شناسهٔ خبر: 71161759 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: قدس آنلاین | لینک خبر

حضرت ابوالفضل عباس(ع)، زندگی ایثار و یادگاری که فراتر از عاشورا است

حضرت عباس ابن علی ابن ابیطالب ـ علیه السلام ـ در چهارم شعبان سال 26 هجری در مدینه به دنیا آمد و در سن سی و پنج سالگی در کربلا به شهادت رسید.

صاحب‌خبر -

بی‌تردید حضرت عباس بن علی بن ابی‌طالب (ع) در جریان واقعه عاشورا (سال 61 هـ) 35 سال از عمر با عزتش می‌گذشت و دارای همسر و فرزندانی بود. منابع تاریخی که به تفصیل در مورد حضرت عباس (علیه‌السلام) سخن به میان آمده‌اند، به یک مطلب مشترک برخورد می‌کنند و آن اینکه حضرت عباس همسری به نام لبابه داشت که مادرش ام‌حکیم بود و دو فرزند به نام‌های عبیدالله و فضل داشت که نسل آن حضرت با عبیدالله ادامه یافت.
پس از ذکر نام همسرش لبابه و دو فرزندش، به سه فرزند دیگر نیز برمی‌خوریم که نام‌هایشان حسن، قاسم و دختری است که نامش ضبط نشده است. برخی نیز از کنیزی یاد کرده‌اند که از کنیزان حضرت بود و از او فرزندی به نام حسن به دنیا آمد. نسل حضرت عباس از فرزندش عبیدالله که از علمای برجسته و شخصیت‌های برجسته عصر خود محسوب می‌شد، ادامه یافت. عبیدالله که مورد محبت امام زین العابدین (علیه‌السلام) بود، با دختری از امام حسن (علیه‌السلام) به نام رقیه ازدواج نمود و فرزندان شایسته و فاضلی را به جامعه اسلامی تحویل داد.

این‌گونه نیست که حضرت ابوالفضل تنها در روز عاشورا یاد شود، بلکه در تمام مناسبات فرهنگی و دینی و مراسم از آن بزرگ‌مرد یاد می‌شود و بسیاری از سادات و امام‌زادگان از نسل آن بزرگوار هستند. بسیاری از مراکز به نام حضرت ابوالفضل ثبت شده است. در زیارت عتبات، یکی از زیارتگاه‌های مهم است که در حد ائمه معصومین (علیه‌السلام) احترام و حرمت داشته و مورد توجه شیعه است. موقوفات زیادی به نام آن بزرگوار ثبت شده است و کتاب‌های زیادی درباره ایشان نوشته شده است. تحقیقات جامع در مورد زندگی، ایثار و مرقد مطهر آن عاشق حسین (علیه‌السلام) به رشته تحریر درآمده است و کرامات فراوانی از آن حضرت جمع‌آوری گردیده است. بنابراین، این‌گونه نیست که یاد او منحصر به عاشورا و تاسوعا باشد. جهت روشن شدن این موضوع، به معرفی بخشی از تحقیقات و کتاب‌های نوشته‌شده درباره حضرت عباس (علیه‌السلام) پرداخته می‌شود.


1- آش‍ن‍‍ایی ب‍‍ا زن‍دگ‍‍ان‍‍ی‌ ق‍م‍ر ب‍ن‍‍ی‌ه‍‍اش‍م‌(علیه السلام) . محمدی همدانی ، اصغر . گلزار کتاب ، 1382 .
2- اب‍‍اال‍ف‍ض‍ل‌ ب‍‍اب‌ ‌ال‍ح‍وائ‍ج‌ (علیه السلام) . ع‍ل‍وی‌ن‍ژاد خ‍م‍س‍ل‍وئ‍‍ی‌، ‌ع‍ل‍‍ی‌ . تهران : ح‍ب‍ی‍ب‍ی‍‍ان‌ ، 1383 .
2- أبا الفضل علیه السلام پرچمدار و شمع فروزان کربلا ، نصیری ، بدر الدین . تهران : محمدی ، 254 ص ، 1354 .
3- اباالفضل علیه السلام سراج الشهداء . ترابی پور ، محمودرضا . تهران : گفتمان خلاق ، رقعی (شمیز ) ، 102 ص ، 1381 .
4-اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌علیه‌ ‌ال‍س‍لام‌: س‍ق‍‍ای‌ ت‍ش‍ن‍ه‌ . داوری‌، م‍ح‍م‍ود . نور اسلام ، 1384 .
5- أبوالفضل العباس (علیه السلام). شاملی شیرازی ، محمد جعفر . نجف : 94 ص ، 1386 ق .
6- ابوالفضل العباس (علیه السلام). یزدی ، حسین . تهران : مؤسسه فرهنگی ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ، رقعی (شمیز ) ، 126 ص ، 1378 .
7- ابوالفضل العباس (علیه السلام). یزدی ، حسین . تهران : مؤسسه فرهنگی ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ، رقعی (شمیز ) ، 128 ص ، 1379 .
8- اب‍وال‍ق‍رب‍ه‌: ش‍رح‌ زن‍دگ‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ . زج‍‍اج‍‍ی‌ م‍ج‍رد، م‍ج‍ی‍د . تهران : نشر سبحان ، وزیری (شمیز ) ، 216 ص ، 1377 .
9- اب‍وال‍ق‍رب‍ه‌: ش‍رح‌ زن‍دگ‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌، ب‍چ‍ه‌ه‍‍ای‌ م‍دی‍ن‍ه‌ ب‍‍ی‌ص‍‍اح‍ب‌ ش‍دن‍د . زج‍‍اج‍‍ی‌ م‍ج‍رد، م‍ج‍ی‍د . تهران : نشر سبحان ، وزیری (شمیز ) ، 216 ص ، 1379 .
11- اس‍وه‌ه‍‍ای‌ ‌ای‍ث‍‍ار: ن‍گ‍‍اه‍‍ی‌ ب‍ه‌ زن‍دگ‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌(علیه السلام) . ق‍دی‍‍ان‍‍ی‌، ‌ع‍ب‍‍اس . تهران : فردابه ، رقعی (شمیز ) ، 32ص ، 1381
12- اشعار شیوا : در مدح و مصیبت قمر بنی‌هاشم حضرت ابوالفضل (علیه السلام) . قم: صحفی، [بی‌تا].
14- ‌الا ی‍‍اای‍‍ه‍‍ا ‌ال‍س‍‍اق‍‍ی‌...: طرح‍‍ی‌ ‌از چ‍‍ه‍ره‌ ت‍‍اب‍ن‍‍اک‌ ق‍م‍ر ب‍ن‍‍ی‌ه‍‍اش‍م‌ (رب‍‍اع‍‍ی‌ و ‌غ‍زل‌) . ‌غ‍ف‍ورزاده‌، م‍ح‍م‍دج‍واد . مشهد : رستگار ، رقعی (شمیز) ، 128 ص ، 1382 .
15- ام‍‍ام‌ زم‍‍ان‌ (‌ع‍ج‍ل‌ ‌ال‍ل‌ ت‍‍ع‍‍ال‍‍ی‌ ف‍رج‍ه‌ ‌ال‍ش‍ریف‌) و ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌(‌علیه‌ال‍س‍لام‌) . ج‍‍ع‍ف‍ری‌، س‍‍ال‍م . لاهوت ، 1383 .
16-ام‍ی‍رآب‌: ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ع‍ب‍‍اس ‌(‌علیه‌ال‍س‍لام‌) . عروج اندیشه ، 1383 .
17- ام البنین - پژوهشی مستند در ابعاد زندگانی مادر گرامی حضرت ابالفضل العباس . فلاح تفتی ، میثم . قم : مهر خوبان ، 1382 .
18- ام‌ال‍ب‍ن‍ی‍ن‌ م‍‍ادر ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ . داوری ، محمود . نوراسلام ، 1384 .
19-انشقاق القمر . نجف‎: [بی‌نا]، ‎۱۳۷۳ق. ‎۱۹۵۴م.
20- ان‍ص‍‍ار ‌ال‍ح‍س‍ی‍ن‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌: م‍ش‍ت‍م‍ل‌ ب‍ر م‍ن‍‍اق‍ب‌ و م‍ص‍‍ائ‍ب‌ ‌ع‍ق‍ی‍ل‍ه‌ ‌ال‍‍ع‍رب‌ زی‍ن‍ب‌ ک‍ب‍ری‌ و ح‍ض‍رت‌ ق‍م‍ر ب‍ن‍‍ی‌ه‍‍اش‍م‌ و ح‍ض‍رت‌ ‌ع‍ل‍‍ی‌اک‍ب‍ر ‌علیه‍م‌ال‍س‍لام‌ . م‍رع‍ش‍‍ی‌، م‍‍ه‍دی‌ . تبریز : پ‍ری‍ور ،رقعی (شمیز ) ، 112 ص ، 1378
21-باب الحوائج علیه السلام : زندگانی ابوالفضل العباس (علیه السلام) ، مومنی، عبدالحسین، ‎تهران: جاویدان، [بی‌تا].فارسی
23- ب‍‍اب‌ ‌ال‍ح‍وائ‍ج‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ زن‍دگ‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ و ۳۴ ک‍رام‍ت‌ و ‌ع‍ن‍‍ای‍‍ات‌ ‌از ‌آن‌ ح‍ض‍رت‌ . ح‍س‍ی‍ن‍‍ی‌ طوق‍‍ی‌، ب‍ش‍یر . قم : نسیم حیات ، رقعی (شمیز ) ، 112 ص ، 1383 .
24- ب‍‍اب‌ ‌ال‍ح‍وائ‍ج‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ زن‍دگ‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ و ۳۴ ک‍رام‍ت‌ و ‌ع‍ن‍‍ای‍‍ات‌ ‌از ‌آن‌ ح‍ض‍رت‌ . ح‍س‍ی‍ن‍‍ی‌ طوق‍‍ی‌، ب‍ش‍ی‍ر . آل احمد (علیه السلام) ، 1383 .
25- بازکاوی پیوند امام مهدی (علیه السلام) و حضرت عباس (علیه السلام) . فؤادیان ، محمد رضا . مهر محبوب ، 123 ص ، 1384 .
26- بطل العلقمی : العباس بن أمیر المؤمنین . المظفر ، عبدالواحد . نجف : مطبعة دارالنشر و التألیف ، 3 ج ، 1369-1374 ق .
27- پرچمدار انقلاب قمر بنی هاشم . رضائی ، عبدالحسین . مشهد : بورس کتاب ، 96 ص ، 1351 .
29 پرچمدار کربلا : مجموعه‌ای از اشعار مذهبی در مدح و منقبت و مصیبت بزرگ پرچمدار کربلا قمر بنی‌هاشم ابوالفضل العباس علیه‌السلام . سبزه‌ای، جواد . [ایران]: [بی‌نا، بی‌تا].
30- پرچمدار کربلا از ولادت تا شهادت . نصرتی کردکندی اردبیلی ، ماشاء الله . تهران : 480 ص ، 1366 ش .
31-پ‍رچ‍م‍دار ک‍رب‍لا: م‍ج‍م‍وع‍ه‌ای‌ ‌از ‌اش‍‍ع‍‍ار م‍ذه‍ب‍‍ی‌ در م‍دح‌ و م‍ن‍ق‍ب‍ت‌ ب‍زرگ‌ پ‍رچ‍م‍دار ک‍رب‍لا ق‍م‍ر ب‍ن‍‍ی‌ه‍‍اش‍م‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ . س‍ب‍زه‌ای‌، ج‍واد . ناس ، 1368 .
32- پرچمدار کربلا: مجموعه ای از اشعار مذهبی در مدح ومنقبت و مصیبت بزرگ پرچمدار کربلا قمربنی هـاشم ابـوالفـضل الـعباس علـیه السلام . سبزه ای ، جواد . باقرالعلوم ، 271 ص ، 1370 .
33- پرچمدار نینوا، تحلیلی از زندگانی حضرت عباس (ع ). محمدی اشتهاردی ، محمد . قم : مسجد مقدس جمکران ، رقعی (شمیز ) ، 248 ص ، 1376 .
34- پرچمدار نینوا (تحلیل زندگانی حضرت عباس) . محمدی اشتهاردی ، محمد . قم : مسجد مقدس جمکران ، رقعی ( شمیز ) ، 248 ص ، 1378 .
36- تاریخ زندگانی قمر بنی‌هاشم حضرت اباالفضل عباس بن علی بن ابیطالب علیه‌السلام . عمادزاده، حسین . [ایران]: مجله خرد، ‎۱۳۲۲ش
38- تاریخ زندگانی قمر بنی هاشم حضرت ابالفضل عباس بن علی بن ابیطالب (علیه السلام) . عمادزاده ، حسین . تهران : کتابفروشی اسلامیه ، رقعی ( گالینگور ) ، 226 ص ، 1335.ت‍رج‍م‍ه‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌: س‍ردار ک‍رب‍لا ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌ ‌علیه‌ال‍س‍لام‌ . مقرم ، عبدالرزاق . نشر مولود کعبه ، 1374 .
39- تأملات فی زیارة العباس بن امیر المؤمنین (علیه السلام) . مدرسی ، محمد تقی . تهران : دار محبی الحسین (علیه السلام) ، جیبی (شمیز ) ، 48 ص ، 1382 .
40 - جنگجوی نقابدار : دو داستان از زندگانی حضرت عباس (علیه السلام) . آبروی ، غلامرضا . تهران : پیام آزادی ، رقعی (شمیز ) ، 48 ص ، 1378 .
41- چهره درخشان قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس (علیه السلام) . ربانی خلخالی ، علی . قم : مکتب الحسین (علیه السلام) . 1376 .
42- چهل داستان از کرامات حضرت ابوالفضل العباس . اعدادی ، مرتضی . قم : عصر ظهور ، وزیری ( شمیز ) ، 160 ص ، 1378 .
43- ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌(علیه السلام) . م‍ردان‍‍ی‌، م‍ح‍م‍دع‍ل‍‍ی . ش‍ورای‌ ‌ه‍م‍‍اه‍ن‍گ‍‍ی‌ ت‍ب‍ل‍ی‍‍غ‍‍ات‌ ‌اس‍لام‍‍ی‌، ن‍ش‍ر ‌ه‍م‍‍اه‍ن‍گ‌ ، 1377 .
44- ح‍ض‍رت‌ ‌اب‍وال‍ف‍ض‍ل‌ ‌ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌ (علیه السلام) . م‍درس‍‍ی‌، م‍ح‍م‍دت‍ق‍‍ی . مترجم : کوروش علیانی . تهران : م‍ح‍ب‍‍ان‌ ‌ال‍ح‍س‍ی‍ن‌(علیه السلام) ، رقعی (شمیز ) ، 64 ص ، 1376 .
45-- حضرت أباالفضل (علیه السلام) مظهر کمالات و کرامات . موحد ابطحی ، علی . قم : علی موحد ابطحی ، وزیری (گالینگور ) ، 508 ص ، 1379 .
46-حضرت أباالفضل (علیه السلام) مظهر کمالات و کرامات . موحد ابطحی ، علی . قم : نشر سابقون، وزیری (گالینگور ) ، 508 ص ، 1380 .
47- حماسه پرچمدار کربلا ، عباس بن علی (علیه السلام) . عطار ، محمد حسین . تهران : محمد حسین عطار ، وزیری ( گالینگور ) ، 458 ص 48- عباس بن علی . محدثی ، جواد . قم : بوستان کتاب ، پالتویی (شمیز) ، 88ص ، 1379 .
49- ال‍‍ع‍ب‍‍اس‌ ب‍ن‌ ع‍ل‍‍ی‌ ‌علیه‌ ‌ال‍س‍لام‌: ن‍ص‍ی‍ر ‌ال‍ح‍س‍ی‍ن‌ ‌علیه‌ ‌ال‍س‍لام‌ . م‍درس‍‍ی‌، م‍ح‍م‍دت‍ق‍‍ی . م‍ح‍ب‍‍ان‌ ‌ال‍ح‍س‍ی‍ن‌ (علیه السلام) . 1384 .
50- العباس بن امیرالمؤمنین (علیه السلام) . دخیل، علی محمد علی . بیروت : مؤسسه أهل البیت (علیه السلام) ، رقعی ، 119 ص ، 1980 م .

برچسب‌ها: