به گزارش خبرگزاری بسیج خراسان رضوی از مشهد مقدس؛ مهدی سالاری، مدیر آموزش ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر استان در جلسه آموزشی مهارت‌های عملی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر که در دانشگاه پیام‌نور مشهد برگزار شد، کار فرهنگی را عاملی برای پیشگیری برشمرد و اظهار کرد: هنگامی که شبکه‌های معاند در فضاهای مجازی و غیره، رسانه رسمی و داخلی ما را بی‌اعتبار می‌کنند، افراد دیگر از طریق آنها اقناع نمی‌شوند. در آنجا کار فرهنگی دیگر تأثیری ندارد.
وی ادامه داد: اما در مقابل رسانه‌ها و فضای مجازی هنگامی که یک رفتار ناشایست و علنی در دانشگاه انجام می‌شود، باید امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کرد تا از بروز و انتشار آن جلوگیری شود.
مدیر آموزش ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر خراسان رضوی اعلام کرد: حذف یک منکر و جایگزین‌شدن یک معروف به‌جای آن، عدم تکرار در آینده، جلوگیری از رشد و انتشار گناه از اثرات امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر است.
سالاری بیان کرد: موج مدها به‌گونه‌ای است که یک فضا، یک حباب اطلاعاتی، یک باور عمومی و تقلبی در ذهن افراد بر اساس کسوت تولید محتوای رسانه‌ای شکل می‌گیرد و گمان می‌کنند اگر مانند دیگران باشند زیباتر هستند و به طور ناگهانی همه افراد تصمیم می‌گیرند که لباس پاره بپوشند درصورتی‌که اگر یک یا دو سال پیش از آن افراد می‌خواستیم که این کار را انجام دهند، قبول نمی‌کردند. این موج بر روی بی‌تفاوتی افراد نیز پیش می‌رود و به‌سرعت کل جامعه را فرامی‌گیرد.
وی افزود: در رسانه، نظریه‌ای به نام مارپیچ سکوت وجود دارد. طبق این نظریه افراد در مقابل گفته‌های اشخاص دیگر عمدتاً سکوت می‌کنند. کم پیش می‌آید که افراد در جلسات عمومی اظهارنظر و نقد کنند؛ زیرا دوست دارند با جمع همراه شوند.
سالاری تصریح کرد: گروه‌های اصلی که می‌توانند در این موضوع اثرگذار باشند و تغییر ایجاد کنند، مربیان محبوب، معلمان، اساتید دانشگاه، ورزشکاران هستند، به‌نوعی افرادی که اعتبار دارند یا از لحاظ احساسی و یا منطقی بسیار قوی کار می‌کنند. افراد تأثیرگذار باید ترکیبی از این سه ویژگی را داشته باشند.
وی ادامه داد: در دانشگاه گیرین ویل شمالی آمریکا، رنگ‌کردن مو مجاز نیست. پوشش و آرایش دانشجویان باید تمیز و مرتب باشد. پوشیدن لباس‌های سبک گوتیک و شیطان پرستی و آرایش‌کردن مجاز نیست. پوشیدن لباسی که به‌صورت نامناسب اندام‌ها را نشان می‌دهد، مجاز نیست.
عصب زیست‌شناسی عفاف و حجاب
مدیر آموزش ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر خراسان رضوی در خصوص عصب زیست‌شناسی عفاف و حجاب ذکر کرد: بخشی از مغز ما آمیگدال و بخش دیگر نیز جلو پیشانی است. وقتی که رفتارهای هیجان‌انگیز و صحنه‌های محرک جنسی در جامعه اتفاق بیفتد، تا شش ساعت هورمون‌هایی در بدن ترشح می‌شود که باید از لحاظ طبیعی و زیست بشری طی شش ساعت به آنها پاسخ دهیم.
وی بیان کرد: در گذشته زمانی این هورمون‌ها ترشح می‌شد که فرد در منزل و در کنار خانواده‌اش حضور داشت و به هورمونی که در ذهنش ترشح شده بود، پاسخ می‌داد. بخش آمیگدال مغز تا شش ساعت بر بخش رفتارهای خردمندانه و جلو پیشانی مغز غالب می‌شود. اگر فرد به آن پاسخ دهد، مغز دوباره به تعادل می‌رسد؛ اما اگر فرد به آن پاسخ ندهد، پس از حدوداً دو یا سه ماه مغز به تعادل می‌رسد.
سالاری اذعان کرد: بی‌تفاوتی افراد، بر خودشان و جامعه تأثیر می‌گذارد. امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر پشت مؤمن را محکم می‌کند. با امربه‌معروف، بقیه فرایض برپا می‌شوند. امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر از تمامی فرایض برتر است. کار فرهنگی باید در کنار امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر انجام شود. کار فرهنگی دیر بازده و امربه‌معروف فوری است. کار فرهنگی شامل همه افراد نمی‌شود.
وی عنوان کرد: بسیاری از افراد خود را در مواجه با دانشگاه، صداوسیما و رسانه قرار نمی‌دهند. در مثلث اقناع و متقاعدسازی اولین و مهم‌ترین نکته، اعتبار است. هنگامی که شبکه‌های معاند در فضاهای مجازی و غیره، رسانه رسمی و داخلی ما را بی‌اعتبار می‌کنند، افراد دیگر از طریق آنها اقناع نمی‌شوند. در آنجا کار فرهنگی دیگر تأثیری ندارد. کار فرهنگی پیشگیری است؛ اما هنگامی که یک رفتار ناشایست و علنی در دانشگاه انجام می‌شود، باید امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کرد تا از بروز و انتشار آن جلوگیری شود.
مدیر آموزش ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر خراسان رضوی خاطرنشان کرد: امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر فرمان و یادآوری است. با کار فرهنگی متفاوت است. تعلیم و ارشاد نیست. تذکر فراموش‌کار هم نیست. آیت‌الله جوادی آملی می‌گویند: امربه‌معروف یعنی کسی که مطلبی را می‌داند، هیچ عذری هم ندارد؛ اما عالما و عامداً دارد خلافی را مرتکب می‌شود. باید آن فرد را امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کنید. باید به فرد فرمان دهید که این کار شما اشتباه است و آن را تکرار نکنید.
حذف منکر و جایگزینی معروف
وی توضیح داد: حذف یک منکر و جایگزین‌شدن یک معروف به‌جای آن، ریشه‌کن‌شدن و حذف منکر، تضعیف منکر، عدم تکرار در آینده، جلوگیری از رشد و انتشار گناه، کاهش و به تأخیرانداختن منکر از اثرات امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر است. مقدار اثرگذاری بر منکرات متفاوت است. امربه‌معروف ابزاری برای حذف هرگونه منکر در جامعه است.
سالاری تأکید کرد: مراتب امربه‌معروف شامل سه مرتبه اظهار ناراحتی قلبی، زبانی و نوشتاری، عملی و توسل به‌زور می‌شود. مرتبه اظهار ناراحتی و قلبی واجب عینی و برای تمامی افراد است. مرتبه عملی و توسل به‌زور که مختص حکومت، پلیس و دستگاه‌های امنیتی است و توسط آنها اجرا می‌شود. یادآوری غافل و ارشاد از جمله کارهای فرنگی است.
وی اعلام کرد: نشانه، اشتیاق، پاسخ و پاداش چهار مرحله برای ایجاد عادات خوب و حذف عادات بد است. با دیدن آن نشانه‌ها به انجام آن عادت تحریک می‌شویم. هنگامی که نشانه‌ها را می‌بینید، به آن کار اشتیاق پیدا می‌کنید و توجه نشان می‌دهید. به اشتیاق پاسخ می‌دهید و آن کار باید برای شما آسان یا سخت باشد. پس از انجام آن کار حس خوشایند یا ناخوشایندی در شما ایجاد می‌شود. سپس آن عادت به هویت ما تبدیل می‌شود.
مدیر آموزش ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر خراسان رضوی اظهار کرد: بیش از هزار روش برای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کردن وجود دارد. کلامی مستقیم (تذکر مستقیم، سؤالی، اشاره به عواقب کار)، کلامی غیرمستقیم (اعلام عمومی، کمک‌گرفتن از دیگران)، غیرکلامی مستقیم (نامه و پیام، اشاره‌ای)، غیرکلامی غیرمستقیم (تابلو اعلانات، اقامه معروف جایگزین) از روش‌های امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر است.
وی با تأکید بر سخن امام صادق (ع) که می‌فرمایند: تنها کسی می‌تواند امربه‌معروف کند یا نهی‌ازمنکر نماید که دارای سه صفت باشد: به آنچه امر می‌کند و از آنچه نهی می‌نماید آگاه باشد، عادلانه امر کند و نهی نماید، با مهربانی امرونهی کند. افزود: امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر باید از روی حکمت و باتوجه‌به شرایط فرد تذکر شونده صورت گیرد. گاهی ممکن است فرد تذکر شونده در پاسخ به شما واکنش منفی از خود نشان دهد؛ اما شما همچنان باید با کمال احترام و مهربانی با فرد مقابل رفتار کنید. حضرت علی (ع) می‌فرمایند: امربه‌معروف کن تا از اهل معروف شوی.
سالاری تصریح کرد: میزان اراده افراد متفاوت است. استمرار تأثیر دارد. توجه شما باید به عمل فرد باشد. قانون ابزار کار آمر به معروف و ناهی از منکر است. در گذشته رسانه بخشی از تربیت انسان نبود؛ اما امروزه رسانه بخشی از تربیت انسان شده و مغز انسان با رسانه راحت‌تر اقناع می‌شود. امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر یکی از حوزه‌های مهمی است که اعتبار می‌دهد.
خبرنگار: محدثه رأفتی خداپرست