آبان ۹۸ هم مثل اتفاقات دی ۹۶ مشهد بود | امیدوارم این بار اجازه‌ی مذاکره‌ی مستقیم با ترامپ صادر شود
محمود واعظی؛ رئیس دفتر رئیس جمهور در دولت روحانی با تاکید بر ارزیابی نحوه‌ی مواجهه ایران با ترامپ در گذشته گفت: با توجه به اعتماد رهبری به شخص پزشکیان و همینطور دولت امیدوارم اذن مذاکرات مستقیم داده شود.
آقای واعظی با اشاره به رخدادهای آبان ۹۸ در دولت روحانی به انصاف نیوز خبر داد که بعضی افراد بازداشت‌شده می‌گفتند که از طرف برخی افراد که تصور می‌کردند «خودی» هستند به تجمعات دعوت شده بودند. او بر این باور است که این مسئله مشابه دی ۹۶ مشهد بوده است.
گفت‌وگوی تفصیلی انصاف نیوز با محمود واعظی، فعال سیاسی میانه‌رو و قائم مقام دبیرکل حزب اعتدال و توسعه را می‌توانید در ادامه بخوانید:
نباید در مواجهه با ترامپ مسیر گذشته را برویم
انصاف نیوز - دولتی میانه‌رو در ایران بر سر کار است و در آمریکا هم دولت ترامپ که برخی معتقدند دولتی تندرو است. با آمریکای ترامپ چه باید کرد؟ آیا تغییری در نگاه او به مسائل دیده می‌شود؟
نخستین کاری که باید انجام شود و شاید شده باشد این است که رویکردی که در مواجهه با دولت اول ترامپ داشتیم را ارزیابی کنیم که آیا برای ایران منافعی به همراه داشت یا کشور را دچار مشکلات کرد؟ ارزیابی من که تقریبا در همه‌ی جلسات مرتبط با این موضوع بودم این است که نباید آن مسیر را برویم.
البته این موضوع طرف دیگری هم دارد. اینطور که از اظهارنظرهای دونالد ترامپ مشخص است نشان‌دهنده‌ی آن است که در بسیاری از موضوعاتی که او در دولت نخست خود اقدامات و اظهاراتی تهاجمی داشت تغییر دیدگاه داده است.
برای نمونه او به سوالات جهت‌داری که در مصاحبه با فاکس نیوز از او پرسیده شده بود پاسخ‌های متفاوتی داد و حتی به صراحت گفت که هیچ گاه نگفته است که آمریکا به ایران حمله خواهد کرد و تاکید کرد که علاقه‌مند است تا مسائل با ایران را از طریق مذاکره حل و فصل کند.
او تنها مسئله‌ای که میان ایران و آمریکا به عنوان چالش مطرح کرد مسئله‌ی هسته‌ای بود که درباره‌ی این مسئله هم بر اساس فتوای مقام معظم رهبری ساخت و نگهداری تسلیحات هسته‌ای را حرام می‌دانیم و با آن مخالف هستیم. موضع ایران در این باره استفاده از وجوه مثبت انرژی هسته‌ای بوده است.
برای حل و فصل مسائل راهی به جز مذاکره وجود ندارد
در شرایطی که طرف مقابل به دنبال آن است که این مسئله را از مسیر مذاکره حل کند و ما هم یک بار چنین راهی را در دولت اوباما رفتیم و به نتیجه‌ی مثبتی هم رسیدیم نباید از این مسیر دوری کنیم. برای اینکه مسائل بین کشورها حل و فصل شود در دنیای امروز هیچ راهی به جز مذاکره وجود ندارد.
انصاف نیوز - برخی معتقدند که مذاکرات غیرمستقیم و با واسطه هم می‌تواند در صورتی که طرف مقابل به دنبال حل مسئله باشد به نتیجه‌ی مطلوب منجر شود.
اگر مذاکره به شکل مستقیم باشد تمام موارد لازم را می‌توان به طرف مقابل منتقل کرد و شفافیتی وجود دارد و می‌توان با چانه‌زنی به نتیجه‌ی مطلوبی دست یافت. همانطور که در مذاکرات برجام به موفقیت‌های بزرگی دست یافتیم و همین آقای ترامپ گفته که ایرانی‌ها کلاه بزرگی سر ما گذاشتند.
عده‌ای که معتقدند مذاکره‌ی مستقیم نباید انجام شود چه راه حل جایگزینی برای این مسئله که اقتصاد و معیشت مردم را هم گروگان خود گرفته است دارند؟! آنها می‌گویند که مسئله را از طریق میانجی حل و فصل کنید و کشورهای دیگری را واسطه کنید.
Please enable JavaScript to view the poll powered by Disqus.<span id="mce_marker" data-mce-type="bookmark"></span>
میانجی‌ها ایران را وجه المصالحه قرار می‌دهند
بنا بر تجربه‌ای که در سیاست خارجی دارم هنگامی که کشورها در چنین مذاکراتی نقش میانجی را ایفا می‌کنند در ابتدا مسائل خود را حل می‌کنند و ایران وجه المصالحه قرار می‌گیرد. در چنین مذاکراتی اصلا مشخص نیست که واسطه‌های همه حرف‌های دو طرف را منتقل می‌کنند یا خیر! چنین مذاکراتی به نتیجه نخواهد رسید.
در حال حاضر که درخواست ترامپ برای مذاکره وجود دارد از نگاه افکار عمومی جهان توپ در زمین ایران است. عدم پذیرش این درخواست باعث می‌شود که مخالفان ایران همچون رژیم صهیونیستی بتوانند ایران را تبدیل به الویت نخست ترامپ کنند.
در حال حاضر الویت اول ترامپ ما نیستیم و چین است. نباید چینن فرصتی را در اختیار مخالفان خود قرار دهیم.
نگرانی‌ها درباره‌ی اینکه در مذاکره مستقیم ایران و آمریکا صرفا امتیاز داده می‌شود و نمی‌توان امتیازی گرفت نادرست است زیرا در دفعه‌ی پیش هم که مذاکره شد هر تصمیمی با تهران چک می‌شد و پس از اخذ تایید تصمیم گرفته می‌شد.
اینطور نیست که تصمیمات در مذاکرات در اتاقی دربسته گرفته شود. دیگر طرف‌ها هم در همه‌ی مذاکرات چنین الگوی تصمیم‌گیری را دارند.
در ایران مذاکره‌کنندگان بسیار خوبی داریم که توان آن را دارند تا منافع و امنیت ملی ایران را مورد توجه قرار داده و تامین کنند.
ترامپ پشیمان شده است
برخی ایراد دیگری می‌گیرند که ممکن است طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکند که در این صورت هم ایران بازنده نیست. لازم است که برای طرف‌های مختلف اتمام حجت کنیم که ایران به دنبال استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است و طرف مقابل بهانه است. اگر طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرد ما هم می‌توانیم به تعهداتمان عمل نکنیم.
دلیل اینکه ترامپ در حال حاضر چنین موضع‌گیری‌هایی دارد به این خاطر است که از اقدام خود در دولت نخستش پشیمان شده است که از برجام به شکل یکطرفه خارج شد. البته طبیعی است که نتواند چنین مسئله‌ای را بگوید که اشتباه کردم اما در اظهارات او نشانه‌هایی از این پشیمانی پیداست.
اگر بتوانیم به سرعت برای این موضوع راه حلی پیدا کنیم می‌توانیم بخش بزرگی از مشکلات اقتصادی را نیز در سایه‌ی یک توافق حل و فصل کنیم. نمی‌خواهم بگویم که همه‌ی مشکلات در اقتصاد ایران به تحریم‌ها و مذاکره با آمریکا مرتبط است اما لازم است که دولت این سنگ‌ها در مسیر حرکت مردم را از پیش پای همه بردارد.
انصاف نیوز - دست‌کم در سال نخست ترامپ نیز دولت روحانی به دنبال مذاکره‌ی مستقیم با آمریکا بود اما امکان آن ایجاد نشد. آیا تصور می‌کنید رئیس جمهور پزشکیان بتواند چنین مجوزی را دریافت کند؟
امیدوارم هستم که با توجه به اعتمادی که مقام معظم رهبری به شخص آقای پزشکیان و همینطور دولت دارد و رئیس جمهور هم تلاش کرده که برای اجرای تمام نظراتی که ایشان دارند برنامه‌ریزی کند اذن مذاکرات مستقیم داده شود.
در سال اول ترامپ، او بارها درخواست کرده بود که حتی اگر شده در زمان حضور روحانی در سازمان ملل به شکل ویدئو کنفرانس گفت‌وگویی با او داشته باشد اما امکانش فراهم نشد. امیدوارم در این دوره شرایط متفاوت باشد.
شمخانی در مذاکرات نقشی ندارد
انصاف نیوز - یکی از مسائلی که در دوره‌های مختلف مذاکره به عنوان مانع تلقی می‌شد مسئله‌ی ناهماهنگی در داخل است. این بار هم اظهاراتی مانند آنچه آقای شمخانی درباره‌ی اینکه مسئولیت پرونده‌ی هسته‌ای با اوست گفته می‌تواند نشانگر نوعی ناهماهنگی باشد. آیا او در حال حاضر نقشی در پیشبرد مذاکرات دارد؟
تا جایی که من از جلسات در این باره در دولت و شورایعالی امنیت ملی اطلاع دارم به هیچ وجه آقای شمخانی نقشی ندارد. و مذاکرات تحت نظر دبیرخانه شعام و وزارت امور خارجه بوده است.
من هیچ علامتی برای درست بودن این ادعا ندیده‌ام اما اگر بر فرض چنین موضوعی درست باشد باعث تداخل با کار نهادهای مرتبط مثل وزارت امور خارجه و دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی خواهد شد. اگر قرار بر این بود که آقای شمخانی این کار را ادامه دهند در همان دبیرخانه مانده بود.
پس از اذان ظهر دی ۹۶ به یکباره شعارها تغییر کرد
انصاف نیوز - به دولت روحانی بازگردیم. به نظر می‌رسد که اعضای آن دولت نوعی محافظه‌کاری در روایت دی ۹۶ دارند. چرا؟
دستگاه‌های امنیتی که درباره‌ی دی ۹۶ گزارش نوشته و تحقیق کرده‌اند روزی باید آن را به اطلاع مردم برسانند. آنچه که به شکل علنی رخ داد این بود که صبح تمام شعارها علیه دولت و آقای روحانی بود.
پس از اذان ظهر به یکباره شعارها تغییر کرد و علیه نظام شد. باید تحقیق شود که کسانی که صبح صرفا علیه دولت و رئیس جمهوری که چند ماه قبل رای مردم را کسب کرده بود شعار می‌دادند چه زمینه‌ای فراهم کردند که منجر به شعارهای تند علیه نظام شود.
ترامپ هم تحت تاثیر صهیونیست‌ها به تصور اینکه با توجه دی ۹۶ دولت پشتوانه‌ی مردمی ندارد از برجام خارج شد به این امید که ما هم از توافق خارج شویم تا اجماعی بین‌المللی علیه ایران شکل بگیرد و با توجه به فشارها جهانی جمهوری اسلامی ۲۲ بهمن را نبیند. این حرفی بود که بولتون و پمپئو زدند. البته هیچکدام از این خواب‌ها هم تعبیر نشد.
ممکن است مردم نارضایتی از من و امثال من داشته باشند اما هنگامی که پای خارجی به میان می‌آید مانند یک خانواده هستند و مشکل داخلی را کنار می‌گذارند و علیه دشمن خارجی منسجم می‌شوند.
اعتراف بازداشت‌شده‌های آبان ۹۸
انصاف نیوز - با توجه به تجربه‌ی آبان ۹۸ چه توصیه‌ای به دولت چهاردهم دارید؟ به نظر می‌آید که این دولت هم ناگزیر به اتخاذ تصمیمی سخت در حوزه انرژی خواهد بود.
در آبان ۹۸ تلاش کردیم که با هماهنگی سران سه قوه این تصمیم اتخاذ شود و آنها هم موافقت کردند. این بار هم درباره‌ی هر تصمیمی که قرار است گرفته شود لازم است که سران سه قوه پشتیبان آن باشند.
اعتقاد دکتر پزشکیان این است که لازم است با اطلاع و همراهی مردم هر تصمیمی اجرا شود. اگر مردم قانع شوند که این یارانه بنزین متعلق به همه‌ی مردم ایران است همراهی خواهند کرد.
اتفاقات آبان ۹۸ هم مثل دی ۹۶ مشهد است. ما در روز جمعه مشکلی در کشور نداشتیم و از شنبه صبح مشکلات آغاز شد که دلایل آن بعدها روشن خواهد شد. گروهی که دستگیر شدند اعتراف کردند که افرادی ما را برای تجمعات دعوت کردند که فکر می‌کردند «خودی» بوده‌اند.
Please enable JavaScript to view the poll powered by Disqus.<span id="mce_marker" data-mce-type="bookmark"></span>
انصاف نیوز - مسئولان در اعتراضاتی مثل دی ۹۶، آبان ۹۸، ۱۴۰۱ از توجه به مطالبات مردم می‌گویند اما پس از عبور کردن از آن شرایط نظرشان تغییر می‌کند و مثلا روحانی دی ۹۶ را باعث خروج ترامپ از برجام معرفی می‌کند و یا دیگر وقایع را تحت تاثیر خارجی‌ها می‌نامند و... بالاخره نظر مسئولان درباره‌ی اعتراض مردم کدام است؟
ما باید درباره‌ی مطالبات مردم به این نکته توجه کنیم که بعضی سیاست‌های چند دهه قبل با توجه به شراط آن زمان درست بوده و نیاز به تغییر دارد.
به تغییرات اساسی داخلی و خارجی که رخ داده باید توجه کنیم و بعضی اقدامات در در حکمرانی که جواب نداده را تغییر دهیم. چه در حوزه‌های امنیتی و سیاسی و چه دیگر عرصه‌ها.
نباید از تغییر دادن این سیاست‌ها بترسیم. این تغییر در چارچوب قانون اساسی، میراث امام و دیدگاه‌های رهبری خواهد بود. باید پرچم اصلاح و تغییر را خودمان در دست بگیریم. ما همیشه به مردم نیاز داریم و نه فقط بعد از اعتراضات و در انتخابات. نباید از یاد ببریم که قدرت نرم ایران مردم و اسلام است.
انصاف نیوز - آینده‌ی ایران؟
به آینده‌ی ایران خوشبینم. وقتی مشکلات و فاکتورهای مثبت را کنار هم قرار می‌دهیم به این نتیجه می‌رسیم که مشکلات قابل حل است. این را به عنوان کسی که از ابتدای انقلاب در بسیاری تصمیم‌گیری‌ها بودم می‌گویم.
چه بسا مشکلات ما را آبدیده‌تر کرده تا تصمیمات سخت بگیریم و بعد از گشایش حاصل از آن تصمیمات سخت بتوانیم مشکلات بعدی را حل کنیم.
ما متکلی به خودمان هستیم و در ذخایر نفت و گاز و معدن و همینطور نیروی انسانی و تحصیل‌کردگان ممتازی که داریم باید به آینده خوشبین بود.
انصاف نیوز - البته ظاهرا مردم اینقدر خوشبین نیستند!
ما مسئولان به مردم قول‌هایی دادیم و به آن عمل نکردیم. اگر با مردم راه بیاییم آنها هم با ما راه می‌آیند.