بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به‌مناسبت چهل و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران با تأکید بر اینکه وضعیت کنونی با اهداف، آرمان‌ها و وعده‌های داده شده، فاصله‌ای آشکار دارد، گفت: موج گسترده ناامیدی، دلسردی و نارضایتی عمومی جامعه را فراگرفته است. نه تنها جامعه وحدت و انسجام خود را از دست داده، بلکه دولت نیز قدرت و توانایی حل بسیاری از این دشواری‌ها را ندارد. در واقع دستاورد حکمرانی در چند دهه گذشته ضعف همزمان جامعه و دولت بوده است. کشوری که در افق 1404 قرار بود جایگاهی برتر در منطقه را داشته باشد، در بسیاری از شاخص‌های جهانی در رتبه‌های پایین قرار گرفته است. بیان این واقعیت‌های تلخ نه سیاه‌نمایی، بلکه مقدمه‌ای لازم برای یافتن راهی برای برون‌رفت از آن‌هاست. بی تردید جایگاه ایران به لحاظ منابع طبیعی و نیروی انسانی و درآمد سرشار از این منابع به حدی است که با حکمرانی خوب می‌تواند بسیاری از این چالش‌ها را پشت سرگذارد.
به گزارش جماران، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در بیانیه‌ای به مناسبت چهل و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: اجرای قسط و عدالت که به فرموده قرآن از اهداف اصلی رسالت پیامبران است در گرو شناسایی حقوق دیگران و احترام به آن و توجه به منافع آنان است. بر این اساس به اهل ایمان تأکید می‌کند برای اجرای عدالت حتی به زیان خود و بستگان نیز شهادت دهید. این تأکید، تقدم عدالت بر منافع شخصی و جناحی را نشان می‌دهد و لزوم بازنگری انتقادی در اعمال و رفتار کنونی و گذشته خود را یادآور می‌شود.
در ادامه این بیانیه آمده است: بر این اساس در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، ارزیابی انتقادی کارنامه و عملکرد گذشته بر پایه اهداف و آرمان‌های اصیل آن و تأمل در وضعیت کنونی و چالش‌های موجود، در راستای یافتن راهی برای برون‌رفت از آنها اهمیت و ضرورت می‌یابد. در پرتو این بازنگری می‌توان از خسران بیشتر کاست و مسیر عمل صالح و سازنده را یافت.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم انقلاب اسلامی ایران را از مردمی‌ترین، آرام‌ترین و موثرترین انقلاب‌های جهان معاصر دانست و تأکید کرد: انقلاب اسلامی با ائتلاف نیروها و اقشار گوناگون جامعه در برابر رژیمی استبدادی و با آرمان‌های استقلال، آزادی و جمهوریت شکل گرفت. مردم شریف ایران که تجربه انقلاب مشروطه را در کارنامه خود داشتند، این انقلاب را گامی در جهت پیشرفت و رهایی خود از یوغ استبداد و استعمار می‌پنداشتند. به ویژه اینکه رهبران انقلاب، حکومت پیامبر(ص) و امام علی(ع) را الگوی آرمانی خود معرفی می‌کردند و نظامی را وعده می‌دادند که ارزش‌های جدید را با آموزه‌های اسلامی همراه و محقق سازد.
در ادامه این بیانیه با بیان اینکه وضعیت کنونی با اهداف، آرمان‌ها و وعده‌های داده شده، فاصله‌ای آشکار دارد، آمده است: وضعیت زندگی مردم به گواهی آمارهای رسمی چندان پیشرفتی را در این راستا نشان نمی‌دهد، بلکه حاکی از عقب‌گرد در بسیاری از عرصه‌هاست. کشور و مردم ایران، در داخل و خارج با چالش‌های جدی روبرو هستند و در عرصه‌های گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، وضعیتی نامطلوب و بحرانی را تجربه می‌کنند.
این بیانیه می افزاید: تورم و گرانی مهار گسیخته، فقر و شکاف طبقاتی فزاینده، تنزل سطح زندگی اکثریت جامعه به زیر خط فقر، کاهش فاحش ارزش پول ملی، بیکاری گسترده، بیگانگی و شکاف ملت و دولت، تبعیض و نابرابری در بسیاری از حوزه‌های زندگی، نارضایتی بسیاری از مردم از وضع موجود، شکاف و چندقطبی شدن جامعه، محدودیت آزادی‌های سیاسی و اجتماعی، حصر و حبس منتقدان و دلسوزان، ناکارآمدی حکومت از تأمین نیازهای اولیه و ضروری زندگی و معیشت مردم، فساد گسترده و ساختاری، بحران در عرضه انرژی و تأمین آب و برق و گاز، تعطیلی و از رونق افتادن صنعت و تولید، مالیات‌های نامتوازن، تخریب محیط‌زیست و منابع طبیعی، آلودگی روزافزون شهرها، رشد دزدی و کلاهبرداری، نبود امنیت شغلی، ناامنی سفرها و تلفات گسترده ناشی از تصادفات، بی‌اعتبار شدن هنجارها و رواج بی‌اعتمادی، دروغ و بی‌اخلاقی و در عرصه اجتماع، روند فزاینده افسردگی و خودکشی به ویژه در نسل جوان، موج عظیم مهاجرت فزاینده متخصصان به خارج از کشور، رشد دین‌گریزی و دین‌ستیزی در جامعه، نمونه‌ای از چالش‌های داخلی است. در عرصه خارجی نیز با تحریم‌های گسترده و فلج کننده، انزوای نسبی بین‌المللی، بی‌اعتمادی و بدبینی به سیاست منطقه‌ای ایران، چالش‌های حقوق بشری، زوال قدرت منطقه‌ای ایران و سطح پایین سرمایه‌گذاری خارجی روبرو هستیم.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم همچنین تأکید کرد: در سایه این چالش‌ها و بحران‌ها، موج گسترده ناامیدی، دلسردی و نارضایتی عمومی جامعه را فراگرفته است. نه تنها جامعه وحدت و انسجام خود را از دست داده، بلکه دولت نیز قدرت و توانایی حل بسیاری از این دشواری‌ها را ندارد. در واقع دستاورد حکمرانی در چند دهه گذشته ضعف همزمان جامعه و دولت بوده است. کشوری که در افق 1404 قرار بود جایگاهی برتر در منطقه را داشته باشد، در بسیاری از شاخص‌های جهانی در رتبه‌های پایین قرار گرفته است. بیان این واقعیت‌های تلخ نه سیاه‌نمایی، بلکه مقدمه‌ای لازم برای یافتن راهی برای برون‌رفت از آن‌هاست. بی تردید جایگاه ایران به لحاظ منابع طبیعی و نیروی انسانی و درآمد سرشار از این منابع به حدی است که با حکمرانی خوب می‌تواند بسیاری از این چالش‌ها را پشت سرگذارد.
در ادامه این بیانیه آمده است: به راستی چرا به این وضعیت دچار شده‌ایم و ریشه‌ها و عوامل چالش‌ها و بحران‌های کنونی ایران چیست؟ چرا بخش عمده‌ای از مردم زیر خط فقر به سر می‌برند و از تأمین مایحتاج اولیه خود ناتوانند؟ چرا بسیاری از کسانی که در انقلاب نقش و به آن دلبستگی داشتند، اکنون منزوی شده‌اند و برخی از چهره‌های اصیل انقلاب در زندان یا حصر به سر می‌برند؟ چرا جامعه چندقطبی شده و اکثریت آن به اعتراض و کناره‌گیری از مشارکت سیاسی گرایش پیدا کرده است؟ چرا موج رو به رشدی از دین‌گریزی و حتی دین‌ستیزی برخی از اقشار جامعه را فراگرفته است؟ آیا می‌توان این سطح گسترده از نارضایتی را به ناآگاهی یا فعالیت رسانه‌ها و تبلیغات بیگانگان نسبت داد؟ آیا این وضعیت ریشه در رویکرد نادرست به حکمرانی و سیاست در جهان امروز ناکارآمدی در اداره درست کشور ندارد؟
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم افزود: بی تردید ریشه‌یابی این وضعیت و کوشش برای عبور از آن به همفکری و گفتگوی جمعی نیاز دارد. اما واقع‌نگری و پذیرش وجود این چالش‌ها، شرط نخست هرگونه تلاشی در این راستاست. در واقع هنگامی می‌توان در راه مبارزه با فقر و تبعیض و فساد گام برداشت که مسأله بودن آنها پذیرفته شود. از دیدگاه ما علل اصلی این مسائل و چالش‌ها را می‌توان در این موارد خلاصه کرد: تضعیف جمهوریت و جایگاه مردم، رویکرد غیرتوسعه‌گرا به حکمرانی، نگرش تقابل‌جویانه به روابط بین‌الملل و سیاست خارجی، الگوی نادرست رابطه دو نهاد دین و دولت. عبور از این چالش‌ها نیز در گرو بازنگری در این موارد و انجام تغییراتی در این راستاست.
در بخش دیگری از این بیانیه با بیان اینکه بخش عمده‌ای از دشواری‌ها و بحران‌های کشور به تضعیف حاکمیت مردم باز می‌گردد و راه‌حلی جز بازگشت به رأی مردم و شناسایی حقوق و آزادی‌های اساسی آنها ندارد، آمده است: وفاق ملی به‌عنوان شرط مهم و لازم برای عبور از وضعیت کنونی، مستلزم احترام به همه دیدگاه‌ها و حضور مخالفان در عرصه سیاسی و اجتماعی است. نخستین گام در این راستا بازکردن فضای سیاسی و آزاد کردن منتقدان دلسوزی است که تنها به جرم مخالفت و اعتراض به رویه‌ها به زندان افتاده‌اند. اکنون پانزده سال از حصر خانگی غیرقانونی و ناعادلانه می‌گذرد و با وجود خواست عمومی به رفع این حصر هنوز هیچ اقدامی در این راستا نشده است. به راستی ادامه این حصر چه سودی برای نظام دارد و از رفع آن، چه خطری عاید می‌شود که همچنان بر آن اصرار می‌ورزند؟
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم همچنین با اشاره به اینکه سیاست داخلی و سیاست خارجی پیوندی نزدیک و ناگسستی دارند، تصریح کرد: رویکرد تقابل‌جویانه در سیاست خارجی که با توسعه‌طلبی پیوند دارد، به‌تدریج پس از پیروزی انقلاب به رویکرد مسلط تبدیل شد. در سایه این نگاه، ستیزه‌جویی با غرب و به ویژه آمریکا در سیاست خارجی اولویت یافت و زمینه انزوا و تحریم کشور را فراهم کرد. بی‌تردید پرهیز از تقابل‌جویی با غرب در کنار تنش‌زدایی، دیپلماسی فعال و تعامل سازنده با جهان از راه مذاکره تنها راه عبور از انزوای بین‌المللی و دست‌یابی به توسعه پایدار است.
در پایان این بیانیه آمده است: مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم با گرامی‌داشت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و با تاکید بر اهداف و آرمان‌های آن، بازنگری انتقادی در گذشته و کوشش برای جبران اشتباهات را شرط اصلی تحقق آنها می‌داند. مجمع بر اساس رسالت و وظیفه دینی و انسانی خود، نگرانی عمیق خویش را نسبت به وضعیت بحرانی کنونی اعلام کرده و راه‌حل این مشکلات را در بازگشت به حاکمیت مردم، رفع حصر و حبس منتقدان، گسترش آزادی‌ها، تعامل سازنده با جهان و حفظ استقلال نهاد دین و روحانیت می‌داند. تنها در سایه چنین رویکردی می‌توان امید را به دل مردم بازگرداند و کشور را به مسیر پیشرفت هدایت کرد.