهان را شگفت‌زده می‌کند. در این میان، مدل جدید هوش مصنوعی چینی به نام "دیپ سیک" (Deep Seek) توجه زیادی را به خود جلب کرده و به چالشی جدی برای مدل آمریکایی "چت جی‌پی‌تی" (Chat GPT) تبدیل شده است. این روند، نگرانی‌هایی در میان مقامات و بازارهای جهانی به وجود آورده است، چرا که رقابت در عرصه فناوری، به ویژه در حوزه هوش مصنوعی، اکنون به خط مقدم رقابت‌های جهانی تبدیل شده است.
دیپ سیک و چالش جدید برای مدل‌های آمریکایی
در حالی که چینی‌ها توانسته‌اند با توسعه مدل دیپ سیک عملکرد قابل توجهی از خود نشان دهند، این رقابت به نوعی بازتولید صحنه جنگ فناوری از دوران جنگ سرد است. در گذشته، رقابت فناوری به مرزهای جغرافیایی و نظامی محدود بود، اما امروز این رقابت حول محور فناوری‌های نوین، به ویژه هوش مصنوعی، در جریان است. مدل چینی دیپ سیک با عملکرد استثنایی خود، به شدت در عرصه رقابت با مدل‌های آمریکایی قرار گرفته است، حتی اگر هنوز نتوان گفت که کاملاً از مدل‌های آمریکایی پیشی گرفته است.
پروژه استارگیت: ترامپ در مسیر سلطه فناوری
چند روز پیش، دولت ترامپ از "پروژه استارگیت" (Star Gate) به عنوان استراتژی جدید برای رقابت با چین و حفظ برتری آمریکا در عرصه فناوری رونمایی کرد. این پروژه، که به وضوح یادآور استراتژی «جنگ ستارها» در دوران ریاست‌جمهوری رونالد ریگان است، هدفی واحد دارد: جلوگیری از پیشرفت چین به سمت رهبری جهانی در حوزه‌های فناوری و به ویژه هوش مصنوعی.
پروژه استارگیت نه تنها به دنبال ایجاد سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی گسترده و ایجاد اشتغال است، بلکه هدف استراتژیک آن تضمین سلطه ایالات متحده بر فناوری‌های نوین است. انتخاب این نام برای پروژه، اشاره‌ای به همان رقابت فناوری در دوران جنگ سرد دارد، اگرچه ابزارها و زمینه‌ها تغییر کرده‌اند، اما جوهره رقابت همچنان پابرجاست.
چین: از کپی‌سازی به نوآوری در هوش مصنوعی
چین در دهه‌های اخیر دیگر تنها یک کشور کپی‌کننده نبوده است، بلکه به یکی از پیشروهای عرصه فناوری تبدیل شده است. این کشور با استفاده از تکنیک‌های نوآورانه در مدل‌های هوش مصنوعی، توانسته است هزینه‌های توسعه را کاهش دهد و به نتایج شگفت‌انگیزی دست یابد. مدل دیپ سیک که تنها با هزینه‌ای به میزان ۶ میلیون دلار آموزش داده شده، در مقایسه با هزینه‌های میلیاردی که شرکت‌هایی مانند "اوپن‌ای‌آی" برای آموزش مدل‌های خود صرف کرده‌اند، یک جهش بزرگ در توسعه هوش مصنوعی به حساب می‌آید.
تأثیر فناوری بر معادلات جهانی
رقابت‌های فناوری امروز دیگر تنها به ساخت سلاح‌های جدید محدود نمی‌شود. از زمان امپراتوری عثمانی و قدرت توپ‌های غول‌پیکر گرفته تا سلطه بریتانیا بر تجارت جهانی با ناوگان دریایی، قدرت‌های بزرگ همواره در تلاش بوده‌اند تا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین سلطه خود را بر نظام جهانی تضمین کنند. اکنون، هوش مصنوعی به عنوان ابزاری تعیین‌کننده در بازسازی معادلات قدرت جهانی ظاهر شده است.
چالش‌های جدید برای آمریکا در عصر هوش مصنوعی
با توجه به محدودیت‌هایی که آمریکا برای صادرات تراشه‌های پیشرفته مانند GPUهای "انفیدیا H100" به چین اعمال کرده، این کشور همچنان موفق شده است به روش‌های نوآورانه به پیشرفت‌های عظیمی در عرصه هوش مصنوعی دست یابد. این رویکردهای جدید باعث شده است که مدل‌های چینی چندین برابر کارآمدتر از مدل‌های آمریکایی شوند، چرا که به استفاده بهینه از منابع پرداخته‌اند و توانسته‌اند محدودیت‌های منابع را با نوآوری در تکنیک‌های آموزشی جبران کنند.